Morgunblaðið - 15.12.1989, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. DESEMBER 1989
35
Hugmyndir um myndavélar í miðbænum:
Fáar vélar nægja
til að fylgjast
með stóru svæði
- segir Ómar Smári Ármannsson,
aðstoðaryfirlögregluþj ónn
„ÞEGAR starfshópurinn varpaði frarn hugmyndinni um að koma fyrir
eftirlitsmyndavélum í miðborginni var fyrst og fremst verið að hugsa
um að slíkt gæti aukið öryggi lögreglumanna og almennings. Þá er
ekki óeðlilegt að fylgst verði með mannaferðum við ýmsar stofnanir,
eins og Alþingishúsið, Dómkirkjuna og Stjórnarráðið," sagði Omar
Smári Ármannsson, aðstoðaryfirlögregluþjónn. Omar átti sæti í starfs-
hópi, sem lagði fram tillögur til úrbóta vegna ástandsisn í miðborg
Reykjavíkur um helgar.
Omar Smári sagði, að með fáum
eftirlitsmyndavélum væri hægt að
fylgjast með stóru svæði í mið-
bænum. Hugmyndin væri sú, að
fylgjast með ástandinu á sjónvarps-
skermi á lögreglustöð. Myndavélarn-
ar gætu verið fjarstýrðar, svo breyta
mætti sjónarhomi þeirra eftir þörf-
um. „Stofnkostnaður við svona kerfi
er auðvitað mestur, en það er lítið
mál eftir það að bæta við myndavél-
um,“ sagði Ómar. „Okkur reiknast
svo til, að kostnaður geti verið allt
frá nokkur hundruð þúsundum króna
og upp í miklu hærri upphæðir. Það
fer eftir því hversu fullkominn bún-
aðurinn er, til dæmis hvort mynda-
vélarnar eru fjarstýrðar."
í skýrslu starfshópsins er sér-
staklega minnst á ástandið við
skemmtistaðinn Tunglið í Lækjar-
götu. „Drukknu fólki stafar hætta
af umferð um Lækjargötu, sem pr
beint fyrir utan staðinn," sagði Óm-
ar. „Þá má nefna, að við skemmti-
staðinn eru nætursölur, sem eru opn-
ar fram til klukkan 4 á nóttunni um
helgar og það veldur því að fólk
hópast saman á þessum stað öðrum
frernur."
í skýrslu starfshópsins er minnst
á þann möguleika, að lögreglumenn
hafi vel þjálfaða hunda með sér til
eftirlits í miðborginni. „Norðmenn
hafa mikla reynslu af þessu og þyk-
ir hafa tekist vel til,“ saðgi Ómar.
„Þeir telja kosti hundanna ótvíræða.
Þannig skapi þeir varnað með nær-
veru sinni, öryggi lögreglumanna sé
betur tryggt, möguleikar á að hafa
uppi á afbrotamönnum, til dæmis á
innbrotsstað, stóraukist og loks bæti
þetta tengsl lögreglunanr við al-
menning. Þar er sérstaklega hægt
að nefna börnin, en hundarnir vekja
alltaf mikla athygli hjá þeim. Það
er því fyrst og fremst verið að ræða
þann möguleika að þjálfa hunda í
jákvæðum tilgangi, en auðvitað
hvarflar ekki að neinum að þeim
verði sigað á fólk. Hundarnir eru
fyrst og fremst liður í fyrirbyggjandi
starfi."
Ómar Smári sagði að engin
ákvörðun hefði verið tekin um hvort
hundar yrðu teknir í þjónustu lög-
reglunnar. Starfshópurinn hefði að-
eins verið að benda á þennan mögu-
leika.
V átryggingafélögin:
Endurkröfiir um
23 milljónir króna
Vátryggingafélög hafa á árinu
fengið samþykktar endurkröfur
að upphæð 23 milljónir króna
vegna tjóns sem orðið hefur af
völdum ökutíekja vegna ásetnings
eða stórkostlegs gáleysis öku-
geta stjórnað ökutæki örugglega ef
vínandi fer yfir 0,5 prómil), og telst
óhæfur ef vínandi fer yfir 1,2 prómill.
Af hinum 133 endurkröfðu tjón-
völdum eru karlar 108 en 25 konur.
Sjötta bindi bókaflokksins íslensk þjóðmenning er komið út og nefnist það Munnmenntir og bók-
menning. Á myndinni eru höfúndar efnis ásamt ritnefndarmönnum, ritstjóra og útgefanda. Frá
vinstri í efri röð: Einar G. Pétursson, Gísli Sigurðsson, Loftur Guttormsson, Ólafúr Halldórsson,
Þór Magnússon, Jón Hnefill Aðalsteinsson og Steingrímur Jónsson. Frá vinstri í neðri röð: Harald-
ur Ólafsson, Frosti F. Jóhannsson ritstjóri, Hafsteinn Guðmundsson útgefandi, Stefán Karlsson og
Ögmundur Helgason. Á myndina vantar þrjá höfúnda, þá Bjarna Einarsson, Davíð Erlingsson og
Véstein Ólason.
Bókaútgáfan Þjóðsaga:
Rit um íslenskar munn-
menntir og bókmenningu
Á VEGUM bókaútgáfúnnar Þjóðsögu er komið út sjötta bindi
bókaflokksins íslensk þjóðmenning. Það er þriðja bindið í útgáfú-
röðinni og ber heitið Munnmenntir og bókmenning. I þessu bindi
er fjallað um þær menntir sem bárust í mæltu, kveðnu og sungnu
máli frá manni til manns og þær menntir sem á bók voru settar
og einnig þá kunnáttu sem nauðsynleg var til að miðla þeim.
Efni bókarinnar skiptist í tvo
meginhluta. í hinum fyrri er farið
orðum um miðlana: tungumálið,
bækurnar og læsi. í fyrsta kafla
er yfirlit um þróun íslenskrar
málsögu og í framhaldi af því er
greint frá þeim meginbreytingum,
sem orðið_ hafa á íslenskri staf-
setningu. Í grein um bókagerð er
bæði sagt frá skrifuðum bókum
og prentuðum. Því er lýst hvernig
íslenskar bækur voru búnar til
fyrr á öldum, hvert efni þeirra var
og einnig hversu almenn bókaeign
landsmanna hefur verið fyrr á
tímum. í þættinum um læsi er
saga lestrar- og skriftarkunnáttu
landsmanna rakin í tímans rás.
í upphaf i seinni hluta er í stuttu
máli vakin athygli á eðli munn-
mennta og einnig tengslum þeirra
við bókmenntir. í framhaldi af
þessum þætti er svo fjallað um
bóksögur, þjóðsögur og sagnir og
helstu þætti veraldlegs kveðskap-
ar, eddukvæði, dróttkvæði, rímur,
lausavísur, sagnadansa, vikivaka-
kvæði, þulur og særingar. I bókar-
lok er stuttur kafli um gátur.
Á fundi, þar sem Bókaútgáfan
Þjóðsaga kynnti útgáfuna, kom
fram, að meginmarkmið þessa
bindis væri að varpa ljósi á hlut-
verk þessara þjóðmennta í
íslensku samfélagi á mismunandi
tímum.
172 myndir eru í bindinu les-
endum til glöggvunar, þar af 38
í lit og fjöldi dæma um kveðskap
á spássíum. Einnig fylgir útdrátt-
ur á ensku og atriðis- og nafna-
skrá. Þjóðsaga hyggst næst gefa
út sjöunda bindið í bókaflokknum
íslenskri þjóðmenningu, um
vísindi og alþýðufræði og þriðja
bindið, sem fjallar um heimilis-
störf.
Höfundar efnis í bindinu um
munnmenntir og bókmenningu
eru ellefu: Bjarni Einarsson hand-
ritafræðingur, Davíð Erlingsson
dósent, Einar G. Pétursson cand.
mag, Gísli Sigurðsson M. Phil.,
Jón Hnefill Aðalsteinsson dósent,
Loftur Guttormsson dósent, Olaf-
ur Halldórsson handritafræðing-
ur, Stefán Karlsson handritafræð-
ingur, Steingrímur Jónsson cand.
mag., Vésteinn Ólason prófessor
og Ögmundur Helgason cand.
mag. Ritnefnd skipa Haraldur ol-
afsson, Jón Hnefill Aðalsteinsson
og Þór Magnússon. Ritstjóri er
Frosti F. Jóhannsson.
Friðrik Sophusson í banka'
ráð Landsbanka Islands?
KOSNING Alþingis í bankaráð Landsbanka og Búnaðarbanka ætlar
ekki að ganga andskotalaust fyrir sig, því enn á ný var henni frestað
í gær og nú vegna þess að Alþýðubandalagið hefúr ekki sætt sig við að
fá ekki bankaráðssæti í Búnaðarbankanurn. Eitt bankaráðssæti þar
mun koma í hlut Borgaraflokksins og er Ásgeir Hannes Eiríksson
helst orðaður við það sæti. Ljóst er að Sjálfstæðisflokkur missir eitt sæti
í bankaráði Búnaðarbankans og eitt í bankaráði Landsbankans. Nú
er búist við að bankaráðskosningin faii fram um miðja næstu viku.
manna.
Sérstök endurkröfunefnd, sem
samkvæmt umferðarlögum er skipuð
af dómsmálaráðherra, úrskurðar um
endurkröfur vátryggingafélaganna.
Á árinu hafa nefndinni borist 149
mál. Þar af voru samþykktar end-
urkröfur að öllu leyti eða að hluta í
133 málurn. Hæsta endurkrafan nam
rúmlega 1,9 milljónum króna en
fimm kröfur námu einni milljón eða
meira.
í frétt frá endurkröfunefnd segir
að ástæður endurkröfu séu langoft-
ast ölvun tjónvalds, eða í 120 tilfell-
um af 133. Hjá tjónvöldum sem end-
urkrafðir voru vegna tjóna af völdum
ölvunar reyndust 52 hafa um eða
yfir 2 prómill í blóði, þar af tveir
yfir 3 prómill. Ökumaður telst ekki
Mikill verð-
munur á hrein-
dýrakjöti
FRAMBOÐ á hreindýrakjöti er
svipað og á undanförnum árum,
en verulegur verðmunur er á því
á Egilsstöðum og í Reykjavík.
Hreindýralæri kostar 1750 kr.
kílóið hjá Sláturhúsi Kaupfélags
Héraðsbúa á Egilsstöðum og bógar
1390 kr. kílóið. I verslun í Reykjavík
kosta hreindýrasteikur á bilinu
1590 til 2700 krónur kílóið.
Samkomulag hefur tekist milli
Sjálfstæðisflokks, Fijáls-
lyndra hægrimanna og Sam-
taka um kvennalista um sameigin-
legt kjör í bankaráð, sem hefur það
í för með sér að Sjálfstæðisflokkur-
inn missir eitt bankaráðssæti til
Kvennalista í Landsbankanum og
eitt til Frjálslyndra hægri manna í
Búnaðarbankanum, en heldur tveim-
ur bankaráðssætum sínum í Seðla-
bankanum, sem skipuð eru þeim
Ólafi B. Thors Og Guðmundi
Magnússyni. Ekki verður kosið í
bankaráð Seðlabankans fyrr en
síðar, en samningar miili stjórnmála-
flokkanna taka eigi að síður til þess
bankaráðs einnig. Eins og fram
hefur komið, hefur Kvennalistinn
sóst eftir því að fá bankaráðssæti í
Seðlabankanum, en nú liggur sem
sagt fyrir samkomulag Kvennalista
við Sjálfstæðisflokk um að taka þess
í stað eitt sæti í
bankaráði Lands-
bankans.
Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur
ekki greitt atkvæði
um það hvetja
þingflokkurinn kýs,
en það verður
væntanlega gert í næstu viku. Þing-
flokkurinn' hefur þegar fellt tillögu
þess efnis að þingmenn flokksms séu
ekki kjörgengir í bankaráð. Eg hef
upplýsingar um að það sé með öllu
óvíst hvor þeirra Búnaðarbankaráðs-
manna Sjálfstæðisflokksins, Halldór
Blöndal eða Friðjón Þórðarson, verði
kjörinn, en báðir sækjast þeir eftir
endurkjöri.
Jafnframt hef ég upplýsingar um
að líklegt megi teljast að hvorugur
bankaráðsmanna Sjálfstæðisflokks-
ins í Landsbankanum verði endur-
kjörinn, en þeir eru Pétur Sigurðs-
son, formaður bankaráðsins, og Jón
Þorgilsson, sveitarstjóri á Hellu, sem
báðir sækjast eftir endurkjöri. Þess
í stað er talið líklegast að Friðrik
Sophusson, al-
þingismaður, verði
kjörinn sem full-
trúi Sjálfstæðis-
flokksins í bankar-
áð Landsbankans.
Jón Þorgilsson
sagðist ekkert um
málið vilja segja í
gær þegar ég spurði hann hvort
forysta Sjálfstæðisflokksins hefði
, rætt við hann um þann möguleika
að þingflokkurinn hygðist ekki end-
urkjósa hann í bankaráð Landsbank-
ans. Ekki náðist í Pétur Sigurðsson
í gær til þess að spyija har.n álits á
þessu máli.
Menn eru ekki á eitt sáttir í þing-
flokki Sjálfstæðisflokksins um það
hvem skuli kjósa í bankaráð Lands-
bankans. Það sjónarmið er einnig
við lýði að endurkjósa beri Pétur
Sigurðsson, en líkur eru samt sem
áður taldar á því að Friðrik Sophus-
son fái meirihluta atkvæða þing-
manna Sjálfstæðisflokksins, þegar
til atkvæðagreiðslu kemur á þing-
flokksfundi eftir helgina.
Heimildir mínar úr þingflokki
herma að þessi mál hafi lítið verið
rædd á formlegum þingflokksfund-
um. Málið sé afskaplega viðkvæmt.
Tveir bankaráðsmanna Búnaðar-
bankans, sem báðir eru í þingflokkn-
um, sækist eftir endurkjöri og fyrr-
um þingflokksbróðir Sjálfstæðis-
þingmanna, Pétur Sigurðsson,
bankaráðsformaður Landsbankans,
sækist einnig eftir endurkjöri. Því
sé mjög erfitt að ræða þessi mál
fyrir opnum tjöldum og hafi flokks-
forystan kosið að ræða fremur eins-
lega við menn um þessi mál.
hDACBÓKh
STJÓRNMÁL
eftir Agnesi Bragadóttur