Morgunblaðið - 09.01.1990, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 9. JANÚAR 1990
Sveinbjöm Helgason
vélsljóri - Minning
Fæddur 26. desember 1908
Dáinn 26. desember 1989
Látinn er hjartkær vinur minn,
Sveinbjörn Helgason vélstjóri, eftir
nokkuð langa sjúkrahúsveru á
Vífílsstöðum. Hann hefur alla tíð
verið háður öndunarerfíðleikum,
astma, frá því að hann, aðeins sjö
ára, fékk mjög slæman kíghósta. A
sínum fyrri árum stundaði hann
akstur á vörubílum og fólksflutn-
ingabílum, var með fyrstu öku-
mönnum sem óku um Hólsfjöllin
og hina víðáttumiklu, en lélegu vegi
í Þingeyjarsýslum. Hann vann svo
á fiskibátum sem vélstjóri og síðar
meir sem leigubílstjóri fyrir norðan
og í Reykjavík.
Sveinbjörn kvæntist 14. desem-
ber 1936 Fjólu Guðmundsdóttur,
sem var frá Húsavík eins og hann.
Bjuggu þau alltaf í farsælu og trúu
hjónabandi. Það þótti eftirtektar-
vert og skemmtilegt, þegar þau
bæði voru í kirkjukór Húsavíkur-
kirkju og bar þá ekki á neinni mál-
helti hjá Sveinbirni.
Sveinbjörn og Fjóla áttu eina
dóttur, Rannveigu Lilju, sem gift
er Pétri Bjarnasyni húsasmið. Fjóla
andaðist 6. júlí 1978.
Það atvikaðist svo, þegar ný-
sköpunartogararnir komu 1947 og
Sveinbjöm var orðinn bræðslumað-
ur, að hann _kom sem vélstjóri til
mín 1949 á Úranus frá Reykjavík,
og vorum við saman þar í nokkur
ár. Hann var alveg úrvals starfs-
maður og ósérhlífínn á allan hátt.
Þetta vakti áhuga hans að fara á
námskeið í Vélskólanum, þá orðinn
sextugur að aldri. Hann starfaði á
Úranusi hér við land í 26 ár, og
meirihluta þess tíma var hann 1.
vélstjóri og farnaðist sérstaklega
veh
Ég kynntist honum svo enn bet-
ur, þegar hann bjó hjá okkur
Kristínu í húsinu í sjö ár eftir lát
konu sinnar.
Sveinbjörn var alltaf mjög vel
látinn og vinsæll, hvar sem hann
starfaði eða dvaldi. Mér er einmitt
minnisstætt, þegar ég kom í heim-
sókn til hans á Vífílsstaði, að starfs-
stúlkurnar minntust á hvað hann
væri léttur í lund þótt sárlasinn
væri. Þær vom honum einkar hjálp-
Iegar og elskulegar, og eru þeim
öllum færðar hjartans þakkir fyrir
þann tíma, sem hann dvaldist þar.
Við hjónin og fjölskylda okkar
eigum eftir að minnast Sveinbjörns
fyrir hans traustu vináttu og elsku-
lega viðmót. Við vottum dóttur
hans og fjölskyldu innilega samúð.
Jens Hinriksson
Sjá dagar koma, ár og aldir líða
og enginn stöðvar tímans þunga nið.
í djúpi andans duldir kraftar bíða
hin dýpsta speki boðar lf og frið
(Davíð Stefánsson)
Með þessum fátæklegu orðum
vil ég kveðja afa minn í hinsta sinn.
Margar voru þær gleðistundirnar
sem við áttum saman í gegnum
árin og alltaf gat hann séð skoplegu
hliðina_ á öllu því sem fyrir hann
kom. Átti þá til að rifja upp at-
burðinn í nokkra daga og hló alltaf
svo dátt, að maður gat ekki annað
en hlegið með honum.
Á uppvaxtarárunum, þegar ungl-
ingur er á umbrotatímum að þrosk-
ast úr barni í fullorðna manneskju,
var yndislegt að vita til þess að til
hans mátti ég alltaf leita og hann
reyndi eftir bestu getu að gefa góð
ráð og leysa þau mál er upp komu.
Ein af okkar bestu stundum voru
jólin, þegar lagið var tekið og
sungnir jólasálmar undir messu
sjónvarpsins á aðfangadagskvöld.
Þar sem jólin eru hátíð ljóss og
friðar veitir það mér styrk að hann
kvaddi þetta líf á jólunum og fór
til að sinna æðri störfum á fram-
andi stað. Ég veit að hann kvaddi
með frið í hjarta og að nú líður
honum vel. Hvíli hann í friði og
Guð veri með elsku afa mínum.
Þess óskar „elsku vinan hans
afa“ eins og hann alltaf kallaði mig.
Olga Björk
Mig langar að minnast með fá-
einum orðum Sveinbjörns Helga-
sonar, sem dó á Vífilsstaðaspítala
26. des. sl., á 81 árs afmælisdegi
sínum. Sjálfsagt var það besta af-
mælisgjöfin sem honum gat hlotn-
ast, því hann hafði átt við langvar-
andi heilsuleysi að stríða og var
orðinn saddur lífdaganna.
Með honum er horfinn sá síðasti
úr þeim hópi sem myndaði vissan
kjarna í lífí mínu, alveg frá bernsku,
en það voru foreldrar mínir, Lilja
og Lúðvík, og systur mömmu, Fjóla
og Ásdís ásamt eiginmönnum
þeirra, Sveinbirni og Ásbirni.
Öll sumur til 7 ára aldurs dvaldi
ég á heimili móðurforeldra minna
að Sólheimum á Húsavík og í næsta
húsi, Steinholti, bjuggu Fjóla og
Svenni ásamt einkadótturinni
Rannveigu Lilju og því tengist þetta
fólk mínum fyrstu endurminning-
um.
Amma dó þegar ég var á áttunda
aldursári og þá fluttu afí, Fjóla,
Svenni og Lillý litla til Reykjavíkur
og bjuggu í nokkur ár á efri hæð-
inni á Mánagötu 14, en við foreldr-
ar mínir og ég á neðri hæðinni í
sama húsi. Þetta varð því eins og
eitt stórt heimili og oft var glatt á
hjalla. Margar ánægjustundir áttu
þær systur og Svenni frændi við
orgelið, því þau voru öll mjög söngv-
in.
Öllum jólum og gamlárskvöldum
var eytt saman og hélst sá siður í
mörg ár eftir að Svenni frændi og
fjölskylda voru flutt í annað hús-
næði.
Þótt hann væri ekki frændi minn
í eiginlegri meiningu þess orðs þá
kallaði ég hann alltaf Svenna
frænda og var ákaflega hænd að
honum og dáði hann mjög mikið,
enda var hann svo einstaklega barn-
góður að ég hefi hvorki fyrr né síðar
kynnst öðru eins, né gjafmildari
manni. Þarna bjuggu tvær litlar
jafnaldra frænkur í sama húsi og
þótt önnur væri dóttir hans þá mis-
munaði hann ekki hinni þegar hann
kom úr siglingum hlaðinn gjöfum,
erlendu sælgæti og ávöxtum sem
voru sjaldséðir á þessum árum,
nema um jólin. Reyndar var eins
og alltaf væru jól þegar Svenni
frændi kom erlendis frá. Hann var
dverghagur maður. Það hreinlega
lék allt í höndunum á honum enda
ávallt kallað til hans ef eitthvað
bilaði á heimili mágkonu hans. Oft
tók hann hluti með sér út á sjó til
að gera við þá á frívöktum sínum.
Einu sinni var það hjólið mitt og
hann lét sig þá ekki muna um að
lakka það í leiðinni, fagurblátt og
hvítt. Hann smíðaði líka hring
Viöskiptatækni nýtist bæði einstaklingum og fyrirtækjum sem vilja bæta þekkingu sína og
kynnast nútimaaðferðum við rekstur og stjórnun fyrirtækja. Sérstök áhersla er lögð á lausn
raunhæfra verkefna. Allt námsefni er á íslensku og leiðbeinendur hafa, auk háskólamenntun-
ar, mikla reynslu ur viðskiptalífinu og af kennslu. Viðskiptatækninámið er 5 vikna námskeið og
hægt er að velja um morgun-, eftirmiðdags- ogtvöldhópa. Næsta námskeið hefstlS.janúar.
Hagstæð greiðslukjör eru í boði. Skráning og allar nánari upplýsingar eru veittar í síma
626655. Haföu samband og við sendum þér bækling um hæl.
NÁMSGREINAR: • Stjórnun • Grunnatriði i markaðsfræði • Verölagning • Auglýsingar, sölu-
tækni og kynningarstarfsemi • Framlegðar og arðsemisútreikningar • Grunnatriði i fjármál-
um • Áætlanagerð • Lestur og túlku'n ársreikninga.
Viðskiptaskólinn
BORGARTÚNI 24 • SÍMI 626655
handa mér úr fímmeyringi. Það var
í þá daga þegar fimmeyringarnir
voru nokkuð stórir ummáls.
Síðustu æviárin dundaði hann við
allskyns útsaum og fórst það ekki
síður úr hendi en allt annað.
Allar minningar mínar um þenn-
an mann eru góðar. Þar bar aldrei
skugga á. Hann var svo hlýr,
blíðlyndur, viðkvæmur innst inni,
glaðvær og skemmtilegur því hann
átti kímnigáfu í ríkum mæli, trygg-
ur og trúr í starfi sínu og þótti
óendanlega vænt um sína nánustu.
Engin furða að hann væri og verð-
ur ávallt uppáhalds frændi minn.
Það er stór hópurinn sem kveður
hann með eftirsjá hérna megin til-
verunnar, en það mun líka stór
hópur taka honum með fögnuði
handa móðunnar miklu.
Dóttur hans, Rannveigu Lilju,
manni hennar, börnum og barna-
börnum, sendi ég innilegar samúð-
arkveðjur.
Dejr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama;
eri orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur.
(Hávamál)
Ranný
Á annan dag jóla, á 81. afmælis-
degi sínum, lést á Vífilsstöðum
merkismaðurinn Sveinbjörn Helga-
son vélstjóri, einn fjölmargra ágæt-
ismanna, sem lyfti með farsælu
ævistarfí grettistaki, sem svo sann-
arlega bætti lífskjör þjóðarinnar.
Samt er það nú sjaldnast svo að
farsælum fyrirvinnum þjóðarinnar,
þeim sem með starfi sínu treysta
grunninn að efnahagslegu sjálf-
stæði hennar, sé skipað í sérstakan
virðingarsess með þjóðinni, sem
þeim svo sannarlega ber.
Sveinbjörn fæddist á Húsavík.
Foreldrar hans voru hjónin Jóhanna
Johannsdóttir og Helgi Flóventsson
sjómaður og formaður á bátum
þar, og var Sveinbjörn hinn sjötti í
röðinni af 12 börnum þeirra. Hin
voru eftir aldursröð: Sigríður, Jón,
Hallmar, Kristjana, Jónína, Krist-
rún, Pétur, Jónatan, Þorgerður,
Ragna og Guðný. Þijú systkinanna
eru enn á lífi, þau Hallmar á
Húsavík, Kristrún á Norðfirði og
Guðný í Hafnarfirði.
Tveggja ára var Sveinbjöm látinn
í fóstur til hjónanna Þuríðar Guðna-
dóttur og Péturs Jónssonar er
bjuggu á Jódísarstöðum í Aðaldal
en fluttust síðar til Húsavíkur. Einn
fósturbróður átti Sveinbjörn er Jón
hét.,„Um skólagöngu var ekki að
ræða,“ sagði Sveinbjörn er ég ræddi
við hann á liðnu ári, „og ég varð
að bjarga mér einn, einhvern veginn
sjálfur til að ná einhveiju marki.
Og það hafðist. Ég var með þeim
fyrstu sem lærði á bíl þarna.“
Sveinbjörn kom _ kyndari á
Reykjavíkurtogarann Úranus nýjan
vorið 1949, var á skipinu þau 25
ár, sem skipið. var gert út frá
Reykjavík, þar af 20 sem fyrsti
vélstjóri, og yfírgaf það ekki fyrr
en hann hafði fylgt því til Spánar,
þangað sem það var selt í brotajárn
ári síðar. Úranus var einstaklega
gott sjóskip og farsælt aflaskip.
Á miðjum aldri fór Sveinbjörn í
Vélskólann, var þar einn vetur á
námskeiði sem nefndist öldungur-
inn og öðlaðist þá tilskilin réttindi
sem fullgildur vélstjóri.
Sveinbjörn kvæntist 14. desem-
ber 1936 Fjólu Guðmundsdóttur,
dóttur Guðmundar Stefánssonar og
Rannveigar Guðmundsdóttur, Sól-
heimum á Húsavík. Dóttir þeirra
er Rannveig Lilja, gift Pétri Bjarna-
syni húsasmið. Börn þeirra eru
Sveinbjörn Fjölnir, kvæntur Guð-
rúnu Magnúsdóttur, og á tvö börn,
Þóra- Birna, sambýlismaður Júnlus
Guðjónsson, eiga tvær dætur, Fjóla,
gift Pétri Sverrissyni, eiga tvær
dætur. Yngst er Olga og er sambýl-
ismaður hennar Sigurður Sigur-
dórsson. Konu sína missti Svein-
björn árið 1978. Lilja dóttir hans
segir mér að hann hafi nú ekki
verið mikið heima, þannig, en hann
hefði verið mjög blíðlyndur, ósköp
elskulegur faður og ákaflega barn-
góður, alveg með afbrigðum barn-
góður og að öll börn hefðu hænst
mjög að honum og að hann hafi