Morgunblaðið - 11.03.1990, Blaðsíða 6

6 FRÉTTIR/INNLENT
oeei x’ff/iM ,n auoAmrnviuB aiQAviavíuoHOM
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR ll. MARZ 1990
Fólk er undrandi
og* sárt yfir því
aðallthækkar
- segir Leifiir Guðjónsson hjá Verð-
lagseftirliti verkalýðsfélaganna
„FÓLK er ákaflega undrandi og sárt yfir því að allt skuli vera
að hækka,“ segir Leiftir Guðjónsson hjá Verðlagseftirliti verka-
lýðsfélaganna. Hann segir mjög mikið vera hringt og tilkynnt
um verðhækkanir og kvartað undan þeim, fólk sé vonsvikið,
þar sem það telji að við samningsgerðina 1. febrúar síðastliðinn
hafi verið samið um að halda verðlagi í skefjum. Hann segir
þó jaftifi*amt, að mörg dæmi séu þess, að verðhækkanir hafi
verið teknar til baka. „Sem betur fer eru margir sem virða
samninginn og vilja að hann haldi, þó ennþá séu til menn sem
eru að hugsa sig um,“ segir hann.
Leifúr Guðjónsson á skrifstofú
sinni.
Leifur segir tvennt einkenna
viðbrögð fólks, annars vegar
mikil ánægja og hlýja í garð
verkalýðsfélaganna fyrir að hafa
sett verðlagseftirlitið í gang, hins
vegar mikil reiði og sárindi með
hvemig verðlag hefur þróast í
framhaldi af samningnum.
„Fólk er ákaflega undrandi og
sárt yfir því, að allt skuli vera
að hækka og vitnar í samninginn
sem gerður var 1. febrúar, að
því hafi skilist að verðlaginu
skuli haldið í skefjum. En síðan
hefur hækkunum rignt yfír það
úr öllu kerfinu, frá versluninni,
frá opinbera geiranum, á þjón-
ustu sem það hefur fengið á
vinnustöðum sínum, matar-
hækkanir og slíkt, þetta dynur
allt á fólki. Það er mikið atriði
að yfirvöld, stjómmálamennimir
sem stjórna nú þessu ágæta
landi, átti sig á því að ekki er
síður verið að gera þennan samn-
ing fyrir hið opinbera heldur en
aðra,“ segir Leifur.
Ekki er þó allt á einn veg, því
sumir hafa dregið til baka verð-
hækkanir og nefnir Leifur þar á
meðal að Mjólkursamsalan hafi
tekið aftur hækkun á fæði til
starfsfólks og að Stöð 2 hafi
hætt við hækkun áskriftargjalds-
ins 1. mars. Hann segir einnig
oft koma í ljós þegar að er gáð,
að hækkanir stafi af eðlilegum
óviðráðanlegum orsökum, til
dæmis verðbólgu erlendis eða
innlendri verðbólgu frá síðasta
ári.
Meðal þess sem fólk hefur
kvartað undan nú síðustu daga
era .hækkanir á verði banana,
barnamats i krukkum, tilkynnt
var um að ein krakka af sojas-
ósu hafi hækkað í einni verslun
úr 96 krónum í 169 krónur. Einn-
ig hefur verið kvartað undan
hækkunum á kaffi og Sólblóma
smjöriíki.
Þá hefur verið mikið kvartað
undan verðlagi hjá Bifreiðaskoð-
un Islands hf. og iðgjaldahækk-
unum bifreiðatrygginga og frá
Akranesi hafa borist margar
kvart anir vegna hækkana á hita-
veitureikningum.
Leifur segir mikið vera hringt
í sambandi við vaxta- og lána-
mál, einkum hvemig farið er
með afborgunarskilmála. „Við
erum núna búin að fá til þess
hæfa menn í það fyrir okkur að
skoða þau mál,“ segir hann.
Tvö dæmi nefndi Leifur um
mismunandi verðlag sömu hluta,
sem honum hefur verið greint
frá. Annað dæmið segir hann
vera um jákvæða þróun. „Maður
hringdi og sagðist hafa verið að
spara fyrir gervihnattadiski sem
hafði kostað 99.980 krónur hjá
Radíóbúðinni. Þegar hann ætlaði
að kaupa diskinn var honum
sagt að vegna hagkvæmari inn-
kaupa yrði næsta sending 23%
ódýrari. Hann hefur nú keypt
diskinn og fékk staðgreiðsluaf-
slátt þannig að hann greiddi
69.950 krónur, það er heilum
30 þúsundum lægra. Hefði hann
greitt með greiðslukorti hefði
diskurinn kostað 76.980 krónur.
Maðurinn nýtur þess að þarna
var verið að kaupa skynsamlega
inn,“ segir Leifur.
Hitt dæmið er um varahluti í
bíl. Maður hringdi og sagði frá
því að hann hafði vantað gúmm-
íhosu á framöxul í bíl sínum. A
verkstæði einu var honum boðin
hosan á 2.200 krónur. Hann
hafði samband við umboðið fyrir
bílinn og þar fékkst sama hosa
á 666 krónur. „Og þegar hann
óskaði skýringa á verkstæðinu
var honum sögð ótrúleg saga.
Þeir sögðu að hjá þeim væra
gamlar birgðir og umboðið hlyti
að hafa verið að fá nýja send-
ingu, það skýrði verðmuninn.“
Verðlagseftirlit verkalýðsfé-
laganna hefur nú verið starfrækt
í liðlega tvær vikur, „og það er
ekkert lát á hringingunum,“ seg-
ir Leifur Guðjónsson.
Olafur Jóhann Olafsson:
Ráðinn aðstoðar-
forsljóri hjá Sony
ÓLAFUR Jóhann Ólafsson hefúr
verið ráðinn aðstoðarforstjóri hjá
Sony í Bandaríkjunum. Hann hóf
störf hjá Sony árið 1986, þá 24
ára gamall. Hann hefúr gegnt
framkvæmdastjórastarfi og var
sérstakur ráðgjafi aðalsamninga-
manns Sony, Michael Schulhof við
kaupin á Columbia kvikmyndafyr-
irtækinu.
A
Olafur sagði í samtali við Morg-
unblaðið að eignir Sony í
Bandaríkjunum væru nú orðnar
meiri en eignir þess í Japan eftir
kaupin á CBS og Columbia fyrir-
tækjunum. „Ég verð einn af fimm
aðstoðarforstjórum Sony USA og
þar mun ég aðallega sjá um fram-
tíðarfjárfestingar og annað slíkt.
Síðan mun ég sjá um tölvudeildir
Sony,“ sagði hann.
Ólafur mun hafa skrifstofu í New
York en verður með margar deildir
í Kaliforníu. „ Við erum í einni alls-
heijar skipulagningu og þess vegna
er ég í Kaliforníu þessa dagana.
Starfsemin sem heyrir undir mig er
í Los Angeles, San Francisco, Bolder
í Colorado, New Jersey og New
York ásamt sölu- og markaðsskrif-
stofum."
Ólafur sagðist hafa haft hug á
því að setja upp deildir á íslandi
með hátækniframleiðslu þar sem
mikið væri lagt upp úr tæknimennt-
un t.d. í framleiðslu á kísílflögum
og diskum í tölvu. Lítið sé hins veg-
ar hægt að hreyfa við því máli þar
til línur skýrist í viðræðum íslend-
inga við Evrópubandalagið fyrir
1992.
Ólafur Jóhann Ólafsson er einnig
þekktur fyrir ritstörf sín og hefur
hann sent frá sér eitt smásagnasafn
Dómkirkjan
Messað veður í Dómkirjunni í dag
kl. 11, en þá messar sr. Jakob
Ágúst Hjálmarsson. Messað verður
kl. 14, en þá prédikar Guðmundur
J. Guðmundsson formaður Dags-
brúnar.
Ólafiir Jóhann Ólafsson
og eina skáldsögu, Sjö lykla og
Markaðstorg guðanna. Hann kvaðst
vera kominn í gang með skáldsögu
sem kæmi út 1991.
Háskóli íslands:
Opið hús í
verkfræði-
og raunvís-
indadeild
HIÐ ÁRLEGA opna hús Háskóla
íslands verður í dag, milli klukkan
13 og 18. í þetta sinn munu verk-
fræði- og raunvísindadeildir há-
skólans opna dyr sínar fyrir al-
menningi.
á munu aðrar deildir og stofnan-
ir háskólans ásamt nokkrum
sérskólum sameinast um sýnináar-
svæði í Þjóðarbókhlöðunni.
Góð byijun á stórveldaslag
Sovétríkin og England unnu Norðurlönd og Bandaríkin með minnsta mun
__________Skák______________
Bragi Kristjánsson
Stórveldaslagur í skák milli
fjögurra tíu manna liða, frá Sov-
étríkjunum, Englandi, Banda-
ríkjunum og Norðurlöndum hófst
á föstudagskvöld í nýjum húsa-
kynnum Skáksambandsins við
Faxafen. Taflmennskan var
skemmtileg í fyrstu umferð og
spennan mikil og lauk báðum
viðureignum með minnsta mun.
Aðstaða á keppnisstað er
skemmtileg, en byijunarörðug-
leikar ollu því, að ekki var auð-
velt fyrir áhorfendur að fylgjast
með skákunum í 1. umferð.
Áhorfendur geta treyst því, að
bætt verður úr þessu, og eru
skákáhugamenn hvattir til að
láta þessa keppni ekki fram hjá
sér fara.
Fyrirkomulag keppninnar er
þannig að tefld verður tvöföld
umferð, og hefur hver keppandi
tvær klukkustundir til að leika
40 leiki, en síðan 1 klst. til að
ljúka skákinni. Þetta fyrirkomu-
lag útrýmir biðskákum og gerir
keppnina mjög spennandi.
Sovétríkin (meðalstig 2594)
5‘/z — Norðurlönd (2523) 4 'A
Agdestein— Júsúpov ‘A - !A,
Helgi Ólafsson — Eingom 'h -
'h, Margeir Pétursson — Vaganj-
an 'h - 'h, Hellers — Sokolov
0-1, Jóhann Hjartarson — M.
Gurevitsj 1-0, Jón L. Árnason
— Dolmatov 0-1, Sehussler —
Azmajparashvili 0-1, Yijöla —
Makarítév 'A 'h, Mortensen—
Túkmakov 1-0, Wessman —
Dreev 'h - 'h.
Sovétmenn leyfðu sér að hvíla
ívantsjúk og Pólúgajevskí, og
unnu með minnsta mun. Tíma-
hrak sett svip sinn á þessa
keppni. Jóhann vann á tíma í
óljósri stöðu, en Jón L. féll á
tíma, þegar hann var að komast
í jafnteflishöfn eftir erfiða vörn.
Skák Wessmans og Dreev sló
þó öllum öðrum skákum við.
Sovétmaðurinn byggði hægt og
öragglega upp vinningsstöðu,
aðeins til að gefa allt til baka á
síðustu sekúndunum, áður en
klukka hans féll.
England (2554) 5 'h —
Bandaríkin (2552) 4'/z
Short — Gulko, 0-1; Seirawan
— Speelman, 'A; Nunn — Fed-
erowicz, 1-0; Hodgson — deF-
irmian, ‘A; Adams — Christians-
en, 1-0; King-Browne, 0-1; Suba
— Benjamin, 0-1; Mestel —
Dzindzichashvili, 1-0; Norwood
— D. Gurevich, 1-0; Kosten —
Ivanov, 'h.
Keppnin var geysihörð, en
mesta athygli vakti öraggur sig-
ur Gulko á Short, en sá fyrr-
nefndi er í miklum ham um þess-
ar mundir, hefur m.a. nýlega
unnið sjálfan Kasparov.
Að lokum skulum við sjá eina
skák úr fyrstu umferð.
1. borð:
Hvítt: Boris Gulko.
Svart: Nigel Short.
Hollensk-vörn (Gijótgarður).
1. d4 - e6, 2. c4 - f5, 3. g3 -
Rffi, 4. Bg2 - d5,
Önnur uppbygging er 4. -
Be7, 5. Rf3 - 0-0, 6. 0-0 -
d7-d6, 7. Rc3 - De8, o.s.frv.
5. Rh3!? -
Algengari leið er 5. Rf3 —. c6,
6. 0-0 - Bd6, 7. b3 - De7, 8.
Bb2 (eða 9. a4 ásamt 10. Ba3)
0-0, 9. Rc3 - Bd7, 10. Re5 -
Be8, 11. e3 o.s.frv.
5. - c6, 6. Dc2 - Bd6, 7. Bf4
- Be7
Svartur lætur „góða“ biskup-
inn sinn ekki bardagalaust í
skiptum fyrir „slæma“ biskup
hvíts. í framhaldi skákarinnar
hyggst svartur notfæra sér stöðu
biskupsins á f4 til að flýta peða-
sókn á kóngsarmi með - h6 og
- g5 o.s.frv.
8. 0-0 - 0-0, 9. Rc3 - h6, 10.
Hadl - g5, 11. Bcl - Bd7, 12.
f3 - dxc4?
Eftir þénnan slæma leik miss-
ir Short tökin á miðborðinu. Til
greina kom 12. - b5!?, 13. cxb5
- cxb5, 14. e4 - b4, 15. Ra4 -
Ra6 með flókinni söðu.
13. e4 - Ra6, 14. a3 - b5, 15.
Rf2 - Rc7
Til greina kom að fórna peði
með 15. - f4!?, 16. gxf4 - Rh5
til að skapa mótspil fyrir svart
og koma í veg fyrir næsta leik
hvíts.
16. f4! -
Hvítur opnar línur fyrir bisk-
upinn á g2, hótar að vinna peð
á g5 og að sprengja svörtu stöð-
una upp með b2-b3 og d4-d5.
16. - g4, 17. b3 - cxb3, 18.
Dxb3 - fxe4,19. Rcxe4 - Rxe4
Eða 19. - Rcd5, 20. Rxf6+ -
Rxf6 (annars 21. Rxg4) 21. f5
o.s.frv.
20. Bxe4 - h5, 21. Rd3 - Rd5,
22. Re5 - Bf6, 23. f5! - Bxe5,
24. dxe5 - Db6+, 25. Hf2 -
exfli
26. Hxd5 - Be6
Eftir 26. - cxd5, 27. Bxd5+
ásamt 28. e6 er svartur varnar-
laus.
27. Be3 - Da6,28. Bh6 - cxd5
Svartur er einnig glataður eft-
ir 28. - fxe4, 29. Bxf8 - Bxd5,
30. De3 - Hxf8, 31. Dg5+ -
Kh7, 32. Hxf8 o.s.frv.
29. Bxd5 - Bxd5, 30. Dxd5+
- Kh7, 31. Bxf8 - Hxfö, 32.
e6 - Dc8, 33. e7 - Hffi
Engu betra er 33. - He8, 34.
Df7+ o.s.frv.
34. De5 og svartur gafst upp,
því hann er varnarlaus: 34. -
He6 (34. - De6, 35. e8D) 35.
Dxf5+ - Kh6,36. Df8+ o.s.frv.