Morgunblaðið - 20.03.1990, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. MARZ 1990
31
Egill Jónsson (S-Al)
Þingsályktun:
Urniið verði
að stöðvun
sandfoks
„Alþingi ályktar að fela land-
búnaðarráðherra að hlutast til
um að gerð verði markviss áætl-
un um aðgerðir til að stöðva
eyðingu jarðvegs og gróðurs á
íslandi þar sem þess er kostur.
— Sérstök áherzla verði lögð á
að aftnarka þau Iandsvæði þar
sem sandfok á sér enn stað svo
að unnt sé að hefla þar skipulegt
ræktunarstarf."
Þannig hefst þingsályktun, sem
Alþingi samþykkti í gær. Tillagan
felur einnig í sér að kannað verður,
hvort Aburðarverksmiðju ríkisins
muni fært að lækka verð á áburði
til landgræðslustarfa sem einkum
væri ráðstafað til brýnustu verk-
efna. „Miðað verði við,“ segir í
lokaorðum tillögunnar, „að um
næstu aldamót verði uppblástur
þessara svæða stöðvaður“.
Flutningsmenn þingsályktunar-
tillögunnar vóru: Egill Jónsson
(S-Al), Jón Helgason (F-Sl), Geir
Gunnarsson (Abl-Rn), Árni Gunn-
arsson (A-Ne), Ingi Björn Alberts-
son (FH-Vl), Málmfríður Sigurðar-
dóttir (SK-Ne), Guðmundur
Agústsson (B-Rv) og Halldór
Blöndal (S-Ne).
Alþingi:
142 kvart-
anir til um-
boðsmanns
Aríð 1989 yóru 154 mál
skráð hjá umboðsmanni Al-
þingis. Þar af vóru 150 form-
legar kvartanir en 4 mál vóru
upp tekin að eigin frumkvæði
umboðsmannsins. Að þessum
150 kvörtunum stóðu 160
aðilar, 142 einstaklingar og
18 lögaðilar.
Skýrsla umboðsmanns Al-
þingis fyrir árið 1989 var lögð
fram á þingi í gær. Samkvæmt
henni vóru 154 mál skráð hjá
umboðsmanni á árinu. 142 ein-
staklingar sendu inn kvörtun,
þar af 112 karlar og 30 konur.
Yngsti kvörtunaraðili var 23
ára, sá elzti 89 ára. Flestir
þeirra, er sendu inn kvartanir,
vóru á aldrinum 51-60 ára, 36
talsins.
Rúmlega 80 kvartanir bárust
úr Reykjavík, 27 af Reykjanesi,
11 af Norðurlandi eystra, 9 frá
Vestfjörðum, 8 af Suðurlandi
en færri úr öðrum kjördæmum.
Tvær kvartanir bárust frá ís-
lendingum búsettum erlendis.
Á árinu hlutu 122 mál lokaaf-
greiðslu. 67 mál vóru enn til
meðferðar í árslok.
Viðauki við bókun 6:
Ágreinmgur sljóinarílokkanna
hættulegur hagsmunum okkar
gagnkvæm tollafríðindi,
við bókun 6.
viðauka
— sögðu þingmenn Sjálfstæðisflokksins
Fríverzlunarsamningur íslands og Evrópubandalagsins var undir-
ritaður í júlí 1972. Hluti hans, bókun 6, öðlaðist gildi í júlí 1976.
Hún íjallar um tollfríðindi sjávarvöru. Saltfiskur féll ekki undir
þessi lríðindi. Við inngöngu Grikkja, Portúgala og Spánveija í EB
fer mestallur saltfiskútflutningur okkar á EB-markaði og er háður
tollmúrum.
Eyjólfur Konráð Jónsson (S-Rv)
mælti í gær fyrir tillögu til þings-
ályktunar, sem hann flytur ásamt
Kristínu Einarsdóttur (SK-Rv) og
Ragnhildi Helgadóttur (S-Rv), þess
efnis, að Alþingi „feli forsætisráð-
herra og utanríkisráðherra að und-
irbúa nú þegar í samráði við ut-
anríkismálanefnd beinar samninga-
viðræður við Evrópubandalagið um
viðauka við bókun 6 frá 1972“.
Eyjólfúr Konráð Jónsson sagði
fjóra mánuði liðna síðan þessi
mikilvæga tillaga var lögð fram.
Það væri því ekki vonum fyrr sem
hún komi til umfjöllunar á þingi.
Hann sagði að EB hefði gert marga
tugi samninga við ríki utan banda-
lagsins um gagnkvæm tollfríðindi,
án þess að nokkurs konar veiði-
heimildir kæmu þar við sögu. Við
höfum engar veiðiheimildir að láta.
Við viljum hinsvegar semja um
Hjörleifúr Guttormsson (Abl-
Al) sagði sig og flokk sinn sam-
þykka tvíhliða viðræðum við EB.
Landsfundur Alþýðubandalagsins
hafi lagt áherzlu á beinar viðræður
við EB til að fá fram lagfæringu á
bókun 6.
Hjörleifur gagnrýndi hinsvegar
Sjálfstæðisflokkinn sem og bæði
viðskipta- og utanríkisráðherra
fyrir það að vilja ganga of langt í
EB-viðræðum og samningum. Af-
staða þeirra samræmdist ekki fyrir-
vörum Alþýðubandalagsins.
Kristín Einarsdóttir (SK-Rv)
sagði að á okkur hafi hallað síðan
bókun 6 gekk í gildi. Skylt væri
að leita leiðréttinga til að tryggja
mikilvæga viðskiptahagsmuni. Hún
var á hinn bóginn gagnrýnin á
Geir Haarde og fímm aðrir þingmenn:
Afturvirkni
skatta aftiumin
Siðleysi stjómvalda við setningu skattalaga
Sex þingmenn Sjálfstæðisflokksins og Frjálslynda hægri flokksins
flytja frumvarp, þess efnis, að afturvirkni hverfi úr skaitalögum. Lög
sem kveða á um skattlagningu „gildi einungis fram í tímann en ekki
einnig aftur fyrir sig“.
í greinargerð segir að það sé
grundvallaratriði í skattarétti með
siðuðum þjóðum að skattar séu ekki
hækkaðir eða skattþegnum íþyngt
með afturvirkum hætti. A síðasta
ári hafi skattalögum þó verið breytt
í tvígang með afturvirkum hætti.
Þessi atriði varða ákvarðanir manna
um kaup og sölu íbúðarhúsnæðis á
árunum 1988 og 1989.
Annars vegar er um að ræða
afturvirka íþyngingu gagnvart þeim
sem gerðu ráðstafanir til húsnæði-
söflunar á árinu 1988 og fyrri hluta
árs 1989 í trausti þess að þeir nytu
húsnæðisbóta í sex ár eins og gild-
andi lög gerðu ráð fyrir.
Hins vegar er um að ræða aftur-
virka íþyngingu gagnvart aðilum í
húsnæðisviðskiptum sem reikna
máttu með því að áfallnar verðbætur
af yfirteknum lánum reiknuðust sem
vaxtagjöld eins og tíðkast hafði lengi.
„Báðar þessar breytingar", segir
í greinargerð, „stangast á við grund-
vallaratriði í réttarfari og lýsa sið-
leysi stjórnvalda og virðingarleysi í
garð skattþegna“. I frumvarpinu er
gert ráð fyrir því að hin afturvirku
ákvæði verið felld brott úr lögunum
þannig að þeir einstaklingar, sem
hér eiga hlut að máli, nái rétti
sínum. Lögin verði óbreytt að öðru
leyti.
Eyjólfiir Konráð Jónsson (S-Rv)
þær EFTA-EB-viðræður sem yfir
standa.
Þorsteinn Pálsson (S-Sl) sagði
rétt að sinna íslenzkri hagsmuna-
gæzlu bæði í beinum tvíhliða við-
ræðum við EB, éins og þessi tillaga
mælir fyrir um, og í samfloti með
öðrum EFTA-ríkjum. Ríkisstjórnin
hafi til þessa hafnað formlegum
tvíhliða viðræðum, því miður. Hins
vegar sýndu ummæli Hjörléifs
Guttormssonar hversu ósamstæð
ríkisstjórnin væri í þessu mikla
hagsmunamáli okkar. Sundurlyndið
í ríkisstjórninn væri hagsmunum
okkar í þessu máli og öðrum hættu-
legt.
Steingrímur J. Sigfússon, sam-
gönguráðherra, sagði að Alþýðu-
bandalagið hafi fallizt á sérstaka
ríkisstjómarbókun, vegna Evrópu-
mála, með tilvísan til fyrirvara í
samþykkt þingflokksins um málið.
Ekki færri en fimm nefndir væru
starfandi við að móta fyrirvara og
afstöðu íslands til málsins. Akvarð-
anir biðu frekari framvindu þess.
Jón Sigurðsson, viðskiptaráð-
herra, sagði að réttur smáríkja
væri jafnan bezt tryggður með fjöl-

MMflCI
Þingsályktunartillaga:
„Þegar norræn og kristin
menning mættust á Islandi“
Ritverk um kristni á Islandi í þúsund ár
„Alþingi samþykkir, með tilvísun til þingsályktunar frá 17. apríl
1986 um þúsund ára afinæli kristnitökunnar, að fela forsetum þingsins
í samráði við þjóðkirkju Islands og guðfræðideild Háskóla íslands að
standa fyrir samningu ritverks um kristni á íslandi og áhrif hennar
á þjóðlíf og menningu í þúsund ár.“
Þannig hefst tillaga til þingsálykt- að verkinu standa með samþykki
unar sem forsetar þingsins og for-
menn allra þingflokka lögðu fram á
Alþingi I gær. Seinni hluti tillögunn-
ar hljóðar svo:
„Forsetar þingsins skipi að höfðu
samráði við biskup íslands þriggja
manna ritstjórn og ráði ritstjóra
verksins frá ársbyijun 1991. Rit-
stjóri ráði síðar aðra þá höfunda er
ritstjórnar. — Kostnaður við verkið
greiðist með öðrum útgjöldum Al-
þingis. — Ljúka skal samningu
verksins á fimm árum.“
í greinargerð kemur fram að ritið
er hugsað í tveimur til þremur bind-
um og fimm efnisköflum: 1) Kristni-
tökutíminn (þegar norræn menning
og kristin mættust á íslandi); 2)
þjóðasamningum: alþjóðarétti. Ráð-
herrann sagði að fram færu tvíhliða
viðræður, samhliða EFTA-EB við-
ræðum. Nauðsynlegt væri að móta,
af okkar hálfu, ákveðna stefnu um
umþóttun að og undanþágur frá
þeim meginreglum sem væru að
hazla sér völl á hinu evrópska efna-
hagssvæði.
<
Jón Baldvin Hannibalsson,
utanríkisráðherra, sagði ísland fara
leið tvíhliða viðræðna, samhliða
samfloti með EFTA-ríkjum. Spurn-
ing væri hvort og þá hvenær taka
ætti upp formlega, tvíhliða samn-
inga við EB. Það væri mat ríkis-
stjórnarinnar að það væri ekki tíma-
bært að svo stöddu.
Þorsteinn Pálsson (S-Sl) minnti
á að allt hafi ætlað af göfium að
ganga í stjórnarliðinu þegar sjálf-
stæðismenn settu fram kröfur um
tvíhliða viðræður. Nú væri allt
annað hljóð í þeim herbúðum. Þeir
segðu nú að tvíhliða viðræður færu
þegar fram og spurning væri hve-
nær formlegir tvíhliða samingar um
tollahagsmuni okkar yrðu teknir
upp. Þorsteinn sagði að málflutn-
ingur ráðherra Alþýðubandalags
annars vegar og ráðherra Alþýðu-
flokks hins vegar gengi út og suð-
ur. Agreiningurinn í ríkisstjórninni
og jafnvel innan einstakra stjórnar-
flokka til þessa mikilvæga hags-
munamáls, leiðréttingar á bókun 6
í samningum okkar við EB, væri
hættulegur mikilvægum hagsmun-
um þjóðarbúsins. Ríkisstjórnin og
flokkar hennar yrðu að gera hreint
fyrir sínum dyrum í þessu máli og
skýra stefnu sína og markmið,
undanbragðalaust, fyrir þjóðinni.
Fleiri tóku til máls.
Kristni þjóðveldistímans (sérstæð
þjóðfélags- og kirkjugerð áður en
ríkisvald í eiginlegum skilningi náði
að festa rætur); 3) Katólskar miðald-
ir; 4) Siðbreyting, einveldi og ríkis-
kirkja og 5) Sjálfstæði, lýðræðisþró-
un, þjóðkirkja, trúfrelsi og fjöl-
hyggjá.
Flutningsmenn tillögunnar: Guð-
rún Helgadóttir, Jón Helgason, Arni
Gunnarsson, Ólafur G: Einarsson,
Páll Pétursson, Eiður Guðnason,
Margrét Frímanns'dóttir, Kristín
Einarsdóttir, Guðmundur Agústs-
son, Ingi Björn Albertsson og Stefán
Valgeirsson.
Stuttar þingfréttir
■ HLUTAFÉLAG UM SEM-
ENTSVERKSMIÐJU RÍKIS-
INS: Fram hefur verið lagt
stjómarfumvarp, þess efnis, að
Sementsverksmiðju ríkisins
verði breytt í hlutafélag. Ríkið
verði eigandi allra hlutabréf-
anna. Sala hlutabréfanna kemur
því aðeins til að Alþingi sam-
þykki lagabreytingu þar um.
■ STJ ÓRN ARFUM V ARP
UM JAFNSTÖÐU KYNJ-
ANNA: Fram hefur verið lagt
stjórnarfrumvarp um jafna stöðu
og jafnan rétt kvenna og karla:
„Konum og körlum skulu með
stjórnvaldsaðgerðum tryggðir
jafnir möguleikar til atvinnu,
launa og menntunar“. Frum-
varpið kveður á um breytt hlut-
verk Jafnréttisráðs, úrbætur í
réttarfarskafla, framkvæmdaá-
ætlanir, stöðuveitingar, tilnefn-
ingar í nefndir og ráð, jafnréttis-
ráðgjafa, jafnréttisnefndir sveit-
arfélaga o.fl.
■ RÁÐIN OG SVEITARFÉ-
LÖGIN: Fram hefur verið lagt
stjórnarfrumvarp til breytinga á
sveitarstjórnarlögum: „I bæjum
og kaupstöðum nefnist byggða-
ráðin bæjarráð, í hreppum
hreppsráð og í Reykjavík
borgarráð." Byggðaráðin skulu
vera framkvæmdaráð sveitarfé-
laganna.
■ FULLNÝTING ÚR-
GANGSEFNA: Kristín Einars-
dóttir og fleii# þingmenn Sam-
taka um kvennalista flytja
þingsályktunartillögu, þessefnis,
að ríkisstjórninni skuli falið „að
stuðla að endurvinnsluiðnaði
sem nýti meiri hluta þess sem
til fellur af endurvinnanlegum
og fullnýtanlegum úrgangsefn-
um. Samhliða því verði leitað
leiða til að styrkja endurvinnslu-
iðnað sem fyrir er í landinu".