Morgunblaðið - 16.05.1990, Blaðsíða 16

16
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 1990
íþróttahöll 1 Kópavog -
lottóvinningur eða ekki?
eftirGunnarl.
Birgisson
Mikið hefur verið ritað og rætt
um byggingu íþróttahallar í Kópa-
vogi. A-flokkarnir þar í bæ hafa
reynt að telja okkur Kópavogsbúum
trú um að nú værum við að fá
stærsta lottóvinninginn frá því að
Kópavogur byggðist.
Við sjálfstæðismenn erum stuðn-
ingsmenn byggingar íþróttahallar
en höfum aftur á móti haldið því
fram að framlag ríkisins til íþrótta-
hallarinnar væri alltof lágt. Það
hafa leynst skemmd epli í körf-
unni, þótt aðeins heilu eplin væru
sýnileg.
Eftirfarandi atriði verður að hafa
í huga þegar kostnaður við íþrótta-
höllina er metinn.
a) Af 300 mkr. framlagi ríkisins
kemur ekkert inn á þessu ári
og greiðslurnar á árunum
1991-94 eru ekki dagsettar.
b) Lánið sem Kópavogsbær fær frá
ríkinu greiðist eftir framkvæmd-
um, þ.e. greiðslurnar eru heldur
ekki dagsettar.
c) Fífuhvammsvegur, ásamt teng-
ingum, sem telst þjóðvegur í
þéttbýli, er nauðsynlegur með
tilliti til íþróttahallarinnar. Ekk-
ert var samið við ríkið um hve-
nær þessar framkvæmdir yrðu
á vegaáætlun. Samkvæmt
reynslu sveitarfélaga í samskipt-
um við ríkið gæti liðið langur
tími þar til Kópavogsbær fær
þetta endurgreitt. Að mati bæj-
arverkfræðings Kópavogs kosta
þessar framkvæmdir a.m.k. 190
mkr.
d) Aðrar gatna- og vegafram-
kvæmdir, sem óhjákvæmilegar
eru í tengslum við íþróttahöllina,
hafa ekki verið settar fram sem
hluti af heildarkostnaði. Ein-
hvern tíma í framtíðinni verður
að framkvæma þetta, en Kópa-
vogsbær situr uppi með Ijár-
magnskostnaðinn af flýtingu
framkvæmdanna vegna hallar-
byggingarinnar. Bæjaiverk-
fræðingur Kópavogs hefur einn-
ig metið þennan kostnað alls um
57 mkr.
e) Ljóst er að 600 bílastæði eru
langt frá því að vera nægilegt
fyrir heimsmeistarakeppnina.
Bæta þarf við að minnsta kosti
um 1.400 bílastæðum.
Reiknað er með að bærinn geti
selt þessi bílastæði aftur, t.d.
BYKO eða Hagkaup. Þessir aðil-
ar munu þó ekki ætla að hefja
framkvæmdir fyrr en eftir 1994.
Kostnaður við þessi bílastæði er
áætlaður um 100 mkr.
Sundurliðun kostnaðar
Sundurliðun kostnaðar vegna
framkvæmdanna við íþróttahúsið
og öll hliðarmannvirki, ef reiknað
er með 9% vöxtum, er sem hér segir:
(Liðir 1-4 eru samkvæmt kostn-
aðaráætlun núverandi meirihluta
bæjarstjórnar.)
Sjá töflu 1.
Mismunurinn er því 1.175 mkr.
Þetta eru svolítið aðrar tölur en
við Kópavogsbúar höfum fengið frá
núverandi meirhluta bæjarstjórnar.
Það sem hefði þurft að byggja
hvort eð var til ársins 1994
Ef íþróttahöll hefði ekki komið
til hefði Kópavogsbær þurft að
byggja íþróttahús og skóla á svæð-
inu ásamt nauðsynlegum tengi-
mannvirkjum. Tímapressan hefði
ekki verið til staðar og því hefði
fjármagnskostnaður orðið hverf-
andi og mannvirkin verið byggð
með framlögum úr bæjarsjóði. Þó
er reiknað með talsverðum fjár-
magnskostnaði vegna þjóðvega í
þéttbýli. Skólinn yrði byggður eftir
byggðaþróun á svæðinu. Á þessu
skólasvæði er áætlað að rísi um
3.500 manna byggð, sem gefur um
600 skólaböm. Hvenær er óþekkt,
en eins og útlitið er í dag, verður
fæst af þessu fóiki flutt þangað
árið 1995. Fullur fjöldi er áætlaður
kominn 2005 og þá miðað við svip-
aðan byggingarhraða og undanfar-
in ár. Samkvæmt þessu má álykta
að um 400 skólabörn yrðu fyrir
hendi á þessu svæði árið 2000.
Skóli fyrir þennan fjölda kallar á
ca. 160 mkr. fjárfestingu 1993-
1998 og 80 mkr. 2000-2003. Þess-
ar framkvæmdir myndu þá kosta:
Sjá töflu 2.
Niðurlag
Eins og sjá má af niðurstöðum
þessum vantar verulega upp á að
þetta dæmi gangi upp hjá okkur
Kópav'ogsbúum. Framlag frá ríkinu
þarf að vera a.m.k. 700 mkr. í stað
300 svo við getum talist koma út
á jöfnu.
Það er því augljóst að þennan
samning verður að endurskoða því
það vantar um 400 mkr. auk vaxta.
Fyrir þetta fé hefðum við Kópa-
vogsbúar getað endurbyggt allar
götur í vesturbænum. Eða byggt
höfn fyrir fískiskip og smábáta. Eða
fullbyggt Hjallaskóla, Snælands-
skóla og ein 5 dagheimili. Eða lok-
ið bæði listasafni og sundlaug. Eða
Gunnar Birgisson
„Fyrir mér er þessi
samningur hreinn af-
leikur fyrir Kópavog en
hinsvegar lottóvinning-
ur fyrir ríkið.“
byggt íþrótta- og félagssvæði fyrir
ÍK og Breiðablik.
Dæmi svo hver fyrir sig hvílíka
fjármálasniild A-flokkarnir og
Kristján bæjarstjóri, að ógleymdum
Loga Kristjánssyni, formanni
Breiðabliks, hafa sýnt í þessu máli
fyrir hönd Kópavogs.
Fyrir mér er þessi samningur
hreinn afleikur fyrir Kópavog en
hinsvegar lottóvinningur fyrir ríkið.
Höfundur skipar fyrsta sæti á
tramboðslista Sjálfstæðisflokksins
íKópavogi.
Tafla 1.
1. Byggingarkostnaður íþróttahallar 654 mkr.
2. 600bílastæði 63 mkr.
3. Skólahús 173 mkr.
4. Breytingar á hluta íþróttahúss
í skólahús 84 mkr.
5. Viðbótarbílastæði (1.400) 100 mkr.
Fjármagnskostnaður:
6. Vegna láns, 354 mkr., til 12 ára (afb. 1996—2007).
7. Vegna skóla — að hluta til byggður of snemma 45 mkr.
8. Vegna viðbótarbílastæða (1.400) 30 mkr.
9. Vegna fjármögnunar á þjóðvegum í þéttbýli 50 mkr.
10. Vegna undirbúningsframkvæmda 1990 8 mkr.
11. Vegna fjárfestingar í gatnaframkvæmdum og 18 mkr.
‘ tengingum Samtals: 1.575 mkr.
Til frádráttar er eftirfarandi:
Framlag frá ríki 300 mkr.
Endurgreiðsla á bílastæðum 100 mkr.
Samtals: 400 mkr.
Tafla 2.
1. íþróttahús fyrir 2.500 áhorfendur með
félagsaðstöðu og bílastæðum 220 mkr.
2. Skóli (um 2.400 m2) ásamt lóð og bílastæðum 240 mkr.
3. Fjármagnskostnaður vegna
Fífuhvammsvegar og tenginga 40 mkr.
Samtals 500 mkr.
Kostnaður Kópavogsbúa vegna samnings um íþróttahús 1 .175 mkr.
Nauðsynlegar framkvæmdir -500 mkr.
Mismunur 675 mkr.
Þingræðið fótum troðið
eftirKristin
Pétursson
Fiskveiðistjómun I
Þá er kvótafrumvarpið orðið að
lögum. Greinarhöfundi líður ekki
sem best að hafa þurft að sætta
sig við þá málsmeðferð á Alþingi
ísiendinga, að neðri deild Alþingis
fékk aðeins að fjalla um málið í
rúman sólarhring. Sjávarútvegs-
nefnd neðri deildar fjallaði lauslega
um málið í klukkustund eða þar um
bil. Meirihluti nefndarinnar ákvað
að taka málið út úr nefndinni
óbreytt og án efnislegrar umfjöllun-
ar.
Það sem minnihlutinn vildi gera
var að halda áfram að vinna í mál-
inu í sumar og leggja það svo fyrir
Alþingi í haust. Fyrir því eru mörg
rök og fyrst og fremst þau, að
nefndinni bar skylda til þess að láta
efnislega umfjöliun fara fram af
þeirri augljósu ástæðu að alþingis-
menn eru kosnir sem fulltrúar þjóð-
arinnar til þess að fjalla um málið
og bera þeir fulla ábyrgð á því að
svona mikilvægt málefni sé rætt í
smáatriðum.
Það eru léttvæg rök í málinu að
„samráðsnefndin“ sem vann að
málinu „hafí verið búin að íjalla
lengi um það“. sjávarútvegsnefndir
Alþingis áttu að fá málið til ræki-
legrar efnislegrar umfjöilunar. Það
var skylda nefndarmanna í neðri
deiid að skoða málið rækilega eftir
að efri deild hafði breytt ölium for-
sendum með því að blanda „hag-
ræðingarsjóði“ inn í málið.
Fyrir svo utan þkð að endurskoða
rækilega forsendur frumvarpsins,
t.d. út frá sjónarmiðum sem grein-
arhöfundur hafði hugsað sér að
leggja til að farið yrði ofan í saum-
ana á. Það skal útskýrt hér nánar:
Forsendur frumvarpsins
Flestum er kunnugt um að lög-
gjöf um fiskveiðistjórnunina er til
komin á þeim forsendum að af-
rakstursgeta fískistofnana sé minni
en afkastageta flotans. Það sem er
gagnrýnivert í fyrsta lagi er að
umfjöllunin um málið er einungis
um skömmtunarkerfi (kvótakerfi).
Umfjöllun um afrakstursgetu físki-
stofnanna vantar alveg. Hvað er
að í hafinu? Þessari spurningu er
ég búinn að varpa margsinnis fram
í umræðunni og svörin vantar.
Mikil umræða á sér stað nú í
Noregi um þessi málefni, sbr. þrjú
síðustu hefti sjómannablaðsins. Hér
á landi verður að fara fram meiri
opin umfjöllun um þessi mikilvægu
mál.
Nú þegar er það skylda fram-
kvæmdavaldsins að kanna hvað er
á seyði undir yfirborði sjávar. Af
hverju gefur þorskstofninn minna
og minna af sér? Alþingismenn í
sjávarútvegsnefnd og þjóðin öll á
heimtingu á svari. Eg dreg í efa
að sóknin sé of mikil. í „togararaiiý-
inu“ kom fram að jafngamall þorsk-
ur er 5-10% léttari en fyrir ári síðan.
Þessi niðurstaða er í meira lagi
uggvænleg. Hvað á svo að skerða
kvótann mikið um næstu áramót
vegna þessa, 5-10% eða meira! Þessi
niðurstaða segir okkur fyrst og
fremst að þorskurinn hafí ekki fæði
og þess vegna þarf að fjalla um
Kristinn Pétursson
„Nú þegar er það
skylda frarakvæmda-
valdsins að kanna hvað
sé á seyði undir yfir-
borði sjávar. Af hverju
gefur þorskstofninn
minna og minna af sér?
Alþingismenn í sjávar-
útvegsnefiid og þjóðin
öll á heimtingu á svari.
Ég dreg í efa að sóknin
sé of mikil. I „togara-
rallýinu“ kom fram að
jafhgamall þorskur er
5-10% léttari en fyrir
ári síðan.“
þetta mál út frá þeirri forsendu.
Hefði stofninn verið stærri þá væri
fæðuskorturinn meiri eða hvað.
Auðvitað ber alþingismönnum að
grandskoða þessi mál frá öllum hlið-
um þar sem löggjöfín stjórnun físk-
veiða byggist á afrakstursgetu
nytjastofna öðru fremur. Ráðgjafar
og sérfræðingar eru tii þess að
gefa alþingismönnum og stjórn-
málamönnum upplýsingar og ráð-
gjöf en ekki til þess að taka ráðin
af þeim. Löggjöf er á ábyrgð alþing-
ismanna. Sá sem ábyrgðina ber
verður að vita hvað hann er að gera.
Nú þegar verður að stórefla
rannsóknir á fæðukerfí nytjastofna
og stjórna svo fiskveiðum í sam-
ræmi við fæðuframboð og stofn-
stærðir en ekki bara stofnstærðir.
Niðurstaðan úr „togararallýinu"
bendir til að fæðuskortur sé hjá
þorskstofninum og við því verðum
við að bregðast skjótt. Þorskstofn-
inn er minni en haldið var sem nem-
ur 60-120 þúsundum tonna.
Hér er stórmál á ferðinni og mér
er sem ég sjái framan í suma út-
gerðarmenn þegar þeir fá kvóta-
blaðið sitt eftir næstu áramót.
Sóknarmarkið burtu, þorskkvótinn
skertur enn frekar, og 5% í „ha-
græðingarsjóð". Tekjuhrunið vérð-
ur mjög alvarlegt hjá útgerð og
sjómönnum.
Skoðum fleiri stoflia
Þorskstofninn átti að vera 1.200
þúsund tonn en er 5-10% minni.
Síldarstofninn er hins vegar um 400
þúsund tonn, bara hrygningarstofn-
inn. Ég spyr: Hvað á að gera með
alla þessa síld ...? Ég spyr vegna
þess að síldin þarf fæði. Síldin geng-
ur norður fyrir land á sumrin og
hlýtur að vera í samkeppni við
smáþorskinn um fæðu, sem er al-
varlegt mál undir þessum kringum-
stæðum.
í hvaða tilgangi er verið að
stækka síldarstofninn? Hvert á að
selja síldina? Rétt væri að mínu
mati að veiða meira af síld nú strax
til bræðslu, því það skilar útgerð-
inni tekjum og þjóðinni allri. Ekki
veitir af. §vo eigum við auðvitað
að hlusta á þá fiskifræðinga og
líffræðinga sem halda því fram að
það sé ekki hægt að geyma fisk í
sjónum og láta hann stækka, því
vistkerfið bjóði ekki upp á slíkt.
Allir eiga rétt á því að hlustað sé
á þá, líka þeir sem ekki eru sam-
mála kerfinu. Það er tilgangslaust
að vera með fordóma. Fjöllum um
þetta opinskátt. Málefnið er of mik-
ilvægt til þess að pláss sé fyrir for-
dóma í einhverri mynd. Þorskstofn-
inn í Barentshafi hrundi og er á
niðurleið í Kanada og á Islandi.
íslendingar eiga hér svo mikilla
hagsmuna að gæta að við verðum
að fjalla um þetta og kryfja málið.
Lífskjör okkar sveiflast til með vexti
og viðkomu nytjastofna okkar. Það
hafa verið haldnar ráðstefnur af
minna tilefni og væri það gott inn-
legg í málið að halda ráðstefnu um
þetta mál í haust.
Kjarni þessa máls er sá að lífskjör
íslensku þjóðarinnar standa og falla
með því að okkur takist vel til í
fiskveiðistjórnunni. Þess vegna er
það mikilvægast í dag að auka
rannsóknir á vistkerfi hafsins og
nýta okkur þekkinguna til bættra
lífskjara.
Höfundur cr alþingismaður
Sjálfstæðisflokks fyrir
A usturlnndskjördæmi.