Morgunblaðið - 16.05.1990, Blaðsíða 40

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 1990
40_________________
Magnús Björnsson
símamaður - Minning
Fæddur 24. júní 1914
Látinn 9. maí 1990
Ástkær tengdafaðir minn verður
jarðsunginn í dag.
Andlát hans bar brátt að. Það kom
eins og reiðarslag, þótt ekki hafi það
komið óvænt. Magnús var búinn að
vera hjartveikur undanfarin ár og
dó úr hjartabilun á Landspítalanum
miðvikudaginn 9. maí síðastliðinn.
Það eru aðeins liðnar rúmar tvær
vikur síðan fyrsta stóra niðjamótið
var haldið í Þorbergsstaðaættinni.
Þangað komu um 600 manns. Það
var í alla staði mjög vel heppnað og
fróðlegt fyrir mig að kynnast ætt
konu minnar. Það vakti athygli mína
hve vel fólkið var máli farið. Þeir,
sem ávörpuðu hópinn töluðu án hiks.
Þarna var haldinn merkilegur fyrir-
lestur í máli og myndum um ættina,
sem upplýsti fyrir hinum yngri uppr-
una þeirra.
Magnús fæddist 24. júní 1914 á
ættaróðalinu Þorbergsstöðum. For-
eldrar hans voru venjulegir íslenskir
bændur, sem hófu búskap með tvær
hendur tómar. Þegar 7 börn voru
fædd áttu þau engra annarra kosta
völ en að flytjast að afdalakotinu
Skógsmúla. Tún voru svo iítil að þau
gátu aðeins gefið af sér hey fyrir 2
kýr og 40 kindur. Húsakynni voru
lítil. Þarna fæddist 1 barn til viðbót-
ar. Til að framfleyta fjölskyldunni
stundaði heimilisfaðirinn, Björn
Magnússon, margvísleg störf utan
heimilis. Hann þótti mjög laginn og
var margt til lista lagt. En þrátt
fýrir fátæklega umgjörð dafnaði
þama þróttmikil menning og mikil
Íífsgleði. Útvarp var þá ekki komið
til sögunnar svo að heimilisfólkið
varð að skapa sína eigin dægradvöl.
' Þarna dafnaði íslenska kvöldvakan
vel. Dagsverki fátæka bóndans var
ekki lokið með gegningum á kvöld-
in. Hann var bókhneigður og fékk
lánaðar bækur í lestrarfélaginu.
Hann hlýtur að hafa verið með af-
brigðum vel gefinn því að við daufa
skímu í þröngri baðstofunni samdi
hann mörg leikrit upp úr bókunum.
Síðan voru þau sett á svið í hjöllum
og skemmum. Hápunkti náði leiklist-
in sennilega, þegar Skugga-Sveinn
var settur upp í baðstofunni á Þor-
bergsstöðum. Þetta var félagslífið í
sveitinni, auk kirkjugöngu. Að sjálf-
sögðu tók öll fjölskyldan þátt í leik-
listinni, Magnús jafnt sem aðrir. Öll
systkini Magnúsar eru sammála um,
að árin 14 í Skógsmúla hafí verið
besti tírpi æskunnar. Þar ríkti ávallt
góður andi, lífsgleði og kærleikur.
Þessi bakgrunnur Magnúsar upp-
lýsir vel, hver hann var. Hann kom
frá miklu menningarheimili, þar sem
lífsafstaðan og mannlegt viðmót var
allt mjög jákvætt. Systkinin þráðu
að komast í skóla, enda erfðu þau
gáfur föður síns og móður, en sökum
efnaleysis var sá möguleiki ekki fyr-
ir hendi. Á unglingsárum Magnúsar
var sími lagður um Dalina. Þar fékk
hann vinnu á sumrin. Kaupið lagði
hann til hliðar með von um að geta
farið í skóla. Sá draumur rættist,
er hann settist á skólabekk í Reykja-
skóla í Hrútafirði. Síðar meir tókst
honum að safna fyrir árs námi á
Bændaskólanum á Hvanneyri. Það-
an útskrifaðist hann sem búfræðing-
ur.
Árið 1937, þegar Magnús var 23
ára gamall, flutti fjölskyldan að
ættaróðalinu Þorbergsstöðum. Að-
eins ári síðar dó faðir hans sviplega
af slysförum. Eftir stóð ekkjan,
Hólmfríður Margrét. Benediktsdóttir,
með 8 börn. Það var kona með stórt
og hlýtt hjarta. Magnús var þriðji í
systkinaröðinni og elstur bræðranna.
Það kom því í hans hlut að sjá um
búið ásamt móður sinni og yngri
systkinum, en síðar tóku yngri bræð-
ur hans við eftir því sem þeir uxu
úr grasi. Systkini Magnúsar eru öll
á lífí, en þau eru Margrét, Ása,
Ragna, Benedikt, Kristján, Sigurður
og Arni. Það hafa án efa verið Magn-
úsi mikil vonbrigði að verða að flytja
úr sveitinni eftir að vera búinn að
fá búfræðingsmenntunina. En hann
fékk heymæði og varð að fara. Það
var í kringum 1940.
í Reykjavík fékkst hann við ýmis
störf. Fljótlega fékk hann vinnu hjá
símanum við skeytaútburð. Hann
hélt tryggð við þessa stofnun og
vann þar svo lengi, sem hann mátti;
til 71 árs aldurs. Síðustu árin var
hann varðstjóri. Auk þess vann hann
ýmis önnur störf til að endar mættu
ná saman. Hann kynntist eftirlifandi
eiginkonu sinni, Inger Ester Nikul-
ásdóttur, í höfuðborginni. Þau giftu
sig 10. maí 1947 og hefðu haldið
upp á 43 ára brúðkaupsafmæli sl.
fímmtudag, ef hann hefði lifað degi
lengur. Sex mannvænleg börn sáu
dagsins ljós, sem öll eru á lífi. Þau
eru: Björn Hólm, kvæntur Önnu Fíu
Emilsdóttur; Valdís, gift Kjartani
Jónssyni; Oddur Örvar, kvæntur
Huldu S. Skúladóttur; Hafrún, gift
Karli Halli Sveinssyni; Elínborg, gift
Gunnari Þór Guðjónssyni og Mar-
grét Ólöf, gift Benedikt Grétari Ás-
mundssyni. Barnabörnin eru þegar
orðin 14 og tvö eru á leiðinni.
Magnús erfði mikið félagslyndi
frá bernskuheimili sínu, enda tók
hann alla tíð eins mikinn þátt í fé-
lagslífi og aðstæður leyfðu. Hann
var einn af stofnendum bridsdeildar
Breiðfirðingafélagsins og lét sig
aldrei vanta á spilakvöldin. Þegar
hann varð „löglegt gamalmenni",
eins og hann sagði sjálfur, tók hann
til óspilltra málanna við þátttöku í
félagslífi aldraðra. Hann gekk að
því sem hverri annarri vinnu. 5-6
daga í viku fór hann að spila við
félaga sína, bæði vist og brids. Hann
sá það sem hlutverki sitt að drífa
með sér einmana fólk, sem dvaldi
heima í einsemd. Kvaðst hann hafa
séð ýmsa „rísa upp frá dauðum" við
að fara út í félagslíf aldraðra. Önnur
áhugamál hans voru ferðalög um
ísland. Þau hjónin ferðuðust á hveiju
sumri og það eru ekki margir staðir
á landinu, sem þau hafa ekki komið
á. Magnús hafði yndi af að ráða
krossgátur og vann til margra verð-
launa fyrir það.
Minningin um Magnús er björt.
Hann var alltaf hress og kátur og
reyndi að gera gott úr öllum hlutum.
í hópi var hann hrókur alls fagnaðar
og setti iðulega saman vísur, sem
glöddu samferðamenn hans. Tryggð
og lipurð í allri umgengni eru eigin-
leikar sem menn munu minnast.
Magnús var blátt áfram í framkomu
og iaus við allan tepruskap. Hann
var fremur lágur vexti með hið mikil-
úðlega Þorbergsstaðasvipmót.
Að leiðarlokum þakka ég Guði
fyrir Magnús og bið hann um hugg-
un fyrir Ester og alla fjölskylduna.
Á slíkum tímamótum verður söknuð-
urinn og treginn sár. Mætti hin
kristna upprisuvon beina sjónum
okkar fram á við til þess tíma, þeg-
ar börn Guðs fá að hittast frammi
fyrir hástóli Guðs og lifa að eilífu í
gleði og fögnuði með honum. Dauð-
inn er ekki endalok kristins manns,
Kristur hefur sigrað hann.
Kjartan Jónsson
ga'nga fatlaðra haustið 1978. í
kröfugöngunni voru milli 12 og 13
þúsund manns og mér er til efs að
önnur eins ganga hafi farið fram á
íslandi.
Ég fullyrði að ekkert hefur haft
jafnmikil áhrif á framvindu hags-
munamála fatlaðra og þessi ganga.
Sú reynsla og skilningur sem ég
öðlaðist á fundum með þessum eld-
hugum nýtist mér ævilangt og fyrir
það er ég sérstaklega þakklátur.
Ég hef legið á deild A-7 á Borg-
arspítalanum, sömu deild og Sigur-
sveinn andaðist á, síðan 30. apríl
og’ vérð 'þar þegar útför hans fer
Magnús Björnsson fæddist á Þor-
bergsstöðum í Dalasýslu. 24. júní
1914 og lést í Reykjavík 9. maí
1990. Foreldrar Magnúsar voru
Hólmfríður Benediktsdóttir frá Þor-
bergsstöðum og Björn Magnússon
frá Hellissandi. Þau hjón eignuðust
átta börn: Margréti, Ásu, Magnús,
Ragnheiði, Benedikt, Kristján, Sig-
urð og Áma.
Magnús kvæntist Inger Ester
Nikulásdóttur frá Selfossi 10. maí.
Magnús elst upp hjá foreldrum
sínum vestur í Dölum, er einn vetur
við nám í Reykjaskóla, fer síðan á
Bændaskólann á Hvanneyri og út-
skrifast þaðan sem búfræðingur
1937. Ári seinna dó faðir hans, og
var Magnús við búskap hjá móður
sinni og systkinum þar til hann flyst
suður til Reykjavíkur skömmu eftir
hernám Breta 1940. Er hann þá í
vinnu hjá setuliðinu í nokkurn tíma,
en 1943 ræðst hann til starfa hjá
Ritsímanum og starfar þar til ársins
1984, er hann lætur af störfum
vegna aldurs eftir fjögurra áratuga
starfstíma.
Það er mikill fengur stóru fyrir-
tæki að njóta starfsorku góðra
manna svo árum skipti. Póstur og
sími sýndi það með þeim viðurkenn-
ingarskjölum, sem Magnús fékk er
hann lét af störfum, að verk hans
voru vel af hendi leyst og vinnuveit-
andinn treysti störfum hans.
Magnús var maður þrekinn, kvik-
ur á fæti, handtakið snöggt og fast,
svipurinn mikilúðlegur, augun leiftr-
andi og kvik undir þykkum auga-
brúnum. Vottaði fyrir glettnis-
glampa í þeim þegar sérstök spila-
skipting kom upp. Magnús hafði
mjög gaman af að spila brids og var
einn af stofnendum Bridsfélag
Breiðfirðinga fyrir 40 árum og spil-
aði ávallt í því félagi meðan heilsan
leyfði.
Við félagarnir, sem spiluðum með
honum í tugi ára, söknúðum hins
glaðsinna vinar og félaga, sem ávallt
hélt á lofti glaðværum samræðum
eða lét fjúka í hnyttnum vísum, sem
hann var oft fljótur að yrkja. Líka
var hann góður sögumaður og naut
þess að vera í glöðum vinahópi. Við
söknum þessa góða félaga, en erum
þakklátir fyrir að hafa fengið að
njóta þess að verða honum samferða
nokkurn spöl í rúmi tímans.
Ég færi ekkju hans og börnum
og öllum aðstandendum samúðar-
kveðjur.
Bergsveinn Breiðfjörð
Gíslason.
Og vertu nú sæli. Það fer vel um þig nú,
og vorgyðjan o’n á þið breiði,
og sætt er það þreyttum að sofa’ eins og þú
með sólskin á minning og leiði.
(Þorsteinn Erlingsson.)
fram. Ég bið því fyrir samúðarkveðj-
ur til vina og aðstandenda hans.
Arnór Pétursson
Kveðja frá Lúðrasveit
verkalýðsins
Mánudaginn 14. maí var Sigur-
sveinn D. Kristinsson til moldar bor-
inn frá Langholtskirkju.
Sigursveinn var ásamt Stefáni
Ögmundssyni einn helsti forgöngu-
maður að stofnun Lúðrasveitar
verkalýðsins hinn 8. mars 1953 og
var stofnfundurinn haldinn á heimili
hans við Grettisgötu. Tengsl Sigur-
sveins við sveitina voru löngum ná-
in, meðan honum entust starfskraft-
ar, efnt var til tónleika í samstarfi
við kóra og fleiri menningaröfl á
vegum verkalýðshreyfíngarinnar,
sem Sigursveinn átti aðild að, og
stjórnandi var hann árin 1962-1964.
Við tónskóla hans hafa ótal félagar
Lúðrasveitar verkalýðsins menntast
á hljóðfæri sin, sem sannar að enn
býr sveitin að framtaki hans og eld-
móði og megi svo Iengi verða.
Lúðrasveitin taldi sér sóma að því
er hún gerði hann að heiðursfélaga
sínum á fyrra ári og þann 1. maí
sl., daginn fyrir dauða Sigursveins,
kom út fyrsta hljómplatan með leik
sveitarinnar, þar sem 1. maí svíta
hans er meðal helstu viðfangsefna.
Sveitin kveður Sigursvein nú með
þökk og virðingu og sendir aðstand-
endum hans einlægar samúðarkveðj-
ur,
Lúðrasveit verkalýðsiris
Sigursveinn D. Krist
insson - Kveðjuorð
Fæddur 24. apríl 1911
Dáinn 2. maí 1990
Fljótlega eftir að ég slasaðist
flutti ég frá Akranesi til Reykjavík-
ur, þá varð ég þeirrar gæfu aðnjót-
andi að kynnast þeim mikla heiðurs-
og baráttumanni, Sigursveini D.
Kristinssyni.
Ég sat mitt fyrsta Sjálfsbjargar-
þing 1974 og þá kynntist ég fundar-
stjóranum Sigursveini. í öllu því fé-
lagsmálstarfi sem ég hef tekið þátt
í hef ég ekki kynnst neinum í líkingu
við hann, sérstaklega þegar komið
var undir þinglok og mikið af tillög-
um og ályktunum lá fyrir hvað hann
var þá snöggur að greina aðalatriðin
frá aukaatriðum, og að sameina
tvær og jafnvel þrjár í eina með smá
orðalagsbreytingum eða lagfæring-
um þannig að allir gátu verið sáttir.
Á einu þingi særði ég hann óvart,
þá hafði ég flutt tillögu sem ég
reyndar mann ekki í dag. Sigur-
sveinn lagði til að henni væri vísað
frá. Sagði ég þá í hálfkæringi „hún
ríður ekki við einteyming íhaldssemi
fundarstjóra". Ég frétti síðan eftir
á að honum hafði sámað mikið.
Ég notaði því fyrsta tækifærið
þegar ég vissi af .honum á fundi i
Sjálfsbjargarhúsinu að fara og biðja
hann afsökunar. Þegar ég hitti hann
segi ég „sæll, Sigursveinn minn“ og
hann svarar snöggt „ég hélt að þú
talaðir ekki við íhaldsmenn". Ég
baðst afsökunar á ummælum mínum
og síðan var þetta mál úr sögunni.
Þetta er rifjað upp hér því Sigur-
sveinn var svo mikill og sannur só-
síalisti að verra var ekki hægt að
gera honum eti að tengja hann á
einhvern hátt við íhald eða íhalds-
semi. Best kynntist ég Sigursveini
1978 en þá höfðum við og Magnús
heitin Kjartansson haldið nokkra
„símafundi” um málefni fatlaðra.
Nú var ákveðið að hittast í Stóra-
gerðinu hjá Sigursveini og stilla
saman strengina. Þar sat ég sem
lærisveinn við fótskör meistaranna
því inn í viðræður okkar blönduðust
upprifjanir og endurminningar
þeirra um verkalýðsbaráttu, sveitar-
stjórnar- og landsmálapólitík og bar-
áttuna gegn hemum sem stóð þeim
báðum hjartanu næst.
Ekki gat ég hjá því komist að
taka eftir h\-að einlægt og ástríkt
hjónaband þeirra Ólafar heitinnar
og Sigursveins var. Síðar bættist í
þennan hóp Rafn Benediktsson þá-
verandi formaður Sjálfsbjargar í
Reykjavík. Afraksfur þes^ara fijnda
var svo hin stórglæsilega jafnréttis-
Magnús Björnsson fæddist á Þor-
bergsstöðum í Laxárdalshreppi í
Dalasýslu og ólst þar upp í stórum
systkinahópi. Hugur Magnúsar
beindist snemma að búskap og í
rökréttu framhaldi af því hóf hann
nám við Bændaskólann á Hvanneyri
og lauk þaðan prófi sem búfræðing-
ur árið 1935 með góðum vitnisburði.
Margt fer öðru vísi en ætlað er.
Að lokinni námsdvölinni á Hvann-
eyri gerðist Magnús bóndi á Þor-
bergsstöðum en varð fljótlega að
bregða búi sakir heymæði. Ég veit
að það var Magnúsi ekki sársauka-
laust að hverfa úr sveitinni enda
hafði hann alla tíð mjög sterkar
taugar til búskapar og landnytja:
Leiðir Pósts- og síma og Magnús-
ar liggja fyrst saman í nóvember
1943 er hann hóf störf á skeytaút-
sendingu ritsímans í Reykjavík sem
sendimaður. Magnús hlaut skipun í
fyrrnefnt starf 1. janúar 1949 og
varð yfírsendimaður / varðstjóri 1.
september 1973.
Ýmsir Reykvíkingar muna eflaust
eftir Magnúsi frá hans fyrstu árum
í starfi, en þá voru skeyti keyrð út
á mótorhjólum. Eins og nærri má
geta gat verið svalt og volksamt á
þessum mótorhjólum þegar þannig
viðraði og byggð einnig mikið dreifð-
ari á þessum árum. Seinna komu
svo bílarnir til sögunnar og þá gjör-
breyttist öll vinnuaðstaða um leið.
Magnús var samviskusamur í
-starfi og óeigingjarn og eftir að
hann varð varðstjóri kom fljótt í ljós
hve laginn hann var við að fínna út
hveijir ættu skeyti með ófullnægj-
andi utanáskriftum. Magnús átti
gott með að umgangast fólk, hvort
heldur sem voru samstarfsmenn eða
viðskiptavinir. Þetta er eiginleiki
sem er hreint ekki léttvægur í slíku
starfi sem Magnús gegndi, og þetta
er jafnframt eiginleiki sem aldrei
verður til fjár metinn.
Magnús var glaðsinna, þannig
glaðsinna að það smitaði út frá sér
og hafði bætandi áhrif á þá, sem
hann umgengust. Lengi vel voru
unglingar starfandi á skeytaútsend-
ingunni sem viðbótar vinnuafl, sér-
staklega á sumrin. Allir vita að ungu
fólki fylgir tíðum galsi og svolítil
fyrirferð en Magnúsi gekk vel að
beisla orku þessa æskufólks með
glettni sinni og stundum smástríðni,
sem alltaf var græskulaus.
Ekki þurfti að eiga langar sam-
ræður við Magnús til að komast að
því, að þar fór vel gefínn maður og
víðlesinn, þrátt fyrir skamma skóla-
göngu. En eins og hjá svo mörgum
á Magnúsar reki þá bætti sjálfsná-
mið upp skortinn á skólagöngunni.
Ein var sú náðargáfa, sem Magn-
ús hefur sjálfsagt fengið í vöggu-
gjöf, en það var hve létt hann átti
með að kasta fram stöku. Tækifær-
isvísurnar, sem Magnús hefur ort í
gegnum tíðina skipta örugglega
hundruðum. Oft var nú leitað til
Magga Björns og hann beðinn að
koma með eina lauflétta af ein-
hveiju tilteknu tilefni. Og það var
einmitt í þessum stökum, sem glettni
og gáski Magnúsar kom vel í ljós.
Magnús lét af störfum hjá Pósti
og síma 31. desember 1984, þá lið-
lega sjötugur að aldri. Nokkrum
árum áður hafði hann kennt þess
sjúkdóms, hjartveiki, sem að lokum
varð honum að aldurtila. Ekki lét
Magnús krankleika þennan alveg
hindra það, að hann sinnti sínum
áhugamálum, sérstaklega stundaði
hann bridsspilamennsku af miklum
móð.
Magnús var áreiðanlega sáttur við
sitt lífshlaup, hann og eftirlifandi
eiginkonu hans, Inger Ester Nikul-
ásdóttir, komu sex börnum til manns
og það er ekki lítil Guðsgjöf.
Að endingu vottum við eiginkonu,
börnum, tengdabörnum og öðru
skylduliði innilega samúð.
F.h. starfsfólks
á ritsímanum í Reykjavík.
Oli Gunnarsson.
Magnús Björnsson frá Þorbergs-
stöðum verður jarðsunginn í dag.
Vegna sérstakra aðstæðna get ég
ekki minnst þessa vinar míns og
góða drengs nú. Við hjónin sendum
Ester, börnum þeirra og öðrum að-
standendum okkar dýpstu samúðar-
kveðjur.
Þóraririn St. Sigurðsson.