Morgunblaðið - 16.05.1990, Blaðsíða 27

26
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. MAI 1990
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 16. MAI 1990
27
flfairigisstMitMfr
Útgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Aðstoðarritstjóri
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
Árvakur, Reykjavík
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Björn Bjarnason.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson,
Árni Jörgensen.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson,
Ágúst Ingi Jónsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 691100. Auglýsingar:
Aðalstræti 6, sími 22480. Afgreiðsla: Kringlan 1, sími 83033. Áskrift-
argjald 1000 kr. á mánuði innanlands. í lausasölu 90 kr. eintakið.
Alþjóðaátak
í umhverfismálum
Idag lýkur ráðstefnu 34 ríkja'
um umhverfismál, sem haldin
er í Björgvin i Noregi. í síðustu
viku voru það sérfræðingar sem
réðu ráðum sínum en undanfarna
daga hafa ráðherrar setið á rök-
stólum. Er ætlunin að gefin verði
út sérstök yfirlýsing fundarins
sem marki stefnuna og verði með-
al annars til stuðnings við ákvarð-
anir á umhverfisráðstefnu í Bras-
ilíu árið 1992, en þangað hefur
verið stefnt fulltrúum frá öllum
þjóðum heims.
Ráðstefnan í Björgvin er hefð-
bundin að því leyti, að þar hefur
sérhvert ríki neitunarvald, þannig
að við gerð ályktunarinnar verður
ekki gengið lengra en það ríki
vill, sem skemmst fer og á aðild
að samþykktinni. Bandaríkja-
menn og Bretar hafa sætt gagn-
rýni á ráðstefnunni fyrir að vilja
ekki ganga nægilega langt.
Bandarísku fulltrúarnir, sem ekki
hafa ráðherratign, hafa skýr fyrir-
mæli frá yfirmönnum sínum um
að eiga ekki aðild að neinum bind-
andi loforðum um að draga úr
koltvíildi. Þá vilja Bandaríkja-
menn hvorki fallast á eitt helsta
baráttumál Norðmanna, sem'
snýst um að túlka allan vafa
vegna hættulegrar starfsemi eða
hættulegra efna náttúrunni í vil,
né hitt, að ekki sé nauðsynlegt
að fá ótvíræða vísindalega sönnun
fyrir umhverfisspjöllum til að setja
skorður við mengun. Ottast ýmsir
að af þessum sökum og öðrum
verði árangur ekki jafnmikill af
þessari ráðstefnu og að var stefnt
og jafnvel minni en af sambæri-
legum alþjóðafundum áður. Hitt
er augljóst, að íslendingar hljóta
að taka þátt í skipulagsbundinni
baráttu gegn mengun í náttúr-
unni, bæði hér heima og annars
staðar og þá ekki síst loftmengun.
Dagur jarðar var áminning þess
efnis enda eigum við það erindi
við jörðina og umhverfi okkar, að
þar fari saman verndun og upp-
bygging með’ sem minnstri
áhættu.
Steingrímur Hermannsson for-
sætisráðherra ávarpaði fundinn í
Björgvin á mánudag og fagnaði
þá meðal annars stefnu vestur-
þýsku ríkisstjórnarinnar er miðar
að því að draga út koltvíildi fyrir
árið 2005 og skoraði á allar iðnað-
arþjóðir, þar með Breta og Banda-
ríkjamenn, að setja sér slík mark-
mið. Síðan sagði ráðherrann: „Ég
hlýt að lýsa miklum vonbrigðum
með það litla sem sagt er um los-
un úrgangsefna í hafið. Getur
verið að hér séu einhveijir sem
enn líta á hafið sem botnlausa
ruslatunnu? Ef svo er, er það al-
varlegur misskilningur. Höfin eru
lungu heimsins og þau hafa sín
takmörk — sinn botn. Að sjálf-
sögðu á að banna losun skaðlegra
efna í höfín án tafar og sönnunar-
skylda á að hvíla á þeim sem slíkt
aðhefst, en ekki hjá okkur hinum,
sem lifum af auði hafsins.“"
Undir þessi hvatningarorð til
varnar hafinu skal tekið. Vonandi
verður haldið þannig á málum við
lokagerð ályktunar ráðstefnunnar
í Björgvin að hún hafi að geyma
ákvæði sem eru viðunandi að
mati þeirra þjóða, sem eiga allt
sitt undir auðæfum hafsins.
Hjá Arafat
Deilurnar fyrir botni Mið-
jarðarhafs eru langvinnar
og erfiðar. Um langt árabil hafa
hinir hæfustu menn frá fjöl-
mörgum löndum lagt mikið af
mörkum til að finna þar viðun-
andi lausn,_ sem tryggi í senn
tilverurétt Ísraelsríkis og þeirra
Palestínumanna sem eru land-
lausir.
í mars 1988 þegar Steingrím-
ur Hermannsson var utanríkis-
ráðherra lýsti hann í fyrsta sinn
sérstökum vilja til að ræða við
Yassir Arafat, leiðtoga Frelsis-
samtaka Palestínumanna, PLO,
og kaus Steingrímur þá frekar
að hitta Arafat í Túnis en í
Reykjavík. Þorsteinn Pálsson,
forsætisráðherra þáv. stjórnar,
var andvígur viðræðum við Ara-
fat og af þeim varð ekki. Nú
hefur Steingrímur hins vegar
látið langþráðan draum sinn
rætast og brugðið sér til Túnis
og hitt hinn umdeilda Arafat,
sem á síður en svo friðsaman
feril að baki, og ræddu þeir um
leiðir að friði fyrir botni Miðjarð-
arhafs.
Þegar deilt var um viðræður
við Arafat 1988 sagði Morgun-
blaðið í forystugrein: „Við hér á
norðurhveli jarðar, sem höfum
búið við frið í meira en 40 ár,
getum ekki sett okkur í spor
þeirra þjóða, sem eru á þessum
spennu- og átakasvæðum. Frið-
artal ýmissa hér hlýtur að
hljóma eins og óráðshjal í eyrum
flestra íbúa þessara ríkja ...
Það er fráleitt að ætla að bein
afskipti íslenskra stjórnvalda af
málunum fyrir botni Miðjarðar-
hafs breyti nokkru um gang
mála þar, þau gætu hins vegar
kallað vandræði yfir okkur
sjálfa. Þörfnumst við þeirra?“
Þessi orð halda gildi sínu enn
í dag. Heimsókn forsætisráð-
herra til Arafats skiptir engu
fyrir friðarviðleitni á þessum
slóðum, þar sem margir eiga um
sárt að binda vegna aldagamals
haturs og illvilja. Við eigum
ekki að þykjast vera stærri en
við erum — og allra síst að taka
að okkur hlutverk kraftaverka-
manna í heimspólitík.
Sorpstöð rís af grunni í Gufimesi:
Lausn á 336 þúsiind rúm-
metra umhverfisvanda-
málí á ári innan seilingar
„SVEITARFÉLÖGUM á höfúðborgarsvæðinu hefúr í langan tíma
verið ljós sú staðreynd, að sá tími kæmi, að haugarnir í Gufúnesi
yrðu fullir og leita þyrfti nýrra leiða við sorpeyðingu." Svo fórust
Ógmundi Einarssyni framkvæmdastjóra Sorpeyðingar höfúðborgar-
svæðisins orð í samtali við Morgunblaðið um hina nýju móttöku-
og flokkunarstöð fyrir sorp, sem nú er að rísa í Gufunesi við hlið
Áburðarverksmiðju ríkisins. Grunnurinn er þegar risinn og áætlar
Ögmundur að stöðin taki til starfa að ári og þá verði í siðasta sinn
ekið rusli á hefðbundinn hátt á haugana á höfuðborgarsvæðinu.
Hinar nýju leiðir sem hann nefnir felast meðal annars í því, að
flokka nýtanleg efúi úr því rusli sem kemur frá fyrirtækjum, pressa
sorp sem kemur frá heimilum og urða það baggað, flokka og pakka
hættulegum úrgangi og senda til eyðingar í Danmörku svo eitthvað
sé nefút. Þá hefúr tekist samstarf við Kaupmannasamtök íslands
um sérstakt verkefni til að flokka og endurvinna umbúðapappa.
Markmiðið er að nýta allt sem nýtilegt er og koma hinu fyrir á
hreinlegan og öruggan máta.
Vandamálið
Hvað á að gera við þau tæplega
800 kíló af sorpi og rusli sem hver
íbúi á höfuðborgarsvæðinu þarf að
Iosa sig við að jafnaði á ári hveiju?
Samtals eru það um 110 þúsund
tonn og yrði því öllu staflað óþjöpp-
uðu í einn haug yrði hann um 336
þúsund rúmmetrar. Það er álíka
mikið og rúmmál þúsund meðal-
íbúða. Og í þessum haugi væru
alls kyns efni, misjafnlega holl eða
óholl umhverfinu. Málmar og mat-
arúrgangar, spýtnarusl og plast,
hvaðeina sem fer á haugana í dag
og hefur farið til þessa.
Langan tíma hafa menn haft
áhyggjur af því, hvernig með sorp-
ið skyldi fara. Ttl að koma þessum
málum í eitthvert viðunandi horf
var undirritaður samstarfssamn-
ingur átta sveitarfélaga á höfuð:
borgarsvæðinu 25. júlí 1984. í
þeim samningi segir meðal annars
að markmiðið sé „að ljúka öllum
tæknilegum, fjárhagslegum og
umhverfislegum athugunum, sem
nauðsynlegar kunna að vera og
leiða til framtíðarlausnar á sor-
peyðingu fyrir höfuðborgarsvæðið
í heild.“
Sveitarfélögin átta eru
Reykjavík, Kópavogur, Garðabær,
Ilafnarfjörður, Bessastaðahrepp-
ur, Seltjarnarnes, Mosfellsbær og
Kjalarnesshreppur. Að loknum at-
hugunum stofnuðu sveitarfélögin
Sorpeyðingu höfuðborgarsvæðis-
ins, byggðasamlag, 15. febrúar
1988, og skyldi það fyrirtæki hafa
með höndum alla framkvæmd sor-
peyðingarinnar.
Fyrsti áfangi
Nú er risinn grunnur að 5.600
fermetra móttökustöð í Gufunesi.
Ætlunin er að þar verði tekið við
öllu sorpi frá höfuðborgarsvæðinu,
öðru en efnaúrgangi, sem tekið
verður við í aðskilinni byggingu á
lóð fyrirtækisins.
í húsinu verða í reynd tvær
móttökustöðvar. Annars vegar fyr-
ir húsasorp svokallað, það er frá
heimilum, hins vegar iðnaðarsorp.
Úr iðnaðarsorpinu verður flokkað
allt sem nýtanlegt er. Þegar hefur
verið samið við Islenska stálfélagið
hf. um að taka við því brotajárni
og bílflökum sem berast í stöðina.
Þá hefur verið samið við Islenska
járnblendifélagið á Grundartanga
um að taka við tréflís, sem unnin
er úr spýtnaúrgangi sem að berst.
Jarðefni og garðaúrgangur, það
er gras, greinar og þess háttar,
verður nýtt sem fyllingarefni. Þá
er ótalinn efnaúrgangur, en hann
fer um sérstaka rás og er sendur
utan til eyðingar. Afgangurinn,
sem ekki er nýtanlegur, er settur
með húsasorpinu, sem tekið verður
við á öðrum stað í byggingunni.
Þar er því þjappað í einn tíunda
hluta rúmmáls, bundið um bagg-
ana sem koma úr pressunnij og
þeir síðan sendir til urðunar í Álfs-
nesi á Kjalarnesi.
Öll gerð sorpmóttökustöðvarinn-
ar er við það miðuð, að sögn Ög-
mundar Einarssonar, áð hún geti
þjónað sem forvinnslustöð fyrir
enn frekari úrvinnslu sorpsins, ef
þörf þykir vera á því, eða það verð-
ur hagkvæmt, einhvern tíma í
framtíðinni. Hún er því í reynd
fyrsti áfangi þess, að hagnýta öll
nýtileg efni úr sorpinu.
Enginn óþrifnaður
í skýrslu verkefnisstjórnar um
sorpeyðingu á höfuðborgarsvæð-
inu um móttökustöðina segir:
„Menn þurfa ekki að óttast nábýli
slíkrar móttökustöðvar við aðra
byggð, henni fylgir ekki óþrifnað-
ur, starfsemin fer öll fram undir
þaki, sorpinu verður þjappað sam-
an í gáma og flutt jafnóðum í burtu
á áfangastað.“
Ögmundur leggur áherslu á
þessi atriði. Hann segir að hvorki
lykt né sýnilegur óþrifnaður verði
af stöðinni. Sorpið stendur ekki við
þar nema á meðan verið er að vinna
það, nokkrar klukkustundir í senn,
frá því það kemur í stöðina þar til
því er ekið á brott í lokuðum bílum.
„Það er gífurleg framför frá haug-
unum sem við höfum núna,“ segir
hann.
Staðsetning
Gufunes er fjórði staðurinn sem
valinn hefur verið undir móttöku-
stöðina. Ögmundur segir að fyrst
hafi verið valin hagkvæmasta stað-
setningin með tilliti til allra flutn-
inga að og frá stöðinni: Fífu-
hvammur í Kópavogi. Sú staðsetn-
ing var kynnt haustið 1988 og
segir Ögmundur að bæjarfulltrúar
í Kópavogi hafi þá tekið hugmynd-
inni vel, en þeir hafi síðan skipt
um skoðun og fallið var frá hug-
myndinni.
Þá var valinn næst besti staður-
inn, Bæjarháls í Reykjavík. Borg-
aryfirvöld tóku hugmyndinni vel,
„en þegar við komum þangað upp
eftir mætti okkur heldur óblítt við-
mót íbúa, sem töldu sig vera að
fá einhveija ófreskju," segir Ög-
mundur.
Enn var leitað að nýjum stað
og þá hafði urðunarstaðurinn veru-
leg áhrif. Á þeim tíma var einkum
Morgunblaðið/Þorkell
Ögmundur Einarsson framkvæmdastjóri Sorpeyðingar höfuðborgar-
svæðisins bs. við grunn móttökustöðvarinnar í Gufunesi.
Húsasorp
■ Rummál
■ 111
n og böggun
Iðnaöarsorp
Hey, garðarusl
lll
Bílar - málmar
Kostnaður við
sorphirðu á
Höfuðborgar-
svæðinu
(á verðlagi í mai 1990
m/v 100.000 tonn)
AfgangurÍBBB
45.0001 30-35.0001^^^ 75.0001
T
6921
verður
1
Jarðefni
'til uppfyllingar
10-20.0001
Lífræn efni
' tii uppfyllingar
Sorptiirða
Urðun
og böggun
Baggað sorp
Að stöð:
35 sorp-
bílar/dag
170 aðrir
bílar/dag
Bílhræ - Hættuleg Tréflís +
málmar úrgangs- kögglað
-10.0001 efni eldsneyti
tiiíSF 15-20.0001
til Járnbl. fél.
Umferö að og frá
sorpflokkunar-
og böggunarstöð
Urðun-
Sorphirða-
2898
1988
Stefnir í
með sorp-
böggunar-
stöð c

S 0 r P h f. 0
Frá stöð:
iili 12 dráttar-
oó bílar/dag
s o i p t
öö ‘öö
4gáma- , s
bílar/dag 10 aðrir
bílar/dag
rætt um urðun í Krýsuvík og því
valinn staður í Hellnahrauni við
Hafnarfjörð. „Það er alóhagkvæm-
asti kosturinn," segir Ögmundur,
„einkum vegna þess að flutningar
að stöðinni eru stærsti kostnaðar-
liðurinn og á þessum stað hefðu
’þeir orðið mjög dýrir.“
Sumarið 1989 opnaðist mögu-
leiki á áð urðunarstaðurinn yrði í
Álfsnesi á Kjalarnesi og var þá
leitað eftir stað fyrir móttökustöð-
ina nær urðúnarstaðnum. Samn-
ingar tókust við Áburðarverk-
smiðjuna í Gufunesi um að hún
afsalaði sér lóð við hlið verksmiðj-
unnar til Reykjavíkurborgar sem
síðan úthlutaði lóðinni til Sorpeyð-
ingar höfuðborgarsvæðisins og þar
rís móttökustöðin nú af grunni.
Kostnaðurinn
Stofnkostnaður við móttöku-
stöðina í heild sinni er áætlaður á
bilinu 600 til 620 milljónir króna,
á verðlagi aprílmánaðar síðastlið-
ins. Uppreiknuð áætlun frá febrúar
Ljótí andarmiginn
FUNDUR í borgarstjórn Reykjavíkur, 3. maí 1990, umræður
utan dagskrár. Tilefhi: Sigrún Magnúsdóttir borgarfulltrúi
Framsóknarflokks og Alfreð Þorsteinsson varafulltrúi sama
flokks, kærðu til félagsmálaráðherra byggingu sorpmóttöku-
stöðvarinnar og kröfðust afturköllunar byggingarleyfís. Brot
úr umræðunum:
Alfreð Þorsteinsson, Fram-
sóknarflokki: „Sorpböggunar-
stöðin og hin rnikla umferð, sem
henni fylgir, ógna umhverfi í
þessu hverfi (Grafarvogshverfi,
innsk.). Þess vegna á þessi verk-
smiðja engan rétt á sér á þeim
stað, sem borgarstjóri hefur valið
henni.“
Davíð Oddsson borgarstjóri
(svarar AÞ): „Kynning hefur ver-
ið meiri heldur en oftast áður.
Það hefur verið séð til þess að
þetta færi ekki framhjá neinum
manni. Haldnar sýningar, haldn-
ar kynningar og það þarf mann,
sem sefur í 6 mánuði þyrnirósar-
svefni til þess að koma með
kæru 3 mánuðum eftir að allir
kærufrestir eru útrunnir. Þú hef-
ur haft 6 mánuði til að ígrunda
málið. Þessi maður er að bjóðast
til að stjórna borginni og er 6
mánuði að skrifa bréf.“
Bjarni P. Magnússon, Al-
þýðuflokki: „Við sem höfum ver-
ið að ræða þessi mál, bæði þeir
sem hafa skoðað sorphirðustöðv-
ar í Englandi og við sem áttum
kost á því að skoða brennsluverk-
smiðjuna á Amager, við urðum
þess áskynja að það að reyna að
höfða til þeirrar tilfinningar að
af slíkri starfsemi stafaði meng-
un vegna ódauns eða lyktar, ...
sáum og fundum að það var á
engum rökum reist og var alger-
lega og er óábyrgt að halda slíku
fram.“
Sigurjón Pétursson, Alþýðu-
bandalagi: „Það er talað um
flutninga að stöðinni. Þá eru
menn að bera saman við núver-
andi flutninga á haugana eins
og þeir eru, og allir þeir sömu
flutningar, sem verða í hina nýju
sorpböggunarstöð, eiga sér stað
í dag á öskuhaugana í Gufunesi.
Munurinn verður hins vegar sá,
að það er í vaxandi mæli verið
að setja upp gámamóttökustöðv-
ar á svæðinu öllu. Það rusl, sem
menn þannig losa sig við í gám-
ana, verður flutt í lokuðum ílát-
um inn í sorpböggunarstöðina. I
dag er því hins vegar hrúgað upp
í jeppakerrur eða upp á vörubíla
og ekið með það hossandi þannig
að það getur hrunið af hvar sem
er og hvenær sem er. Þetta horf-
ir sem betur fer til framfara og
þess vegna held ég að við eigum
ekki að vera að ala á óþörfum
ótta í sambandi við þessa verk-
smiðju.“
1989 er 591 milljón, þannig að
frávik á þessum tíma er 10 til 30
milljónir, eða á bilinu 1,5 til 5%,
eftir því hver verður endanleg nið-
urstaða. Ögmundur segir margt
hafa verið gert til sparnaðar, þar
á meðal var hætt við að reisa hús
fyrir skrifstofur og aðstöðu starfs-
manna, þar sem_ öll sú aðstaða
fæst leigð hjá Áburðai’verksmij-
unni.
Áætlaður rekstrarkostnaður á
ári, að meðtöldum söfnunarkostn-
aði sveitarfélaganna, er um 700
milljónir króna. Rekstrarkostnaður
sjáifrar móttökustöðvarinnar er
áætlaður tæpar 290 milljónir sem
hún á sjálf að standa undir með
gjaldtöku fyrir móttöku sorpsins.
Væntanlega greiða sveitarfélögin
úr sjóðum sínum gjaldið fyrir húsa-
sorpið frá heimilunum. Þeir sem
koma með sorpið í stöðina greiða
fyrir hveija losun samkvæmt gjald-
skrá. Þá verður tekna aflað með
sölu nýtanlegra efna frá stöðinni
eins og tréflísar og hugsanlega
pappa.
I skýrslu verkefnisstjórnarinnar
segir um gjaldtökuna: „Sú gjald-
taka sem beitt yrði, á gagnvart
notendum að koma fram sem sann-
gjarnt endurgjald fyrir veitta þjón-
ustu, en ekki sem skattheimta.“
Staðsetning móttökustöðvar í
Gufunesi og urðunarstaðar í Álfs-
nesi sparar umtalsverðar upphæð-
ir, miðað við þá staðsetningu sem
næst á undan var fyrirliuguð, það
er móttökustöð sunnan Hafnar-
fjarðar og urðun í Krýsuvík. Sam-
kvæmt gögnum frá Sorpeyðingu
höfuðborgarsvæðisins munar á
verðlagi þessa mánaðar rúmum
132 milljónum króna á stofnkostn-
aði og árlegur munur á rekstrar-
kostnaði er áætlaður vera um 85
milljónir.
Flokkun og flutningar
Ögmundur Einarsson segir eng-
an vafa vera á því, að í framt-
íðinni verði allt tilfallandi sorp
flokkað og því breytt í nýtileg verð-
mæti sem hægt er. Til þess þurfi
þó að flokka sorpið enn frekar
áður en það kemur til móttöku-
stöðvar. Sveitarfélögin muni setja
upp gámaþjónustu þar sem strax
verði viss flokkun og við heimilin
verði mismunandi ílát fyrir tvo eða
fleiri flokka sorps. „Reykjavíkur-
borg hefur þegar sýnt fordæmi í
þessum efnum þar sem eru gám-
arnir við Sléttuveg. Þar er sorpið
flokkað í timbur, málma, hættuleg
efni og blandað,“ segir hann, „en
hins vegar munu sveitarfélögin
ábyggilega þurfa að hafa vakt við
gámana til að fylgja flokkuninni
eftir.“
Flokkun og annarri meðferð
sorps, eins og fyrirhuguð er í Gufu-
nesi, fylgir aukinn kostnaður frá
því sem nú er. Sá kostnaðarauki
er óhjákvæmilegur segir Ögmund-
ur, þar sem ljóst sé að ekki var
lengur hægt að halda áfram
óbreyttu ástandi. „Þetta er gífur-
leg bylting í allri umhverfisvernd
á þessu svæði og umgengni við
landið og byggðina,“ segir hann.
Starfsmenn Sorpeyðingarinnar
verða 15 til 20 talsins. Allir flutn-
ingar að móttökustöð verða á veg-
um sveitarfélaganna, einstaklinga
og fyrirtækja, sem þurfa að losa
sig við sorpið. Flutningar frá stöð-
inni á urðunarstað verða væntan-
lega boðnir út og því í höndum
verktaka.
Ögmundur bendir á, að þótt
mönnum hnykki ef til vill við auk-
inn kostnað nú, sé ekki þar með
sagt að ódýrara yrði að taka ekki
á vandanum, því fylgdu vafalaust
dýrar aðgerðir síðar, einkum ef
ekki væri sinnt óæskilegum urðun-
arefnum, auk þess sem nýtanleg
efni færu forgörðum. Þá bendir
hann á jákvæðan þátt hins aukna
kostnaðar, einkum vegna efnaeyð-
ingarinnar: „Þegar það fer að
kosta peninga að losa sig við ef-
naúrganginn, verður jafnvel dýr-
ara en að kaupa inn efnin, þá
munu fyrirtækin leita eftir ódýrari
hráefnum og jafnframt nýta þau
betur.“
Apríl 1991
íslendingar kasta frá sér meira
rusli og sorpi á hvern mann en
fléstar aðrar þjóðir. Um það segir
í skýrlu verkefnisstjórnarinnar:
„Hér er á ferðinni meira magn á
íbúa en menn þekkja til í öðrum
löndum."
Áætlanir nú standa til þess, að
við getum byijað að koma haugn-
um, sem lýst var í upphafi greinar-
innar, í sómasamlega vinnslu í
aprílmánuði á næsta ári, eða eftir
um 11 mánuði, en þegar er hafin
móttaka efnaúrgangs og pökkun
hans í bráðabirgðaaðstöðu í Kópa-
vogi. „í maílok 1991 má því búast
við að Gufuneshaugarnir lokist og
liægt verði að hefjast handa við
að gera golfvöllinn sem þar á að
koma,“ segir Ögmundur Einars-
son.
Hús Nordmannslaget í Heið-
mörk.
N ordmannslaget:
Dagskrá á
þjóðhátíð
Norðmanna,
NORDMANNSLAGET á íslandi
lieldur á morgun þjóðhátíðardag
Norðmanna, 17. maí, hátíðlegan.
Að morgni, klukkan 9.30, verður
athöfii í Fossvogskirkjugarði, þar
sem lagðir verða blómsveigar að
minnisvarða um fallna Norðmenn.
Þá verður sérstök hátíð fyrir
börnin við Norræna húsið, skrúð-
ganga, guðsþjónusta í Neskirkju,
móttaka hjá sendiherra Noregs á
íslandi og hátíðarkvöldverður á
Hótel Sögu.
Við athöfnina í Fossvogskirkju-
garði verða flutt stutt ávörp. Þá
munu þeir Per Aasén, sendiherra
Noregs á íslandi og Matthías Jo- .
hannessen, ritstjóri, leggja blóm-
sveiga að minnismerkinu, frá ríkis-
stjórn Noregs og Nordmannslaget.
KÍukkan 11 verður barnaskemmtun
Norræna húsið. Þar verður farið í
leiki, sýnt leikritið „Sögur af Frans“
og börnin fá pylsur, gosdrykki og ís.
Klukkan 13 verðurgengið í skrúð-
göngu frá Norræna húsinu að Nes-
kirkju, þar sem sr. Jón Dalbú Hró-
bjartsson messar. Karsten Anker
Solhaug, sem var foringi Hjálpræðis-
hersins á Islandi í síðari heimstyij-
öldinni, flytur ræðu dagsins. Organ- -
isti verður Hörður Áskelsson.
Klukkan 17.30 taka Per Aasen
sendiherra og frú Liv Aasen á móti
gestum í Norræna húsinu. Um
kvöldið, klukkan 20, hefst hátíðar-
kvöldverður í Skála á Hótel Sögu.
Veislustjóri verður Karl Sellgren og
Reynir Jónasson leikur undir borð-
um.
Sæbjörgin lögð af
stað í hringferð
SÆBJÖRG, skólaskip Slysavarna-
félags íslands, er lögð af stað í
hringferð í kringum landið í ár-
legt námskeiðahald, en haldin •
verða slysavarnanámskeið á átta
stöðum á landinu í sumar.
Fyrsti áfangastaður skipsins var
Rif á Snæfellsnesi. Þaðan fer skipið
til Sauðárkróks, Ólafsfjarðar,
Hríseyjar, Akureyrar, Dalvíkur,
Eskifjarðar og Fáskrúðsfjarðar.
Að sögn Þóris Gunnarssonar hjá
Slysavarnaskólanum er þetta önnur
hringferðin sem Sæbjörg fer til nám-
skeiðahalds, en mikil þátttaka hefur
verið undanfarin ár. Þórir sagði að
slysavarnadeildirnar úti á landi sæju
um að bóka þátttakendur á nám-
skeiðin í sumar og væri nú þegar
orðið yfirfullt.
Elísabet Erlings- Selma Guðmunds
dóttir sópran- dóttir pianóleikari.
sðngkona.
Verk Brahms
á Háskóla-
tónleikum
ELÍSABET Erlingsdóttir sópran og
Selma Guðmundsdóttir píanóleikari
flytja verk eftir Johannes Brahms
á Háskólatónleikum í dag, miðviku-
daginn 16. maí, kl. 12.30. Tónleik-1
arnir verða að venju lialdnir í Norr-
æna húsinu.