Morgunblaðið - 03.10.1990, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. OKTÓBER 1990
Óskar Guðmundsson í Sæbjörgn með skötu, sem seld verður kæst á Þorláksmessu. Mol'KTinbladlð/fH3rk‘,i|
Faxamarkaður:
Sæbjörg kaupir 1,5 tonn af skötu
til að kæsa fyrir Þorláksmessu
FISKBÚÐIN Sæbjörg keypti um 1,5 tonn af skötu á Faxamarkaði
í Reykjavík í gær en skatan verður kæst og seld á Þorláksmessu,
að sögii Óskars Guðmundssonar hjá Sæbjörgu. Sæbjörg greiddi
110 krónur fyrir kílóið og nokkur hundruð kíló af skötu voru
seld fyrir 150 króna meðalverð á Faxamarkaði fyrir skömmu.
Meðalverð á skötu var 50-80 krónur á fiskmörkuðunum fyrri
hluta ársins en verðið hækkar þegar fisksalar byrja að safna
skötu til að kæsa fyrir Þorláksmessu.
Óskar Guðmundsson segist ast í kæli til að byrja með en í
reikna með að seld verði um 12-15
tonn af kæstri skötu á höfuðborg-
arsvæðinu í ár. „Skata selst vel
ef Þorláksmessu ber upp á virkan
dag en í ár er hún á sunnudegi
og þá er skötusalan um 30% minni
en ella. Ég hugsa að kflóið af
kæstri skötu kosti 450-480 krónur
út úr búð fyrir næstu jól,“ segir
Óskar.
Hann segir að töluverðan tíma
taki að kæsa og salta skötuna.
„Við verkum sjálfir þessi 1,5 tonn
af skötu, sem við keyptum úr
Stakkavík ÁR á Faxamarkaði.
Skatan er sett í kar og látin kæs-
byrjun næsta mánaðar tökum við
hana úr kælinum. Síðan er hún
eftir atvikum söltuð eða hengd
upp og þurrkuð. Það er hægt að
kæsa og salta skötu í febrúar og
geyma hana í kari með plasti yfir
fram í desember. Ef skatan er
hins vegar verkuð á hefðbundinn
hátt þarf að byija að verka hana
í nóvemberbyijun, því þá er hún
kæst í þijár vikur og söltuð í aðr-
ar þijár,“ segir Óskar.
Hann segir að þurrkuð skata
virðist njóta sífellt meiri vinsælda.
„Til dæmis hef ég tekið eftir því
að svokallaðir „uppar“ eru í hóp-
um farnir að kaupa kæsta og
þurrkaða skötu af því að það er
eitthvað sérhæft. Þeir voru ekki
vandir á að borða skötu en kaupa
hana til að komast inn í umræð-
una.
Eg er hins vegar alinn upp við'
að borða skötu á laugardögum,
eins og tíðkaðist áður en verðbólg-
an kom til sögunnar, og get ekki
borðað hana kæsta og þurrkaða.
Ef skatan er þannig verkuð liggur
við að hægt sé að rífa veggfóður
af veggjum með því að hleypa
lyktinni af henni að. Mörgu eldra
fólki finnst ekki vera nein jól,
nema • það hafí borðað svona
skötu," fullyrðir Óskar. Hann seg-
ir að nokkrir veitingastaðir hér
bjóði upp á ferska skötu og útlend-
ingar séu mjög hrifnir af henni.
„íslendingar borða hana hins veg-
ar ekki, nema þá yfirdrifnir sæl-
kerar,“ segir Óskar.
Sjónvarp:
Til greina kemur að breyta
reglum um þýðingarskyldu
- segir menntamálaráðherra
SVAVAR Gestsson menntamála-
ráðherra segir að til greina
komi að breyta reglugerð um
þýðingarskyldu sem sett var í
ráðherratíð Sverris Hermanns-
sonar. Eins og greint hefur ver-
ið frá í Morgunblaðinu hafa
Landssamtök kapalstöðva náð
samningum við BBC TV-Europe
um dreifingu á útsendingum
stöðvarinnar í gegnum kapal-
kerfi á íslandi, en Þorbjörn
Broddason, formaður útvarps-
réttarnefndar, hefur Iýst því
yfir að væntanlegar útsendingar
flokkist ótvírætt undir þýðing-
arskyldu.
„Okkur er það ljóst að það er
stöðugt flóknara eftir því sem
tæknin þróast að þýða myndefni
sem sent er út beint. Ég hygg þó
að skoðun Þorbjöms Broddasonar
sé rétt að það sé þýðingarskylda
á slíkum útsendingum," sagði
menntamálaráðherra.
Menntamálaráðherra sagði að
til greina kæmi að breyta reglu-
gerðinni en verið væri að fg.ra yfir
þýðingarskyldumál og ætlunin
væri að skoða þau með opnum
huga í ljósi þess hvemig mál hafa
þróast. „Við leggjum að sjálfsögðu
verulega áherslu á að íslenskt mál
haldi þeim sessi sem vera ber í
Ríkisútvarpið:
Þættí um Dalai Lama
breytt að beiðni kín-
verska sendiráðsins
INNGANGUR að þætti, sem Ríkisútvarpið sendi út sl. laugardag og
fjallaði um Dalai Lama og Tíbet, var felldur niður, þar sem í inngang-
inum var sagt að Dalai Lama væri þjóðhöfðingi Tíbeta, að sögn
Harðar Vilhjálmssonar staðgengils útvarpsstjóra. í kynningu á þætt-
inum í dagskrárblaði Morgunblaðsins var Dalai Lama einnig titlaður
þjóðhöfðingi Tíbeta og islenskuinælandi maður í kínverska sendiráð-
inu í Reykjavík hafði samband við ríkisútvarpið og gerði athugasemd-
ir við það, þar sem Tíbet væri sjálfstjórnarsvæði í Kína, að sögn
Harðar.
Gísli Þór Gunnarsson, höfundur
þáttai-ins, segir að hann hefði feng-
ið þær upplýsingar hjá Ríkisútvarp-
inu að fresta ætti þættinum og taka
út titilinn „þjóðhöfðingi Tíbeta“.
„Ég vildi hins vegar ekki að þættin-
um yrði breytt án míns samþykkis
og tók það skýrt fram. Ég tel því
að Ríkisútvarpið sé að bijóta bæði
höfundarlög og mannréttindi með
því að senda þáttinn út breyttan,
án þess að hafa fengið samþykki
mitt til þess. Það er þó alvarlegast
að Ríkisútvarpið skuli taka-mót-
mæli Kínveija til greina en þeir
hafa verið sakaðir um þjóðarmorð
á Tíbetum," segir Gísli Þór.
Hann segist hafa haft samband
mann útvarpsráðs, og beðið hana
um að koma því til leiðar að þáttur-
inn yrði sendur út á tilsettum tíma
og það hafi verið gert.
„Þátturinn byggist á viðtölum
Gísla Þórs við Dalai Lama og það
átti að fresta þættinum vegna þess
að sá misskilningur kom upp að
hann væri ekki nógu vel unninn.
Hins vegar fóru Kínveijar ekki fram
á að þættinum yrði frestað eða
hann felldur niður,“ segir Hörður
Vilhjálmsson.
Gísli Þór segir að kynna hafí átt
þáttinn í sjónvarpi síðastliðið föstu-
dagskvöld en kynningin hafí verið
felld niður. Hörður Vilhjálmsson
segist hins vegar ekki kannast við
við Irigu Jónu Þórðardóttur, for- þessa kynningu.
Vísir að umhverfis-
stofnun í Hekluhúsinu
okkar menningarsamfélagi. Þessi
mál eru í stöðugri skoðun í ráðu-
neytinu,“ sagði menntamálaráð-
herra.
I UNDIRBUNINGI er að ríkið
taki hluta gamla Hekluhússins við
Laugaveg á leigu fyrir Náttúru-
verndarráð og embætti veiði-
sljóra ríkisins. Umhverfisráð-
herra segir að ef af þessu verði,
yrði það fyrsti vísir að umhverfis-
málastofnun. Ekki er ljóst hve
stórt húsnæði verður leigt
Júlíus Sólnes umhverfisráðherra
sagði við Morgunblaðið, að embætti
veiðistjóra ríkisins hefði lengi verið
í húsnæðishraki og Náttúruvemdar-
ráð í mjög óheppilegu húsnæði og
einnig væri heppilegt að stofnanirn-
ar væru undir sama þaki. „Það er
ljóst að þegar fram líða stundir koma
þær til með að mynda vísi að um-
hverfísmálastofnun, komist hún á
laggimar,“ sagði Júlíus.
Hann sagði að þessar tvær stofn-
anir þyrftu ekki nema hluta af því
húsnæði sem til boða væri í Heklu-
húsinu. En til greina kæmi, að al-
þjóðleg rannsóknarmiðstöð sem
' snerti umhverfi Norður-Atlantshafs-
ins fengi þama inni ef af stofnun
hennar yrði. Því yrði sennilega feng-
inrt forleiguréttur að einhveijum
hluta hússins til viðbótar þar til ljóst
væri hvaða afgreiðslu það mál fengi.
Sverrir Sigfússon hjá Heklu sagði
að fyrirtækið flytti starfsemi sína
að einhveiju leyti úr gamla Heklu-
húsinu, en því færi fjarri að allt
húsið yrði leigt. Flutningar Heklu
væru til hagræðingar, nú eftir að
nýja húsið hefði verið tekið í notkun.
Evrópukeppni
taflfélaga:
TR og Soling-
en skildu jöfn
SVEITIR Taflfélags Reykjavíkur
og Solingen frá Vestur-Þýska-
landi skildu jafnar í fyrri umferð
undanúrslita Evrópukeppni tafl-
félaga í félagsheimili TR í gær.
1 fyrri umferðinni tapaði Jóhann
Hjartarson fyrir Short á 1. borði.
Jafntefli gerðu Jón L. Ámason og
Spasskíj á 2. borði, svo og Margeir
Pétursson og Hiibner á 3. borði.
Helgi Ólafsson vann Lobron á 4.
borði, Hannes Hlífar Stefánsson tap-
aði fyrir Lau á 5. borði og Karl
Þorsteins vann Duebal á 6. borði.
Seinni umferðin verður tefld í fé-
lagsheimili TR í Faxafeni 12 í dag
og hefst klukkan 17.
Evrópuráðið:
Þýðingasjóður Evrópu stofnað
ur að tillögu Ragnars Arnalds
EVRÓPURÁÐIÐ í Strasbourg samþykkti einróma í gær tillögu Ragn-
ars Arnalds alþingismanns um að koma á fót sérstökum Þýðinga-
sjóði Evrópu, sem hafi það meginhluverk að vinna að aukinni kynn-
ingu bókmennta með ýmsum aðgerðum til stuðnings bókmenntaþýð-
ingum, einkum með býðingum á bókmenntum fámennari málsvæða
yfír á tungur stórþjóða.
Ragnar Amalds mælti á fundi
ráðsins fyrir áliti ménningamefndar
ráðsins sem undanfarin tvö ár hefur
haft þessa tillögu hans til meðferð-
ar. „I áliti nefndarinnar var bent á
þá aðferð Norðurlandaráðs að veita
útgefendum styrk til að greiða
kostnað við þýðingar að hluta eða
öllu leyti til að ýta undir útgáfu,"
sagði hann í samtali við Morgun-
blaðið. „Af umræðum um tillöguna
er ljóst að þessi nýi Þýðingasjóður
Evrópu er talinn gegna sérstaklega
mikilvægu hlutverki nú þegar sam-
skipti ríkja V-Evrópu við ríki A-Evr-
ópu eru að stóraukast í kjölfar
þeirra breytinga sem þar hafa orðið
og tengist meðal annars því að
Pólland og Ungveijaland urðu í dag
fyrst ríkja Varsjárbandalagsins til
að fá aðild að Evrópuráðinu og ta-
lið er að önnur ríki bandalagsins
fylgi í kjölfarið. Þessi sjóður mun
fyrst og fremst skipta máli fyrir
Norðurlönd, A-Evrópuþjóðimar og
svo ríki eins og Grikkland, Portúgal
og fleiri, en alls em töluð um 50
tungumál í Evrópu."
Ragnar sagði að Austurríkis-
menn hefðu lýst sérstökum stuðn-
ingi við stofnun sjóðsins og lofað
rausnariegu framlagi til hans jafn-
framt því sem þeir buðu fram
Vínarborg sem miðstöð sjóðsins.
„Ég tók undir það í minni framsögu
en staðsetningin verður endanlega
ákveðin af ráðherranefnd Evrópu-
ráðsins." Ragnar sagði að fjárveit-
ingar til sjóðsins væru einnig háðar
ráðherranefndinni en benti á að
nýlega stofnaður Kvikmyndasjóður
Evrópu hefði allt að einn milljarð
íslenskra króna til ráðstöfunar á
þessu ári. „Hversu rausnarlegir
menn verða við þýðingasjóðinn skal
ég ekkert fullyrða um en ég held
að allir geri sér grein fyrir því að
þetta getur verið mjög mikilvægt
fyrir smáþjóðimar, sem hafa átt í
erfíðleikum með að koma sínum
bókmenntum á tungur stórþjóð-
anna,“- sagði Ragnar Arnalds.