Morgunblaðið - 03.10.1990, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. OKTÓBER 1990
31
BLAÐLAUKUR
Blaðlaukur heitir á latínu porrum, eða púrra eins og þessi laukur er oft nefndur. Hann var
rækt aður í Egyptalandi á dögum faraóanna, og Rómverjar töidu besta blaðlaukinn vaxa
þar. Frægur er laukurinn fyrir það að Neró keisari borðaði mikið af honum, var því
kallaður Porrophagus. Hann áleit að blaðlaukur bætti söngröddina.
Ekki eru margar lauktegundir ræktaðar hér á landi, en sá albesti þeirra, blaðlaukurinn, hefur
þó verið ræktaður lengi hérlendis í smáum stíl. En nú hefur orðið breyting á. Mikið er farið að
rækta af houm í Hrunamannahreppi og Laugardal í Biskupstungum, eins og svo margt annað
grænmeti. Sáð er til hans inni i gróðurhúsum í febrúarlok, en í maílok eða þegar engin hætta er
lengur á frosti, er hann fluttur út undir bert loft og hafður und-
ir yfirbreiðslu. Blaðlaukur þarf mjög langan vaxtartíma og er
íslenska sumarið of stutt fyrir hann, en þá koma gróðurhúsin
okkur til hjálpar.
Blaðlaukur er mjög bragðgóður og mildur laukur. Hann hent-
ar vel í allan mat. Hann er
góður í súpur, með kjöti og
fiski, í forrétti og ídýfur eða
innbakaður í brauði. Hann er
líka góður saman við annað
grænmeti í salöt og blaðlauks-
böku hefi ég mikið uppáhald á.
Ég á svo margar blaðlauksupp-
skriftir að þær nægja áreiðanlega
í heilt Morgunblað, en í dag verðum
við að láta okkur nægja eitthvað
minna, t.d. blaðlauksböku, blaðlauk
með fiski og blaðlauk í forrétt.
Forréttur með blaðlauk
3 stórir blaðlaukar
safi úr 'A sítrónu
5 dl gott kjötsoð, nota má kjúkl-
ingasoðtening og vatn
10 svört piparkorn
15 korianderkorn
1. Þvoið blaðlaukinn vel undir
kalda krananum. Skerið síðan frá
það af grænu blöðunum, sem er
ljótt og gróft. Skerið hitt í 10 sm
langa bita.
2. Hitið kjötsoðið ásamt pipar-
korni og korianderkorni. Leggið
blaðlaukinn í soðið og sjóðið við
hægan hita í 10-15 mínútur.
Kælið.
Til less ab komast a3 óhremincíum!:
Þarí ac3 kljúfa laukinn.
3. Skiptið í 4 litlar skálar. Lát-
ið piparkorn og korianderkornin
vera með.
Meðlæti: Heitt snittubrauð.
Ýsa með blaðlauk
ýsuflak, u.þ.b. 750 g
msk. sítrónusafi
Ilmsjón: KRISTÍN GESTSDÓTTIR
Teikningar: SIGURÐUR ÞORKELSSON
SkolíÖ laukinn undir kran'anum
1 tsk. salt
nýmalaður pipar
1 tsk. matarolía
1 meðalstór blaðlaukur
'A dl vatn
'h msk. rjómaostur án bragð-
efna.
1. Roðdragið flakið, skerið úr
því bein. Hellið yfir það sítrónus-
afa. Stráið á það salti og pipar
og látið bíða í 10 mínútur.
2. Takið pönnu, penslið hana
með matarolíu. Setjið á meðal-
straum, leggið flakið á pönnuna.
3. Skerið laukinn í þunnar
sneiðar og setjið meðfram flakinu
á pönnuna. Hellið vatni yfir lauk-
inn. Setjið lok á pönnuna og sjóð-
ið þetta í 10-12 mínútur.
4. Hallið pönnunni örlítið, hrær-
ið tjómaosti út í soðið með gaffli.
Ausið því síðán yfir fiskinn.
Meðlæti: Soðnar kartöflur.
Blaðlauksbaka
1 dl hveiti
1 dl haframjöl
2 tsk. fín þurrger
'A tsk. salt
1 msk. matarolía
’A dl fingun'olgt vatn (taka má
vatn úr krananum)
1 stór blaðlaukur
1 peli milt saltvatn
2 msk. kotasæla án bragðefna
1 egg
örlítill nýmalaður pipar
örlítið múskat (má sleppa)
1 dl rifinn mjólkurostur
3 meðalstórar sneiðar beikon
1. Setjið hveiti, heilhveiti, þurr-
ger, salt og matarolíu í skál. Setj-
ið fingurvolgt vatn út í og hrærið
vel saman. .
2. Smyijið bökumót, setjið deig-
ið inn í og upp með börmunum á
mótinu.
3. Leggið hreint stykki yfir og
látið lyfta sér á volgum stað með-
an bakarofninn er að hitna. Setjið
straum á hann, 200°C, blásturs-
ofn á 180°C.
4. Setjið milt saltvatn í pott.
Þvoið blaðlaukinn vel, skerið frá
rót og gróf græn blöð. Skerið í
sneiðar og sjóðið í vatninu í 7
mínútur. Hellið þá á sigti.
5. Setjið soðinn blaðlaukinn
yfir bökubotninn.
6. Þeytið eggið með pipar og
múskati, setjið kotasælu og rifinn
ost út í. Hellið yfir blaðlaukinn
bökunni.
7. Skerið beikonið í bita eða
ræmur og raðið yfir.
8. Setjið í heitan bakarofninn
og bakið í 30 mínútur.
Lærisveinn
galdramannsins
eftir Arna Laugdal
Litla sjónfjósið Gallerí 11 við
Skólavörðustíg hýsir um þessar
mundir „Sjónþing" Bjarna H. Þór-
arinssonar sjónháttarfræðings.
Þetta er afraksturinn af tveggja ára
vinnu, eftir persónulega „Huglæga
hallarbyltingu" sem „þingmaður-
inn“ varð fyrir 21. júlí 1988.
Viðfangsefnið er rósin. Þetta er
ósköp biðukollulegt við fyrstu sýn,
en við nánari athugun kemur í ljós
að innihaldið er gomma „legio“ og
það mundi sennilega valda blek-
kreppu ef einhver reyndi að gera
þessu tæmandi skil. „Visual con-
structive poetry“ er afskaplega
slæm íslenska, sjónrænt klömbruð
drápa er kannski skömminni skárri.
Rósarformið er notað sem bygging
(construcion) fyrir rím munstur
(visual poetry). Hver rós verður
þríræð, og gott betur, því að þó að
allar rósirnar 25 séu ein samfelld
sífella í stærð og formi, þá stendur
hver og ein sjálfstæð í lit og eykur
þannig á margræðið, — svo og
rímið, svo og munstrið „und so
weiter". Þetta geta verið kristal-
handrit að nýrri víslendingabók,
sjónrænar klamburdrápur, suður-
amerískir galdrastafir, gestaþraut-
ir, stofupunt, sjónháttarfræðilegt
alslemm, klossrímuð rafbendu Ijóð,
rofbenda af kristölluðum hugbún-
aðartexta, pottablóm eða dunga.
Orðið dunga er færeyska og þýð-
ir haugur og var eftirnafn greifans
af St. Kilda (Dunganon). Kalli þessi
gerði „Visual construction poetry"
tæmandi skil í molasopa athvörfum
Kaupmannahafnar fyrir hálfri öld,
og var reyndar svo mikill munngúli
í lifanda lífi að sjálfur Göbbels hélt
hvorki vindi né vatni. Þessi greifi
af Monte nothing er grunaður um
að hafa verið liðsforingi í „Huglægu
Bjarni H. Þórarinsson
hallarbyltingunni“ sem Bjarni varð
fyrir 21. júlí 1988. Því að andi hans
er svo sterkur inni á sýningunni að
það má næstum því heyra veggina
hvísla: „Nú skyldi ég hlæja ef ég
væri ekki dauður." Þessi gamli
galdrakarl frá Atlantis er ekkert
að setja það fyrir sig þó að hann
hafi verið heygður fyrir 18 árum.
Þessar hugleiðingar kalla fram í
hugann gamla „visual constructiva“
ferskeytlu sem löngu látinn kram-
búðarmaður vestur í Dölum orti til
löngu látins bónda sem bölsótaðist
yfir því að geta ekki fundið sýslu-
manninn:
Bölvaðu ekki Bjarni minn
elsku besti ljúfurinn
hver veit nema komi inn
karl helvítis andskotinn.
P.S. Ég vona að Adolf láti þig i
friði!
Höfundur er húsasmiður.
Sundaborg
JÓHANN ÓLAFSSON & C0. HF.
Sundaborg 13-104 Reykjavík - Sími 688 588
Sundaborg
OPIÐ LAUGARDAGA KL. 10-12