Morgunblaðið - 03.10.1990, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 3. OKTOBER 1990
23
Landbúnaðarráðuneytið:
Annarleg sjónarmíð réðu ekki
við endurskoðun að Mógilsá
Morgunblaðinu hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá
Landbúnaðarráðuneytinu:
Að undanförnu hafa fjölmiðlar
fjallað um starfslok fv. forstöðu-
manns Rannsóknastöðvar Skóg-
ræktar ríkisins á Mógilsá, Jóns
Gunnars Ottóssonar, sem sagði
starfi sínu lausu með bréfi til ráðu-
neytisins dags 15. maí 1990.
I beinu framhaldi af starfslokum
forstöðumannsins óskaði ráðuneyt-
ið eftir því við Ríkisendurskoðun
að hún léti fara fram á venjubund-
inn hátt úttekt á fjárhag stofnunar-
innar. Bréf ráðuneytisins dags. 8.
júní 1990 er svohljóðandi:
„Þann 6. júní sl. tók Jón Loftsson
skógræktarstjóri við starfi for-
stöðumanns Rannsóknastöðvar
Skógræktar ríkisins á Mógilsá skv.
ákvörðun landbúnaðarráðherra.
Þess er hér með formlega farið á
leit við Ríkisendurskoðun að hún
láti fara fram á venjubundinn hátt
úttekt á stöðu stofnunarinnar miðað
við forstöðumannaskiptin og hafi
umsjón með að forráð á ijárreiðum
stofnunarinnar verði afhent nýjum
forstöðumanni á réttan hátt.“
Tilefni fyrir beiðni ráðuneytisins
til Ríkisendurskoðunar var á höfuð-
dráttum þetta:
I fyrsta lagi fóru skipti forstöðu-
manns fram á miðju ári, en rétt er
talið við aðstæður sem slíkar að
ijárhagsleg úttekt fari fram við
yfirmannaskipti á opinberum
stofnunum.
I öðru lagi voru ijárreiður Rann-
sóknastöðvar Skógræktar ríkisins á
Mógilsá eingöngu í höndum forstöð-
umannsins.
í þriðja lagi tók forstöðumaður-
inn með sér frá Rannsóknastöðinni
á Mógilsá sjóð og bókhaldsgögn
stofnunarinnar er hann lét af starfi
sem forstöðumaður.
Með bréfí Ríkisendurskoðunar til
landbúnaðarráðuneytisins, dags. 5.
september 1990, er gerð grein fyrir
niðurstöðum athugunar Ríkisendur-
skoðunar á bókhaldi og ársreikning—>
um Rannsóknastöðvár Skógræktar
ríkisins á Mógilsá fyrir tímabilið 1.
janúar 1989 til 1. júní 1990. Ríkis-
endurskoðun sendi skógræktar-
stjóra og fv. forstöðumanni, Jóni
Gunnar Ottóssyni, eintak af skýrsl-
unni.
Vegna tilvitnana íjölmiðla á
skýrslu Ríkisendurskoðunar, sem
virðast hafa haft aðgang að upplýs-
ingum er birtast í henni, telur ráðu-
neytið rétt að staðfesta eftirfarandi:
í bréfi Ríkisendurskoðunar, dags.
5. september sl., til fyrrverandi for-
stöðumanns Rannsóknastöðvarinn-
ar, Jóns Gunnars Ottóssonar, er
greint frá því áliti stofnunarinnar
að honum beri að endurgreiða ýms-
an kostnað að fjárhæð tæplega 170
þúsund krónur sem hann hafði ráð-
stafað í sína þágu án heimildar,
samkvæmt reglum um ráðstöfun
opinberra fjármuna.
Þá skortir á að fyrrverandi for-
stöðumaður hafi leitað eftir sam-
þykki skógræktarstjóra varðandi
samninga sem fólu í sér miklar fjár-
skuldbindingar fyrir Rannsókna-
stöðina til skemmri eða lengri tíma.
Einnig voru gerðar ýmsar at-
hugasemdir, bæði er varða sjálft
bókhald stöðvarinnar og tengsl þess
við aðalbókhald Skógræktar ríkis-
ins og jafnframt einstaka kostnað-
arliði.
Ráðuneytið vísar á bug þeirri
staðhæfingu fv. forstöðumanns að
ósk ráðuijeytisins um endurskoðun
á reikningsskilum Rannsóknastöðv-
arinnar á Mógilsá hafi beinst per-
sónulega að honum og að annarleg
sjónarmið hafi ráðið því að Ríkis-
endurskoðun gerði fjárhagslega út-
tekt á Rannsóknastöðinni. Þar sem
Ríkisendurskoðun annast endur-
skoðun hjá ríkisstofnunum og öðr-
um sem hafa með höndum rekstur
eða þjónustu á vegum ríkisins, eftir-
lit með framkvæmd fjárlaga og að
ijárreiður opinberra stofnana fari
eftir reglum og starfsvenjum, taldi
ráðune'ytið rétt að fara þess á leit
við Ríkisendurskoðun að hún tæki
út fjárhagslega stöðu Rannsókna-
stöðvarinnar' við forstöðumanna-
skiptin. Þá má nefna að ráðuneytið
óskaði eftir því sérstaklega við end-
urskoðunarvinnuna að forstöðu-
manni yrði gefið tækifæri á að ger-a
grein fyrir máli sínu og í endurskoð-
unarskýrslunni sjálfri er gerð ítar-
leg grein fyrir sjónarmiðum hans í
hveiju málsatviki, sem hann telur
vera til réttlætipgar á afgreiðslu
einstakra mála. Á sama hátt er leit-
að álits skógræktarstjóra sem yfir-
manns Skógræktar ríkisins.
í skýrslu Ríkisendurskoðunar
kemur fram, hvernig standa skuli
að uppgjöri við fyrrverandi for-
stöðumann Rannsóknastöðvar
Skógræktar ríkisins við starfslok
hans og ábendingar um nokkrar
lagfæringar sem væru til bóta í
rekstri og bókhaldi stofnunarinnar.
Ráðuneytið hefur, í samráði við
skógræktarsjóra og núverandi for-
stöðumann Rannsóknastöðvarinn-
ar, hafist handa um nauðsynlegar
úrbætur samkvæmt athugasemdum
Ríkisendurskoðunar og mun jafn-
framt ljúka uppgjöri við forstöðu-
manninn á sama grundvelli.
Ríkisendurskoðun um Mógilsá:
Stofnunin sinnti lög’-
boðnu hlutverki sínu
Ríkisendurskoðun hefur sent
frá sér eftirfarandi yfirlýsingu:
Starfslok fyrrum forstöðumanns
rannsóknarstöðvar Skógræktar rík-
isins og Mógilsá hafa verið mjög
til umíjöllunar í Ijölmiðlum að und-
anförnu. Ríkisendurskoðun hefur
að nokkru dregist inn í þessa um-
ræðu vegna þess að hún gerði út-
tekt á fjárhag rannsóknarstöðvar-
innar við forstöðumannaskiptin
samkvæmt beiðni landbúnaðarráð-
uneytisins. Endurskoðunarskýrsla
um þetta verkefni var 5. september
sl. send landbúnaðarráðuneyti
skógræktarstjóra og fyrrum for-
stöðumanni rannsóknarstöðvarinn-
ar.
Þar sem ijölmiðlar virðast engu
að síður hafa haft aðgang að skýrsl-
unni og íjallað nokkuð um tilurð
hennar og efni vill Ríkisendurskoð-
un að eftirfarandi komi fram:
Staða og verksvið stofnunarinnar
er lögbundið, sbr. lög nr. 12/1986,
um Ríkisendurskoðun. Samkvæmt
1. gr. nefndra laga starfar hún á
vegum Alþingis. Henni ber m.a. að
annast endurskoðun hjá ríkisstofn-
unum og þeim aðilum öðrum sem
hafa með höndum rekstur eða fjár-
vörslu á vegum ríkisins. Einnig
skal hún hafa eftirlit með fram-
kvæmd fjárlaga. Þá getur Ríkisend-
urskoðun framkvæmt svokallaða
stjómsýsluendurskoðun hjá ríkis-
fyrirtækjum en í henni felst könnun
á meðferð og nýtingu á ríkisfé.
Endurskoðunarhlutverk sitt ræk-
ir stofnunin með því að kanna hvort
reikningsskil géfi glögga mynd af
rekstri og efnahag í samræmi við
reikningsskilavenjur. Jafnframt ber
henni að kanna hvort reikningar séu
í samræmi við heimildir íjárlaga,
fjáraukalaga og annarra laga, lög-
mæt fyrirmæli og starfsvenjur, sbr.
8. gr. laganna.
Samkvæmt framansögðu riíá>
ijóst vera að við úttekt á íjárhags-
legri stöðu rannsóknarstöðvarinnar
að Mógilsá var Rikisendurskoðun
einungis að sinna lögboðnu hlut-
verki sínu. Tilefni og gerð um-
ræddrar endurskoðunarskýrslu er
því ekki á nokkurn hátt sérstakt
eða óvenjulegt. í raun er um hefð-
bundna skýrslu að ræða, er grund-
vallast á könnun sambærilegri
þeim, sem iðulega fara fr-am við
forstöðumannaskipti hjá ríkisstofn-
unum, einkum þó þegar allnokkrar
Ijárreiður fylgja viðkomandi starfi.
Loks skal þess getið að sam-
kvæmt skýrum ákvæðum laganna
um Ríkisendurskoðun er hún óháð
Libby’/
Stórgóða tómatsósan
ráðuneytum og öðrum handhöfum
framkvæmdavaldsins. Þess vegna
er henni óskyit að sinna fyrirmælum
eða tilmælum frá ráðherrum um
rannsóknir eða athuganir. Það er
algerlega á valdi ríkisendurskoð-
anda hvort við beiðnum eða ábend-
ingum ráðherra eða annarra hand-
hafa framkvæmdavalds um úttektir
af þessu tagi sé orðið eða ekki.
Þetta sjálfstæði stofnunarinnar
verður engu að síður að horfa á í
ljósi hins lögboðna hlutverks hennar
og skyldu til þess að annast verk-
efni af þessu tagi. Þannig er aug-
ljóst að Ríkisendurskoðun getur
tæplega synjað eðlilegum og rök-
studdum beiðnúm æðstu handhafa
framkvæmdavalds um úttektir af
því tagi, sem hér um ræðir, enda
verður ekki í fljótu bragði komið
auga á aðra opinbera aðila, sem
þeir geta leitað til í þessum efnum.
Engu að síður eru ákvarðanir um
hvort og hvernig standa skuli að
verki og annað er varðar faglega
úrlausn hvers verkefnis eftir sem
áður Ríkisendurskoðunar.
------------
BSRB:
Fundur um
málefni
leikskólans
BSRB hefur ákveðið að efna til
fundar um málcfni leikskólans í
ljósi þjóðarsáttar og verður hann
haldinn í húsi íslensku óperunn-
ar (Gamla bíói),, á morgun
fimmtudag, klukkan 17. Ráðgert
er að fundurinn standi ekki leng-
ur yfir en í rúman klukkutíma.
í frétt frá BSRB segir m.a.: „Við
boðum alþingismenn og sveitar-
stjórnarfólk á fundinn og gerum
kröfu um að út frá okkar forgangs-
röð sé gengið, þegar samneyslupen-
ingum er ráðstafað. Við leggjum
áherslu á að koma ráðamönnum í
skilning um að raunverulegar úr-
bætur í málefnum ungra barna og
ijölskyldna þeirra þoli enga bið.“
Félagar úr röðum ríkisstarfs-
manna munu halda stuttar tölur á
fundinum, en að auki mætir Val-
geir Guðjónsson með gítarinn og
tekur lagið.
AUK hf. 103.2ÍSIA