Morgunblaðið - 09.11.1990, Qupperneq 11

11
MORGUNBLAÐIÐ FOSTUDAGUR 9. NOVEMBER 1990
Píanótónleikar
Julian Evans, Claire Haslin og Rachel Beckles Willson
_______Tónlist_________
Jón Ásgeirsson
Þrír nemendur Philips Jenkins,
er stunda nám við Konunglegu
skosku akademíuna í Glasgow,
héldu tónleika í íslensku óperunni
sl. mánudag og fluttu verk eftir
Mozart, Prokofíev, Copland og
Rakhmanínov. Tónleikarnir hó-
fust á þremur smáverkum eftir
Mozart, Adagio í h-moll K.540,
Menúett í D-dúr K.355 og Gigue
K.574. Þessi smáverk eiga sér
sérkennilega sögu. T.d. er Adagio
samið 19. mars 1788 en þá var
þröngt í búi hjá Mozart og þykir
þetta fallega verk vera eitt tilfinn-
ingaþrungnasta verk meistarans
og var það fallega leikið af Julian
Evans. Menúettinn er meðal
þeirra verka sem sagnfræðingar
kalla „heimilisleysingja" og eru
uppi ýmsar tilgátur hvort þessi
„tríólausi" menúett hafi átt að
tilheyra einhverri sónötunni.
Stadler mun hafa samið tríó við
þennan menúett en það er önnur
saga. Gigue mun vera saminn í
Leipzig 16. maí 1789 og þykir
h'klegt að Mozart hafí samið
„gikkinn" sem virðingarvott til
J.S. Bach, en þar leikur Mozart
meistaralega með þriggja radda
kontrapunkt í anda Bachs. Julian
Evans lék mjög fallega með við-
kvæmt tónferlið í þessum fíngerðu
tónsmíðum og „gikkinn" af tærri
leikni.
Claire Haslin lék sónötu nr. 2
eftir Prokofíev. Verkið hefst á
lýrlískum allegro-kafla en annar
þátturinn er áhrifamikið skersó,
þar sem leikið er með ýmis píanó-
tæknileg atriði af glæsileik en
Prokofíev var frábær píanóleikari.
Þriðji þátturinn er þungbúinn and-
ante, þar sem lagferlið er umofið
smástígu tónferli og síðasti þátt-
urinn er glæsileg tarantella. Cla-
ire Haslin lék þessa sónötu frá-
bærlega vel, þar sem allt var eink-
ar skýrt og leikandi í skersóinu
og tarantellunni, yndislega ró-
mantískt í fyrsta kaflanum og
þungbúið og myrkt í andante-kaf-
lanum. Undirrituðum þætti ekki
ólíklegt að Haslin ætti eftir að
koma við sögu sem konsertpían-
isti.
Sónatan eftir Copland er tölu-
vert erfitt verk í flutningi, einkum
er varðar að halda því saman, því
það er með undarlegum hætti
langdregið og viðburðasnautt, þar
sem sama leiktækniatriðið er oft-
lega síhamrað. Þrátt fyrir galla
verksins er hljóman þess oft falleg
og flutningur Rachel Beckles Wijl-
son var frábærlega vel útfærður,
einkum í viðkvæmum og vand-
meðförnum blæbrigðum verksins.
Julian Evans sló botninn í þessa
skemmtilegu tónléika með því að
leika fjórar prelúdíur, nr. 5, 8, 10
og 13 úr op. 32, eftir Rak-
hmanínov en þessi verk eru stór-
brotin áskorun til píanóleikara,
þar sem fengist er við allan tækni-
skalann, allt frá einu syngjandi
lagbroti til tækniátaka og blæ-
brigðamótunar, sem fáum er gefið
að drottna yfir, eins og t.d. í
þeirri 10. í h-moll og 13. í Des-
dúr, sem eru meðal bestu verka
Rakhmanínovs. Julian Evans lék
þessi erfiðu verk mjög vel, þar sem
saman fór falleg og tæknilega vel
útfærð túlkun. Það sem skyggði
á þessa tónleika var fámenni tón-
leikagesta og fyrir þá sem ekki
mættu var nokkuð að missa, því
þó hér væru á ferðinni nemendur,
eiga þeir aðeins eftir þann herslu-
mun er skilur á milli þess að vera
nemandi og fullgildur listamaður
og af frammistöðu þeirra má ráða,
að þeir muni hafa þar erindi sem
erfiði.
Lyfjaverð enn og aftur
Mistök urðu við birtingu grein-
ar Guðmundar Sigurðssonar
formanns lyfjaverðlagsnefndar í
blaðinu í gær. Er því sá kafli
greinarinnar endurbirtur hér á
eftir:
„Mestur hluti álagningarlækkun-
ar lyfja hefur orðið á yfirstandandi
ári. Lækkunin var ákveðin m.a. með
hliðsjón af bættum rekstrarskilyrð-
um og vilja stjórnvalda. Ef ekki
hefðu komið til ákvarðanir lyfja-
verðlagsnefndar, þ.e. lækkun
álagningar í heildsölu og smásölu,
hefði lyfjaverð að meðaitali hækkað
um 9,3% vegna gengisbreytinga og
erlendra verðhækkana frá 1. októ-
ber 1989 til 1. október 1990. Að-
gerðir lyfjaverðlagsnefndar hafa
hins vegar valdið því að lyijaverð
hefur aðeins hækkað um 0,3% á
umræddu tímabili auk þess sem
apótek veita Tryggingastofnun
ríkisins afslátt af lyfjareikningum
sem nemur 30 m. kr. á þessu ári.
Má áætla að árlegur lyfjakostnaður
hins opinbera væri um 250-300 m.
kr. hærri miðað við útgjöld ársins
1989 en elle ef ekki hefðu komið
til ákvarðanir lyfjaverðlagsnefndar
á síðustu misserum.
Þáttur pólitískra sljórnvalda
Eins og að framan, hefur verið
lýst mótast ákvarðanir lyijaverð-
lagsnefndar fyrst og fremst af fag-
legu mati á kostnaði og afkomu
fyrirtækja sem annast lyijadreif-
ingu auk þess sem rekstraraðstæð-
ur á hverjum tíma og pólitískt
umhverfi hafa áhrif á störf nefndar-
innar.
Jafnframt því þarf lyfjaverðlags-
nefnd að taka tillit til þess ramma
sem löggjafar- og framkvæmda-
valdið seturum starfsemi lyijadreif-
ingarfyriitækja. Er þar m.a. átt við
ákvæði um fjölda apóteka í landinu
og staðsetningu en þessi atriði hafa
áhrif á tekjur apótekanna og af-
komu þeirra. Löggjafarvaldið setur
reglur um það hvaða skilyrði apótek
og lyfjaheildsölur þurfa að uppfylla
varðandi starfsmannahald og
birgðahald og hafa þær áhrif á
kostnað fyrirtækjanna. Fleiri atriði
þessu lík mætti tína til.
Lyljaverðlagsnefnd hefur fjallað
óformlega um breytingar á skipan
lyfsölu sem verða megi til lækkunar
lyfjaverðs. Hafa margar hugmyndir
verið reifaðar við ráðamenn. Hefur
m.a. verið rætt um stækkun lyfsölu-
svæða úti á landi svo treysta megi
grunninn undir rekstri smærri
apóteka, um breytt greiðsluform
hins opinbera o.s.frv. Ýmsir aðrir
hafa rætt þessar og aðrar hug-
myndir. Öllum hugmyndunum hef-
ur verið ætlað að lækka lyfjakostn-
að en engin þeirra hefur verið fram-
kvæmd.
Þess hefur verið getið hér að
framan að lyfjaverðlagsnefnd hafi
lækkað álagningu í heildsölu- og
smásölu á liðnum árum. Ekki hafa
þó allar tillögur þar að lútandi fall-
ið í fijóan jarðveg hjá ráðamönnum
Haustið 1987 flutti formaður
lyljaverðlagsnefndar tillögu í
nefndinni um að lækka smásölu-
álagningu úr 68% niður í 66%.
Ágreiningur varð um tillöguna í
nefndinni og var henni því vísað til
úrskurðar heilbrigðisráðherra sem
á skv. lögum að skera úr um ágrein-
ing þegar hann kemur upp í nefnd-
inni. Ráðherra úrskurðaði að álagn-
ingin skyldi ekki lækka heldur vera
óbreytt áfram. Vildi ráðherra bíða
niðurstöðu sérstakrar nefndar sem
þá hafði unnið í níu mánuði að út-
tekt á forsendum álagningar á lylj-
um. Nefnd þessi vann að þeirri út-
tekt og fleiru varðandi lyfjamál þar
til hún skilaði áliti eftir tæplega
þriggja ára starf í október 1989. Á
meðan var allt frumkvæði tii breyt-
inga á verðlagningu lyfja tekið úr
höndum lyfjaverðlagsnefndar. “
Blaðið biðst velvirðingar á þess-
um mistökum.
VZterkurog
kJ hagkvæmur
auglýsingamióill!
Kolbrún Jónsdóttir, varaþingmaður
KJÓSUM KOLBRÚNU
í ÖRUGGT SÆTI
í prófkjöri Sjálfstœðisflokksins í Reykjaneskjördœmi
Athafnasamur framkvœmdastjóri úr atvinnulífinu
á erindi á Alþingi.
StuÖningsmenn
Kosningaskrifstofa Strandgötu 11, s. 65 7595 og 54016.