Morgunblaðið - 09.11.1990, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 9. NÓVEMBER 1990
]
Utanríkisráðherra
á undanhaldi
eftirBjörn Bjarnason
Jón Baldvin Hannibalsson ut-
anríkisráðherra á undir högg að
sækja vegna stefnu sinnar varðandi
samskipti íslands og Evrópubanda-
lagsins. í gær birtist hér í blaðinu
grein eftir ráðherrann, sem ber yfir-
skriftina: Misskilningur leiðréttur.
Þar tekur hann sér fyrir hendur að
leiðrétta það, sem hann segir mis-
skilning í grein eftir mig er birtist
í Morgunblaðinu á miðvikudag und-
ir fyrirsögninni: Fríverslun með fisk
hafnað á evrópska efnahagssvæð-
inu.
Þegar ég las grein utanríkisráð-
herra vaknaði sú spurning, hvort
hann væri í raun að ijalla um það,
sem ég hafði birt hér í blaðinu. Þar
vakti ég máls á þeirri staðreynd, að
í viðræðum fulltrúa aðildarríkja
Fríverslunarbandalags Evrópu
(EFTA) og framkvæmdastjórnar
Evrópubandalagsins (EB), um evr-
ópskt efnahagssvæði (EES) hafa-
fulltrúar EB hafnað óskum um
fríverslun með fisk nema fallist
verði á meginstefnu bandalagsins í
sjávarútvegsmálum, svo sem að
veiðiheimildir komi í stað tollaíviln-
ana. í niðurlagi greinarinnar sagði
ég síðan: „Vilji er til þess hjá ríkis-
stjórn og stjómarandstöðu að halda
viðræðum við Evrópubandalagið
áfram. Leiðin sem ríkisstjórnin hef-
ur farið til þessa skilar ekki þeim
árangri sem ráðherramir vonuðu."
Byggðist þessi ályktun á vísan til
orða ráðherra sem ég birti í grein
minni.
Hvergi kemst ég þannig að orði
að við íslendingar eigum ekki er-
indi í samningaviðræður EFTA og
EB, eins og utanríkisráðherra full-
yrðir í grein sinni. Hins vegar bendi
ég á, að ekki dugi að treysta á
samflot með EFTA-ríkjunum að því
er varðar fríverslun með fisk. Stað-
festir utanríkisráðherra réttmæti
þeirrar skoðunar. Jón Baldvin forð-
ast hins vegar að ræða þá stað-
reynd, að hann, forsætisráðherra
og viðskiptaráðherra töldu það höf-
uðröksemd fyrir aðild okkar að
þessum EFTA-EB-viðræðum, að
með þeim fengjum við bestan stuðn-
ing við kröfuna um fríverslun með
fisk.
Tollfrelsi í stað fríverslunar
A undanhaldi sínu nú lætur ut-
anríkisráðherra eins óg það skipti
höfuðmáli, að kröfunni um toll-
ftjálsan aðgang sjávarafurða að
markaði EB hafi ekki verið hafnað.
Hver átti von á því, að henni yrði
hafnað? Ætlaði ríkisstjórnin ekki
að ná miklu meiri árangri með full-
tingi EFTA-landanna? I þingræðu
hinn 19. mars 1990 sagði sjálfur
utanríkisráðherra, meðal annars:
„ . .. Ef við óskum eftir formleg-
um samningaviðræðum við Evrópu-
bandalagið um tollamáí þýðir það
einfaldlega að við erum að beina
því erindi til framkvæmdastjórnar
Evrópubandalagsins sem hefur ein
umboð til að semja um þau mál af
hálfu Evrópubandalagsins, þ.e. um
ívilnanir eða lækkanir á tollum. Og
þá er jafnframt vitað að ef við erum
að ræða um ívilnanir eða iækkun á
tollum vegna innflutnings fiskaf-
urða til Evrópubandalagsins, þá
hefur framkvæmdastjórnin lýst
þeirri stefnu sínni í samskiptum við
aðrar þjóðir að hún semji um tolla-
ívilnanir varðandi fiskafurðir á
grundvelli kröfu bandalagsins sem
byggð er á hinni sameiginlegu físk-
veiðistefnu um veiðiheimildir í stað-
inn. Þannig að ef menn spyija:
Hvers vegna er ekki tímabært að
setja fram þessa kröfu nú þegar?
þá kemur tvennt til: Forsætisráð-
herra hefur vísað til þeirra raka að
það kunni að spilla samningsstöðu
okkar í hinum almennu samninga-
viðræðum ef við, um leið og við
óskum eftir atfylgi EFTA-ríkjanna,
og höfum reyndar fengið það, í hin-
um almennu samningum að baki
kröfunnar um fríverslun með fisk,
• tökum á sama tíma upp tvíhliðá
formlegar samningaviðræður um
það mál kynnum við þar með að
vera að gera þeim lífið heldur auð-
velt í stuðningi við okkur um það
mál. Með öðrum orðum, þeir gætu
brugðist við með þeim hætti að
segja: Þið hafið þegar efnt til
tvíhliða formlegra samningavið-
ræðna um það mál. Þýðir það ekki
ósköp einfaldlega að þið hafið tekið
það að ykkur? Og þar með telji
þeir sig vera lausa allra mála við
að styðja þessar kröfur við samn-
ingaborðið fyrir hönd EFTA-ríkj-
anna í heild.“
Þurfa menn frekari vitnanna við?
Felst það ekki í þessum orðum ut-
anríkisráðherra sjálfs, að þessi
stefnumótun hans og ríkisstjórnaN
innar hefur beðið skipbrot eftir að
EB hefur hafnað því að ræða um
f / e
Jíj 'ía+1 -éi'C
frfaJrc'
e>J Jcet J í/t/3 cryvi cuu-
Shihrij uS< /yrxéz. Scgh' JSJb'jía*iC.

IMisskilníng-
ur leiðréttur
eftirJón Baldvin
'lannibalsson
í grein Bjöms Bjamasonar, að-
■toðarritstjóra, í Mbl. í gær (7.
Hóv.), undir fyrirsögninni: „Fríversl-
ameð fisk hafnað á evrópska efna-
|gvæðinu“ gætir misskilnings
dvallaratriði, sem nauðsyn-
Igiðrétta við lesendur
frá því
markmið íslendinga í þessum samn-
ingaviðræðum hefur verið og er enn
að tryggja tollfijálsan aðgang fyrir
sjávarafurðir að mörkuðum EB, án
þess að í staðinn komi veiðiheimild-
ir í íslenskri fiskveiðilögsögu. Um
þetta stóra mál er enn tekist á við
samningaborðið og ótímabært á
þessari stundu að slá neinu föstu
um samningsniðurstöður.
Það er rétt hjá greinarhöfundi
að við settum það að skilyrði fyrir
þátttöku okkar í samningaviðræð-
um við EB með hinum EFTA-Iönd-
Jón Baldvin Hannibalsson
fríverslun með fisk við EFTA-ríkin?
Nú segir hins vegar Jón Baldvin
eins og ekkert hafi í skorist: „Helsta
markmið íslendinga í þessum samn-
ingaviðræðum hefur verið og er enn
að tryggja tollftjálsan aðgang fyrir
sjávarafurðir að mörkuðum EB, án
þess að í staðinn komi veiðiheimild-
ir í íslenskri fiskveiðilögsögu."
Hvort á að taka mark á orðum
Jóns Baldvins í þingræðu 19. mars
1990 eða í Morgunblaðsgrein 8.
nóvember 1990?
Jón Baldvin Hannibalsson segir
að Evrópubandalagið hafi hafnað
tvíhliða viðræðum við Islendinga
um hindrunarlausan útflutning á
íslenskum sjávarafurðum á markað
Evrópubandalagsins. Þetta er ein-
kennileg fullyrðing hjá utanríkis-
ráðherra sem hefut' barist hat-
rammlega gegn slíkum viðræðum
en sat hins vegar fund með fram-
kvæmdastjórn EB hinn 18. apríl sl.
þar sem kom fram að ráðamenn
EB töldu eðlilegt að ræða samskipt-
in við íslendinga áfram með hliðsjón
af því, sem gerst hafði á fundinum,
en þar útilokaði hvorki Jón Baldvin
né Steingrímur Hermannsson að til
greina kæmi að skipta á veiðiheim-
ildum milli íslands og EB.
Grein Jóns Baldvins Hannibals-
sonar í Morgunblaðinu í gær stað-
festir enn frekar þá skoðun mína,
að taka eigi varlega öllum yfirlýs-
ingum hans og annarra ráðherra í
ríkisstjórn Steingríms Hermanns-
sonar um stöðu viðræðna EFTA og
EB.
Höfundur eraðstoðarritstjóri
Morgunblaðsins.
Er lokun sjúkradeilda
leið til sparnaðar?
eftir Arnfríði
Gísladóttur
Tilefni greinarinnar er helgar-
lokun lýtalækningadeildar Lands-
pítalans frá 20. október 1990.
Sérhæfing deilda innan sjúkra-
stofnana er viðurkennd staðreynd
o g liður í þróun bættrar heilbrigðis-
þjónustu. Það er því ljóst að starfs-
fólk þessara sérdeilda, sem unnið
hefur þar um lengri tíma, er sér-
fræðingar í hjúkrun þeirra sjúkl-
inga er þar liggja. Þar fá sjúkling-
amir bestu mögulegu hjúkrunar-
þjónustu sem völ er á hvetju sinni.
Hjúkrun brunasjúklinga er mjög
vandasöm og tekur það mörg ár
að þjálfa góðan starfskraft.
Helgarlokun lýtalækningadeild-
arinnar var ákveðin með mjög
stuttum fyrirvara og ekki vannst
tími til að kynna þessar breytingar
fyrir öllu starfsfólki deildanna. Það
starfsfólk sem taka átti við sjúkl-
ingunum um helgar fékk því enga
þjálfun eða fræðslu um hjúkrun
þessara sjúklinga. 'Yfirstjórn
spítalans hafði ekkert samráð við
hinn almenna starfsmann um hið
aukna álag og ábyrgð sem lögð
var á hann og ekki var heldur
reiknað með betri mönnun um
helgar. Ekkert tillit var tekið til
mótmæla starfsfólks deildar 13D
(almenn handlækninga- og þvag-
færasjúkdómadeild), en á þá deild
eru brunasjúklingar nú fluttir um
helgar.
Augljóslega hlýtur flutningur á
veikum og viðkvæmum brunasjúkl-
ingum að koma niður á þeirri
hjúkrunarþjónustu sem talin er
eðlileg í dag, þ.e.a.s. þjónustu sem
samræmist hjúkrunarmarkmiðum
Landspítalans. Ég leyfi mér að
halda að flutningur þessara sjúkl-
inga meðan á vandasamri meðferð
stendur, tefji hugsanlega fyrir bata
þeirra og lengi þar með sjúkrahús-
leguna.
Það hefur einnig sýnt sig að
lokanir deilda og flutningur á
starfsfólki veldur óöryggi og það
hefur aukist að fólk hverfi úr starfi
í kjölfarið.
Ég vil einnig leyfa mér að draga
í efa lögmæti þess að breyta vinnu-
tíma starfsfólks Iýtalækninga-
deildarinnar svo fyrirvaralaust og
Arnfríður Gísladóttir
„Ég tel að sparnaðarað-
gerðir af þessu tagi
valdi sjúklingum, að-
standendum og starfs-
fólki miklum óþægind-
um og sársauka og leyfi
mér að efast um að þær
skili árangri.“
án samráðs, þar sem laun skerðast
töluvert við-tap helgarálags.
Ég tel að sparnaðaraðgerðir af
þessu tagi valdi sjúklingum, að-
standendum og starfsfólki miklum
óþægindum og sársauka og leyfi
mér að efast um að þær skili ár-
angri. Hér ber hjúkrunarfólki
skylda til að gæta hagsmuna sjúkl-
inga sem ekki eru færir um það
sjálfir.
Látum aðgerðir af þessu tagi
ekki bitna á skjólstæðingum okk-
ar. Þjáning þeirra er nóg samt.
Höfundur er hjúkrunarfræðingur
á Landspítalanum ogmeðsérnám
í bjúkrun brunasjúklinga.