Morgunblaðið - 10.11.1990, Qupperneq 23

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. NÓVEMBER 1990
23
Kammersveit Reykjavíkur:
Sauljánda starfsárið að hefjast
KAMMERSVEIT Reykjavíkur hefur sautjánda starfsár sitt með tón-
leikum í Áskirkju, næstkomandi fimmtudagskvöld, þar sem lcikin
verða verk eftir Sergiu Natra, Fauré, Ravel og Francaix. Að venju
heldur Kammersveitin ferna tónleika í vetur; á jólatónlcikum koma
fram fimm ungir einleikarar, í febrúar verða tónleikar helgaðir
verkum Jóns Nordals, og verður dagskrá þeirra hljóðrituð og gefin
út á geisladiski. í apríl verða svo tónleikar helgaðir W.A. Mozart,
en 1991 eru liðin 200 ár frá andláti hans. Að því tilefni fær Kammer-
sveitin til liðs við sig Bruno Hoffmann, glerhörpuleikara frá Þýska-
landi, en glerharpan, sem horfin er af sjónarsviðinu, var vinsælt
hljóðfæri á dögum Mozarts.
Rut Ingólfsdóttir, fiðluleikari og
formaður stjórnar Kammersveitar-
innar, segir að á fyrstu tónleikum
starfsársins á fimmtudagskvöld,
verði verk eftir frönsk tónskáld og
eitt eftir ísraelskt tónskáld. Fyrir
hlé verða leikin kammerverk með
hörpu, hörpuleikari er Elísabet
Waage. Verkið eftir ísraelska tón-
skáldið Sergiu Natra nefnist Tón-
list fyrir Nicanor, en Natra hefur
samið mikið fyrir hörpu. Þá vérða
leikin þrjú lög fyrir flautu og hörpu
eftir Fauré, og Inngangur og All-
egro eftir Ravel en það er eitt
þekktasta og vinsælasta verk sem
flutt er með hörpu í kammertón-
list. Eftir hlé er á efnisskránni blás-
arakvintett eftir Francaix, þar leik-
ur Blásarakvintett Reykjavíkur en
hann hefur verið útnefndur fyrir
íslands hönd til Tónlistarverðlauna
Norðurlandaráðs.
„Á jólatónleikunum verða fimm
einleikskonsertar," segir Rut Ing-
ólfsdóttir, „ungir og efnilegir
íslenskir tónlistarmenn Ieika, en
það eru þau Eiríkur Örn Pálsson á
trompet, Guðmundur Kristmunds-
son á lágfiðlu, Bryndís Gylfadóttir
á selló, Sigurður Þorbergsson á
altbásúnu og Áshildur Haraldsdótt-
ir flautuleikari. Allt er þetta ungt
fólk sem nýlokið hefur námi erlend-
is og flest eru þau komin til starfa
hér heima. Mestmegnis verður flutt
barroktónlist, en hún er falleg og
á vel við í skammdeginu svona rétt
fyrir jólin.
Á þriðju tónleikunum verður öll
dagskráin helguð Jóni Nordal, og
verður dagskráin hljóðrituð og gef-
in út á geisladiski. Þetta verður
fyrsta útgáfa Kammersveitarinnar
og okkur þykir sérstaklega
ánægjulegt að það sé tónlist Jóns,
það er svo sannarlega kominn tími
til að hljóðrita þessi verk en eináng-
is eitt tónverk eftir hann mun vera
til á hljómplötu. Á dagskránni eru
fjögur verk frá ólíkum tímum frá
hendi Jóns. Einleikarar á þessum
tónleikum verða Elísabet Waage
hörpuleikari, Bernharður Wilkin-
son á flautu, Einar G. Sveinbjörns-
son á fiðlu og Ingvar Jónasson lág-
fiðluleikari, en verkið Tvísöng
samdi Jón einmitt sérstaklega fyrir
þá Einar og Ingvar, og Sinfóníu-
hljómsveitina í Malmö. Þetta eru
verk fyrir strengjasveit, með hörpu,
blásurum, slagverki og píanói, og
þar sem þetta er stærra í sniðum
en á venjulegum tónleikum verðum
við að bæta við hljóðfæraleikurum.
Þá munum við fá upptökustjóra frá
Bandaríkjunum til liðs við okkur,
og það verður vandað til upptök-
unnar í hvivetna. Paul Zukofsky
stjórnar, en hann hefur unnið mik-
ið með Kammersveitinni, allt frá
því hann fór að koma hingað til
lands reglulega frá 1977, og það
samstarf hefur alltaf verið jafn
ánægjulegt.
Næsta ár verður mikið Mozart-
ár, og tónlist eftir hann verður flutt
á ijórðu tónleikunum, í apríl. Þar
kemur til móts við sveitina gler-
hörpuleikari frá Þýskalandi, Bruno
Hoffmann að nafni. Glerharpan var
vinsælt hljóðfæri á dögum Mozarts
og hann samdi kammer- og ein-
leiksverk fyrir hana. Gierharpan
eru litlar glerskálar, og mjög ljúfur
og fallegur tónn kemur frá þessu
hljóðfæri. Auk tónlistar eftir Moz-
art leikur Hoffmann kvartett eftir
Naumann með meðlimum Kamm-
ersveitarinnar. En glerharpan kem-
ur ekki alltaf við sögu; þarna verða
líka fluttir flautu- og óbókvartettar
eftir Mozart.“
Er það ekki mikið verk að halda
Kammersveitinni gangandi ár eftir
ár?
„Jú svo sannarlega," segir Rut.
„Að halda þessu gangandi krefst
mikiilar vinnu og skipulagningar,
og það er merkilegt að það hafi
verið hægt síðustu sextán ár. Þetta
er eiginlega allt gert í sjálfboða-
^vinnu, spilamennska og skipulagn-
ing, og það sýnir ljóslega hversu
áhugasamir íslenskir tónlistarmenn
eru, að þeir eyða frístundum sínum
í starf eins og þetta þar sem þeir
eiga ekki von á að að fá neitt fyr-
ir. Undirtektir hljóðfæraleikaranna
hafa alltaf verið góðar, allir eru
reiðubúnir að leggja sig fram eins
og þeir geta, og eins þegar við
þurfum að stækka hópinn og leita
til aukamanna, allir eru reiðubúnir
að þaka þátt i starfinu."
Á síðasta starfári fór Kammer-
sveitin í tónleikaferðir til Austur-
lands og Vestijarða, og einnig til
Bretlands.
Morgunblaðiö/Einar Falur
Rut Ingólfsdóftir fiðluleikari
og formaður stjórnar Kammer-
sveitar Reykjavíkur.
„Já, og ég vona að við komumst
út á land þegar fer að birta aftur
í vor, og þá erum við helst að hugsa
um Vesturland og kannski Norð-
austurland að þessu sinni. Það er
þó ekki endanlega afráðið. Við fór-
um og 'iékurn í Bretlandi í fyrra
og vildum gjarnan fara oftar til
annarra ianda. Við höfum góð sam-
bönd erlendis, en allt kostar þetta
mikla peninga. Við höfum áhuga á
að kynna íslenska tónlist erlendis,
og höfum gert það, en spurningin
er hvað rikið vill gera til að taka
þátt í því.
Það er orðið ákaflega aðkallandi
að tónlistarhúsi verði komið upp
hér heima. Eg lék til dæmis með
Sinfóníuhljómsveitinni í Finnlandi,
Stokkhólmi og Kaupmannahöfn
um daginn, og hvílíkur munur.
Allsstaðar eru stórkostleg hús fyrir
tónlistarflutning; hljómburður og
aðstaða fyrir gesti og flytjendur,
allt er þetta stórkostlegt. Það er
ótrúlegt hvað það er mikill munur
að spila í góðum húsum. Hér erum
við að spila í kvikmyndahúsum,
kirkjum og listasöfnum. Ég vona
að ráðamenn fari að vakna til vit-
undar um það hvað þetta er mikil-
vægt fyrir menningarlíf í landinu,
við þurfum öll að leggjast á eitt
og huga að húsnæðismálunum í
alvöru.“
Nú hefur verið stofnaður
strengjakvartett á vegum Kamm-
ersveitarinnar, Reykjavíkurkvart-
ettinn.
„Já við höfum gert margar til-
raunir til að starfrækja kvartett
en það hefur alltaf lognast út af
til þessa. Strengjakvartett er eitt
erfiðasta samleiksformið, það þarf
miklar æfingar til að árangur ná-
ist, og þess vegna er erfitt að halda
kvartett saman á áhuganum ein-
um. Við höfum leitað til borgarinn-
ar um aðstoð í þessu skyni í nokk-
ur ár og nú var hún samþykkt.
Kammersveit Reykjavíkur var falið
að sjá um þennan kvartett og mér
var falið að ráða í hann. Fjórir
hljóðfæraleikarar eru ráðnir, i hálft
starf hver. Margir hljóðfæraleikar-
ar hefðu átt skilið að fá þetta
starf, en ég er mjög þakklát fyrir
það traust sem okkur er sýnt með
því að fela okkur þetta verkefni.
Ég vona að við séum traustsins
verð og við reynum að standa okk-
ur.“
Nú er að heijast sautjánda
starfsár Kammersveitarinnar. Það
er enginn uppgjafartónn í ykkur?
„Nei, alls ekki. Við stefnum að
því að halda ótrauð áfram. Gegnum
árin hafa orðið nokkur manna-
skipti, og það er von mín að yngra
fólk taki smám saman við og sveit-
in lifi þótt við hættum sem höfum
verið með frá upphafi. Kammer-
sveit Reykjavíkur á að vera vett-
vangur til að koma fram með
áhugaverða tónlist og veita tónlist-
armönnum tækifæri," segir Rut
Ingólfsdóttir.
Samþykkt ríkisstjórnarinnar:
Nemendur grunnskóla
greiði ekki efnisgjald
18-20 milljónir innheimtar 1989
í tillögum sem Svavar Gestsson, menntamálaráðherra, lagði fyrir
og samþykktar voru á ríkisstjórnarfundi í gær er kveðið á um að
setja verði í grunnskólalög ákvæði um að nemendur eigi ekki að
bera kostnað af námsgögnum í skyldunámi, auk ákvæða sem taki
af tvímæli um að óheimilt sé að innheimta efnisgjöld af nemendum.
Jafnframt er talið nauðsynlegt að selja í lög um grunnskóla ákvæði
um nefnd sem meta myndi námsgögn þegar þess væri óskað. Nefnd-
in myndi hafa fullnaðarúrskurð í málum sem til hennar yrði skotið.
Tillögurnar eru viðbrögð við
álitsgerð sem menntamálaráðu-
neytinu barst frá umboðsmanni
Alþingis, Gauki Jörundssyni, í byij-
un september sl. um kaup á náms-
gögnum og efnisgjald í grunnskól-
um.
í áliti umboðsmanns kom fram
að ríkinu bæri skylda til að leggja
nemendum í skyldunámi til ókeypis
námsgögn, auk þess sem ekki væri
heimilt að taka efnisgjald af nem-
endum og að ráðuneytinu hefði
skv. eldri lögum, borið að sjá um
viðurkenningu á þeim námsgögnum
sem notuð væru í skyldunámi, þ.e.
að ráðuneytið ætti að leggja mat á
það hvort þær bækur sem fyrirhug-
að væri að kenna, væru nothæfar
í skyldunámi .
Með tillögum menntamálaráð-
herra er fallist á það sem fram
kemur í áliti umboðsmanns um að
ríkinu beri að leggja nemendum til
ókeypis námsgögn og kveðið á um
að gerðar verði ráðstafanir til þess
að efla Námsgagnastofnun þannig
að hún geti betur uppfyllt þessa
lagaskyldu. Hvað þetta atriði varð-
ar er nauðsynlegt, að sögn mennta-
málaráðherra, að setja á laggirnar
nefnd sem skera myndi úr um hvar
greiðsluskylda ríkisins endar í sam-
bandi við valgreinar í grunnskólum.
Jafnframt er fallist á álit um-
boðsmanns Alþingis um efnisgjald.
Varðandi þriðja atriði í áliti um-
boðsmanns, þ.e. að ráðuneyti leggi
mat á kennslubækur, gerir mennta-
málaráðherra tillögu um að sett
verði ákvæði í grunnskólalög um
nefnd til að meta námsgögn þegar
þess sé óskað. Nefndin yrði skipuð
einum fulltrúa frá KHÍ, einum frá
HI og einum frá Landssamtökum
foreldrafélaga. Nefndin hefði fulln-
aðarúrskurð sem til hennar yrði
skotið, en í því felst að húh gæti
ekki skotið úrskurði til ráðherra.
Ráðuneytið leitaði eftir umsögn-
um um málið til Námsgagnastofn-
unar, Sambands íslenskra sveitarfé-
laga, ríkislögmanns og Arnmundar
Backman hrl. og var niðurstaða
þeirra í öllum meginatriðum sú
sama og umboðsmanns.
Jafnframt fékk ráðuneytið upp-
lýsingar frá grunnskólum um kaup
nemenda 4 námsbókum, efnisgjöld
og kaup á námsgögnum vegna val-
greina, þar sem fram kom að grunn-
skólar landsins innheimtu 18 til 20
milljónir króna af nemendum sínum
í efnis- og pappírsgjöld árið 1989
og tæplega 11 milljónir það sem
af er árinu 1990.
Eftir að álit umboðsmanns birtist
ákváðu flestir skólar að hætta að
taka gjöld af nemendum sínum.
Ju.f't'A&h'sfLotcks/rjr J .
/Lo+'t ’ét’C
ej .e^ / Aæ
Stufcnjj u£ < fyrséx. Sdh' fítuxubðSdijf&i*.