Morgunblaðið - 08.01.1991, Page 16

16
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 8. JANÚAR 1991
Minning skipveija á Hauki:
Vagn Margeir Hrólfsson
Gunnar Orn Svavarsson
Vagn Margeir
Fæddur 25. apríl 1938
Dáinn 18. desember 1990
Gunnar Örn
Fæddur 3. janúar 1961
Dáinn 18. desember 1990
Það var andvökunótt sem fylgdi
í kjölfar fréttarinnar rétt fyrir jólin,
um að tveggja manna væri saknað
af báti í Isafjarðardjúpi. Gunnar
vinur okkar og tengdapabbi hans
höfðu fallið í valinn. Fram á næsta
dag vonuðum við að kraftaverkið
myndi gerast, en vissum þó að við
urðum að horfast í augu við þessa
nöpru staðreynd.
Við ferðuðumst um lönd minn-
inganna og horfðum á hvernig veg-
ir okkar höfðu legið saman í gegn-
um tíðina. Tíminn þegar við bjugg-
um saman í Svíþjóð, með Gunpari
Erni og Hirti eins og fjölskylda, var
okkur ofarlega í huga. Við stóðum
öll á tvítugu, spáðum í framtíðina
og áttum okkar vonir og þrár. Eft-
ir sambúðina í Gautaborg skildu
leiðir og við fundum okkur hvert
sinn farveg. Samskiptin eftir það
urðu ekki eins mikil og maður óskar
sér nú þegar Gunnar Óm er kvadd-
ur. Nú þegar aðeins minningamar
geta leitt okkur á fund hans aftur.
Tilfmningamar em undarlegar
þegar svona atburðir gerast; reiði,
hrollur, hlýja og þakklæti. Reiðin
út í hafíð sem heggur svo grimmi-
lega í raðir sjómanna. Það setur
að manni hroll og maður saknar
sárt, en birtan og hlýjan frá minn-
ingunum ylja manni og maður verð-
ur þakklátur fyrir að hafa fengið
að ganga nokkur spor á ævivegin-
um með Gunnari.
Við vonum að minningin um góð-
an dreng verði eiginkonu Gunnars
og fjölskyldu hans styrkur í sorg-
inni.
Anna Hildur og Gísli Þór
Það er oft stutt á milli gleði og
sorgar, lífs og dauða. Stundum er-
um Við minnt óþyrmilega á hve líf
okkar er fallvalt.
18. desember síðastliðinn syrti
skyndilega í huga mínum, þegar
mér bárust þau sorgartíðindi, að
bernskuvinur minn frá Hesteyri,
Vagn M. Hrólfsson, og tengdasonur
hans, Gunnar Svavarsson, hefðu
horfið í hina votu gröf.
Mannleg rök máttu sín lítils. Mér
var hugsað til vina minna í Bolung-
arvík, sem höfðu misst svo mikið.
Tveir góðir drengir og heimilisfeður
kallaðir burt fyrirvaralaust. Margar
spumingar vöknuðu, en fátt varð
um svör. Óskiljanlegt og ótímabært
frá mannlegu sjónarmiði, en vegir
Guðs eru órannsakanlegir. Eg
minntist orða sálmaskáldsins: „Svo
örstutt er bil milli blíðu og éls, og
brugðist getur lánið frá morgni til
kvelds.“
Jólin, hátíð Ijóssins, voru á næstu
grösum. Tilhlökkunarefni í skamm-
deginu, þegar við gleðjumst með
ástvinum okkar og minnumst fæð-
ingar frelsarans.
I þetta sinn hefur skuggi sorgar
skyggt á gleði jólanna hjá kærum
vinum í Bolungarvík. En ég veit,
að einstök samheldni, ljúfar minn-
ingar og fyrirbænir hafa létt þeim
byrðamar.
Við Vagn, sem alltaf var kallaður
Aggi af fiestum vinum sínum, vor-
um ekki háir í loftinu, þegar við
kynntumst fyrst. Við vorum ná-
grannar á Hesteyri. Stutt var á
milli húsa og oft kom það fyrir, að
við gleymdum stund og stað. Mörg-
um er bernskan það tímabil sem
síst gleymist, þegar horft er um
öxl. Bernskuminningar grópast þá
oft í hugann, flestar ljúfar, en aðr-
ar sárar.
Aggi kynntist snemma alvöru
lífsins, því að hann var aðeins tæp-
lega fímm ára gamall, þegar faðir
hans, rétt þrítugur að aldri, drukkn-
aði af vélbáti frá Isafirði 16. mars
1943 *' ***t*fl mtíMíií
Þegar leiðir okkar skildu 1945
og ég fluttist alfarinn til Reykjavík-
ur varð vík milli vina, en aldrei
rofnaði þó sambandið, þótt samvist-
um fækkaði um stund. En leiðir
lágu saman æ oftar, eftir að Aggi
kvæntist eftirlifandi eiginkonu sinni
Bimu Pálsdóttur og stofnaði sitt
eigið heimili í Bolungarvík. Átt-
hagarnir áttu sterk ítök í okkur
báðum og ferðum okkar til Hesteyr-
ar fjölgaði á nýjan leik. Alltaf var
Aggi boðinn og búinn til að koma
okkur á leiðarenda, og mín vanda-
mál vegna sjóferðarinnar yfir Djúp-
ið urðu smámál í huga hans.
Það var mér og fjölskyldu minni
alltaf mikið tilhlökkunarefni að
staldra við í Bolungarvík á ferð
okkar til eða frá Hesteyri. Jafnan
stóðu dyr opnar og hlýja og gest-
risni hjónanna ómæld.
Þau Aggi og Birna áttu miklu
barnaláni að fagna, og börnin sjö
hvert öðru mannvænlegra. Margar
gleðistundir áttum við saman á
heimili fjölskyldunnar. Ógleyman-
legar verða einnig allar samveru-
stundimar á Hesteyri, ekki hvað
síst í gamla skólahúsinu þar. Hús-
bóndinn var þá hrókur alls fagnað-
ar, þegar hann lék á harmonikkuna
og söngelska fjölskyldan hans tók
dyggilega þátt í gleðinni ásamt við-
stöddum.
Þegar ég lít yfir farinn veg er
af svo mörgu að taka, að það verð-
ur ekki talið upp hér. Þo get ég
ekki stillt mig um að nefna tvennt.
í fyrrasumar fóram við hjónin
ásamt hópi samstarfsfólks míns í
nokkurra daga ferð til Hesteyrar.
Ekki viðraði vel, þegar vestur kom
og lítt fysilegt að fara yfir Djúpið.
En málið var auðleyst af hálfu
þeirra hjóna og tólf dvöldumst við
í besta yfírlæti til næsta dags á
heimili þeirra.
Síðastliðið sumar vorum við hjón-
• in enn á ferð ásamt þýsku vinafólki
og bömum þeirra. Nú vora húsráð-
endur á Hesteyri, en hús þeirra
skilið eftir opið til afnota fyrir okk-
ur.
Hér er aðeins stiklað á stóru,
fáein minningarbrot, sem lýsa fram
á veginn um ókomin á. Ég og fjöl-
skylda mín blessum minningu Agga
og Gunnars tengdasonar hans.
Gunnari kynntist ég sem ljúfum og
góðum dreng, sem gott er að minn-
ast.
Að leiðarlokum er mér vissulega
sorg og söknuður efst í huga, en
jafnframt þakklæti fyrir einlæga
tryggð og vináttu, því að fátt er
dýrmætara í lífinu en góðir sam-
ferðamenn.
Birnu og Möggu og öllúm öðram
ástvinum sendum við fjölskylda mín
innilegar samúðarkveðjur og biðjum
Guð að blessa þau og styrkja í
þeirra miklu sorg.
Birgir G. Albertsson
Hvílíkar andstæður eru ekki milli
róðursins okkar mildan sumardag
fyrir margt löngu á litla Hauk úti
fyrir minni Djúpsins og róðursins
þennan válega vetrardag nú í des-
ember þegar brotsjór ríður yfir
stóra Hauk úti fyrir Stigahlíð, svo
að skyndilega era Vagn Hrólfsson
og tengdassonur hans, Gunnar
Svavarsson, horfnir okkur fyrir fullt
og allt. Hvílíkar andstæður era ekki
líf og dauði, en samt svo skammt
þarna á milli og mörkin ævinlega
jafn miskunnarlaus.
Fyrir hugskotssjónir líður ljúfsár
myndin af Agga þennan sumardag
fyrir nærri 15 áram, þar sem hann
stendur fullur lífs og fjörs í trill-
unni sinni og gerir góðlátlegt grín
af mági sínum Guðmundi heitnum
Pálssyni og mér, þessari boðflennu
að sunnan sem aldrei hefur fram
til þessa migið í saltan sjó svo heit-
ið geti. Guðmundur verst fímlega
seti heila sfldarvertíð á einhveijum
Bolungarvíkurdallinum í fyrndinni.
— Bölvaðar fiskifælur, segir Aggi
með meðfæddan stríðnisglampann
í augum, og svo „kippir“ hann einu
sinni enn. Þegar hann hefur fundið
nýjan og álitlegan blett hömumst
við á handfærarúllunum hálfu ákaf-
ar en áður til að reka af okkur
slyðraorðið. En Aggi lætur sér físki-
leysið í léttu rúmi liggja. Hann hef-
ur strax í dagrenningu lagt línuna
en nú í lok dagsins dregur hann
hana aftur upp, og það er eins og
það sé fiskur á hveijum öngli. Svo
hefst aðgerðin á heimstíminu og
Aggi er einhvern veginn með annan
fótinn á stýrinu, því hann hefur
búið svo um hnútana að hann getur
stýrt á sama Tíma og hann blóðgar
steinbíta og golþorska á við okkur
tvo. Þetta þykja landkrabba af v
sunnan mikil undur.
Þannig era fyrstu kynni af Vagni
Hrólfssyni. Áður hafði mátt heyra
sögur með þjóðsagnablæ um sjó-
mannshjónin kátu í Bolungarvík,
Agga og Bimu Pálsdóttur, með
bamaskarann — dæturnar fjórar
og synina þrjá — sem geisla öll af
lífsgleði, finna sér ævinlega tíma
til alls og syngja, spila og dansa
milli þess sem róið er eða beitt í
litla skúmum niður við höfn.
Fremstur fer auðvitað fjölskyldu-
faðirinn með harmóníkuna og í
dansinum þykir enginn standast
honum snúning þegar kemur að ræl
eða polka.
Viðkynningin staðfestir að engu
er skrökvað um þessa makalausu
fjölskyldu fyrir vestan. Og árin líða
og fleyið stækkar enda er það nú
rækjan sem á meiri ítök í Agga en
steinbítar og þorskar. Þó gefst
ævinlega tími til að skreppa á skak
á stóra Hauki þegar venslafjöl-
skyldan úr Reykjavík leggur leið
sína vestur til að heilsa upp á Ingu
ömmu. Ekkert er heldur sjálfsagð-
ara en að skjóta gestkomendum
yfir í Jökulfirðina, þar sem gamla
skólahúsið þeirra Agga og Binnu á
Hesteyri stendur okkur alltaf opið
eins og reyndar flestu öðra ferða-
fólki.
Bamahópurinn sprettur hratt úr
grasi, hleypir heimdraganum og
sum halda út í heim til að forfram-
ast í þeirri kúnst sem þessari fyöl-
skyldu virðist í blóð borin, tónlist-
inni. En heimilið við Þjóðólfsveg er
þó alltaf kjölfestan og þegar bömin
snúa aftur með lífsföranauta sína
er jieim tekið þar opnum örmum.
I einum síðasta róðrinum okkar
með Agga verðum við þess áskynja
að fjölgað hafði um helming í áhöfn-
inni því að til liðs við hann er kom-
inn vörpulegur og geðugur piltur
sem háseti. Gunnar Órn Svavarsson
heitir hann og þegar í land er kom-
ið er óðara slegið upp dýrlegu brúð-
kaupi, þar sem Gunnar gengur að
eiga eina heimasætuna, Margréti.
Og vel hefur farið á með Agga og
tengdasyninum því Gunnar ílendist
á Hauki og í vetur var ætlunin að
vera til sjós fyrir vestan meðan
kona hans stundar nám hér í háskó-
lanum.
Nú er skyndilega allt breytt og
ekkert verður eins og áður. Aggi
og Gunnar hafa farið sinn hinsta
róður, og skarðið sem þeir skilja
eftir í fjölskyldunni við Þjóðólfsveg-
inn verður ekki fyllt. En í stórri og
samheldinni fjölskyldu verður sorg-
in Iéttbærari og hafí þeir Aggi og
Gunnar Örn flutt okkur sem eftir
sitjum boðskap með lífi sínu var
það glaðværðin, bjartsýnin, þrek og
þor. Við Kristín, Sigga og Kolbeinn
erum í huganum hjá ykkur öllum.
Björn Vignir Sigurpálsson
Þú munt sjá, að aðeins það, sem valdið
hefur hryggð þinni, gerir þig glaðan. Þegar
þú ert sorgmæddur, skoðaðu þá aftur huga
þinn, og þú munt sjá, að þú grætur vegna
“Jfessl%®nrfvárfcióf íSJirtÁSáiiii,)
Þriðjudagurinn 18.- desember
virtist ætla að verða ósköp venjuleg-
ur dagur hér í Bolungarvík. Jóla-
undirbúningurinn var í algleymingi.
Línubátarnir höfðu allir farið á sjó-
inn um morguninn í blíðskapar-
veðri. Veðrið hélst þannig fram á
miðjan dag en þá mjög svo skyndi-
lega skall á norðvestan hvassviðri.
Milli sjö og átta um kvöldið bárust
okkur sorgartíðindin, Haukur IS
195 hafði fundist mannlaus, en á
honum vora Aggi móðurbróðir okk-
ar og Gunnar tengdasonur hans.
Aggi frændi fæddist á Hesteyri
í Jökulfjörðum. Foreldrar hans voru
Hrólfur Guðmundsson og Soffía
Bæringsdóttir. Aggi átti eina syst-
ur, móður okkar, Ásdísi Svövu
Hrólfsdóttur, húsmóðir í Bolung-
arvík, fædd 8. september 1939 á
Heste^rri og einn hálfbróður, Gunn-
ar Leósson, pípulagningameistara í
Bolungarvík, fæddur 26. janúar
1933. Hrólfur afí drakknaði mjög
ungur, eða 31 árs gamall, þegar
hann tók út af vélbátnum Svandísi
frá ísafírði, 16. mars 1943. Soffía
amma lést 23. mars 1973 eftir erf-
iða sjúkdómslegu. Það hafa verið
erfiðir tímar fyrir ömmu þegar afí
drakknaði, hún ein með 2 lítil böm,
én Gunnari hafði áður verið komið
í fóstur hjá langafa og langömmu,
þeim Bæringi Einarssyni og Vagnf-
ríði Vagnsdóttur. Eftir slysið flutt-
ist amma með Agga og mömmu til
Bolungarvíkur frá ísafírði. Amma
giftist Þóri Eyjólfssyni, fyrrverandi
sjómanni og verkamanni í Bolung-
arvík, og gekk hann Agga og móð-
ur okkar í föður stað. Þórður er nú
vistmaður á sjúkrahúsinu í Bolung-
arvík.
20. september árið 1960 kvænt-
ist Aggi Birnu Hjaltalín Pálsdóttur,
kjörbami þeirra Páls Sólmundsonar
og Ingibjargar Guðfinnsdóttur. Páll
lést 15. september 1965 en nú
seinni árin hefur Ingibjörg dvalið á
heimili Agga og Binnu. Hjónaband
Agga og Binnu var alla tíð farsælt
og eignuðust þau 7 mannvænleg
böm sem öll era uppkomin en þau
era: Ingibjörg, fædd 15. júní 1957,
sambýlismaður Ketill Helgason frá
Akureyri, þau eiga 2 dætur; Soffía,
fædd 5. nóvember 1958, sambýlis-
maður Roland Smelt frá Hollandi,
þau eiga 1 son, fyrir á Soffía 2
böm; Hrólfur, fæddur 20. febrúar
1960, maki Elisabeth Moser frá
Sviss; Margrét, fædd 26. júní 1962,
maki Gunnar Öm Svavarsson (d.
18. desember 1990) frá ísafirði;
Pálína, fædd 30. nóvember 1964,
maki Halldór Eydal frá ísafirði;
Haukur, fæddur 10. mars 1967,
hann á 2 syni, og Þórður, fæddur
9. febrúar 1969, sambýliskona Eva
Banine og eiga þau von á sínu
fyrsta bami í næsta mánuði.
Sem bam dvaldi Aggi á sumrin
á Hesteyri og átti margar ljúfar
minningar frá þessari dvöl sinni
þar. Um fermingu byrjaði Ággi sjó-
mennsku sína, en sjómannsstarfíð
var alla tíð aðalstarf hans. Aggi
eignaðist sinn fyrsta bát 15 ára
gamall, Hauk ÍS 95, sem hann átti
í nokkur ár. Þá keypti hann 5 tonna
bát, Hauk ÍS 95, með föður okkar
og Hrólfi Einarssyni, afabróður
okkar. Árið 1970 eignaðist Aggi
allan bátinn sem hann seldi nokkr-
um áram síðar og var þá keyptur
22 tonna bátur, Haukur ÍS 195.
' Ággi og Bínna byggðu stórt og
notalegt einbýlihús á Þjóðólfsvegi 5
í Bolungarvík sem þau fluttu í árið
1960 og hafa síðan alla tíð búið í.
Á heimili Agga og Binnu hefur alla
tíð verið tekið á móti fólki af höfð-
ingsskap og örlæti, fjölskyldan
mjög skemmtileg og vinsæl ög þar
af leiðandi vinamörg. Um margra
ára skeið hefur Aggi séð um að
flytja ferðamenn, aðallega útlenda,
til Jökulfjarðar og Homstranda. Þar
réð fómfýsi ríkjum en ekki peninga-
leg sjónarmið. Eftir langan vinnu-
dag á sjónum beið oft ferðahópur
á bijótnum sem flytja þurfti yfír á
Strandir. Alltaf var tekið vel á
móti ferðamönnunum, þeim gefinn
matur og kaffí og þeir hýstir þegar
á þurfti að halda. Við teljum að
óhætt megi segja að Aggi og Binna
hafa átt sinn þátt í því hve Horn-
strandir og Jökulfirðir hafa verið
vinsæl hjá ferðamönnum.
Aggi var fengsæll skipstjóri,
gjörþekkti miðin hér í ísafjarðar-
djúpi og fyrir utan og þurfti hann
oft og tíðum ekki að nota nútíma
tækni til að staðsetja mið heldur
notaði eldri tíma aðferðir með
kennileitaviðmiðunum. Aggi var
mjög hæfileikaríkur maður, gat
gert við nánast allt, snyrti hár
manna hér á árum áður aðallega á
sunnudögum og síðast en ekki síst
mjög músíkalskur. Aggi var einn
af þeim sem fæðast músíkmenn.
Harmonikka var hljóðfærið hans
og gat hann spilað nánast öll.lög
og notaðist aldrei við nótur. Þau
vora mörg böllin og samkomurnar
sem'Aggi spilaði á og alltaf var það
sama fórnfýsin sem réð ríkjum.
Böm Agga og Binnu eru líka mikið
músíkfólk og hafa sum þeirra náð
mjög langt á því sviði.
Við systkinin eigum margar góð-
ar minningar um Agga frænda.
Margar þeirra tengjast sumar-
paradísinni Hesteyri en þar hafa
fjölskylda Agga og Binnu og okkar
oft dvalið saman. Hlutur Agga í
því að gera þessar samverustundir
okkar skemmtilegar var stór og var
fjörið alltaf í kringum hann. Alltaf
hafði hann harmonikkuna með og
fékk alla til að taka lagið. Gaman-
semi hans og stríðni féll alltaf í
góðan jarðveg hjá okkur. Oft fórum
við í skoðunarferðir og kom þá sér
vel góð kunnátta hans á staðhátt-
um. Á Hesteyri leið Agga vel og
þar kaus hann að veija flestum
sínum sumarfríum sem vegna anna
voru oftast ekki löng.
Við systkinin höfum alltaf dáðst
að því hversu mikill systkinakær-
leikur var á milli Agga og mömmu.
Nær alltaf þegar þau hittust og
kvöddust var faðmast. Okkur er
hugleikið hversu ánægð mamma
var þegar Aggi og Binna, án þess
að láta vita, birtust foreldrum okk-
ar á Akureyri fyrir rúmu ári þar
sem mamma hélt upp á fimmtugs-
afmælið sitt. Einnig er okkur ofar-
lega í huga hversu vel Aggi tók á
móti okkur þegar við vorum að
koma heim til Bolungarvíkur eftir
dvöl fyrir sunnan í skóla eða þegar
við voram að koma úr ferðalögum.
Gunnar Örn fæddist á Isafirði
sonur Svavars Sigurðssonar og
Emu Sörensen. Systkini Gunnars
era: Helga Kolbrún, fædd 1. ágúst
1955, maki Gunnar Úlfsson og eiga
þau 3 syni. Sigríður, fædd 22. maí
1957, maki Davíð Höskuldsson og
éiga þaú 3 börn og Óttar Rúnáf j