Morgunblaðið - 31.01.1991, Blaðsíða 10

Morgunblaðið - 31.01.1991, Blaðsíða 10
10 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. JANÚAR 1991 1 Af írskum þrælum Bókmenntir Súsanna Svavarsdóttir í víkingahöndum Höfundur: Torill Thorstad Hauger Þýðandi: Sóiveig Brynja Grét- arsdóttir Útgefandi: Mál og menning - UNG Sögutíminn er 10. öldin og hefst sagan á Írlandi þar sem systkinin Patrekur og Sunneva, ellefu og tíu ára, alast upp í foreldrahúsum, ásamt þremur öðrum systkinum. Amma þeirra, Gelion, er líka á bænum og hún kann margar sögur sem hún stelst til að segja krökk- unum þegar þau eiga að vera sofn- uð á kvöldin - og foreldrarnir eru úti við búverkin. Býlið þeirra er rétt við munkaklaustur og öðru hveiju berast þangað sögur um víkinga sem herjá á landið; ræn- andi, ruplandi, drepandi fólk og brennandi hús. En þessar sögur eiga sér stað óralangt frá friðsæl- um heimkynnum Patreks og Sunnevu - þar til einn daginn að þau sjá klaustrið í ljósum logum. Foreldrarnir safna börnunum sapi- an og ásamt Gelion ömmu flýja þau í helli sem ekki er nokkur leið fyrir ókunnuga að finna. En á miðri leið, man Sunneva eftir folaldi sem bróðir Kormákur, í klaustrinu, hafði nýlega gefið þeim. Hún og Patrekur snúa við í efnahagslífi íslendinga hafa skipst á skin og skúrir. Stundum hefur allt leikið í lyndi og silfur hafsins átt sinn stóra þátt í vel- megun og framförum. Á öðrum tímum hefur tómahljóðið verið einkennandi fyrir sparibauka landsmanna. Reiðubréf hafa þessa reynslu að leiðarljósi og ríkur íslendingur í dag þarf ekki endilega að vera fátækur á morgun. Skammtímafjárfesting er vanda- söm. Hún verður að sameina góða ávöxtun og öruggar tryggingar. Hana þarf einnig að vera hægt að losa með stuttum fyrirvara og með sem minnstri fyrirhöfn og tilkostn- aði. Reiðubréf gera þetta kleift. Dæmi: Hjón sem eru að kaupa húsnæði selja bifreið sína fyrir 600.000 krónur. Peningana ætla þau að nota til að greiða upp í íbúð eftir 4 mánuði. Þau kaupa Reiðubréf fyrir andvirði bílsins. Þegar þau innleysa bréfin hafa þau fengið um 12.000 krónur í vexti umfram verðbólgu* Fyrirtæki þarf að standa skil á 5.000.000 króna greiðslu af láni eftir sex mánuði. Forstjórinn ákveður að ávaxta lausafé fyrir- tækisins og kaupa Reiðubréf fyrir sömu fjárhæð. Sex mánuðum síðar greiðir fyrirtækið af við- komandi láni og á að auki um 150.000 krónur, sem Reiðubréfin skiluðu í vexti umfram verð- bólgu* * Án innlausnargjalds, miðað við að um 6% árleg raun- ávöxtun hafi náðst á sparnaðartímanum. Sérfræöingar Landsbréfa h.f. sjá um alla umsýslu, svo aö eigendur Reiðubréfa geta notið áhyggju- lausrar ávöxtunar. Leitið ráða hjá Landsbréfum h.f. Komið og fáið nánari upplýsingar, bæklinga og aðstoð hjá ráð- gjöfum okkar og umboðsaðilum í útibúum Landsbanka íslands og Samvinnubankans um land allt. LANDSBREF H.F. Landsbankinn stendur með okkur Suðurlandsbraut 24,108 Reykjavík, sími 606080 verpbréfafyrirtæki. Aðili að Verðbréfaþingi fslands. ^ ^ f Saltað á Siglufirði Athafnasainir Islendingar ættu að eignast REIÐUBRÉF til að ná í folaldið - og falla í víkingahendur. Með þau er farið til Noregs, þar sem þau verða þrælar jarls að nafni Hákon. Þau búa í eins konar úti- húsi, ásamt öðrum þrælum og fá ný nöfn; Reimar og Tíra. Reimar er gerður að svínahirði en Tíra er látin þræla í myllunni fyrst um sinn - eða þar til eiginkona jarls- ins elur barn; þá er Tíra gerð að barnfóstru. Þá er komið vor og Reimar fer að vinna ýmis útiverk. Hann kynnist Sigurði, jarlssyni, og tekst með þeim svo góð vinátta að þeir sveijast í fóstbræðralag. Það gerist á meðan jarlinn og hans menn eru í víking. Þegar skip jarlsins komatil baka er hann dauður og Sigurður verður jarl. En efns og allar voldugar ættir á ætt jarlsins langa sögu væringa við aðra volduga ætt - Illugana - og eftir að víkingarnir koma aftur með feng sinn, er vörð- ur dag og nótt við jarlssetrið. Þeg- ar ekkert bólar á Illugunum í nokkra daga, er slakað á verðinum. En þræll einn, Digraldi, veit að Illugarnir koma; þeir eru aðeins að bíða færis og hyggur hann á fiótta, ásamt ástkonu sinni, Unu, Tíru og Reimari. Sá flótti tekst og sagan endar þar sem þau eru á leið til íslands til að byija nýtt líf. Ekki til Irlands, eins og maður mundi óska sér með svo ung börn. En eftir eitt ár í þrælahaldi og harðræði eru þau Sunneva og Pat- rekur ekki lengur litlu bömin for- eldra sinna. Hér hefur aðeins verið drepið á meginatriði í söguþræðinum. Það drífur margt á daga þeirra Patreks og Sunnevu í þræiahaldinu. Þar eru margir aðrir þrælar sem segja þeim sögu sína; sumir hafa verið seldir jarlinum, aðra hefur hann hertekið - suma selur hann brott, aðrir deyja, sumir flýja, aðrir verða eftir - af einhveijum ástæðum. Þetta er skemmtileg saga, sem tekur oft óvænta stefnu. Hrotta- legri meðferðinni á þrælunum er vel lýst, án þess að farið sé út í ofhlaðna dramatík. Hver og einn reynir að bjarga sér þótt ekki sé það alltaf auðvelt. Eigendur þræl- anna eru ekki gerðir að neinum ófreskjum; þeir halda bara að lífið eigi að vera svona og þótt þeir beiti þrælana harðræði, fara þeir aðeins að lögum og reglum - sem þeir að vísu hafa sjálfir sett. En lesandinn er látinn dæma um það, sem og að mynda sér skoðanir á persónum. Það er mikil spenna í sögunni; frásögnin er hröð og lif- andi. Þýðingin er ágæt, málfar eðlilegt og laust við tilgerð og klunnalegheit sem stundum vilja slæðast inn í sögur sem eiga að gerast á söguöld og þar um kring. Bíldudalur: Spilað golf í snjóleysinu Bíldudal. SNJOR er að mestu horfinn úr fjöllunum hér vestra. Miklir vatnavextir undanfarnar vikur hafa gert veginn yfir Hálfdán illfæran, þvi vatnsskomingar og aur hafa náð að myndast. Sam- göngur eru, þrátt fyrir það, góðar. Flogið hefur verið nær daglega og allir vegir færir í Yestur- og Austur-Barðastrand- arsýslu. Flestir fagna snjóleysinu og á laugardaginn mátti sjá golfáhuga- menn leika kúium sínum hér innar í firðinum á golfvellinum. Jeppa- og vélsleðaeigendur eru ekki eins ánægðir með aðstæður og má sjá vélsleða standa á auðri jörð víða um þorpið. Síðustu tveir vetur voru harðir og þykir þetta tíðarfar stytta veturinn svo um munar. En þrátt fyrir snjóleysi og óskhyggju manna um mildan vet- ur, spá gömlu gárungarnir þorra- hreti sem mun eiga sína sautján bræður. - R. Schmidt

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.