Morgunblaðið - 20.03.1991, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 20. MARZ. 1991
15
ÍSLENSK FYNDNI
_________Leiklist_____________
Guðrún Þóra Gunnarsdóttir
Hugleikur sýnir í Brautarholti
8: Sngnn um Svein sáluga Sveins-
son í Spjör og samsveitunga
hans.
Höfundar: Anna Kristín Krist-
jánsdóttir og Unnur Guttorms-
dóttir.
Leiksljóri: Bjarni Ingvarsson.
Tónlist og söngtextar: Árni
Hjartarson.
Lýsing: Árni Baldvinsson.
Leikmynd: Leikhópurinn.
Hugleikur er leikhús sem hefur
skapað sér sérstöðu sem áhuga-
mannafélag. Flest slík leikfélög,
hvort sem er í skólum eða í byggð-
um landsins, fara inn á hina hefð-
bundnu braut sem atvinnuleikhúsin
marka, reynt er að líkja sem best
eftir „alvöru" leikhúsi og tekst það
oft prýðilega. En aðstandendur
Hugleiks hafa ákveðið að fara aðra
leið og nú er svo komið að hægt
er að tala um ákveðinn Hugleiks-
blæ. Flest verkin hafa verið skrifuð
fyrir Hugleik af liðsmönnum leik-
hópsins og flest gerast þau í fortíð-
inni. En þó tími aldamótanna svífí
yfir vötnum eru atriði úr nútíman-
um oft tekinn inn í söguþráðinn á
býsna frjálslegan hátt, allt eftir því
hvað henta þykir. Enn er ónefnt
það atriði sem skiptir mestu máli
í sýningum Hugleiks og þar á ég
við skopið sem ræður ríkjum því
sýningamar eru byggðar á spaugi
fyrst og fremst en djúpvitur alvara
látin lönd og leið. Gamansemina,
sem er allsráðandi, má ef til vill
kalla íslenska fyndni þó erfítt sé
að útskýra hvað felst nákvæmlega
í því hugtaki. Skopið er einfalt,
byggist einatt á þjóðlegum arfi sem
skapar aukið svigrúm í brönduium,
t.d. með tímabrengli. Að auki er
yfírleitt um bókstaflega fyndni að
ræða, t.d. ef sagt er að einhver
gangi með grasið í skónum á eftir
einhverri þá er hinn sami auðvitað
með gras í skónum! Orðaáherslur
og blæbrigði eru oft notuð í leik
til þess að ná húmomum fram
ásamt ýktum leikmáta. Reyndar
má sjá ýmislegt líkt með sýningum
Hugleiks og Spaugstofuþáttunum
og kannski styður það kenninguna
um íslenska fyndni.
Sýningin
Sýningin á verkinu (eða ofleikn-
um eins og sagt er í leikskrá) Sag-
an um Svein sáluga Sveinsson í
Spjör og samsveitunga hans er
engin undantekning frá því sem
að ofan er sagt eins og nafn leik-
ritsins gefur hvað best til kynna.
Sögusviðið er íslensk sveit í kring-
um aldamótin og sagt er frá til-
raunum tveggja framliðinna sálna
til þess að hafa áhrif á þá sem
eftir lifa. Þau dauðu era Sveinn
sálugi fyrram bóndi í Spjör og Hild-
ur blaðra sem er löngu látin föru-
kona. Sveinn ætlar að bæta upp
misheppnaðar æskuástir sínar og
Málfríðar, nú húsfreyju á Mikla-
Kroppi, með því að láta son sinn
og dóttur hennar ná saman. En
Málfríður ætlar að láta dóttur sína
taka saman við prestinn enda hefur
hana dreymt fyrir því að hann eigi
eftir að verða biskup. Fósturdóttir
Málfríðar reynist hins vegar líka
hafa mikinn áhuga á því að ganga
að eiga bóndasoninn í Spjör og
Hildur blaðra styður þau áform að
handan. Malin era því talsvert flók-
in og eiga eftir að verða flóknari
því það kemur í Ijós að menn og
konur era yfirleitt ekki synir eða
dætur feðra sinna. Allt fer þó vel
að lokum og draugar og menn fá
flestir sínu framgengt.
Leikmátinn er með alvörulausum
blæ, Hugleiksblæ, einfaldur og
ýktur í takt við neðanbeltishúmor-
inn sem ríkir stundum. Leikaramir
áttu allir sínar góðu senur og
skemmtu sér og áhorfendum yfír
textanum. Flestir vora afslappaðir
í framkomu en það er ekki hægt
að tala um mikil leikræn tilþrif í
þeim skilningi að skapa einhverja
dramatík. Hulda B. Hákonardóttir
bar þó af í hlutverki húsfreyjunnar
á Mikla-Kroppi, svipbrigði og lát-
bragð var oft á tíðum kostulegt.
Rúnar Lund og Unnur Guttorms-
dóttir áttu líka ágætan leik sem
hinir framliðnu enda um þakklát
hlutverk að ræða. Áhorfendur
hlógu oft dátt á framsýningu en
leikaramir gættu sín ekki alltaf á
því að gera þá smá hlé. Það kom
því fyrir að textinn drakknaði í
hlátrasköllum en þetta er einfald-
lega æfíngaratriði sem felst í því
að læra að leika með salnum eða
í takt við hann.
Hugleikur er sérstæður sproti í
leikhúslífi borgarinnar og hans
rætur era alvöraleysi og gaman-
semi. Þessar sýningar eiga allt
undir því að þær séu fyndnar ann-
ars falla þær dauðar. Sagan af
honum Sveini sáluga í Spjör er
fyndin en sum atriðin eru fáránleg
í hæsta máta og allt að því súrrel-
ískar uppákomur. Dæmi um það
er hringjarinn í kirkjunni, kroppin-
bakur sem gengur um og slær í
handslökkvitæki! Svona atriði eiga
alltaf á hættu að fara yfír strikið
og verða of fáránteg og það getur
hreinlega skipt máli í hvemig skapi
áhorfendur eru. Atriðin virtust þó
flest hitta vel í mark og að mínu
mati lifa skyggnilýsingamar og
draumur Málfríðar hvað best. Það
er svolítið heimilis- og sveitalegur
blær yfír þessum sýningum og
þessi verk ættu að henta prýðilega
áhugaleikfélögum út á landi,
græskulaust gaman í eina kvöld-
stund.
★ Pitney Bowes
Frímerkjavélar og stimpilvélar
Vélar til póstpökkunar o. fl.
OTTO B. ARNAR HF.
Skipholti 33 -105 Reykjavik
Símar 624631 / 624699
fcléleVideo
T ö L v u R
Hraðvirkar.
Mjög lág kilanatíöni.
Framleiddar í
Bandaríkjunum.
SKRIFSTOFliVÉLAR SUND HF
NÝBÝLAVEGI16 - S(MI 641222
-tækni og þjónusta á traustmn grunni
Þegar þú
skiptir um
Teikn í ljósmynd
Myndlist
Bragi Asgeirsson
Þeir eru af ýmsu tagi fríðar-
sinnarnir í heimi hér og einn af
þeim er hinn andlega sinnaði
„John Hopkins" sem kynnir
nokkur verka sinna í Listhúsinu
einn einn við Skólavörðustíg.
Heimurinn er að ég best veit
morandi í slíkum og hefur lengi
verið. Þeir ferðast margir land
úr landi og tjá sig í öllum tegund-
um lista máli sínu til framdrátt-
ar, jafnt innan húss sem utan.
Að sjálfsögðu hafa þeir mikið
til síns máls, en satt að segja
er maður ekki alltaf viss um að
heimurinn yrði betri, næðu hinar
fögru hugsjónir þeirra að rætast
sbr. blómabörnin forðum, því að
það er einatt nokkuð bil á milli
hugsjóna og framkvæmda, og
allir vita hvemig sá friður hefur
verið hjá þeim, sem mest hafa
reynt að virkja hann fyrir mál-
stað sinn á þessari öld.
En listrýnirinn er á hálum ís,
ætli hann að rökræða stór mál
í stuttum listdómi, og víst hefur
hann ekkert á móti friði og sátt-
um, en slíkt næst sjaldnast bar-
áttulaust!
John Hopkins nefnir sýningu
sína „teikn í ljósmynd“ og hún
byggist eins og nafnið ber með
sér fyrst og fremst á ljósmyndum
og ljósmyndaröðum. Ljósmynd-
um límdum á tilfallandi frum-
form og raðað upp á ýmsan hátt
á vegg, og öll sýningin er í bún-
ingi sínum mjög hugmyrtdafræð-
ilegs eðlis. Jafnframt hefur hún
sVip af því, sem ég hef séð áður
af skyldri gerð bæði hér heima
og erlendis.
Á sýningunni eru m.a. nokkr-
ar fallegar ljósmyndir frá Snæ-
fellsnesi og vöktu þær hvað
mesta athygli mína fyrir listræn
tök á viðfangsefninu, og svo er
þarna spakleg ritgerð eða
kannski réttara tilvitnun í kafla
úr ritum Thomasar Mann frá
1946, fagurlega innrömmuð og
vekur til Urtihugsunar.
Þá eru þama allskonar hug-
arsmíðar eins og á slíkum sýn-
ingum og skara drauma og hug-
leiðingar um lífið og dauðann
eins og t.d. myndskreyttu rám-
taksverkin, er nefnast „Totem
grace - Dream memory".
Það er auðséð af allri sýning-
unni, að John Hopkins hefur
stórt hjarta og er vel meðvitaður
um vandamál samtíðarinnar og
vill leggja sitt af mörkum til
mannræktar, svo að menn geti
lifað í betri og kærleiksríkari
heimi.
Gerandinn er með sanni það,
sem menn nefna alþjóðlega heit-
inu „Pacifist" - Friðarsinni.
skiptir
■9BS8Uj«iMiiaiMlpa«N
máli
Ef þú þarft að láta endurnýja glugg-
ana þína skaltu hafa samband við
Húsasmiðjuna. Þar getur þú fengið
allt sem til þarf s.s efni í glugga og
opnanleg fög, gluggajárn, lamir, gler-
lista, þéttikanta, festifrauð, þéttiefni,
kítti, skrúfur, áfellur, geretti, sólbekki,
viðarvörn og málningu, - og jafnvel
rimlagardínur.
En það er ekki nauðsynlegt að hugsa
um allt þetta. Þér nægir að hafa sam-
band við okkur í síma 687700. Við
útvegum þér góða fagmenn sem
koma á staðinn, meta verkið, hefjast
handa - og Ijúka því fljótt og vel.
£l HUSASMIÐJAN
Súðarvogi 3-5 ■ Sími 68 77 00