Morgunblaðið - 22.03.1991, Blaðsíða 9

9
MORGÚNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. MARZ 1991
TANNLÆKNASTOFA
ÞÓRARINS JÓNSSONAR
ER FLUTT í HÚS
„ N Ú T í Ð A R “
FAXAFENl 14, 108 REYKJAVÍK.
hr------..riLúr>.. I
NÝTT SÍMANÚMER:
91 - 67 97 30
Er meistariim þinn
meistari?
^ M-V-B ^
MEISTARA- OG VERKTAKASAMBAND BYGGINGAMANNA
SKIPHOLTI 70- 105 REYKJAVÍK - SÍMI 91-36282
Stjórnarslita-
mál
Allt frá myndun ríkis-
stjómarinnar haustið
1988 hefur rikt mikil
óvissa um framvindu ál-
málsins. Alþýðubanda-
lagið gerði það að skil-
yrði fyrir stjórnaraðild,
að bygging nýs álvers
þyrfti samþykki allra
stj órnarflokkanna. Al-
málið væri sljómarslita-
mál. Þessa túlkun á
stj ómarsáttmálanum
staðfesti forsætisráð-
herra opinberlega.
Alþýðuflokkurinn var
jafn staðfastm- í þeirri
ætlan sinni að semja um
byggingu nýs álvers og
Alþýðubandalagið var
því andvígt. Framsókn-
arflokkurinn var jafn
hvikull í því sem öðru.
Þar kom, að Ólafi
Ragnari Grímssyni tókst
að fá samþykkta þá
stefnubreytingu Alþýðu-
bandalagsins að styðja
byggingu álvers, með
ýrnsum skilyrðum þó.
Afram var hörð andstaða
imian flokksins.
Uppákomur
Mestan hluta stjórn-
artimabilsins vom ýmsar
uppákomur í álmálinu,
en þó kastaði fyrst tólf-
unum, þegar Jón Sig-
urðsson, iðnaðarráð-
herra, fór til Banda-
ríkjamia síðari hluta
septembermánaðar sl. til
viðræðna við álfyrirtæk-
in. Þá réðust ráðherrar
Alþýðubandalagsins,
einkum þeir Svavar
Gestsson og Steingrímur
J. Sigfússon, með miklu
offorsi á hann og þá
ráðagerð að undirrita
áfangasamkomulag við
álfyrirtækin. Það gerði
Jón í byijun októbermán-
aðar og þá bættist Ólafur
Ragnar í hóp hinna og
lýsti gjöming iðnaðar-
ráðherrans marklausan.
Jón Sigurðsson hélt
sínu striki ótrauður og
boðaði, að hami myndi
leggja fram stjómar-
frumvai-p um byggingu
álvers á Keilisnesi og það
þyrfti að afgreiðast fyrir
jól. Það væri mikilvægt
ef framkvæmdir ættu að
Áfangasamkomulag um álver undirritað.
Ál og klúður
Eitthvert mesta klúður stjórnmálasögu
síðustu ára er meðferð ríkisstjórnarinnar
á álmálinu. Því var hleypt í algeran hnút
síðustu starfsdaga Alþingis á meðan
stuðningslið ríkisstjórnarinnar háði illvíg-
ar deilur um framgang þess. Meðferð
málsins lauk í raun án formlegrar niður-
stöðu og árangurinn kann að vera sá að
spilla áliti íslendinga í augum forráða-
manna álfyrirtækjanna og erlendra lána-
stofnana.
hefjæst árið 1991. Undir
þetta tók forsætisráð-
herrann. Steingrímur
var svo áfram um málið,
að hann skilgreindi
landsbyggðina upp á
nýtt. Allt sunnan
Straumsvíkur teldist
framvegis . til lands-
byggðarinnar, en ekki
Stór-Reykjavíkursvæðis-
ins. Þannig gat hann
staðið við eigin svardaga
og Framsóknarflokksins
um að nýtt álver myndi
rísa á landsbyggðinni.
Utvötnun
Aðstæður breyttust í
samningaviðræðum við
álfyrirtækin, m.a. vegna
samninga við Landsvirkj-
un, og ljóst varð að ekki
yrði unnt að leggja ál-
frumvarpið fyrir Alþingi
fyrir jól.
Það eru ekki nema
nokkrar vikur síðan iðn-
aðarráðherra kvaðst
myndu leggja fram
frumvarp um álmálið. En
engin samstaða var inn-
an ríkissljómarinnar um
það. Ráðherraim hvarf
loks frá því að leggja
frumvarpið fram og hóf
viðræður innan ríkis-
stjónuu'innar um þings-
ályktun, sem allir gætu
sætt sig við. Að lokum
var sætzt á tillögu, sem
var orðin svo útvötnuð,
að hún skipti í raun ekki
máli. Eina leiðin til að fá
Alþýðubandalagsráð-
herrana til að fallast á
að hún yrði lögð fram í
nafni ríkisstjómarinnar
var ákvæði um að málið
yrði lagt fyrir Alþingi
aftur. Iðnaðarráðherra
lagði tillöguna loks fram
fámn dögum áður en
þmg skyldi rofið og lagði
höfuðáherzlu á að hún
yrði samþykkt.
Dreg-iö í land
Þegar hér var komið
sögu tóku bæði Ólafur
Ragnar og Steingrímur
Hermannsson að draga í
land. Þeir lýstu því báðir
yfir, að engin nauðsyn
væri á samþykkt tillög-
unnar, hún væri í raun
þarflaus. Forsætisráð-
herra kvað iðnaðarráð-
herra hafa nægar heim-
ildir til að lialda áfram
samningaviðræðum við
álfyrirtækin. Það væri
nóg að samþykkja heim-
ildir í Iánsfjárlögum til
nauðsynlegra fram-
kvæmda á þessu ári í
tengslum við álverið.
Altillagan kom svo
seint fram, að það var
borin von að unnt yrði
að ræða hana til hlítar á
Alþingi. Það skrifast því
alfarið á reikning ríkis-
stjómarinnar, hversu
klúðursleg málsmeðferð-
in var.
Mótframbjóð-
endur
Samráðherrar iðnað-
arráðherra, fyrst og
fremst mótframbjóðend-
ur hans í Reykjaneskjör-
dæmi, þeir Steingrímur
og Ólafur Ragnar, vom
ekkert áfjáðir í það, að
Jón Sigurðsson gæti veif-
að ályktun Alþingis í
kosningabaráttunni sem
staðfestingu að meðferð
hans á álmálinu.
Forsætisráðherraim
greip meira að segja
tækifærið á miðstjómar-
fundi Framsóknarflokks-
ins um helgina til að veit-
ast að iðnaðan'áðherra.
Hann sagði, að hann væri
mikill dugnaðarmaður,
en hefði viljað halda ál-
málinu einn og hafa sem
fæsta í kring um sig.
Steingrímur kvaðst ekki
vilja taka undir, að iðnað-
arráðherra hafi orðið á
fjölmörg mistök (kannski
bara mörg mistök?)
„En ég vil leyfa mér
að fullyrða að betur hefði
gengið ef lögð hefði ver-
ið áherzla á slíkt sam-
starf, en ekki á undir-
skrift undir eitthvert
minnisblað, sem raunar
hefiu- enga þýðingu,"
sagði forsætisráðherr-
ann orðrétt.
Það fer ekkert á milli
mála, að með þessum
ummælum hefur Stein-
grímur Hermannsson
veitzt með ósæmilegum
hætti að samráðherra
smum, tekið undir gagrn-
rýni Alþýðubandalags-
ráðherramia, sem í reynd
hafa verið andvígir ál-
verinu, og svert iðnaðar-
ráðherra í augum við-
seinjendanna. Eða telur
Stemgrímur enn sem
fyrr, að orð hans séu
marklaus og túlkist eftir
þörfum. Það mætti halda
af eftirfarandi ummæl-
um hans í Þjóðviljanum,
þegar hann var spurður
álits á viðbrögðum iðnað-
arráðherra:
„Eg hældi honum í
hástert, sagði að hami
væri manna duglegastur.
Er verið að finna að því?“
SÍMINN ER
689400
BYGGT & BUIÐ
KRINGLUNNI
FOSTUDAGUR TIL FJAR
FJÖLNOTA HRÆRIVÉL
I 9AG
A KOSTNAÐARVERÐl
I KRINGLUNNI