Morgunblaðið - 22.03.1991, Blaðsíða 32

42
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. MARZ 1991
Stjórnarmenn Flugleiða á aðalfundinum ásamt forstjóra, fundarstjóra og fundarritara, frá hægri: Leifur Magnússon fundarritari, Grétar
Br. Kristjánsson, Indriði Pálsson, Sigurður Helgason forstjóri, Jónas Aðalsteinsson fundarstjóri, Hörður Sigurgestsson, Árni Vilhjálmsson,
Krisljana Milla Thorsteinsson, Páll Þorsteinsson, Halldór H. Jónsson og Ólafur Ó. Johnson.
Aðalfundur Flugleiða hf.:
Hagnaður var af reglulegri
starfsemi í fyrsta sinn í 4 ár
Launakröfur flugmanna taldar geta stefnt samkeppnisstöðu félagsins í voða
Hörður Sig-
urgestsson
stjórnar-
formaður
HÖRÐUR Sigurgestsson var
í gær kjörinn stjórnarform-
aður Flugleiða hf. á fyrsta
fundi nýrrar stjórnar að
afloknum aðalfundi félags-
ins. Tók hann við af Sigurði
Helgasyni sem ekki gaf kost
á sér til endurkjörs í stjórn
eftir 38 ára starf að íslensk-
um flugrekstri. I stað Sigurð-
ar var Benedikt Sveinsson
kjörinn í aðalstjórn. Grétar
Br. Kristjánsson var kjörinn
varaformaður.
Auk Sigurðar gengu Árni
Vilhjálmsson, Hörður Sigur-
gestsson, Kristjana Milla Thor-
steinsson og Páll Þorsteinsson
úr aðalstjórn en þau voru öll
endurkjörin. í varastjórn voru
kosnir Jóhann J. Ólafsson, Björn
Theodórsson og Halldór Þór
Halldórsson. Tveir hinna síðast-
nefndu eru nýir í varastjórn fé-
lagsins.
Á aðalfundinum var sam-
þykkt að auka hlutafé félagsins
um 400 milljónir króna að nafn-
virði en gera má ráð fyrir að
bréfin seljist á um 1 milljarð
króna. Hluthafar hafa sam-
kvæmt lögum forkaupsrétt að
nýjum hlutum í félaginu en nýti
þeir ekki forkaupsrétt sinn
verða óseld bréf sett á almennan
markað. Einnig var samþykkt
að hækka hlutafé um 10% með
útgáfu jöfnunarhlutabréfa og
greiða 10% arð til hluthafa.
HAGNAÐUR Flugleiða á síðasta ári nam um 401 milljón og i fyrsta
sinn i 4 ár varð hagnaður af reglulegri starfsemi. Hinn nýi millilanda-
flugfloti ásamt nýrri þjónustustefnu er talinn hafa skipt sköpum i
rekstri félagsins á árinu. Beinn rekstrarkostnaður var mun lægri
en áður og munar þar mestu um lægri eldsneytiskostnað en hann
er um 30-40% lægri á hvert sæti en í eldri flugvélum. Á móti kemur
aukinn vaxtakostnaður og afskriftir en bættur rekstur gerði meira
en að vega það upp á árinu. Ytri aðstæður voru félaginu einnig
hagstæðar á árinu 1990 m.a. gengisþróun. Hörð gagnrýni kom fram
á aðalfundi félagsins í gær á verkfall sem Félag íslenskra atvinnu-
flugmanna hefur boðað 29. mars en forráðamenn félagsins hafa
látið hafa eftir sér að búast megi við vikulegum aðgerðum af sama
tagi.
Sigurður Helgason, fráfarandi
stjómarformaður Flugleiða, sagði í
ræðu sinni á aðalfundinum að þar
til á síðasta ári hefði afkoman ein-
göngu byggst á hagnaði af sölu
eigna. Þannig gæti það ekki gengið
lengur og benti flest til að Flugleið-
um hefði tekist að snúa fyrirtækinu
af braut rekstrartaps. Hann sagði
ástæðumar nokkrar m.a. meiri tekj-
ur vegna fleiri ferðamanna, hærri
meðalfargjöld og lægri kostnaður
vegna hagkvæmari rekstrar nýja
flugflotans í millilandafluginu.
„Með nýjum og glæsilegum flug-
vélum hefur gefíst færi á að blása
til nýrrar sóknar í markaðsmálum,
breyta ímynd félagsins og sækja
af meira krafti inn á nýja markaði,
eins og til dæmis markaði þeirra
sem eru reiðubúnir að greiða hærra
verð fyrir meiri og betri þjónustu."
Launakröfur flugmanna langt
utan þjóðarsáttar
Sigurður Helgason, forstjóri
Flugleiða, sagði í ræðu sinni á aðal-
fundinum að með verkfallsboðun
reyndu flugmenn að knýja fram
launakröfur sem væm langt utan
ramma þjóðarsáttar og í engu sam-
ræmi við launabreytingar annarra
starfsmanna Flugleiða eða annarra
stétta í þjóðfélaginu. „Laun á ís-
landi hafa hækkað um tæp 6% á
einu ári og munu hækka um tæp
5% til viðbótar fram á haust. Hjá
_>flestum samkeppnisfélögum Flug-
leiða í Evrópu hafa Iaun verið fryst
eða lækkuð vegna vanda sem steðj-
ar að flugfélögum. Óraunhæfar
launakröfur geta því stefnt sam-
keppnisstöðu Flugleiða í voða. Flug-
menn em eina stéttin, sem neitar
að semja innan ramma þjóðarsátt-
ar. Flugleiðir hafa hins vegar látið
«þá njóta allra hækkana sem al-
mennt hefur samist um á þjóðar-
sáttartímanum. Flugmenn eru því
að minnsta kosti jafn vel settir og
aðrar stéttir í landinu.
Vegna þeirra breytinga sem
stjóm Flugleiða hefur gert á fyrir-
tækinu á undanförnum 4 áram hef-
ur tekist að skapa Flugleiðaflug-
mönnum starfsöryggi á sama tíma
og flugfélögum í Evrópu og Norður-
Ameríku eru að stórfækka flug-
mönnum og öðrum starfsmönnum
í kjölfar erfíðleika í rekstri. Með
launakröfum og verkfalli er forysta
FÍA að stefna í voða atvinnuöryggi
ungra flugmanna og fjölmargra
annarra starfsmanna félagsins."
Sigurður sagði áhrif slíkra verk-
fallsaðgerða nær ómælanleg. Þann
29. mars ættu um 1.400 farþegar
bókað far með Flugleiðum. Beint
tekjutap væri því tilfínnanlegt.
„Auk þess getur verkfallsógnun
haft varanleg áhrif á bókanir fé-
lagsins. Farþegar hafa engan
áhuga á að verða innlyksa einhvers
staðar og leggja því ekki í ferðalög
með flugfélagi þar sem slík hætta
er fyrir hendi. Ábyrgðin sem hvílir
á herðum flugmanna er mikil. Þeim
standa til boða sömu kjarabætur
og öðmm starfsmönnnum fyrirtæk-
isins. Verkföll munu einungis stefna
í voða möguleikum Flugleiða til
frekari kjarabóta í framtíðinni."
Fjárfestingar í flugvélum 8,4
milljarðar
Sigurður gerði í ræðu sinni grein
fyrir þeim fjárfestingum sem Flug-
leiðir réðust í á árinu og fjárfesting-
aráætlun félagsins á árunum 1988-
1992. Heildareignir félagsins í árs-
lok námu alls um 18,6 milljörðum
króna og jukust úr 10,3 milljörðum
frá árinu áður. Heildarskuldir námu
í árslok 14,4 milljörðum og höfðu
aukist úr 7,4 milljörðum frá árinu
áður. Eigið fé var 4,2 milljarðar og
hafði aukist úr 2,8 milljörðum frá
árinu áður.
Fjárfestingar í varanlegum
rekstrarfjármunum og langtíma-
kostnaði námu samtals um 8,9
milljörðum króna. Stærsti liðurinn
er fjárfestingar í flugvélum og fylgi-
hlutum en hann nemur um 8,4 millj-
örðum króna. Fjárfestingar í breyt-
ingum á hótelum voru alls um 186
milljónir og í bílaleigu um 88 millj-
ónir króna en aðrar fjárfestingar
voru um 226 milljónir.
Á árinu 1990 bættust þrjár nýjar
flugvélar í flugflota félagsins, tvær
Boeing 757-200 flugyélar og ein
Boeing 737-400 flugvél. í septem-
ber var síðustu vélinni úr eldri milli-
landaflugflota félagsins skilað til
nýrra eigenda. Á árinu 1991 munu
síðan tvær nýjar flugvélar bætast
við, ein Boeing 757-200 vél og ein
Boeing 737-400 og er þá endurnýj-
un millilandaflugflota félagsins lok-
ið í bili. Bókfærð eign félagsins í
þremur Boeing 737 og tveimur
Boeing 757 vélum var um síðustu
áramót um 11 milljarðar króna.
Vátryggingarverð sömu eigna er
hins vegar 15,1 milljarður króna
eða rúmlega 4,1 milljarður umfram
markaðsverð. Núverandi markaðs-
verð er talið liggja nær vátrygging-
arverði og hafa því þegar myndast
umtalsverðar eignir í flugvélum og
fylgihlutum umfram bókfært verð
þeirra.
Fjárfestingar vegna endurnýjun-
ar á millilandaflugflotanum era
samtals um 15 milljarðar króna.
Þá hafa verið gerðir samningar um
kaupleigu á fjóram Fokker 50 flug-
vélum og hefur félagið forkaupsrétt
á þeim á ákveðnu verði í lok leigu-
tíma. Heildarskuldbinding vegna
þessa samnings er um 3,4 milljarð-
ar. Skuldbinding félagsins vegna
endurnýjunar flugvéla og fylgihluta
er því um 18,4 milljarðar. Til viðbót-
ar eru síðan fjárfestingar í hótelum
félagsins á árunum 1988-1991 sem
nema um 485 milljónum króna svo
og bygging á viðhalds- og geymslu-
aðstöðu fyrir flugflota félagsins í
Keflavík. Heildarfjárfestingaráætl-
un Flugleiða á árunum 1988-1992
er því samtals rúmlega 20 milljarð-
ar.
Evrópuflugið burðarásinn
Evrópuflugið var sem fyrr burð-
arásinn í starfsemi Flugleiða og
Hluthafar á aðalfundi Flugleiða.
hefur hlutur þess verið vaxandi á
síðustu árum. Það skapar nú um
54% af farþegatekjum félagsins og
hefur vaxið nokkuð frá árinu 1989.
Framboðið jókst verulega á Evrópu-
leiðum vegna aukinnar tíðni, fleiri
áfangastaða og aukins fragtsflugs.
Farþegar í Evrópuflugi voru rúm-
lega 325 þúsund talsins og fjölgaði
þeim um 7% milli ára. Sætanýting
var 62% samanborið við 63% á ár-
inu 1989.
Norður-Atlantshafsflugið skapar
um 33% af farþegatekjum félagsins
og hefur hlutur þess minnkað nokk-
uð frá árinu 1989. Farþegar á þess-
um leiðum voru rúmlega 152 þús-
und og fjölgaði þeim um 7% frá
árinu áður. Sætanýting var vegar
lakari en árið áður og fór úr 76%
í 73%. Sigurður Helgason, forstjóri,
sagði að Norður-Atlantshafsflugið
hefði verið rekið með miklu tapi og
hefði ekki tekist að snúa þeirri þró-
un alveg við þrátt fyrir betri stöðu.
Hann sagði hins vegar þennan
markað mjög mikilvægan í rekstri
Flugleiða og renndi styrkari stoðum
undir Evrópuflug félagsins. Nefndi
hann að Keflavíkurflugvöllur hefði
í vaxandi mæli orðið skiptiflugvöll-
ur. Farþegar kæmu til Keflavíkur
með Evrópuflugvélum félagsins og
héldu þaðan áfram til Bandaríkj-
anna í Norður-Atlantshafsflugi.
Mestur vöxtur hefði orðið í flutning-
um á slíkum farþegum frá Skand-
inavíu til Bandaríkjanna. Sigurður
sagði að þessir markaðir styddu
hvorn annan og gætu tæplega stað-
ið sjálfstæðir hvor um sig.
Halli af innanlandsflugi 180
milljónir
Flutningar í innanlandsflugi voru
um 2% meiri en árið 1989. Farþeg-
ar vora 257 þúsund talsins og fjölg-
aði þeim um 2%. Sigurður gerði að
umtalsefni rekstrarhallann af inn-
anlandsfluginu sem nam um 180
milljónum króna á árinu. „Það er
alveg ljóst að Flugleiðir geta ekki
unað við áframhaldandi hallarekst-
ur á þessum markaði,“ sagði hann.
Félagið hefur eins og áður segir
ákveðið að endurnýja flugflota
millilandaflugsins. Sigurður sagði
að hinar nýju vélar yrðu hagkvæm-
ari í rekstri en þær eldri, fyrst og
fremst vegna viðhalds en á móti
kæmi hærri fjármagnskostnaður.
Það væri ljóst að erfitt yrði að láta
enda ná saman á þessum markaði.
Undir lok ræðu sinnar benti Sig-
urður á að flugmálastefna Evrópu-
bandalagsins myndi á ýmsan hátt
gera flugfélögum utan bandalags-
ins erfitt fyrir. Því væri mikilvægt
að samningar við Evrópubandalagið
opnuðu möguleika fyrir íslensk fyr-
irtæki á nýjum mörkuðum en leiddu
ekki eingöngu til vaxandi sam-
keppni.