Morgunblaðið - 22.03.1991, Blaðsíða 2

MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. MARZ 1991
Morgunblaðið/Sverrir
Lampi iðnaðarmanna kominn íbaðstofuna
Endursmíði Baðstofu iðnaðarmanna í Gamla iðn-
skólahúsinu í Lækjargötu er lokið en hún eyðilagðist
í bruna árið 1986. Það eina sem hægt var að nota
úr gömlu baðstofunni eru fomar Ijósakrónur. Allt
tréverk er nýtt en það markmið var sett að baðstof-
an skyldi byggð alveg eins og hún var fyrir brun-
ann, meðal annars hefur verið lögð mikil vinna í
útskurð á húsgögnum. Þessi lampi sem Gissur Sínion-
arson formaður Iðnaðarmannafélagsins í Reykjvík
heldur á er skorinn út af Ríkarði Jónssyni. Lampinn
var ekki í baðstofunni þegar húsið brann en honum
hefur nú verið komið fyrir á sínum stað.
Samtök fiskvinnslustöðva:
Fast verði staðið gegn
hækkun fiskverðs og”
annarra kostnaðarliða
Botnfiskvinnslan rekin með 2,4% tapi
STJÓRN Samtaka fiskvinnslustöðva ákvað á fundi sínum í gær að
beina þeim eindregnu tilmælum til félagsmanna samtakanna að
standa fast gegn frekari hækkunum fiskverðs og annarra kostnaðar-
liða til að forða því að sjávarútvegurinn verði fyrir þeirri ógæfu
að eyðileggja þann mikla árangur, sem náðst hafi með þjóðarsátt
og stöðugleika í íslensku efnahagslífi. Til mikils sé að vinna, þar sem
þjóðarsátt í kjaramálum eigi stóran þátt í að skapa fiskvinnslunni
sambærileg skilyrði og hjá samkeppnisaðilum okkar erlendis.
Einar Oddur Kristjánsson, for-
maður Vinnuveitendasambands ís-
lands, er í stjórn Samtaka fisk-
vinnslustöðva. Hann segir að 10%
hækkun á grunnlaun fiskvinnslu-
fólks hjá Sæfangi hf. á Grundar-
firði þýði 5,5% hækkun á launa-
kostnaði fyrirtækisins. Þessi hækk-
un stafí hins vegar af mikilli sam-
keppni um vinnuafl á Grundarfirði.
„Fiskvinnslan er stórskuldug og
þarf að fá tækifæri til að greiða
skuldirnar niður. í kjölfar gífurlegs
hallareksturs fyrir rúmum tveimur
árum var fiskvinnslunni útvegað
Dómur fallimi í málum vegna gjaldþrots Töggs hf:
Stj ómarformaður dæmd-
ur í 18 mánaða fangelsi
Starfsfólk SPRON var sýknað af öllum kröfum ákæruvaldsins. Fyrrverandi
lögmaður fyrirtækisins dæmdur í þriggja mánaða skilorðsbundið fangelsi.
FYRRVERANDI stjórnarfor-
maður og framkvæmdastj ór i
Töggs hf., Ingvar Sveinsson,
var í gær dæmdur í 18 mánaða
fangelsi í Sakadómi Reykjavík-
ur. Ingvar var meðal annars
sekur fundinn um fjárdrátt og
að hafa komið því til leiðar að
gífurlegir fjármunir hafi ekki
nýtzt þrotabúi Töggs er fyrir-
tækið fór í gjaldþrot. Fyrrver-
andi lögmaður Töggs var
dæmdur í þriggja mánaða skil-
orðsbundið fangelsi. Ákvörðun
Háskólinn
kaupir Haga
Á FUNDI Háskólaráðs í gær
var samþykkt að Háskóli ís-
lands kaupi Haga við Hofs-
vallagötu af Vífilfelli hf., en
þar eru skrifstofur fyrirtæk-
isins til húsa. Að sögn Sig-
mundar Guðbjarnasonar há-
skólarektors verður húsið
annað hvort notað undir
jarðvísindadeUd eða lyfja-
fræði lyfsala, en ákvörðun
um það verður væntanlega
tekin eftir hálfan mánuð. Að
sögn Lýðs Friðjónssonar,
forstjóra Vífilfells, verður
fljótlega hafist handa við
byggingu nýs skrifstofuhús-
næðis fyrirtækisins við
Stuðlaháls.
Hagi er um 2.200 fermetrar
að stærð, og fær háskólinn
fyrsta hluta húsnæðisins af-
hentan 1. júlí næstkomandi, en
síðasti hlutinn verður afhentur
á næsta ári. Húsið var reist
árið 1912 af Félagi botnvörp-
unga, en byggt var við það á
síðari hluta sjötta áratugarins.
Kaupverð hússins fékkst ekki
uppgefið.
um refsingu þriggja stjórnar-
manna félagsins er frestað og
fellur hún niður ef ákærðu
halda skilorð í þijú ár. Baldvin
Tryggvason, sparisjóðsstjóri
Sparisjóðs Reykjavíkur og ná-
grennis, og annar starfsmaður
sparisjóðsins voru sýknaðir af
öllum kröfum ákæruvaldsins á
hendur þeim vegna málsins.
Töggi hf. var veitt greiðslustöðv-
un 30. janúar 1987. Greiðslustöðv-
unin var framlengd tvívegis, en
rann út 15. júní sama ár og var
bú félagsins þá tekið til gjaldþrota-
skipta. í dómi sakadóms segir að
ákærði, Ingvar Sveinsson, hafi með
ráðstöfunum sínum komið því til
leiðar, að gífurlegir fjármunir nýtt-
ust ekki þrotabúi Töggs við gjald-
þrotið. Hann hafí í raun rekið fyrir-
tækið sem einkafyrirtæki sitt. Ingv-
ar er sviptur leyfi til verzlunarat-
vinnu ævilangt, en verzlunarleyfí
hans rann út 1984 og hafði hann
ekki hirt um að endurnýja það.
Fyrrverandi lögmaður Töggs hf.
var sakfelldur fyrir að hafa misnot-
að sér, samstarfsmanni sínum og
bróður, aðstöðu sína sem aðstoðar-
maður Töggs hf. á greiðslustöðvun-
artíma. Lögmaðurinn, samstarfs-
maður hans og bróðir, fengu bif-
reiðir frá fyrirtækinu með miklum
afslætti á greiðslustöðvunartíma,
en lögmaðurinn taldist þá opinber
sýslunarmaður og átti að sjá til
þess að tilgangur með greiðslu-
stöðvun næðist og að heimild til
hennar yrði ekki misnotuð. Lög-
maðurinn var dæmdur til sviptingar
leyfis til málflutnings fyrir héraðs-
dómi í sex mánuði.
Þrír stjómarmenn í Töggi voru
sekir fundnir um nokkur af atriðum
ákærunnar, en eftir atvikum þótti
megS fresta ákvörðun um refsingu
þeirra og fellur hún niður að þrem-
ur árum liðnum ef fólkið gerist
ekki brotlegt á ný.
I ákæru saksóknara var Baldvin
Tryggvasyni, sparisjóðsstjóra
"SþárisjoffsRéýkjávíkúrog nágrénn- *
is, og öðrum starfsmanni spari-
sjóðsins gefið að sök að hafa komið
forsvarsmönnum Töggs til að ívilna
sparisjóðnum og mismuna þannig
kröfuhöfum hlutafélagsins með við-
skiptúm þeim, sem SPRON og
Töggur áttu á greiðslustöðvun-
artíma. í dómsniðurstöðum segir
hins vegar að um eðlileg og nauð-
synleg viðskipti hafi verið að ræða,
sem ekki verði séð að hafi skaðað
þrotabúið eða verið til þess fallin.
Ráðstafanir forsvarsmanna spari-
sjóðsins hafi verið nauðsynlegar til
að halda fyrirtækinu gangandi, og
hafi ekki brotið í bága við gjald-
þrotalög. Starfsfólk SPRON er því
sýknað af öllum kröfum ákæru-
valdsins og greiðir ríkissjóður laun
veijanda þeirra.
Dóm sakadóms kváðu upp dóm-
ararnir Hjörtur 0. Aðalsteinsson,
Stefán Daníel Franklín og Stefán
Már Stefánsson.
Féð fór ekki ein-
göngu í minn vasa
- segir Matthías Kjeld sérfræðingur
um greiðslur frá Tryggingastofnun
MATTHÍAS Kjeld, sérfræðingurinn sem fékk 51 milljón frá Trygg-
ingastofnun árið 1988, rekur ekki venjulega læknastofu. Hann á
og rekur Rannsóknarstofuna í Domus Medica og er þar með fólk
í vinnu. Matthías segir að langur vegur sé frá því að þetta fé
hafi eingöngu runnið í hans vasa.
Matthías sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær að árið 1988,
sem vitnað er til í skýrslu Ríkisend-
urskoðunar, hafi verið óvenju mikið
að gera. Þá hafi sjúklingar komið
um 13 þúsund sinnum á rannsókn-
arstofuna. „Ég held að læknum líki
vel sú þjónusta sem við veitum og
íjöldi rannsókna sem við gerum
sýnir það,“ segir Matthías. Heldur
hefur hægst um á rannsóknarstofu
Matthíasar síðan 1988 meðal ann-
ars vegna þess að fleiri hafa opnað
svipaðar rannsóknarstofur.
„Ég opnaði stofuna, ásamt öðr-
um, fyrir tólf árum en fram til þess
tíma þurfti oft að senda sýni utan
til rannsóknar. Við gerum rann-
sóknir samkvæmt beiðni frá lækn-
um og stofan er búin mjög fuli-
komnum tækjum, sem kosta um
20-30‘milljoriir,' og þ‘ár stárfa úm
15 manns. Þess má geta að við
getum framkvæmt um 90 mismun-
andi tegundir rannsókna," segir
Matthías, sem er sérfræðingur i
efnameinafræði.
Hann sagði að sú upphæð sem
nefnd væri í skýrslu Ríkisendur-
skoðunar væri nærri lagi, en það
væri langur vegur frá því að hann
fengi þetta fé í sinn eigin vasa.
Tækjakostur væri mikill og dýr og
rekstrarkostnaður einnig. Sem
dæmi nefndi hann að þau efni sem
notuð væru við rannsóknimar hefðu
á síðasta ári kostað um 10 milljónir.
„Það er út í hött að þetta fé fari
bara í minn vasa. Þetta er fyrir-
tæki sem ég á og er á launaskrá
hjá. Ég fæ dágóð laun, en ég tel
mig líka skila dágóðri vinnu á
móti,“ sagði Matthías.
margra milljarða lán til að hún
gæti haldið áfram rekstri og fisk-
vinnslan er enn ekki farin að greiða
afborganir af þessum skuldum."
Einar Oddur segir að launakerfi
sjómanna byggist á aflahlut og sé
allt annað kerfi en það, sem fisk-
vinnslufólk vinni eftir. Aflahlutur
eigi sér þúsund ára hefð hér á landi
og enginn hafi komið með lausn á
því hvemig breyta eigi launakerfi
sjómanna. „Fiskverðið er að þróast
úr stalínsku kerfi í fijálst fiskverð
og þegar þjóðarsáttársamningarnir
voru gerðir vissum við að það myndi
valda óróleika,“ segir Einar Oddur.
Botnfiskvinnslan er rekin með
2,4%, eða 939 milljóna króna, tapi,
miðað 8% ávöxtun stofnfjár og 5%
greiðslu af fob-verðmæti í Verðjöfn-
unarsjóð sjávarútvegsins, sam-
kvæmt mati Samtaka fiskvinnslu-
stöðva. Greiðslur í Verðjöfnunarsjóð
nema 1.883 milljónum á ári, miðað
við 5% greiðslu af fob-verðmæti.
Hráefniskostnaður botnfiskvinnsl-
unnar er 57,1% af tekjum.
Almenn fiskverðshækkun frá 31.
október síðastliðnum er 8,69%.
Verð á frystum afurðum hefur
hækkað um 9,67% og söltuðum
afurðum um 7,14% á tímabilinu.
Launakostnaður hefur aftur á móti
hækkað um 5,71% á tímabilinu,
byggingavísitala um 4,62%, orku-
verð um 9,96%, flutningskostnaður
um 7,37% og umbúðaverð um 5,5%.
Afiamiðlun:
Fiskvinnslan
getur boðið
í allan afla
AFLAMIÐLUN ætlar nú með
formlegum hætti að gera inn-
lendum fiskvinnslustöðvum
kleift að bjóða í allan afla,
sem ætlað er að íslensk fiski-
skip muni að öðrum kosti
selja í Bretlandi frá byijun
maí næstkomandi og Þýska-
landi frá byijun júní næst-
komandi, segir í frétt frá
stjórn Aflamiðlunar.
Aflamiðlun sendir útgerðar-
mönnum bréf í þessum mánuði,
þar sem þeim verður boðið að
sækja um löndunardag í Bret-
landi í maí og júní næstkom-
andi og í næsta mánuði verður
útgerðarmönnum boðið að
sækja um löndunardaga í
Þýskalandi í júní, júlí og ágúst
næstkomandi.
Við þessi tækifæri verður
útgerðarmönnum gerð grein
fyrir því að þegar veiðum skipa
þeirra er að ljúka fyrir fyrirhug-
aða söluferð mun Aflamiðlun
koma upplýsingum um afla-
magn og samsetningu afla á
framfæri og gefa innlendri fisk-
vinnslu kost á að bjóða í aflann.
Útgerðarmenn verða síðan
að vega það og meta hvort skip
þeirra sigli eða selji aflann inn-
lendri fiskvinnslu, bjóði hún í
aflann. Innlendar fiskvinnslu-
stöðvar geta þó ekki boðið í
aflann án bankaábyrgðar. Til-
boðunum verður hægt að koma
á framfæri hjá Aflamiðlun eða
viðkomandi útgerð..__