Morgunblaðið - 22.03.1991, Blaðsíða 24

24
MOKGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR W. 'ltótk ’í991
Aðalsalur Þjóðleikhússins í gær. Nú eru
aðeins einar svalir í salnum en þær voru
tvær. Leiksalurinn, 2. hæð og 3. hæð eru
nær fullbúnar eftir enduropnun en jarð-
hæðin er óklár.
Kristinn Hallsson söngvari, Edda Guð-
mundsdóttir, eiginkona forsætisráðherra
og Steingrímur Hermannsson forsætis-
ráðherra.
Morgunblaðið/KGA
Þjóðleikhúsið opnað á ný;
Fögnum opnun húss-
ins, hanu’aborgar ís-
lenskrar menningar
- sagði Árni Johnsen, formaður byggingarnefndar
Iðnaðarmenn voru enn að störfum í Þjóðleikhúsinu í gær.
„VIÐ FÖGNUM opnun Þjóðleikhússins, hamraborgar íslenskrar
þjóðmenningar," sagði Árni Johnsen, formaður byggingamefndar
Þjóðleikhússins, meðal annars í ávarpi sinu þegar flutt var hátíðar-
dagskrá í Þjóðleikhúsinu í gærkvöldi í tilefni af opnun hússins
eftir viðgerðir og breytingar. Ávörp fluttu einnig Svavar Gestsson
menntamálaráðherra og Gísli Alfreðsson þjóðleikhússtjóri. Þá var
hátíðarsýning á Pétri Gaut eftir Henrik Ibsen í Þjóðleikhúsinu í
gærkvöldi en leikritið verður fmmsýnt á morgun, laugardag.
Hátíðardagskráin í Þjóðleikhús-
inu hófst klukkan 19.30. Lúðra-
sveit Reykjavíkur lék fyrir gesti,
Þjóðleikhúskórinn söng, leikaramir
Herdís Þorvaldsdóttir og Róbert
Arnfmnsson lásu upp og Kristján
.Jóhapnsson óperusöngvari söng við
undirleik Jónasar Ingimundarson-
ar.
Endurbygging hófst er sýn-
ingum á Endurbyggingu lauk
Svavar Gestsson menntamála-
ráðherra sagði í ávarpi sínu að
endurbygging Þjóðieikhússins
hefði hafíst fyrir um það bil einu
ári, þegar sýningum á Endurbygg-
ingu, leikriti Vaelav Havels, forseta
Tékksólvakíu, lauk í Þjóðleikhús-
inu. „Þjóðleikhúsið er musteri
íslenskrar menningar og staðfest-
ing á því að íslensk þjóð sé full-
veðja. Frá og með þessari hátíðar-
sýningu á Pétri Gaut höfum við
nýtt og betra Þjóðleikhús. Hins
vegar er endurbyggingu hússins
ekki lokið,“ sagði menntamálaráð-
herra.
Hann sagði að margir hefðu ef-
ast um að hægt væri að ljúka þess-
um fyrsta áfanga endurbyggingar-
innar á einu ári. „Það hefur aftur
á móti tekist og meðal annars má
þakka það frábæru starfí Áma
Johnsen, formanns byggingar-
nefndarinnar," sagði Svavar. Hann
sagði að kostnaður við fyrsta
áfangann væri um 500 milljónir
króna. Hins vegar væru þessar
endurbætur ekkert annað en til-
raun til að vinna upp margra ára
vanrækslusyndir.
„Um leið er gengið þannig frá
húsinu að það verður betra leikhús
en áður og óhætt er að segja að
almenn ánægja ríki meðal leikhús-
fólks með húsið eins og það er nú.
Það er lítið breytt en bætt,“ sagði
Svavar Gestsson. Hann sagði að
halda yrði áfram og ljúka verkinu
á komandi mánuðum og misserum.
Hátíð I hugum þeirra sem
Þjóðleikhúsinu unna
„í dag er hátíð í hugum okkar,
sem Þjóðleikhúsinu unnum," sagði
Gísli Alfreðsson þjóðleikhússtjóri.
Gísli sagði að Ieikhús væri ekki
bygging, heldur fólkið, sem þar
starfaði, en byggingin væri um-
gjörðin, aðstaðan. „Því miður var
þessari byggingu ekki sinnt sem
skyldi um langt árabil og því var
þörf svo kostnaðarsamra viðgerða,
sem nú hafa farið fram að hluta,"
sagði Gísli. Hann sagði að það
hefði kostað mikla elju og fyrirhöfn
að ná þessu markmiði og ef til vill
segi það allt sem segja þurfi að á
fjárlögum ársins 1983 hafi 200
þúsund krónum verið veitt til við-
halds og viðgerða á Þjóðleikhúsinu.
„í dag hefur draumurinn ræst
en framtíðardraumurinn er að við-
gerðum á húsinu ljúki á allra næstu
árum og að innan þessara veggja
megi leiklistin blómstra um langt
árabil,“ sagði Gísli Alfreðsson.
Ámi Johnsen sagði að rúmlega
fjórar milljónir gesta hefðu sótt
Þjóðleikhúsið á 40 árum, eða 100
þúsund gestir á ári.
„Þjóðleikhúsið er eitt af mikil-
vægustu menningarankerum ís-
lendinga og það er mikið fagnaðar-
efni þegar húsið er opnað á ný
eftir gagngerar endurbætur og
endurreisn. Þann skugga ber þó á
Gísli Alfreðsson þjóðleikhús-
stjóri.
Árni Johnsen formaður bygg-
ingarnefndar Þjóðleikhússins.
að ekki hefur verið tryggt fjármagn
til samfelldrar vinnu við að ljúka
verkinu en undanbragðalaust þarf
að fylgja því eftir svo musteri
Thalíu í þágu íslenskrar tungu og
íslenskrar sérstöðu í menningu
þjóðanna verði með þeirri reisn og
þeim sóma, sem eðlilegt er fyrir
leikhúsgesti og starfsfólk Þjóðleik-
hússins," sagði Ámi Johnsen.
Hann sagði að árið 1985 hefði
Sverrir Hermannsson, þáverandi
menntamálaráðherra, skipað nefnd
til að undirbúa endurreisn Þjóðleik-
hússins en húsið hefði þá notið
minna en lágmarks viðhalds frá
Svavar Gestsson menntamála-
ráðherra.
Róbert Arnfinnsson leikari les
Ijóðið Öll veröldin er leiksvið.
því það var opnað fyrir 40 árum.
Eftirmaður Sverris, Birgir ísleifur
Gunnarsson, hefði einnig tekið
verkefnið föstum tökum. „Þegar
Svavar Gestsson menntamálaráð-
herra tók við embætti var komið
að því að skipa byggingamefnd.
Svavar hefur síðan fylgt málinu
fast og ákveðið eftir og nú er lokið
fyrri lotu í fyrsta áfanga endur-
reisnar Þjóðleikhússins."
Framkvæmdin ótrúlega erfið
Árni sagði að framkvæmd þessa
verks hefði verið ótrúlega erfið.
Annars vegar vegna þess að allt
innra kerfi Þjóðleikhússins væri
mjög flókið og tæknivætt og hins
vegar vegna mikils tilfinningaflæð-
is úr ýmsum áttum í þjóðfélaginu
um eðli og réttmæti endurbóta og
endurreisnar. „Það er vel að slíkur
áhugi er fyrir Þjóðleikhúsinu, sem
mannvirki og lifandi stofnun, en
þegar til átti að taka varð bygg-
inganefndin að velja á milli þess
að endurbyggja leikhúsið í átt til
þess að verða eins konar minja-
safn, eða til þess að verða hvetj-
andi og aðlaðandi leikhús með kröf-
um fyrir nútíma tækni og viðhorf
þar sem horft væri til framtíðar,"
sagði Árni.
Hann sagði að síðari kosturinn
hefði verið valinn en stefnan mörk-
uð í anda hússins og í samræmi
við handbragð Guðjóns Samúels-
sonar arkitekts hússins. Ámi sagði
að húsameistari og hans menn
hefðu unnið verkið af mikilli alúð
og natni.
„Leikhúsið er eins og lifandi
vera, sem þolir ekki nema takmark-
að öndunarhlé. Leiksalurinn, 2.
hæð og 3. hæð eru nær fullbúnar
eftir enduropnun, en jarðhæðin er
óklár, svo og tæknikerfi, ýmsir
þættir tæknibúnaðar, svo sem loft-
ræstikerfí, lyfta fyrir hreyfihaml-
aða og þá sem eigá erfitt með að
fara um stiga, en allir hljóta að
skilja að þessu verki verður að ljúka
úr því að farið var af stað,“ sagði
Árni.
í byggingarnefndinni eiga sæti
Skúli Guðmundsson, Helga Hjör-
var, Sveinbjörn Óskarsson, Runólf-
ur Birgir Leifsson, Ásmundur Ás-
mundsson, sem tók við af Guðna
A. Jóhannessyni og Ámi Johnsen,
sem tók við formennsku í nefndinni
af Skúla Guðmundssyni á fyrra
falli framkvæmda. Verkefnisstjóri
í upphafí var Gunnar St. Ólafsson
en Gunnar Torfason tók við því
starfí skömmu eftir að fram-
kvæmdir hófust.