Morgunblaðið - 07.04.1991, Qupperneq 6

6 FRETTIR/INNLENT
MORG0NBLAÐIÐ SUNNUDAGUR'7. APRÍL 1991
Ætla mér að nema
sönginn til fuUnustu
- segir Tómas Tómasson sem
syngur Sparafucile í Rigoletto
í HLUTVERKI leigumorðingjans Sparafucile í Rigoletto eftir Gius-
eppe Verdi, sem Islenska óperan hefur sýnt í vetur, er ungnur
óperusöngvari sem ekki hefur sést á sviði áður, Tómas Tómas-
son. Hann hefur sungið með óperukórnum í hálft annað ár en
stundar söngnám hjá Elísabetu Erlingsdóttur í Tónlistarskólanum
í Reykjavík.
„Ég byijaði að syngja með kór
Menntaskólans við Hamrahlíð
þegar ég var í námi þar. Á þeim
tíma vaknaði áhugi minn á söngn-
um og ég ákvað að læra meira
þó að í upphafi hafi ég ekki haft
í hyggju að helga mig söngnum.
Það má í raun segja að þetta
hafi gerst smátt og smátt,“ sagði
Tómas, í samtali við Morgunblað-
ið.
Tómas hefur verið í Óperukórn-
um frá því haustið 1989. „Sem
kórmeðlimur var ég fenginn til
að æfa þetta einsöngshlutverk í
Rigoletto. Það var mjög spenn-
andi að fá að taka þátt í þessu.
Ég æfði hlutverkið á tiltölulega
afslöppuðum forsendum af því að
það stóð aldrei beinlínis til að ég
myndi syngja það á sýningum,
heldur einungis til að æfíngar
gætu gengið upp með öðrum ein-
söngvurum. Kannski var það
ástæðan fyrir því að ég náði góð-
um tökum á því og gat sungið það
á síðustu æfingum nógu sannfær-
andi til þess að Garðar Cortes
ákvað að ég ætti að fá að spreyta
mig á sýningum," sagði Tómas.
Sýningum á Rigoletto lýkur um
næstu helgi en fyrirhugað e'r að
Tómas Tómasson óperusöngvari
Tómas syngi einsöng á tónleikum
í Kristskirkju sem haldnir verða í
lok þessa mánaðar og eru æfíngar
þegar hafnar. „Hlutverkið í Rigo-
letto hefur orðið til þess að mér
hefur verið treyst til að syngja
verk eftir Haydn, Nelsonmessu,
með söngsveitinni Fílharmóníu í
lok apríl í einsöngshlutverki með
þremur öðrum einsöngvurum. Það
verður frumraun mín sem ein-
söngvara á tónleikum með kór og
hljómsveit," sagði Tómas.
„Ég hef ekki velt því mikið fyr-
ir mér hvað ég muni gera að lo-
knu náminu í Tónlistarskólanum
en það kemur ýmislegt til greina.
Ég er núna að vinna að sjöunda
stiginu en að loknum átta stigum
er hægt að bæta við sig tveimur
árum og taka einsöngvarapróf eða
fara í háskóla erlendis, í einka-
skóla eða til einkakennara.Ég veit
ekki hvað verður fyrir valinu hjá
mér en það er þó ljóst að söngnám-
inu ætla ég að ljúka,“ sagði Tóm-
as að lokum.
Óskammfeilinn kosningavíxill
- segir fjármálaráðherra um úthlutun á hafnafé
ÓLAFUR Ragnar Grímsson, fjármálaráðherra, mótmælir þeirri
túlkun Sighvats Björgvinssonar, formanns fjárveitinganefndar
Alþingis, sem fram kom í Morgunblaðinu í gær, að fjármálaráðu-
neytið hafi lagt blessun sína yfir tillögur fjárveitinganefndar um
úthlutun hundrað milljóna króna til hafnaframkvæmda. Hann seg-
ir úthlutun nefndarinnar vera óskammfeilinn kosningavíxil full-
trúa Sjálfstæðisflokks, Framsóknarflokks og Alþýðuflokks.
Ólafur sagði í samtali við Morg-
unblaðið í gær, að fjármálaráðu-
neytið hefði ákveðið að gera ekki
athugasemdir við tillögur sam-
gönguráðuneytisins. „Við reiknuð-
um með því að fjárveitinganefnd
myndi einnig fallast á þær, sér-
staklega vegna þess að samgöngu-
ráðuneytið skipti ekki allri upp-
hæðinni og það var þá akveðin
fjárhæð eftir sem fjárveitinga-
nefnd gat ákveðið hvað ætti að
gera við. Ég kann því þess vegna
illa að Sighvatur Björgvinsson sé
að reyna að gera fjármálaráðu-
neytið samábyrgt fyrir þessu
hneyksli sem gerðist í undirnefnd
fj árveitinganefndar. “
Ólafur sagði fulltrúa Sjálfstæð-
isflokks, Framsóknarflokks og Al-
þýðuflokks í fjárveitinganefnd
hafa sett sjálfa sig í undirnefnd
til þess að skipta þessum hafna-
peningum. Þeir hafí tekið inn þrjá
staði og það segi sína sögu að
staðirnir séu í kjördæmum þeirra
sjálfra, Pálma Jónssonar, Alex-
anders Stefánssonar og
Sighvats Björgvinssonar.
„Að’ taka Blönduós inn í þetta
er hámark óskammfeilninnar,"
sagði Ólafur og hann sagði jafn-
framt að þessi byijunarupphæð á
Blönduósi, 16 milljónir, þýði ávís-
un upp á 200 til 300 milljónir í
viðbót. „Hún hefur það í för með
sér að ef halda á áfram með
Blönduósshöfnina fá aðrar hafnir
á Norðurlandi vestra nánast ekki
neitt á næstu árum.“
-----*-*-*----
Nafn ferm-
ingarbarns
misritaðist
Meðal fermingarbarna í Lang-
holtskirkju í dag, sunnudaginn
7. apríl klukkan 13:30, er Þuríður
Ósk Sigurjónsdóttir, Álfheimum
38, en nafn hennar misritaðist í
Morgunblaðinu í gær.
Skýrsla
Goldman Sachs:
> ____________
Olafur Ragn-
ar hefur mis-
skilið málið
- segirJónSig-
urðsson
JÓN Sigurðsson iðnaðarráð-
herra segir að Ólafur Ragnar
Grímsson fjármálaráðherra hafi
misskilið skýrslu alþjóðlega fjár-
mögnunarfyrirtækisins Gold-
man Sachs, ef hann lesi út úr
henni að Persaflóastríðið hafi
ekki haft áhrif á alþjóðlega fjár-
magnsmarkaði nema í tæpa
viku, og því ekki verið nein fyrir-
staða í fjármögnun álvers á Keil-
isnesi.
„Persaflóastríðið, með öðru sem
gerst hafði á fjármagnsmarkaði,
hefur tafið þetta mál. Þar dugir
ekki fyrir Ólaf Ragnar Grímsson
að vitna í fyrirtæki eins og Gold-
man Sachs,“ sagði Jón Sigurðsson.
„Það sem Goldman Sachs hefur
verið að segja fjármálaráðherra er
að Persaflóastríðið hafí ekki tor-
veldað fjármögnun fyrirtækja með
fullkominni ríkisábyrgð. Og það
liggur auðvitað í hlutarins eðli, að
við þær aðstæður sem ríkt hafa,
hafa fjármagnsmarkaðirnir fælst
áhættulán til fyrirtækja og þar með
léttist róðurinn fyrir opinbera aðila.
Auðvitað er það rétt, að á fullkomn-
um markaði er yfirleitt hægt að
fjármagna hvers konar fyrirtæki
ef menn eru tilbúnir að borga hvaða
vexti sem er. En það eru menn að
sjálfsögðu ekki. Ég held að Ólafur
Ragnar sé þarna að rugla saman
málum eða hafi ekki lagt rétt út
af texta Goldman Sachs,“ sagði
iðnaðarráðherra.
Fjármálaráðherra fjallaði um
skýrslu Goldman Sachs á fram-
boðsfundi í vikunni og sagði þar
að iðnaðarráðherra hefði verið með
fyrirslátt þegar hann kenndi Persa-
flóastríðinu um tafir á samningum
um álversbyggingu.
Þyrluvakt lækna:
Fljúgandi gjörgæsla sem
bjargaði 21 manni í fyrra
ÞYRLUSVEIT lækna hefur starfað í fimm ár. í henni eru sjö lækn-
ar; fimm karlar og tvær konur. Sveitin var 102 sinnum kölluð út á
síðasta ári og eru það-20% fleiri útköll en árið 1989. Sveitin er vel
búin tækjum, nokkurskonar fljúgandi gjörgæsla og þau fimm ár
sem hún hefur starfað hefur sjúklingur aldrei látist í flutningum
hjá henni.
Flugsveit lækna, talið frá vinstri. Arnaldur Valgarðsson, Svein-
björn Brandsson, Gunnar Guðjónsson, Alma Möller, Helga Magn-
úsdóttir. Á myndina vantar Gunnar Brynjólf Gunnarsson og Þor-
vald Ingvarsson.
Læknamir Alma Möller og
Helga Magnúsdóttir eru einu kon-
urnar í þyrlusveitinni, Alma hefur
starfað þar í tæpt ár og Helga í
tvo mánuði. Þeim bar saman um
að starfíð væri skemmtilegt og
veitti vissa tilbreytingu frá hefð-
bundnu starfi lækna á sjúkrahús-
um.
„Það er alltaf gott að gera
gagn og geta nýtt það sem maður
hefur lært. Félagsskapurinn er
skemmtilegur og svo ferðast mað-
ur tölvert um landið og það er
gaman að skoða landið úr þeirri
hæð sem þyrlan flýgur í,“ segir
Alma. En hvers vegna gengu
stúlkurnar til liðs við sveitina?
„Ætli það hafi ekki verið áhugi
á flugi og björgunarstarfí al-
rnennt," segir Helga. „Strákarnir,
sem ég hafði unnið með og voru
í sveitinni, spurðu hvort ég vildi
ekki vera með,“ segir Alma, sem
varð fyrst kvenna til að ganga í
sveitina. „Ég hélt fyrst að maður
þyrfti að hafa krafta í kögglum
til að geta þetta en þeir sann-
færðu mig um að svo væri ekki
þannig að ég bauð mig fram og
var ráðin,“ segir hún.
Þær sögðu að hvorki þýddi fyr-
ir flugveika né sjóveika að vera í
þessu starfi því oft væri frekar
leiðinlegt veður þegar farið væri
til aðstoðar. Einnig væri útilokað
að vera lofthræddur. „Ég er
reyndar mjög sjóveik og stundum
flugveik, en það er eins og þetta
hverfi þegar mikið er um að vera,“
segir Helga.
Áður en læknir hefur störf í
þyrlusveitinni fær hann ákveðna
grunnþjálfun í að síga úr þyrlunni
við fjölbreyttar aðstæður og síðan
eru vikulegar æfingar auk þess
sem læknarnir fara með Land-
helgisgæslunni út á land í tengsl-
um við Slysavarnaskóla SVFI.
Þær Alma og Helga voru sam-
mála um að það væri í rauninni
sáraeinfalt að síga. „Maður gerir
ekkert annað en hanga,“ segir
Helga. „Mér finnst gaman að síga.
Þetta er ekkert óþægilegt og
maður hangir ekki í lausu lofti
eins og einhveijir kunna að halda,
því við erum í sérstökum sigbux-
um og sitjum í þeim. Við treystum
flugmanni þyrlunnar og þeim sem
sér um að láta okkur síga fyllilega
og það eru eiginlega þeir sem sjá
um þetta. Þegar sigið er í skip
er líka sett lína niður í skipið
þannig að áhöfnin tekur þátt í að
koma okkur um borð,“ segir
Alma.
Þyrlusveitin er vel búin tækj-
um. „Við höfum helstu lyf og
tæki um borð þannig að unnt er
að veita sérhæfða læknismeðferð
og hægt að viðhafa náið eftirlit
með sjúklingi á leiðinni,“ segja
þær Alma og Helga. Alma bætti
síðan við: „Við erum eiginlega
eins og fljúgandi gjörgæsla."
Þær sögðu að vinnuaðstaða um
borð væri erfið vegna þess að
þyrlan væri ekki stærri en raun
ber vitni. Vonandi stæði það til
bóta með nýrri og stærri þyrlu.
Á síðasta ári voru læknar sveit-
arinnar 102 sinnum kallaðir út
með þyrlunni og eru það 20% fleiri
útköll en árið 1989. Hvert útkall
er metið sérstaklega og var talið
að læknir hefði verið nauðsynleg-
ur eða þýðingarmikill í 72 af út-
köllunum.
Þyrlusveitin aðstoðaði 130 ein-
staklinga á síðasta ári og er talið
að 21 mannslífi hafi þá verið
bjargað með TF-SIF. í þau fimm
ár sem sveitin hefur starfað hefur
sjúklingur aldrei látist á meðan
verið er að flytja hann á spítala.
Flest útköll eru að kvöldi eða
nóttu, eða 72% og því telja lækn-
ar ljóst að þyrluvaktin þurfí að
starfa allan sólarhringinn eins og
raunin er. Læknarnir standa sínar
venjulegu vaktir á spítölunum en
þegar þeir eru á þyrluvakt eru
þeir í þannig störfum að þeir geta
fengið sig lausa án fyrirvara.
Aðstoðar þyrlusveitarinnar er
oftast óskað af læknum vegna
veikinda eða slysa en samt hefur
beiðnum þeirra fækkað um 30%
frá síðasta ári. Skipstjórar biðja
oft um aðstoð þyrlusveitarinnar,
björgunarsveitir og lögregla einn-
ig og mjög hefur færst í vöxt að
hinn almenni borgari biðji um
aðstoð.
Ætli þyrlulæknum sé ekki oft
færð blóm og annað sem þakklæt-
isvottur fyrir vel unnin störf? „Jú,
það hefur komið fyrir,“ segja þær
stöllur. Þær segjast oftast fylgjast
með líðan þeirra sem þær hafi
tekið þátt í að flytja. „Manni
finnst einhvern veginn að maður
eigi svolítið í því fólki sem maður
hefur flutt, sérstaklega þegar það
hefur verið mikið veikt,“ segir
Alma.