Morgunblaðið - 23.04.1991, Qupperneq 44

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 23. APRÍL 1991
14
Skoðanakannanir:
Könnun Félagsvísindastofnun-
ar næst úrslitum kosninganna
Samanburður 6 könnunum SKÁÍS, Félagsvisindastofnunar, DV og Gallup fyrir Alþingiskosningarnar 1991 (%)
SKÁÍS fróvik Félagsvis. stofnun fróvik DV fróvik Gallup fróvik Kosninga- úrslit 1991
Alþýbuflokkur 13,5 2,0 12,4 3,1 14,0 1,5 13,9 1,6 15,5
Framsóknarflokkur 18,0 0,9 20,2 1,3 19,0 0,1 18,9 0,0 18,9
Sjófstæ&isflokkur 45,4 6,8 40,4 1,8 45,1 6,5 42,0 3,4 38,6
Alþýðubandalag 11,6 2,8 15,1 0,7 U,3 3,1 11,6 2,8 14,4
Kvennalisti 8,2 0,1 9,8 1,5 8,0 0,3 9,6 1,3 8,3
Aðrir 3,3 2,4 2,6 <5,0 4,3
FRÁVIK samanlagt: 12,6 8,4 11,5 9,1
KÖNNUN Félagsvísindastofn-
unar sem framkvæmd var fyrir
Morgunblaðið viku fyrir kosn-
ingar fór næst úrslitum kosn-
inganna af þeim könnunum sem
birtar voru fyrir kosningar.
Heildarfrávikið fyrir fimm
stærstu flokkana var minnst í
könnun Félagsvísindastofnun-
ar, eða 8,4% á móti 11,5%-12,6%
hjá öðrum könnunaraðilum.
Morgunblaðið ræddi við for-
svarsmenn þeirra fyrirtækja og
stofnana sem skoðanakannan-
irnar gerðu um niðurstöður
kannananna og úrslit kosning-
anna. Ekki náðist í forsvars-
menn Gallup.
Heildarfrávikið fyrir fimm
stærstu flokkana leiðir í ljós hversu
vel könnun sýnir kosningaætlanir
flestra kjósenda. Mesta einstaka
frávikið var 6,8% hjá Skáís en
minnst hjá Gallup, þar sem niður-
stöður könnunarinnar leiddu í ljós
að Framsóknarflokkurinn fengi
18,9% fylgi sem hann fékk í kosn-
ingunum. Þarna ber þó að hafa í
huga að könnun Skáís var gerð
dagana 5.-9. apríl, eða tveimur
vikum fyrir kosningar og ber flest-
um saman um að fylgi flokkanna
hafi tekið breytingum eftir þann
tíma.
Óvæntu úrslitin komu
fram í könnuninni
Stefán Ólafsson, forstöðumaður
Félagsvísindastofnunar, benti á
það í samtali við Morgunblaðið að
stærstu óvæntu tíðindi kosnin-
gaúrslitanna hefðu verið komin
fram í könnun Félagsvísindastofn-
unar sem gerð var dagana 13.-
15.apríl.
„Könnun okkar leiddi í ljós að
fylgi Sjálfstæðisflokks væri veru-
lega minnkandi og gæti farið niður
fyrir 40%, og að Aiþýðubandalagið
væri mjög að auka fylgi sitt frá
því sem verið hefur allt síðasta
kjörtímabil. Þetta kom ekki fram
í neinni annarri könnun sem birt
var fyrir kosningar," sagði Stefán.
„Fylgi Sjálfstæðisflokks mæld-
ist 40,4% hjá Félagsvísindastofnun
en 43,8-45,4% í öðrum könnunum
sem birtar voru fyrir kosningar.
Samanburður á síðustu og næsts-
íðustu könnunum Félagsvísinda-
stofnunar sýndi auk þess að fylgi
flokksins var mjög minnkandi, og
sú þróun virðist hafa haldið áfram
í síðustu vikunni, en þá fluttist
fylgi Sjálfstæðisflokks yfir á Al-
þýðuflokk. Stærsta frávik í könnun
Félagsvísindastofnunar var einmitt
á fylgi Alþýðuflokksins," sagði
Stefán.
Ekki má rugla saman frávikum
og skekkjumörkum
I könnun Skáís, sem gerð var
dagána 5.-9. apríl, voru samanlögð
frávik hæst. Að sögn Braga Jós-
epssonar dósents, er skýringin á
því eðlileg þar sem útilokað sé að
bera saman frávik á könnunum
sem gerðar eru á mismunandi tím-
um. „Fólk verður að átta sig á því
að frávik eru ekki það sama og
skekkjumörk. Skoðanakönnun
mælir það ástand sem er á ákveðn-
um tíma þannig að þó að úrslit
kosninga verði önnur en niðurstöð-
ur skoðanakönnunar leiddu í ljós
er ekki hægt að tala um rétt eða
rangt í því sambandi. Það er eðli-
Iegt að frávik sé meira þremur
vikum fyrir kosningar en viku fyr-
ir kosningar. Fylgi flokkanna
breytist oft fram á síðasta dag og
það er greinilegt að töluverð breyt-
ing varð á fylgi Sjálfstæðisflokks
og Alþýðubandalags á síðustu
mánuðunum og vikunum fyrir
kosningarnar á laugardaginn,“
sagði Bragi í samtali við Morgun-
blaðið.
„Sé litið á þær kannanir sem
við höfum verið að gera á fylgi
flokkanna á fjögurra vikna fresti
einkum frá því í desember á síð-
asta ári og fram að kosningum
kemur í ljós að það var ákveðin
þróun á fylgi þeirra. í byijun febrú-
ar tók Sjálfstæðisflokkurinn að
missa flugið og lækkaði síðan um
8% frá því könnunin var gerð í
mars og þangað til síðasta könnun-
in okkar var gerð um hálfum mán-
uði fyrir kosningar. Það er jafn-
framt almenn skoðun meðal þeirra
sem vinna að skoðanakönnunum
að fylgi flokksins hafi dalað síð-
ustu tvær vikurnar," sagði Bragi.
„Á sama hátt byrjaði Alþýðu-
bandalagið að styrkja sinn hag
nokkuð fyrir kosningar og var í
uppsveiflu í síðustu könnuninni
okkar. Hinir flokkarnir voru allir
í nokkuð miklu jafnvægi þannig
að mælingin á þeim hálfum mán-
uði fýrir kosningar var mjög svipuð
og úrslit kosninganna leiddu í ljós,“
sagði Bragi.
Sjálfstæðisflokkurinn tapaði
fylgi undir lokin
Haukur Helgason aðstoðarrit-
stjóri á DV sagðist telja að skoð-
anakannanirnar sem gerðar voru
fyrir kosningar hafi sannað upplýs-
ingagildi sitt. „Það hefur verið tal-
að um að það sé eðlilegt að það
muni að meðaltali á flokk tveimur
til þremur prósentustigum á könn-
un sem gerð er nokkrum dögum
fyrir kosnmgar og úrslitum kosn-
inganna. Ég reiknaði meðaltal á
þá flokka sem í framboði voru hjá
Félagsvísindastofnun, DV og Skáis
og fékk út að það munaði um einu
prósentustigi að meðaltali á flokk
hjá öllum þremur. Það ipunaði
minnstu hjá Félagsvísindastofnun
eða 1.0% en hjá DV munaði 1.2%
að meðaltali á flokk. Þessar kann-
anir koma því mjög svipað út og
allar sögðu þær ágætlega til um
úrslit kosninganna," sagði Haukur.
Skoðanakönnun DV var gerð
dagana 16. og 17. apríl. Þá fékk
Sjálfstæðisflokkurinn 45,1% fylgi
þein'a sem afstöðu tóku. í kosning-
unum hlaut hann hins vegar 38,6%
fylgi. Aðspurður að því hvernig
Haukur skýrði þetta háa frávik á
niðurstöðum könnunarinnar og
úrslitum kosninganna, sagðist
hann telja að Sjálfstæðisflokkurinn
hefði misst fylgi síðustu dagana
fyrir kosningar. „Hið háa frávik
hjá Sjálfstæðisflokki hlýtur að
skýrast með því að hann hafi verið
að missa fylgi undir lokin, jafnvel
eftir sjónvarpsumræðurnar kvöldið
fyrir kosningarnar," sagði Haukur.
„Ég held að það hafi verið stöð-
ug breyting á fylgi flokkanna síð-
ustu dagana og fjöldi fólks hafi
ekki gert upp hug sinn fyrr en á
síðustu stundu, sérstaklega eftir
sjónvarpsumræðurnar á föstu-
dagskvöld. Niðurstöður benda til
þess að Alþýðubandalagið hafi
fengið töluvert af fylgi þess fólks
sem var óákveðið fram á síðustu
stundu,“ sagði Haukur.
taredo"M/T Laredo* LTL M+S*PLUS Steeler* Ralley’GTS
Hjólbarðar fyrir þá sem gera kröfur
— Einstök mýkt í akstri.
— HljóSlátir. — Ótrúleg ending.
— Frábært grip við allar aöstæöur.
UNIROYAL
w
NYTT! Frábær vöru- og sendibíladekk í flestum stærSum
SÖLUAÐILAR: GUMMIVINNUSTOFAN HF.
og umbo&sa&ilar um allt land
RETTARHALSI 2
SKIPHOLTI 35
Minntist dagsins með
því að keppa í þríþraut
Keflavík.
„KOSNINGADAGURINN er svolítið sérstakur í niínuni huga, ekki
bara vegna alþingiskosninganna heldur Hka vegna þess að á þess-
um degi fyrir fjórum árum fór ég út á íþróttavöll fyrir hálfgerða
rælni og komst þar fjóra hringi með herkjum. Síðan hef ég hreyft
mig reglulega, synt, hjólað og hlaupið og mér fannst upplagt að
minnast dagsins með þessum hætti,“ sagði Sturlaugur Björnsson
í Keflavík sem notaði kosningadaginn til að keppa í þríþraut.
Sturlaugur sem er 63 ára hljóp
5 km á tímanum 22.54,3 mín.,
synti 750 m á 18.36,3 mín., og
hjólaði 20 km á 49.01,3 mínútum
sem verður að teljast allgott. Stur-
laugur sagðist hafa stundað knatt-
spyrnu á sínum yngri árum en
síðan hefði hann lítið hreyft sig
þar til á kosningadaginn 1987
þegar áhuginn vaknaði að nýju.
„Þetta hefur verið skemmtilegur
tími, ég hef tekið þátt í skemmti-
skokki Reykjavíkurmaraþonsins á
hverju ári síðan 1988 og ég ætla
svo sannarlega ekki að láta hér
við sitja,“ sagði Sturlaugur enn-
fremur.
BB