Morgunblaðið - 23.06.1991, Blaðsíða 27

xeer
M'é'ftöÚ R'tí
laHUOHf

Ráðherrafundur EB og EFTA í Lúxemborg:
Stj órnarandstaðan tekur
túlkun ráðherra með varúð
FULLTRÚAR sljórnarandstöð-
unnar í utanríkismálanefnd Al-
þingis taka með varúð túlkun
íslenskra ráðheria á niðurstöð-
um ráðherrafundar Evrópu-
bandalagsins og EFTA í Luxem-
borg fyrr í þessari viku.
í samtölum við Morgunblaðið
Páll Pétursson, Framsóknarflokki:
Óskandi að samning-
ar um tollfrelsi fyr-
ir fiskafurðir náist
PÁLL Pétursson Framsóknarflokki segir að enn sé fremur lítið hendur
á að festa í Luxemborgarsamkomulaginu. Þá renni og tvær grímur á
hann þegar hann heyri frá Brussel að embættismenn þar líti ekki svo
á að samið hafi verið um tollfrelsi fyrir íslenskar fiskafurðir.
Páll segir að sér finnist ráðherr-
arnir sem voru í Luxemborg heldur
ekki á einu máli. „Það er annar
hljómur í máli Þorsteins Pálssonar
en Jóns Baldvins", sagði Páll. „Jón
talar um að stórsigur hafi unnist en
Þorsteinn segir lítið handfast í mál-
inu.“
Páll kveðst fagna því ef það náist
að semja um tollfrelsi fyrir fisk og
að því sé stefnt. Enn séu þó greini-
lega margir lausir endar í þessu
- máli. Páll segir það hafa verið stefnu
framsóknarmanna að ná samningum
um evrópskt efnahagssvæði með
ákveðnum fyrirvörum. Nú væru
mörg atriði sem þyrfti að athuga
vel. I því sambandi nefndi Páll sér-
staklega að koma þyrfti í veg fyrir
að útlendir aðilar gætu keypt upp
íslensk fyrirtæki.
„Mér líst heldur ekkert á það að
útlendingar fái sama rétt og íslend-
ingar til að kaupa hér lendur,“sagði
Páll og sagðist hafa farið fram á það
í utanríkismálanefnd Alþingis að
nefndin léti gera sérstaka lögfræði-
lega úttekt á þeirri hlið málsins.
bentu fulltrúar Alþýðubandalags,
Framsóknarflokks og Kvennalista á
að þ'essi fundur, og niðurstaða hans,
væri túlkuð mjög misjafnlega af
ráðherrum einstakra landa.
Þá gerðu þeir einnig athuga-
semdir við ýmis atrjði í samningun-
um um evrópskt efnahagssvæði.
Nefndu þeir rneðal annars, að svo
virtist sem erfitt yrði að hindra er-
lend fyrirtæki að eignast hlut í
íslenskum sjávarútvegsfyrirtækjum
gegnum íslensk dótturfyrirtæki,
þótt í gildi yrði fyrirvari um fjárfest-
jngu erlendra aðila í íslenskum sjáv-
arútvegi.
Höfuðstöðvar Evrópubandalagsins í Brussel.
Ólafur Ragnar Grímsson formaður Alþýðubandalagsins:
Utanríkisráðherra bauð
gagnkvæmar veiðiheimildir
ÓLAFUR Ragnar Grímsson for-
inaður Alþýðubandalagsins og
fulltrúi flokksins í utanríkis-
málanefnd, segir að á meðan
ekkert sé til skriflegt á blaði,
um það sem gerðist á fundi ráð-
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, Kvennalista:
Lít ekki á viðræðurnar í
Lúxemborg sem samkomulag
ÞRÓUNINA sem Islendingar eru að ganga inn í ef af samningum um
evrópskt efnahagssvæði verður, segir Ingibörg Sólrún Gísladóttir þing-
kona Kvennalistans vera höfuðatriði, og þá þróun verði að hafa í huga
í allri umfjöllun um þetta mál.
„Ég lít svo á að evrópskt efnahags-
svæði verði bákn sem erfitt verði að
stjórna og hafa eftirlit með eftir lýð-
ræðislegum leiðum. Hlutverk þjóð-
kjörinna fulltrúa og þjóðþinga kemur
til með að takmarkast mjög. Með
evrópsku efnahagssvæði sýnist mér
að Efta- ríkjunum verði boðinn að-
gangur að mörkuðum gegn því að
þau aðlagi öll sín viðskipti og verslun
að því sem gildir í Evrópubandalag-
inu. Ég held að enginn hafi trú á
því að evrópska efnahagssvæðið sé
hugsað til frambúðar heldur sé þarna
um að ræða fyrsta skrefið í átt til
inngöngu í Evrópubandalagið."
Ingibjörg Sólrún kveðst ekki geta
litið svo á að neitt samkomulag hafi
verið gert í Lúxemborg. Eins og við-
ræðurnar þar hafi verið kynntar fyr-
ir sér þá hafi íslenskir og norskir
samningamenn lagt fram hugmyndir
sem hafi verið tekið jákvætt í en öll
nánari útfærsla á þeim hugmyndum
sé eftir. Ingibjörg Sólrún segir það
hins vegar vera rétt að þær fiskveiði-
heimildir sem boðnar hafi verið í
þessum tillögum séu ekki stórkostleg
fórn af hálfu íslendinga. Það fari
síðan allt eftir útfærslunni hvort
hægt verði að fallast á þessar hug-
myndir.
„Hér skiptir það einnig miklu
máli hvort um er að ræða tvíhliða
samning milli ísiendinga og Evrópu-
bandalagsins, eða hvort þessar fisk-
veiðiheimildir eiga að verða óijúfan-
legur hluti af samningunum um evr-
ópskt efnahagssvæði", segir Ingi-
björg Sólrún. „Ef þetta er tvíhliða
samningur og ekki verður hægt að
uppfylla hann af ófyrirsjánlegum
orsökum þá falla veiðiheimildir niður
af sjálfu sér. Sé þetta hins vegar
hluti af samningum um evrópskt
efnahagssvæði þá er málið miklu
flóknara, því að þá reikna ég með
að við verðum skilyrðislaust að veita
veiðiheimildir til þess að halda tollf-
ríðindum okkar.“
Einnig segir Ingibjörg Sólrún að
það sé mikilvægt að fá staðfest með
hvaða hætti fyrirvari íslendinga um
fjárfestingu erlendra aðila í fiskveið-
um og fiskvinnslu sé. Þá hafi líka
komið fram að embættismenn Evr-
ópubandalagsins virðist túlka sam-
komulagsdrögin sem gerð voru í
Lúxemborg öðru vísi en íslending-
arnir sem þar voru, og það sé útilok-
að að taka afstöðu til þessara hug-
mynda fyrr en fyrir liggi sameigin-
legur skilningur beggja aðilja á þeim.
herra EFTA og Evrópubanda-
lagsins í Luxemborg, sé erfitt
að taka afstöðu til þess.
„Það duga engin Viðeyjarvinnu-
brögð í þessum málum,“ sagði
Ólafur Ragnar. „Það er erfitt að
gera sér nákvæma grein hvað
gerðist á fundinum í Luxemborg.
Ekkert skriflegt liggur fyrir frá
fundinum heldur er eingöngu um
að ræða munnlegar lýsingar ís-
lendinga og Norðmanna annars-
vegar og Evrópubandalagsins hins
vegar. En það er ljóst, að utanrík-
isráðherra Islands hafði frum-
kvæði um að setja fram tilboð um
gagnkvæmar veiðiheimildir fyrir
Evrópubandalagið innan íslenskr-
ar fiskveiðilögsögu, án þess að
kynna slíkt tilboð í utanríkismála-
nefnd. Það er einnig mjög sér-
kennilegt að hafa frumkvæði um
slíkt tilboð, þegar ljóst er að for-
maður utanríkismálanefndar hef-
ur undanfarið talað mjög afdrátt-
arlaust gegn slíku tilboði.
Ef það kemur á daginn að Evr-
ópubandalagið hefur ákveðið að
afnema alla tolla af íslenskum
ssjávarútvegsvörum án þess að fá
veiðiheimildir í staðinn fyrir það,
það er það nokkuð mikilvægt S
málinu. Hins vegar greindi ut-
anríkisráðherra sjálfur frá því á
fundi utanríkismálanefndar, að
utanríkisráðherrar sumra Evrópu-
bandalagsríkjanna hefðu haldið
því fram heima hjá sér eftir fund-
inn í Luxemborg, að þar hefði
fengist viðurkenning á því að fisk-
veiðar kæmu í staðinn fyrir mark-
aðsaðgang, en við skulum vona
að utanríkisráðherra íslands hafi
rétt fyrir sér 5 frásögninni af þessu
heiðursmannasamkomulagi,"
sagði Ólafur Ragnar.
Hann sagði að algerlega ætti
eftir að útfæra tilboð utanríkisráð-
herra um gagnkvæmar veiðiheim-
ildir og setja það á blað. „Þessu
til viðbótar virðist EFTA hafa fall-
ist á hugmyndir um að greiða
verulegar upphæðir í sérstakan
styrktarsjóð fyrir fyrirtæki í
Suður-Evrópu, og það er óneitan-
lega skondið, að ríkisstjórn sem
er að kappkosta að hætta að
styrkja fyrirtæki hér á íslandi,
skuli sömu dagana bjóðast til að
borga verulegar upphæðir í sér-
stakan styrktarsjóð fyrir fyrirtæki
í Evrópu,“ sagði Ólafur Ragnar.
Hann nefndi til viðbótar að
ýmis stórmál, sem snertu samn-
ingana um evrópskt efnahags-
svæði, væru enn óútrædd, svo sem
um rétt útlendinga til landakaupa
á íslandi og hvort samruni íslenska
hlutabréfamarkaðarins við mark-
að í EB, opni möguleika fyrir dótt-
urfyrirtæki eða eignarhaldsfyrir-
tæki erlendra fyrirtækja á íslandi,
að kaupa hiutabréf í íslenskum
sjávarútvegsfyrirtækjum, og út-
lendingar þannig komist bakdyra-
megin inn í landhelgina.
Ársreikningur Reykjavíkurborgar:
Fjárhagsstaða borgarinnar afar traust
- segir Davíð Oddsson, borgarstjóri
ÁRSREIKNINGUR Reykjavíkurborgar og fyrirtækja hennar fyrir árið
1990 var til fyrri umræðu á fundi borgarstjórnar á fimmtudaginn.
Samkvæmt reikningnum voru tekjur borgarinnar á árinu 1.556.584.762
krónur, gjöld 7.656.303.692 krónur og til eignabreytinga var varið
2.900.281.070 krónum. Frávik á tekjuhlið miðað við fjárhagsáætlun
reyndist um 1,1%. Davíð Oddsson, borgarstjóri, sagði að ársreikningur-
inn sýndi afskaplega trausta fjárhagsstöðu borgarinnar og að fyrir-
tæki borgarinnar væru því sem næst skuldlaus, þrátt fyrir verulega
eignaaukningu á undanförnum árum. Sigrún Magnúsdóttir, Framsókn-
arflokki, taldi á hinn bóginn að reikningurinn sýndi versnandi stöðu
borgarinnar og Siguijón Pétursson, Alþýðubandalagi, vakti athygli á
því, að eignaaukning borgarinnar væri gríðarleg.
Davíð Oddsson, borgarstjóri, gerði
grein fyrir ársreikningum og sagði
hann að endanleg niðurstaða fjár-
hagsáætlunar fyrir árið 1990 hefði
verið sú, að tekjur hefðu verið áætl-
aðar 10.675,9 milljónir króna, gjöid
7.828,7 milljónir og afgangur til
eignabreytinga 2.847,6 milljónir.
Bókfærðar tekjur hefðu hins vegar
reynst 10.556,6 milljónir eða um
1,1% undir áætlun, rekstrargjöld
7.656,3 milljónir eða um 2,2% undir
áætlun og til eignabreytinga hafi
verið varið 2.900,3 milljónum eða
53,1 milljón umfram áætlun.
Sagði Davíð að ástæða þess, að
bókfærðar tekjur hefðu reynst minni
en áætlað vær, væri sú, að borgar-
sjóður hefði endurgreitt ríkissjóði
241,3 milljónir króna af stað-
greiðslufé, sem borgin hefði fengið
á árunum 1988 og 1989. Þessi endur-
greiðsla hefði verið dregin frá út-
svarstekjum. Hefði það ekki verið
gert hefðu tekjur borgarinnar sam-
kvæmt reikningi verið 10.797,9 millj-
ónir, eða um 1,1% umfram áætlun.
Davíð gerði einnig grein fyrir
stöðu einstakra fyrirtækja borgar-
innar og kom þar fram, að rekstrar-
afgangur hefði orðið hjá Vélamið-
stöð, Malbiksstöð, Gijótnámi, Pípu-
gerð, Vatnsveitu, Rafmagnsveitu,
Hitaveitu og Reykjavíkurhöfn, en
útkoman hefði verið neikvæð hjá
Trésmiðju, jlílastæðasjóði, Húsa-
tryggingum og Strætisvögnum.
1 lok ræðu sinnar sagði borgar-
stjóri: „Reikningur þessi sýnir að
fjárhagsstaða Reykjavíkurborgar er
afskaplega traust og áætlanir hafa
staðist betur en oftast áður. Fyrir-
tæki borgarinnar eru því sem næst
skuldlaus, þrátt fyrir verulega eigna-
aukningu á undanförnum árum.
Þessi fyrirtæki eru einhver öflugustu
fyrirtæki landsins og veita trausta
og örugga þjónustu á mörgum svið-
um. Lánastaða borgarsjóðs er einnig
traust, þótt langtímalán hafí aukist
nokkuð, ekki síst vegna kaupa á fé-
lagslegum íbúðum, en þeim fylgja
hagstæð langtímalán."
Sigrún Magnúsdóttir, borgarfull-
trúi Framsóknarflokks, sagði árs-
reikninginn sýna versnandi stöðu
borgarsjóðs. Til dæmis lækkaði
hreint veltufé um helming og yfir-
dráttur á hlaupareikningi í Lands-
banka hefði nánast tvöfaldast. Þetta
væri annað árið í röð sem fjárveiting-
ar til byggingarframkvæmda, fast-
eignakaupa, áhaldakaupa og frain-
laga færi verulega fram úr áætlun,
en á sama tíma hefði veltuljárhlut-
fall lækkað verulega frá 1988.
Sigurjón Pétursson, borgarfulltnúi
Alþýðubandalags, sagði reikninginn
sýna, hve mikilvægt það væri í áætla-
nagerð fyrir aðila eins og Reykjavík-
urborg að verðbólgunni væri haldið
í skefjum. Hann vakti athygli á því,
að eignaaukning borgarinnar og fyr-
irtækja hennar hefði verið gríðarleg
á árinu 1990 og sagðist efast um
að nokkuð annað sveitarfélag verði
jafn miklum fjármunum í því skyni.
ÁRNAÐ HEILLA
Sjötugur er í dag, 23. júní,
Guðbrandur Þorláksson frá
Veiðileysu á Ströndum, Öldu-
götu 2, Hafnarfirði. Kona hans
er Ásta Dagmar Jónasdóttir.
Þau eru að heiman.