Morgunblaðið - 28.11.1991, Page 12

12
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 28. NÓVEMBER 1991
Jói og dofrastrákurinn
Bókmenntir
Eðvarð Ingólfsson
Margrét E. Jónsdóttir:
Tröllið hans Jóa.
Teikningar: Anna V. Gunnars-
dóttir.
Selfjall 1991.
Það leynir sér ekki í bókum
Margrétar E. Jónsdóttur að hún er
mikill vinur dýra og þekkir mjög
vel til þeirra. Hún hefur skrifað
þrjár dýrasögur fyrir börn og í nýj-
ustu bók sinni, Tröllinu hans Jóa,
láta þau allnokkuð að sér kveða þó
að ekki séu þau í aðalhlutverki að
þessu sinni.
Aðalpersóna sögunnar, Jóhann-
es, er með „dýradellu”. Hann á
páfagauka, hamstra og gullfiska.
Hann lætur ekki þar við sitja held-
ur tekur einnig að sér gamlan og
lúinn fresskött og dofrastrákinn
Skrögg sem er hálfgert furðudýr.
Margvísleg vandkvæði fylgja þessu
dýrahaldi og Jóhannes nýtur ekki
skilnings margra í þeim efnum.
Margrét vakti vonir þegar hún
kvaddi sér fyrst hljóðs á ritvellinum
fyrir nokkrum árum - og þær hafa
Margrét E. Jónsdóttir
ekki brugðist. Tröllið hans Jóa er
besta bók hennar til þessa og skip-
ar sér í flokk með vönduðum og
skemmtilegum ævintýrabókum. Þar
hjálpast margt að: Sagan er lipur-
GLÆSILEGT
JÓLAHLAÐBORÐ
Á GÓÐU VERÐI
Nú, þegar jólin eru í nánd, færist
jólastemmningin yfir Skrúð. Þar
ergestum og gangandi boðið
upp á stórglæsilegt jólahlaðborð, heitt
og kalt, á hagstæðu verði. Jólahlaðborð
ið er á boðstólum í hádeginu frá
kl. 12-14 á 1.590 kr. og á kvöldin frá
kl. 18-22 á 2.100 kr. Að sjálfsögðu er
jólaglögg svo alltaf til reiðu.
Ath.: Við bjóðum upp á jólaglögg og
jólahlaðborð í einkasölum - fyrir
starfsmannahópa og hvers konar
jólagleðskap.
Skrúðurkemuröllum íjólaskapið!
lofargóðu!
lega rituð og spinnur sig vel áfram.
Hún er full af kímni, hraða og
spennu. Flétturnar eru haganlega
gerðar og lesandinn spyr sjálfan sig
í sífellu: Hvað gerist næst? Lausn-
irnar liggja síður en svo í augum
uppi-
Margrét er auk þessa afar lagin
við að draga upp skýrar og einfald-
ar myndir af því sem fyrir ber í
náttúrunni' og lýsa næmleika barna
fyrir henni. Þær lýsingar efla til-
finningu ungra lesenda fyrir um-
hverfi sínu og vekja þau til vitund-
ar um að þau eru hluttakendur í
stærra lífssamhengi en oft er lýst
í bókum.
Persónusköpunin er líka góð.
Jóhannes sýnir á sér ýmsar hliðar;
er snjall að bjarga sér út úr vand-
ræðum með hnyttnum tilsvörum,
greiðvikinn og ráðhollur. Skröggur
er líka eftirminnileg og skemmtileg
persóna þó að í sumu minni hann
á ýmis furðudýr sem maður hefur
kynnst í þekktum bókum og kvik-
myndum. Hann er dreginn ljósum
dráttum - einfaldur og góðlegur -
svo að við fyrstu kynni fer manni
ósjálfrátt að þykja vænt um hann.
Hann lendir í margs konar vanda
á hálum brautum mannfélagsins og
er háður hjálpsemi Jóhannesar.
Boðskapur sögunnar er fallegur.
Samúðin er öll með lítilmagnanum.
Aumkunarverðar aðstæður kattar-
ins og Skröggs eru séðar í ljósi
mannlegs veruleika. Og hér, eins
og svo oft í raunveruleikanum, eru
það börnin sem eru næmust á hveij-
ir eru hjálpar þurfi en fullorðna
fólkið heldur að sér höndum, vill
firra sig öllum hugsanlegum vand-
ræðum.
Sagan um Tröllið hans Jóa er
bók sem börn eiga eftir að taka
fagnandi hendi. Hún á það skilið
að eftir henni verði tekið í stór-
streymi jólabóka.
Bandalag há-
skólamanna
heldur ráð-
stefnu um
gæðamat
BANDALAG háskólamanna efn-
ir til ráðstefnu um gæðamat á
sviði heilbrigðis- og menntamála
næstkomandi föstudag, 29. nóv-
ember, á Hótel Loftleiðum. Ráð-
stefnan er haldin með stuðningi
menntamálaráðuneytis og Iieil-
brigðisráðuneytis og er undirbú-
in í nánu samstarfi við starfsfólk
þessara ráðuneyta.
Með þessari ráðstefnu er stefnt
að því að ná víðtækari samstöðu
um aðferðir við gæðamat.
Tveimur erlendum fyrirlesurum
hefur verið boðið til ráðstefnunnar,
en það eru Ulf Lundgren, forstöðu-
maður sænsku skóiamálaskrifstof-
unnar, og dr. Alison Kitson, for-
stöðumaður gæðaeftirlitsdeildar í
rannsóknar- og þróunarstofnun í
hjúkrunarfræði í Oxford.
Ráðstefnan hefst kl. 9.30 með
setningarávarpi formanns BHM,
Heimis Pálssonar, en að því loknu
verða fyrirlestrar á dagskrá. Eftir
hádegi verður ráðstefnugestum
skipt í átta hópa sem munu fjalla
um einstaka þætti í skólakerfmu
og heilbrigðiskerfinu. Þessir hópar
munu skila niðurstöðu í lok ráð-
stefnunnar.
Ráðstefnan er öllum opin meðan
húsrúm leyfir og er ráðstefnugjald
kr. 2000. Skráning fer fram á skrif-
stofu BHM.
(Fréttatilkynning)
Þú svalar lestrarþörf dagsins
ásíöum Moggans! '
Leiksmiðjufélagar spinna (myndin er tekin á æfingu),
LEIKSPUNI
Leiklist
Guðrún Þóra Gunnarsdóttir
Leiksmiðja Reykjavíkur sýnir
Kirsuberjaþjófinn á Galdraloft-
inu.
Leikstjórn: Árni Pétur Guð-
jónsson og Sylvia Von Kospoth.
Kirsubeijagarðurinn eftir
Tsjekhov og Vinnukonurnar eftir
Jean Genet eru verk höfunda sem
við fyrstu sýn eiga kannski ekki
samleið; annar er rússneskur og
skrifaði á magnaðan hátt raun-
sæisleikrit um lífsþreytt iðjuleysi
betri borgara, upp úr aldamótun-
um. Hinn er franskur tukthúslim-
ur er skrifaði leikrit sem einna
helst verða tengd við absúrdleik-
húsið svokallaða, honum var ekk-
ert afbrigðilegt óviðkomandi og
verk hans mörgum mikil hneyksl-
unarhella. Leiksmiðja Reykjavík-
ur hefur sameinað þessa höfuhda
í eitt verk: Kirsubeijaþjófinn.
Textar úr báðum verkunum eru
fengnir að láni og þeim raðað
saman upp á nýtt.
Leiksmiðjan ber nafn með
rentu, aðstandendur leika sér með
texta, hreyfingar, svipbrigði,
raddir og smíða úr því líflega sýn-
ingu við frumstæðar aðstæður á
Galdraloftinu. Leiktextinn er í
aukahlutverki í sýningunni þó
vissulega myndi hann ákveðna
heild þar sem sögurnar tvær úr
Kirsubeijagarðinum og Vinnu-
konunum renna saman, þráðurinn
úr fyrrnefnda verkinu er meira
ráðandi. Sömu leikarar leika að
sönnu alltaf sömu persónur en
þrátt fyrir það er það leikathöfn-
in, dramað, sem skiptir mestu
máli. Enda er það ekki ósjaldan
sem leikurinn er í andstöðu við
textann sem fluttur er, vinnur líkt
og á móti honum þannig að merk-
ingin splundrast og úr verður eitt-
hvað nýtt. Það er sífellt verið að
spinna í þessari sýningu og það
er gerð tilraun til þess að kafa
og komast að því hvað leiklist sé,
því þetta er hrátt leikhús. Það er
verið að leika vegna leiksins í
sjálfu sér.
Leikararnir, fjórtán talsins, eru
flestir ungir að árum, ekki var
um að ræða leikskrá þannig að
nöfn þeirra verða ekki talin upp.
Þeir léku mismikið en þeir sem
léku og fluttu texta voru allir
hreint afbragð og uppfullir af
mikilli ánægju í leik sínum. Kon-
urnar voru einkum eftirminnileg-
ar og tjáning þeirra sterk.
Mikil alúð hefur verið lögð við
allar hreyfingar enda þær í raun
aðaltjáningarmiðill verksins. Þeg-
ar hreyfingin og látbragðið vinna
gegn textanum þá verður það
merking hreyfingarinnar sem
ræður en ekki textans, orðin þýða
svo lítið ein og sér! Dansatriði
voru skemmtileg og eitt bar af
enda var það endurtekið þegar
leikarar voru klappaðir fram. Það
einkenndist af kynþokkafullum
gáska sem túlkaður var í einföld-
um en kraftmiklum hreyfíngum.
Bók um Ladda eftir
Þráin Bertelsson
BÓKAFORLAGIÐ Líf og saga
hefur gefið út bók um Ladda
eftir Þráin Bertelsson.
í kynningu útgefanda segir:
„Fáir hafa kitlað hláturtaugar
landsmanna jafn rækilega og þeir
Þórhallur Sigurðsson og Þráinn
Bertelsson. Þráinn með kvikmynd-
um sínum og útvarpsþáttum og
Laddi með því að bregða sér í allra
kvikinda líki. Og nú hafa þeir sam-
einað krafta sína og árangurinn
er þessi bók sem án efa á eftir
að koma mörgum til að hlæja. En
þetta er líka bók sem án efa á
eftir að koma mörgum á óvart.
Þráinn skrifar um Ladda með
þúsund andlitin á einlægan og
Þráinn Bertelsson og Þórhallur
Sigurðsson.
opinskáan hátt og lesendur frá að
kynnast Þórhalli Sigurðssyni,
rnanninum á bak við öll gervin.”
Bókin er 205 blaðsíður.