Morgunblaðið - 29.07.1992, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 29. JÚLÍ 1992
19
Aflaheimildir næsta fiskveiðiárs
Kristján Ragnarsson:
Gengi þarf að
gefa frjálst
205 ÞÚSUND tonna þorskkvóti á
næsta fiskveiðiári er gríðarlegt
áfall fyrir þá, sem byggja á þorsk-
veiðum, að sögn Kristjáns Ragn-
arssonar formanns Landssam-
bands íslenskra útvegsmanna. „Ég
hef hins vegar áhyggjur af þorsk-
stofninum og tel að með 205.000
tonna kvóta sé teflt á tæpasta
vað,“ segir Kristján. Hann harmar
að ákveðið hafi verið að aflaheim-
ildir Hagræðingarsjóðs skuli seld-
ar en ekki útdeilt ókeypis.
Kristján Ragnarsson segir að allt
sé á heljarþröminni í sjávarútvegin-
um. Gera þurfi ýmsar ráðstafanir,
til dæmis að gefa gengið fijálst,
þannig að það ráðist af framboði
og eftirspum. „Allt annað er fijálst
og forstjóri Þjóðhagsstofnunar hef-
ur útlistað með mjög skynsamleg-
um hætti hvernig hægt er að koma
þessu við. Við getum ekki sætt
okkur við að heildsalar geti keypt
gjaldeyri fyrir ákveðið verð og lagt
svo á hann það sem þeim þóknast."
Óskar Vigfússon:
Sýnd veiði
en ekki gefin
„ÉG hefði viljað sjá að farið hefði
verið eftir þeirri tillögu sjávarút-
vegsráðherra að veiða 190 þúsund
tonn af þorski á næsta fiskveiðiári
og hagnýta sér Hagræðingar-
sjóð,“ segir Óskar Vigfússon for-
maður Sjómannasambands ís-
lands.
Óskar Vigfússon telur áhættu
fólgna í því að veiða 15 þúsund tonn-
um meira af þorski á næsta fiskveið-
iári en Hafrannsóknastofnun hafí
lagt til. Þá sé meiri aflakvóti á öðrum
tegundum en þorski, heldur en Haf-
rannsóknastofnun leggur til, sýnd
veiði en ekki gefin, þar sem óvíst sé
að það takist að veiða upp í þessa
kvóta á næsta fiskveiðiári. Oskar
telur að með því að beita Byggða-
sjóði til að aðstoða fyrirtæki í byggð-
arlögum, sem verða fyrir mestu
kvótaskerðingunni, sé einungis verið
lengja í hengingaról þeirra.
Amar Sigurmundsson:
Ekkí hægt að
ganga lengra
í úthlutun
ARNAR Sigurmundsson formaður
Samtaka fiskvinnslustöðvanna
segir að aflaheimildir á næsta
fiskveiðiári séu innan þeirra
marka sem teljast verði eðlileg.
Miðað við stöðu fiskistofanna hafi
varla verið hægt að ganga lengra.
„Það eitt og sér er ég sæmilega
sáttur við. Það sem veldur hins-
vegar hvað mestum vonbrigðum
er að haldið skuli áfram með þau
áform að innheimta fyrir tonnin
sem Hagræðingarsjóður ræður
yfir, 525 milljónir króna,“ segir
Arnar. „Okkur finnst það hafa
verið prófsteinn á ríkisstjórnina
hvort hún hefði fallið frá þessari
innheimtu eða ekki. Þess vegna
studdum við þau áform sjávarút-
vegsaráðherra að falla frá þessari
innheimtu."
Amar segir að fiskvinnslan sé rek-
in með halla og hafí verið í heilt ár.
„Nú er sjávarútvegur í heild rekinn
með halla. Þessar úthlutanir núna
bera með sér að þorskvinnsla dregst
verulega saman en aðrar tegundir
koma til,“ segir Arnar. „Framlegðin
af þessum tegundum, ekki síst karfa
og ufsa, er mun minni en í þorski.
Það þýðir að þótt komi tonn á móti
tonni mun afkoma fyrirtækjanna
versna. “
Aðspurður um til hvaða aðgerða
fískvinnslan vilji grípa við núverandi
aðstæður segir Arnar að menn hafí
farið þá leið, og vilji áfram fara þá
leið, að dragá úr kostnaði í grein-
inni. „Við höfum við farið þess á leit
við Landsvirkjun og dreifiveitur að
raforkukostnaður verði lækkaður
verulega, eða um 200 milljónir á
ári, og að ríkið falli frá nýjum álög-
um. Við verðum að halda áfram hag-
ræðingu í sjávarútvegi en ef við kom-
um allsstaðar að lokum dyrum líst
mér ekki á þetta.“
Kristín Ástgeirsdóttir:
Þjóðarhags-
munum tefit á
tæpasta vað
„MÉR finnst framtíðarhagsmun-
um þjóðarinnar teflt á tæpasta
vað til þess að leysa ágreining
innan ríkisstjórnarinnar," sagði
Kristin Astgeirsdóttir, formaður
þingflokks Kvennalistans, spurð
um álit á ákvörðun ríkisstjórnar-
innar um afla. „í þorskveiðunum
er sérstaklega gengið helzt til
langt.“
Kristín sagði að athygli vekti að
það væri alveg óljóst hvernig ætti
að leysa vanda einstakra byggðar-
laga. „Þessum vanda er í raun frest-
að. Þeir sem fá úthlutað kvóta í
kjölfar þessara ákvarðana vita lítið
um hvar þeir standa. Það er vand-
séð að Byggðastofnun sé í stakk
búin til að vinna úttekt á vanda
einstakra byggðarlaga. Og hvernig
á þá að taka á vandanum í kjölfar
niðurstöðu Byggðastofnunar? Það
er algjörlega óljóst," sagði Kristín.
Jóhann Ársælsson:
Jafna hefði
átt skerð-
inguna
JÓHANN Ársælsson, þingmaður
Alþýðubandalagsins og nefndar-
maður í sjávarútvegsnefnd Al-
þingis, telur að fara hefði átt
aðra leið við niðurskurð veiði-
heimilda og sjá til þess að skerð-
ingin kæmi svipað niður á öllum
útgerðum í þorskígildum talið.
Leið ríkisstjórnarinnar geri stöð-
una erfiðari en hún þyrfti að
vera miðað við áformaðan niður-
skurð.
„Það hefði þurft lengri tíma til
þess að ákveða endanlega úthlutun
veiðiheimilda og sá tími er í raun
fyrir hendi,“ sagði Jóhann. Hann
sagði að ríkisstjómin hefði átt að
úthluta í tveimur skömmtum, fyrst
af ýtrustu varkámi, t.d. 160-
170.000 tonnum af þorski og einnig
frekar litlum afla í öðrum tegund-
um.
Jóhann sagði að með þessari
aðferð hefði mátt koma í veg fyrir
ójafnvægi í útgerðinni, sem óhjá-
kvæmilega myndi skapast með nið-
urskurði í þorski en aukningu í
öðrum tegundum. „Þeir sem veiða
hlutfallslega minnst af þorski verða
fýrir minnstri skerðingu, en fá hins
vegar einnig meira en aðrir þegar
viðbótarafla í öðmm tegundum er
úthlutað," sagði Jóhann. „Þetta
þýðir að erfiðara verður að leysa
vanda útgerðarinnar almennt á eft-
ir.“
Matthías Bjarnason:
Óskiljanleg
ósanngirni
„MÉR finnst þetta dapurleg niður-
staða og óskiljanleg ósanngirni,"
sagði Matthías Bjarnason, 1. þing-
maður Vestfjarða og sljórnarfor-
maður Byggðastofnunar, er
ákvarðanir ríkisstj órnarinnar um
afla á næsta fiskveiðiári voru
bornar undir hann.
Matthías sagði að hann skildi ekki
ákvörðun ríkisstjómarinnar um fara
fram á úttekt Byggðastofnunar á
vanda illa staddra byggðarlaga.
„Hvað á Byggðastofnun að skoða?
Til hvers? Ekki lifa neinir á að skoða
og ekki má hún lána neitt," sagði
hann. „Ef ríkisstjórnin óskar eftir
því að eitthvað sé skoðað er sjálfsagt
að það sé gert, en ég gef ósköp lítið
fyrir það.“
Matthías sagði að nú skipti höfuð-
máli að fá aðgerðir í efnahagsmálum
þjóðarinnar „en ekki alls staðar nei-
kvæð sjónarmið og neikvæðar yfir-
lýsingar, hvort sem það er forsætis-
ráðherrann, fjármálaráðherrann eða
ritstjórar Morgunblaðsins," eins og
hann komst að orði.
„Þetta er ósanngjamt. Það er allt-
af vegið í sama knérunn. Það virðist
stefnt að því að koma ákveðnum
byggðariögum í eyði. Þetta tal’ um
stærri einingar í öllu, sem þessir
menn og jQölmiðlarnir viðhafa, er
marklaust," sagði Matthías. „Fram
að þessu hafa verið til lítil fyrirtæki,
sem eru vel rekin og standa sig vel,
en nú er það búið og liðin tíð.“
Halldór Ásgrímsson:
Engin nið-
urstaða
„MIÐAÐ við þá ráðgjöf, sem kom
fram, hefur ríkisstjórnin tekið
ákvörðun, sem í felst allnokkur
áhætta,“ sagði Halldór Ásgríms-
son, varaformaður Framsóknar-
flokksins og fyrrverandi sjávar-
útvegsráðherra. „Ég var þeirrar
skoðunar að rétt væri að ákveða
lægri mörk og taka síðan nýja
ákvörðun á næsta vetri í ljósi
þeirra aðstæðna, sem þá væru
uppi.“
Halldór sagði að ríkisstjórnin
hefði heldur ekki tekið neina
ákvörðun um hvernig ætti að jafna
það áfall, sem þjóðarbúið yrði fyrir.
„Einstakir útgerðaraðilar verða fyr-
ir mun meiri skerðingu en aðrir.
Það er ákveðið að beita ekki Hag-
ræðingarsjóðnum til jöfnunar, sem
er eina leiðin að mínu mati,“ sagði
Halldór. „Hins vegar er málinu vís-
að með furðulegum hætti til
Byggðastofnunar, án þess að sú
stofnun hafi nokkra möguleika á
að grípa til aðgerða. Þetta minnir
á frumvarp ríkisstjórnarinnar á síð-
astliðnum vetri þegar Hagræðing-
arsjóður var gerður óvirkur. Þá var
málinu vísað til Byggðastofnunar
en um leið tekin ákvörðun um að
skerða þá fjármuni, sem stofnunin
hafði yfir að ráða.“
Jakob Magnússon:
Lítið skref
í rétta átt
ÞORSKKVÓTI upp á 205 þúsund
tonn á næsta fiskveiðiári er ofur-
lítið skref til uppbyggingar á
þorskstofninum, að sögn Jakobs
Magnússonar aðstoðarf orstj óra
Hafrannsóknastofnunar. „Ég
hefði þó gjarnan viljað sjá þetta
skref stærra,“ segir Jakob.
Jakob Magnússon segir óvíst
hvaða tillögur Hafrannsóknastofn-
un komi með varðandi þorskkvót-
ann á þarnæsta fiskveiðiári. „Það
eru þannig sveiflur í náttúrunni að
gera þarf dæmið upp á hverju ári
fyrir sig en við vitum að lélegir
þorskárgangar eru að koma inn í
veiðina. Mér finnst miklu minni
áhætta tekin með því að leyfa meiri
veiðar á öðrum tegundum en þorski
en við leggjum til, heldur en að leyfa
meiri þorskveiðar en ákveðið hefur
verið,“ segir Jakob Magnússon.

ÞREFALDUR
1. VINNINGUR