Morgunblaðið - 01.08.1992, Blaðsíða 18

18 MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 1. ÁGÚST 1992
Kveðjuorð:
Knútur Jóns-
son, Siglufirði
Fæddur 5. ágúst 1929
Dáinn 24. júlí 1992
Knútur var ekki margmáll, hugs-
aði þeim mun meira. Þegar ég sá
hann síðast á spítalanum sagðist
hann vera heldur verri, læknamif
vom að reyna eitthvað nýtt og hefðu
undirbúið sig og sagt að þetta gæti
orðið erfitt fyrstu dagana. Vonandi
lagaðist þetta og ekki var meira um
það rætt. Við fórum að ræða um
pólitík, ekki síst Evrópupólitík og
Knúti virtist liggja á að fá svör.
Auðvitað vissi hann að venju flest
það sem hann spurði um og að venju
vomm við líka sammála um flesta
hluti. Hann þreyttist og ég bað hann
að segja mér til áður en hann yrði
of þreyttur. Það gerði hann en bað
mig að koma aftur, ég þyrfti ekkert
að stoppa, bara líta inn. Daginn eft-
ir var Knútur dáinn.
Vinátta okkar hófst á unglings-
ámm þegar við hittumst í Verslun-
arskólanum og urðum samvista öll
skólaárin, bjuggum í næsta nágrenni
við skólann. Við þekktumst því vel.
Að loknu stúdentsprófi sigldi hann
til náms. Hann hafði fengið „stóra
styrkinn" svokallaða, árleg verðlaun
til fjögurra stúdenta í menntaskólun-
um fyrir afburða námsárangur.
Hann ákvað að læra rómönsk mál
og byrjaði það nám í Noregi og
Danmörku, en hvarf síðan suður á
bóginn. Við hittumst oft erlendis á
þessum ámm og fómm víða. Auk
þess skrifuðumst við á. Þær bók-
menntir voru kannski ekki merkileg-
ar, en af þeim lærði ég þó margt,
sem ekki verður endurgoldið.
Knútur var geysilegur málamað-
ur, þannig að ég þori ekki að nefna
fjölda þeirra mála sem nýttust hon-
um. Hann las ógrynnin öll og að
námi loknu störfuðum við saman hjá
Almenna bókafélaginu sem þá var
nýstofnað. Báðir höfðum við á skóla-
ámnum verið við störf í Siglufirði,
sumarstörf sem entust Knúti út
ævina. Harmaði hann það aldrei,
heimsmaðurinn. Þar er hans heimur
og þar dvelur nú hugur margra vina.
Tilviljanir urðu þess valdandi að
ég varð þingmaður fyrir norðan.
Höfuðvígið var Siglufjörður þar sem
Knútur var herforinginn en sjálfur
sneri hann sér að bæjarmálunum.
Um starfsferil hans að öðm leyti er
rætt annars staðar.
Knútur var dulur maður. Fáir
gjörþekktu hann, en allir treystu
honum. Hann fór alltaf að réttum
lögum og dómar hans gátu verið
harðir. En líklega var hann þó harð-
astur við vini sína og sjálfan sig.
En hann var líka ljúfmenni sem
gott var að leita til í erfiðleikum.
Það vita Siglfirðingar og Anna og
bömin fyrst og síðast.
Knútur Jónsson var hetja. Hann
var íhaldsmaður í orðsins bestu
merkingu. Sjálfstæðisflokkurinn var
hans flokkur, en ekki trúaijátning.
Og hvað var eðlilegra en gagnrýna
sinn eigin flokk og gera til hans
mestar kröfur? í augum Knúts var
það hans skylda.
Og þá er aftur komið að upphafi
þessa greinarkoms, sámtalinu á
spítalanum. Ég bað hann að segjá
mér álit sitt á stjórnunarmálum eins
og hann alltaf hefur gert og aðvara
mig ef honum fyndist sjónarmið mín
vafsöm eða röng. Það var eins og
hann hefði beðið eftir spumingunni.
Hann svaraði á þann veg að hann
teldi það ekki vera. „Þú verður að
halda þínu striki þótt eitthvað bjáti
á,“ sagði hann að skilnaði.
Knútur gat verið stríðinn og glett-
inn mitt í alvörunni. Hann hélt fast
um hönd mér og brosti þegar við
horfðumst í augu.
Bekkjarsystkinin biðja mig að
senda og börnunum Önnu kveðjur.
Eyjólfur Konráð Jónsson.
Knútur Jónsson, fyrrv. bæjarfull-
trúi og fyrrv. forseti bæjarstjórnar
í Siglufirði, er látinn, tæplegja 63
ára að aldri. Hann átti við erfið veik-
indi að stríða síðustu fímmtán mán-
uðina sem hann lifði. Hann deyr
langt um aldur fram og er öllum,
sem hann þekktu, mikill harmdauði.
En hann fékk að deyja með reisn,
eins og hann lifði, áður en sá erfíði
sjúkdómur, sem iagði hann að velli,
náði að bijóta hann niður.
Knútur Jónsson kom til sumar-
starfa hjá Útvegsbankanum í Siglu-
fírði árin 1947 og 1948 og hjá Síld-
arútvegsnefnd árið 1949, en þessi
ár var hann nemandi í Verzlunar-
skóla íslands. Hann kom reyndar til
sumarstarfa í Siglufjörð öll árin, sem
hann var við nám, hérlendis og er-
lendis (1947-1954), og einnig eftir
að hann varð skrifstofustjóri Al-
menna bókafélagsins í Reykjavík
(1954-1957). Hann batzt Siglufirði
traustum og varanlegum böndum,
sótti þangað eiginkonu sína, Önnu
Snorradóttur, Stefánssonar, fram-
kvæmdastjóra Síldarverksmiðjunnar
Rauðku, og konu hans Sigríðar Jóns-
dóttur, en þau hjón vóru kennd við
Hlíðarhús í Siglufirði. Anna og Knút-
ur gengu í hjónaband 17. október
árið 1953 og bjuggu fyrstu árin í
Reykjavík.
Árið 1957 reistu þau Anna og
Knútur heimili sitt í Siglufirði og
þar var þeirra starfsvettvangur síð-
an. Sumarstörfin, sem Knútur tók
að sér árið 1947, uxu í fjölþætt og
margslungið ævistarf, sem hann
vann Siglufirði og Siglfírðingum af
alúð og vandvirkni. Og í þessari
fögru og söguríku sjávarbyggð, ólu
þau upp börnin tvö, Hafdísi Fjólu,
f. 20. júní 1967, og Óskar, f. 2.
október 1970, sem gáfu þeim hjón-
um svo mikið. Þar fæddist barna-
barnið, Anna Þóra, en hún var Knúti
einkar kær. Anna Þóra er dóttir
Hafdísar Fjólu og eiginmanns henn-
ar Jóhanns Þórs Ragnarssonar.
Unnusta Óskars er Ásta Ásólfsdótt-
ir.
Knútur Jónsson var fæddur í
Reykjavík 5. ágúst árið 1929. For-
eldrar hans vóru hjónin Gíslína
Magnúsdóttir frá Hnjóti í Örlygs-
höfn við Patreksfjörð og Jón Hall-
dórsson ættaður frá Hrauni í Ölfusi.
Jón var starfsmaður Gasstöðvarinn-
ar í Reykjavík en stundaði jafnframt
kennslustörf, sem hann hafði mennt-
un til frá Flensborgarskóla í Hafnar-
fírði. Alsystur Knúts eru Gyða, ekkja
eftir Friðjón Bjarnason prentara, og
Erna, gift Sigurði Ingasyni fyrrv.
póstrekstrarstjéra. Hálfbróðir Knúts
af fyrra hjónabandi móður hans er
Ólafur Hólm Einarsson, pípulagn-
ingameistari, f. 17. júni 1914,
kvæntur Þorgerði Grímsdóttur.
Knútur lauk stúdentsprófi frá
Verzlunarskóla íslands (1949).
Stundaði nám í rómönskum málum
við háskóla í Ósló, Kaupmannahöfn,
Madrid og Róm (1949-1954). Hann
var afburða námsmaður, skarp-
greindur, víðlesinn og fjölfróður. Það
var nánst hægt að fletta upp í hon-
um eins, og alfræðiorðabók. Þess
nutum við vinir hans og samstarfs-
menn oft, bæði í starfí og leik. Og.
eklji- skemmdi það frásagnir hans
þegar hann brá undir sig betri fæti
og blandaði fróðleik sinn og stundum
gagnrýni hárfínni kímni, en hann réð
yfir ríkulegu skopskyni.
Áður en Knútur settist að í Siglu-
firði var hann skrifstofustjóri hjá
Almenna bókafélaginu (1954-57).
Árið 1957 tekst hann á hendur full-
trúastarf hjá framkvæmdastjórn
Síldarútvegsnefndar í Siglufírði.
Árið 1968 verður hann fram-
kvæmdastjóri Tunnuverksmiðja rík-
isins og gegnir því starfí unz fyrir-
tækið hættir starfsemi eftir að „síld-
arævintýrið" er úti. Árið 1973 verð-
ur hann skrifstofustjóri Húseininga
hf. og árið 1987 tekur hann við starfí
bæjarritara í Siglufirði. Hann ritaði
fundargerðir bæjarstjórnar frá því
hann tók við starfi bæjarritara og
meðan heilsa entist. Hann var og
um langt árabil prófdómari við
Gagnfræðaskóla Siglufjarðar. Hann
var og stundum fenginn til að lesa
prófarkir, t.d. af Sögu Síldarútvegs-
nefndar, sem var mikið verk. Síðstu
misserin, þá sjúkur orðinn, starfaði
hann hjá skrifstofu Skattstjórans í
Norðurlandsumdæmi vestra.
En Knútur kom víðar við í sam-
tímasögu Siglufjarðar en hér að
framan er rakið. Hann var bæjarfull-
trúi og bæjarráðsmaður fyrir Sjálf-
stæðisflokkinn í Siglufirði 1966-78.
Forseti bæjarstjórnar var hann á
árunum 1974 - 1978. Hann gegndi
og margs konar öðrum forystustörf-
um í þágu fiokksins í heimabæ sínum
og í Norðurlandskjördæmi vestra.
Hann sat lengi og til hinstu stundar
í stjórn Sparisjóðs Siglufjarðar og
stjórn Lífeyrissjóðs verkalýsfélag-
anna í Norðurlandi vestra. Hann
starfaði og lengi í Stúdentafélagi
Siglufjarðar, Norræna félaginu í
Siglufirði, Stangveiðifélagi Siglu-
fjarðar og Lionsklúbbi Siglufjarðar
og gegndi stjórnarstörfum í þessum
samtökum.
Knútur Jónsson varð virkur þátt-
takandi í síðasta kapítula síldarævin-
týrisins. Það féll meðal annars í
hans verkahlut, þegar hann hóf störf
hjá Síldarútvegsnefnd árið 1957, að
fullgera öll útflutningsskjöl saltsíld-
ar frá landinu. Því starfí sinnti hann
um árabil og ferðaðist þá gjaman á
milli helztu söltunarplássa landsins.
Siglufjörður, sem var höfuðstaður
síldarævintýrisins meðan það var og
hét, minnist þessa ævintýris nú um
verzlunarmannahelgina, einmitt
þegar Knútur Jónsson, vinur minn,
verður lagður til hinstu hvíldar í
siglfirzkri moldu. Þessa helgina deila
þær systur, sorgin og gleðin, tíma
Siglfírðinga, sem stundum áður. Ég
hygg að Knútur heitinn hefði látið
sér þennan háttinn vei Iíka hefði
hann ipátt sjá hann fyrir.
Þegar ég lít um öxl, allt til sumar-
starfa Knúts Jónssonar í Siglufirði
árið 1947, er birta yfír öllum ferli
og öllum störfum hans norður þar.
Hann var gjörhugull, ráðhollur, kím-
inn og velviljaður maður, sem hvar-
vetna lét gott af sér leiða. Ég átti
því láni að fagna að eiga vináttu og
ráðgjöf hans frá því við stunduðum
báðir nám við Verzlunarskóla ís-
lands fyrir meira en fjörutíu árum.
Við áttum náið samstarf í Sjálfstæð-
isflokknum, í bæjarmálum Siglu-
fjarðar og í margs konar félags-
starfi norður þar. Það var gott að
eiga jafn skarpgreindan, víðsýnan
og velviljaðan mann að vini og sam-
starfsmanni. Mér er bæði ljúft og
skylt, þegar hann heldur á vit þess
sem við tekur, að þakka áratuga
samfylgd og samstarf. Megi hann
uppskera svo sem hann hefur sáð
til á landi lifenda.
Ég flyt Önnu, Hafdísi Fjólu, Ósk-
ari, Ónnu Þóru og öðrum ástvinum
og aðstandendum Knúts Jónssonar
hugheilar samúðarkveðjur okkar
Gerðu og barna okkar.
Stefán Friðbjarnarson.
Það setti að mér geig föstudags-
morguninn 24. júlí, þegar við hjónin
vorum kölluð í síma frá Reykjavík
þar sem við vorum stödd í Hvera-
gerði. Sá geigur reyndist ekki
ástæðulaus því Anna eiginkona
Knúts tilkynnti okkur andlát hans.
Mér varð orða vant, — hvað getur
maður sagt við þann sem missir
maka sinn — þá verða öll orð léttvæg
og lítils virði.
Vinir og samferðamenn Knúts
báru þá von í bijósti þegar fréttist
að hann væri haldinn illkynja sjúk-
dómi að möguleiki væri á að halda
sjúkdómnum niðri þó ekki væri hægt
að lækna hann. Slíka von elur mað-
ur með sér þegar vinir og samferða-
menn, sem við viljum að séu sem
lengst með ökkur á vegferð lífsins,
eiga í hlut. Þessa von fannst okkur
Knútur einnig hafa þegar við hjónin
heimsóttum hann á Landspítalanum
19. þ.m. og virtist hann þá sæmilega
hress og ræddi um að ef meðferðin
gengi að óskum væri möguleiki á
því að dvelja tvo til þijá daga upp
í sumarbústað með fjölskyldunni.
Við kvöddum hann vonbetri en áður,
þó undirvitundin angraði mann sí-
fellt og segði annað, og því miður
varð hún sannspá. Lát hans kom
eins og reiðarslag, svo fljótt höfðu
fáir eða engir búist við að kallið
kæmi.
Mér kemur í hug brot úr sálmi
eftir Björn Halldórsson frá Laufási:
Heilsa, máttur, fegurð, pr
flýgur burt sem elding snðr
Hvað er lífið, logi veikur
lítil bóla, hverfull reykur.
Og nú var blásið á lífsloga Knúts
vinar okkar og hann allur, en hann
dó með reisn. Aldrei heyrðist hann
kvarta þó hann væri stundum sár-
þjáður, æðrulaus maður, sem ekki
bar áhyggjur sínar á torg. Hann var
þó vel meðvitaður um hversu alvar-
legur sjúkdómurinn var.
Knútur fæddist í Reykjavík 5.
ágúst 1929, sonur hjónanna Gislínu
Magnúsdóttur og Jóns Halldórsson-
ar. Hann varð stúdent úr Verslunar-
skóla íslands 1949 og stundaði nám
í rómönskum málum við ýmsa há-
skóla erlendis 1949-1954.
Hann gekk að eiga skólasystur
sína úr Verslunarskóla íslands,
Önnu, þann 17. október 1953, dóttur
sæmdarhjónanna Snorra Stefánsson
framkvstj. síldarverksmiðjunnar
Rauðku og Sigríðar Jónsdóttur.
Ungu hjónin fluttu til Siglufjarðar
vorið 1957 og bjuggu á Hávegi 65,
efri hæð en á neðri hæðinni bjó
undirritaður ásamt fjölskyidu sinni.
Samskipti fjölskyldna okkar voru því
mikil enda konur okkar Knúts
systradætur. Sérstaklega er það
minnisstætt hve börnin okkar voru
hænd að þeim og sóttu oft upp á
efri hæðina og þar var þeim vel tek-
ið enda Knútur og Anna einstaklega
barngóð. Börnin okkar minnast
þessara stunda með þakklátum
huga.
Knútur var enginn málskrafsmað-
ur og var ekkert fyrir það að trana
sér fram til að láta í sér heyra en
þó var hann prýðilega máli farinn
og talaði kjarnyrta og góða íslensku.
Hann var dulur i skapi og ekki allra.
Þegar hann var í hópi kunningja
og vina var oft glatt á hjalla og
naut Knútur slíks félagsskapar mjög
og ég gat brosað á stundum þegar
hann var að skjóta inn í umræðurn-
ar athugasemdum eða hnittiyrðum,
sem hittu beint í mark.
Það er enginn vafí á því að Knút-
ur hefði getað haslað sér völl annars-
staðar en á Siglufírði með slíka
menntun og færni en hann kaus að
helga starfskrafta sína heimabæ
konu sinnar, síldarbænum fræga.
Starfaði hann hjá Síldarútvegsnefnd
þar til hún flutti bækistöðvar sínar
til Reykjavíkur en þá tók hann við
framkvæmdastjórastöðu Tunnu-
verksmiðju ríkisins. Svo segja má
að hann hafí verið með fingurinn á
slagæð þessa mikla síldarævintýris.
Knútur varð bæjarfulltrúi og bæj-
arráðsmaður fyrir Sjálfstæðisflokk-
inn á Siglufirði og forseti bæj-
arstjórnar eitt kjörtímabil.
Hann vann um árabil í ýmsum
stjórnarstöðum í flokksstarfinu á
Siglufirði og Norðurlandskjördæmi
vestra. Við vorum saman í stjórn
fulltrúaráðs flokksins um árabil svo
og í uppstillingarnefnd og öðrum
nefndum Kjördæmisráðs, betri sam-
starfsmann var ekki hægt að kjósa
sér.
Knútur átti sér mörg áhugamál
þegar hið daglega amstur var að
baki. Farið varí badminton og spil-
aði ég með honum í mörg ár og all-
ir erfíðleikar gleymdust í hita leiks-
ins.
Hann var í Lionsklúbbi Siglufjarð-
ar, þar undi hann sér vel, enda fund-
irnir kærkomin hvíld frá erli dags-
ins. Alltaf reiðubúinn til starfa að
hinum ýmsu velferðarmálum klúbbs-
ins.
Hann var einn af stjórnarmönnum
Sparisjóðs Siglufjarðar, tillögugóður
og aðgætinn, setti sig vel inn í hvert
mál.
Hann gegndi ýmsum öðrum trún-
aðarstörfum er að viðskiptum lutu
og öll þau störf er hann kom að,
voru unninn af mikilli samviskusemi
og trúmennsku. Þau verkefni sem
hann lét frá sér fara einkenndust
af snyrtimennsku og nákvæmni.
Það var sannkallað gæfuspor, sem
hann steig, þegar hann gekk að eiga
skólasystur sína Önnu. Þau voru
ákaflega samrýnd og betri lífsföru-
naut gat hann vart fengið. Hún hef-
ir staðið við hlið hans í blíðu og stríðu
og síðastu mánuðina hefir hún verið
kletturinn, sem allt brotnaði á. Allt-
af uppörvandi og umhyggjusöm.
Þau hjón tóku tvö fósturbörn
1973, þau Fjólu og Óskar, sem hafa
fært þeim mikla ánægju, enda bæði
börnin vel gerð og ekki brugðist
vonum þeirra. Fjóla er gift Jóhanni
Ragnarssyni og eiga þau eina dóttur
Önnu Þóru, sem var augasteinn afa
síns.
Minningamar hrannast upp hver
af annarri, þegar þessi ágætis mað-
ur er allur, langt um aldur fram.
Þessi hægláti kurteisi maður sést
nú ekki lengur á gangi um götur
Siglufjarðar, þar sem allir þekkja
alla.
í mínum huga er minn kæri
heimabær snöggt um fátækari en
áður eftir fráfall Knúts.
Við hjónin og börn okkar þökkum
honum samfylgdina og þær gleði-
stundir er við áttum með honum og
fjölskyldu hans og biðjum, guð að
styrkja og styðja Önnu og börnin
svo og systkini hans og aðra ást-
vini. Sjálfur vil ég þakka mörgu
góðu stundirnar er við tveir áttum
saman í leik og starfi þær eru mér
hugljúfar og kærar.
Guð blessi minningu góðs drengs.
Óli J. Blöndal, Siglufirði.
Að hryggjast og gleðjast
hér um fáa daga *
að heilast og kveðjast
það er lífsins saga
í lífí okkar mannanna er oft
OKEYPIS
LlTFILMA FYLGIR
HVERRI FRAMKÖLLUN
i/nri
MYNDSYIM
SlMI 91-77765