Morgunblaðið - 07.08.1992, Blaðsíða 18

18
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. ÁGÚST 1992
Fyrsta sumar-
loðnan á Þórshöfn
Sýning á sjávarlífsmynd-
um Gunnlaugs Scheving
SÝNING á nokkrum stórum sjávarlífsmyndum
eftir Gunnlaug Scheving verður opnuð í List-
munahúsinu í Hafnarhúsinu við Tryggvagötu á
laugardag, 8. ágúst. Gunnlaugur, sem fæddist
árið 1904 og lést árið 1972, var þekktastur fyrir
sjávar- og sveitalífsmyndir sínar.
Mörg þessara stóru verka Gunnlaugs er að finna
í opinberum byggingum og söfnum, en veitt hafa
verið leyfi til að safna þeim saman á þessa sýningu
í Listmunahúsinu.
Listmunahúsið og Klausturhólar setja saman upp
sölusýningu á verkum gömlu meistaranna á annarri
hæð í Hafnarhúsinu. Þar verða meðal annars mynd-
ir eftir Kjarval, Ásgrím Jónsson og Jón Stefánsson.
Þórshöfn.
NORSKA loðnuskipið
Ligrunn landaði rúm-
um 900 tonnum af
góðri loðnu á Þórs-
höfn á dögunum. Það
er fyrsta loðnan sem
verksmiðjan hér fær
á sumarvertíðinni og
er hún nokkuð góð.
Morgunblaðið/Líney Sigurðardóttir
Trillukarlinn Fjólmundur Fjólmundsson ræð-
ir við tvo norska sjómenn um þorskverðið
o.fl. ásamt upplýsingum um þorsktorfu sem
var á leið þeirra Norðmanna.
Loðnan veiddist á
miðunum milli Islands
og Jan Mayen og voru
greiddar 420 kr. norsk-
ar fyrir tonnið. Norska
skipið er tæpar 13.000
brúttólestir að stærð og
var að koma úr sinni
fyrstu veiðiferð því skipið er alveg
nýtt. Það er mjög fallegt og vandað
og er Norðmenn buðu fréttaritara
og túlki hans um borð þá bentu
þeir á það að allar innréttingar
skipsins eru úr stáli, klætt óeldfimu
efni. Timbrið vilja þeir ekki sjá
vegna eldhættu. Níu manns eru um
borð og eru það færri menn en jafn-
an gerist á íslenskum skipum af
þessari stærð. Skipveijar voru við-
ræðugóðir og upplýstu m.a. trillu-
karl á Þórshöfn um það að þeir
hefðu lóðað á stóra þorsktorfu utan
við Langanes og gáfu honum upp
lóranstaðsetninguna. Einnig
fræddu Norðmenn hann um það að
þrefalt hærra verð fengist fyrir
þorskinn í Noregi en hér á landi.
Það þótti áheyrendum fróðlegt að
vita.
Loðnuverksmiðjan hér er vel í
stakk búin til að taka á móti meiri
loðnu og hefur Þórshamar landað
500 tonnum. Ágæt aðstaða er til
löndunar hér eftir dýpkun hafnar-
innar og gott legupláss.
- L.S.
Verk Gunnlaugs Scheving sett upp í Listmunahúsinu í gær.
30 tonn af ís úr Græn-
Foldaskóli:
landsjökli rannsökuð
Vænta má skýringa á náttúrulegum sveiflum í veðurfari
VÍSINDAMENN frá átta Evrópulöndum hafa undanfarin fjögur sum- þeim tíma sem úrkoma féll. Komið
ur verið við boranir og rannsóknir á ísnum í Grænlandsjökli. Þrír
íslendingar hafa tekið þátt í þessu starfi. Rannsóknirnar beinast að
því að kanna ýmsa þætti í fornveðurfari, efnafræði lofthjúpsins og
umhverfi jarðar síðustu árþúsundir.
Borað var 3.029 metra niður í hefur verið eftir fyrri boranir í
jökulinn og er borkjaminn 10 sentí-
metrar í þvermál. Alls vegur þessi
ís í kringum 30 tonn. Elsti ísinn í
borkjamanum er talinn vera 200
til 250 þúsund ára gamall og jafn-
vei eldri. Með rannsóknum á bor-
kjamanum má fá upplýsingar um
verðurfar á að minnsta kosti tveim-
ur síðustu ísöldum og hlýskeiðum
á milli. Elsti ís sem rannsakaður
Olíuverzlun Islands:
Oráðið hver
tekur við for-
stjórastöðu
STJÓRNARFORMAÐUR Olíu-
verzlunar íslands, Óskar Magn-
ússon, hefur afþakkað að taka
við starfi forstjóra félagsins.
Hörður Helgason, aðstoðarfor-
stjóri, verður starfandi forstjóri
þar til nýr forstjóri hefur verið
ráðinn.
Á stjómarfundi OLÍS þann 17.
júlí sl. fór stjóm félagsins þess á
leit við Óskar Magnússon, stjómar-
formann OLÍS, að hann tæki við
starfí forstjóra. Óskar segir í frétta-
tilkynningu, sem send var frá OLÍS
í gær fimmtudaginn 6. ágúst, að
hann hefði nú íhugað beiðni stjóm-
arinnar og hefði ákveðið að taka
ekki við starfinu.
Grænlandsjökul var í kringum 120
þúsund ára gamall.
Boranimar fóru fram á hábungu
jökulsins í 3.226 metra hæð yfír
sjávarmáli. Alls tóku í kringum 40
vísindamenn þátt í rannsóknunum
uppi á sjálfum jöklinum. Þrír íslend-
ingar hafa verið við rannsóknar-
störf á Grænlandsjökli í sumar, þau
Ámý E. Sveinbjömsdóttir, jarð-
fræðingur á Raunvísindastofnun
Háskólans, Sigfús Johnsen jarðeðl-
isfræðingur, prófessor við Háskóla
íslands, og Pálína Kristjánsdóttir
aðstoðarmaður.
Ámý E. Sveinbjömsdóttir segir
að ýmsar rannsóknir hafí verið
gerðar á borkjamanum uppi á jökl-
inum, en mikil vinna er eftir áður
en endanlegar niðurstöður liggja
fyrir. Á Raunvísindastofnun Há-
skólans verða gerðar mælingar á
hlutfalli súrefnis- og vetnissamsæta
borkjamans. Hlutfallið ræðst af
ýmsum þáttum, meðal annars hita-
stigi á þeim tíma þegar úrkoman
féll. Þess vegna er hægt að rekja
sumar- og vetrarlög niður eftir ísn-
um. Hlýviðris- og kuldaskeið koma
einnig fram við þessar mælingar.
Árný segir að rannsóknimar hafí
þegar leitt í ljós að á Grænlandi
hafi verið kuldatímabil á árunum
upp úr 1400, sem meðal annars
gæti skýrt eyðingu norrænna
byggðá þar á þeim tíma. Þá má
einnig sjá í ísnum að mun kaldara
var þegar Hrafna-Flóki kom til ís-
lands en við landnám Ingólfs nokkr-
um árum síðar.
Fleiri eiginleikar íssins en sam-
sætumar segja til um veðurfar á
hefur í ljós að ís frá köldum tímabil-
um inniheldur mun meira ryk en
þegar hlýrra var í veðri. Af því má
draga þá ályktun að stormasamt
hafí verið á kuldaskeiðum. Kristall-
ar í ísnum stækka eftir því sem
heitara var í veðri þegar þeir mynd-
uðust og það segir einnig sína sögu
um veðráttuna.
Ámý segir að með þessum rann-
sóknum á fomveðurfari geri vís-
indamennimir sér vonir um að geta
sett fram grundvallaðar kenningar
um náttúruiegar sveiflur í veðurfari
og skýrt þær. Hún nefnir í því sam-
bandi að gróðurhúsaáhrifín sem nú
eru mjögtil umræðu hafi mun minni
áhrif til breytinga á veðurfari en
sjá megi í ísnum af völdum náttúru-
legra sveiflna. Að sögn Árnýjar
hljóta menn því að spyrja sig að
því hvort gróðurhúsaáhrifín séu ein-
ungis af manna völdum eða hvort
að einhveiju leyti sé um eðlilegar
sveiflur í náttúmnni að ræða. Því
til áréttingar bendir Ámý á að fimb-
ulkaldri ísöldinni lauk fyrir um það
bil 10 þúsund árum á ótrúlega stutt-
um tíma, eða tuttugu til fímmtíu
árum.
Evrópski vísindasjóðurinn styrkir
rannsóknimar á ísnum úr Græn-
landsjökli auk vísindasjóða þátt-
tökuríkjanna. Framlag íslendinga
er því sem næst 1% af heildarkostn-
aðinum og hefur numið einni milljón
króna á ári undanfarin fjögur ár.
Ragnar
Gíslason
skólastjóri
RAGNAR Gíslason, kennari
við Garðaskóla, hefur verið
ráðinn skólastjóri Foldaskóla
í Grafarvogi. Ragnar hlaut
meðmæli allra skólaráðs-
manna, fræðslustjóra ,og
kennararáðs og tók við starf-
inu þann 1. ágúst.
Átta umsækjendur vom um
stöðuna. Foldaskóli er annar
stærsti skóli Reykjavíkur, með
1070 nemendur, en stærstur er
Seljaskóli, með 1200 nemendur.
Á næsta ári taka Húsa- og
Hamraskóli einnig að fullu til
starfa í Grafarvogi.
Egill Jónsson:
Mjög málefnalegur fund-
ur með útvegsmönnum
„ÉG vil lýsa yfir mikilli ánægju minni með þá málefnalegu umræðu
sem fram fór á þessum fundi okkar þingmanna með austfirskum
útvegsmönnum á miðvikudag,“ sagði Egill Jónsson, alþingismaður í
samtali við Morgunblaðið. Egill segir, að fundarmenn hafi verið
sammála um að samdráttur í aflaheimildum hafi verið nauðsynleg-
ur, en hins vegar kalli það á samfélagslegar aðgerðir til aðstoðar
þeim byggðarlögum sem samdrátturinn bitnar verst á. í því sam-
bandi hafi menn eystra orðið fyrir vonbrigðum með ákvarðanir ríkis-
stjórnarinnar í málefnum Hagræðingasjóðs.
„Það var ekki uppi nein rödd á
fundinum sem gagnrýndi minnkun
aflaheimilda, og mér sýnist sem
austfirskir útvegsmenn séu sáttir
við þá ákvörðun sem tekin hefur
verið í málinu. Það var mikilvægt
fyrir mig sem þingmann að finna
að skoðanir mínar koma heim og
saman við skoðanir hagsmunaaðila
í kjördæminu," sagði Egill. „Hins
vegar fengum við alþingismennirnir
margar fyrirspurnir um hvemig
bmgðist skuli við áhrifum sem sam-
drátturinn ófrávíkjanlega hefur á
fyrirtæki og byggðarlög í kjördæm-
inu. Það verður að ráða bót á því
misræmi sem orðið er hvað dreif-
ingu aflaheimilda milli landshluta
varðar. Menn voru sammála um að
með þeirri ákvörðun sem tekin hef-
ur verið í málefnum Hagræðinga-
sjóðs hafí verið sleppt góðu tæki-
færi til að „deyfa sárasta sviðann"
eins og einn fundarmanna orðaði
það. En nú er rétt að bíða og sjá,
í trausti þess að Byggðastofnun
komist að bitastæðri niðurstöðu í
málinu. Mistakist það er kominn
upp nýr vandi í íslenskum stjórn-
málum,“ sagði Egill.