Morgunblaðið - 03.11.1992, Blaðsíða 62

J62
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. NÓVEMBER 1992
AÐALFUNDUR SAMBANDS SVEITARFELAGA A SUÐURNESJUM
Herínn er ekki á förum
frá Keflavíkurflugvelli
- segir Karl Steinar Guðnason eftir
fund með framkvæmdastjóra NATO
Gríndavík.
KARL STEINAR Guðnason alþingismaður sagði, á 15. aðal-
fundi Sambands sveitarfélaga á Suðurnesjum, að framkvæmda-
stjóri Atlantshafsbandalagsins hefði tjáð sér að varnarliðið á Kefla-
víkurflugvelli væri alls ekki á förum frá íslandi. Ýmsar breyting-
ar væru í vændum en brottför ekki á dagskránni.
Fyrirfram var talið að helstu
mál fundarins yrðu atvinnumál í
ljósi þess mikla atvinnuleysis sem
ríkir á Suðumesjum. Umræða um
þau mál náðu þó ekki því flugi sem
reiknað var með og töluðu menn
um að þar sem mikið hefði verið
fjallað um þau mál bæði á Alþingi
og í fjölmiðlum dagana fyrir fund-
inn hefði ekki verið mikið eftir að
tala um á fundinum. Aðra ástæðu
höfðu menn á orði, þá að menn
vissu ekki um hvað þeir ættu að
tala vegna reynsluleysis sveitar-
stjómarmanna að fást við slík mál
því þau hafa ekki komið upp á
borð til þeirra í þeim mæli sem
nú er.
Mikil umræða var hinsvegar um
afnám aðstöðugjalda af fyrirtækj-
um og tekjustofna sveitarfélaga í
kjölfar ræðu Vilhjálms Þ. Vil-
hjálmssonar formanns Sambands
íslenskra sveitarfélaga. Þar varaði
hann eindregið við því að sveitarfé-
lögin létu leggja þennan skatt nið-
ur á hlaupum, eins og hann orðaði
það. Að nýir tekjustofnar þyrftu
að koma í staðinn og það yrði frá-
gengið áður en aðstöðugjaldið yrði
fellt niður.
í umræðunni kom fram að út-
svar þyrfti að hækka um 1,88%
til að vega upp þann tekjumissi
sem sveitarfélögin verða fyrir við
missi aðstöðugjalda eða að ríkið
gæfi eftir tekjuskatt sem því næmi
til að þurfa ekki að hækka skatt-
prósentu.
Fram kom hjá Vilhjálmi að að-
stöðugjöld nema að meðaltali um
16% tekna sveitarfélaga. Útsvar
er hins vegar um 60% af skatttekj-
um sveitarfélaga, fasteignaskattur
um 17% og framlag úr Jöfnunar-
sjóði sveitarfélaga um 7%.
í umræðunni um afnám að-
stöðugjaldsins komu fram mjög
mismunandi sjónarmið. Björvin
Lúthersson oddviti í Höfnum taldi
það myndi ríða svo litlu sveitarfé-
lagi sem Hafnir væru að fullu að
Kristján Pálsson, bæjarstjóri í
Njarðvík, verður samkvæmt
hefðinni næsti formaður SSS.
missa þennan tekjustofn. Fundur-
inn samþykkti síðan ályktun þar
sem varað er eindregið við þeim
hugmyndum um breytingu á sjálf-
stæðum tekjustofnum sveitarfé-
laganna nema til komi aðrir sam-
bærilegir tekjustofnar.
Of dýr og mikil yfirbygging
Þórarinn V. Þórarinsson fram-
kvæmdastjóri Vinnuveitendasam-
bands Islands ræddi þvínæst um
atvinnumál. Hann hóf mál sitt á
því að segja að hann væri ekki í
stakk búinn til að ræða atvinnu-
mál á Suðumesjum, sérstaklega
þar sem ekki væru forsendur fyrir
því að fjalla um þau í einstökum
kjördæmum. Hann kvað þó dökkt
framundan í atvinnumálum þjóðar-
innar og svartsýni ríkjandi í þeim
málum sökum þess að fyrirtæki
hér á íslandi væru hart keyrð og
vegna breyttra skilyrða. Stjómend-
ur fyrirtækja væra hættir að
hlaupa milli bankastofnana og
famir að stjórna og einnig hættir
Grindavík
Miklir möguleik-
ar við Bláa lónið
“T* Grindavík.
GRÍMUR Sæmundsen framkvæmdastjóri Heilsufélags við Bláa lónið
hélt erindi um nýsköpum og ný atvinnutækifæri við Bláa lónið á
aðalfundi SSS á laugardaginn.
Hann kom víða við í erindi sínu
og ræddi um að sundurlyndi sveitar-
stjómanna á svæðinu hefði staðið
í vegi fyrir að uppbygging á heilsu-
og almennri þjónustu hefði verið
eðlileg á undanfömum áram. Hann
nefndi að heilsuferðaþjónusta væri
nú mikið til umræðu innan EB og
nefndi tvær ástæður. Óhefðbundnar
lækningar, en gerðar séu þær kröf-
ur til staða sem bjóða upp á þær
að þeir standist vísindalegar rann-
sóknir um árangur til þess að hægt
sé að styrkja sjúklinga til að leita
sér lækninga á slíkum stöðum. Hin
ástæðan er að heilsuferðaþjónustan
er mikil uppspretta nýrra atvinnu-
tækifæra og er yfírleitt mjög arð-
bær atvinnustarfsemi. Grímur
nefndi að 9,4 milljónir Þjóðveija
ferðuðust og dvöldust á heilsudval-
arstöðum í Þýskalandi á síðasta ári.
Grindavíkurbær ásamt íslenska
heilsufélaginu stofnaði Heilsufélag-
ið við Bláa lónið hf. Tilgangur HBL
er mótun, þróun og markaðssetning
gjaldeyrisskapandi heilsuþjónustu
við Bláa lónið og hins vegar þróun,
markaðssetning og framleiðsla á
heilsu- og fegranarvöram tengdum
hráefnum úr lóninu.
„Ég tel að sé rétt á málum hald-
ið geti Bláa lónið orðið gífurleg
lyftistöng fyrir allt atvinnulíf á
Suðumesjum, menn þurfa að sam-
eina krafta og allir munu hagnast.
Sendum út á sextugt djúp sundur-
lyndisfíandann," sagði Grímur í lok
erindis síns.
- FÓ
að ýta á undan sér vaxandi verð-
bólgu og fáist í dag við raunstærð-
ir sem væri jákvæð þróun. Nei-
kvætt væri hins vegar að ekki
hafí gengið eftir það sem lagt var
af stað með í ársbyijum 1990 í
þjóðarsáttarsamningunum. Þórar-
inn spáði hrani hjá mörgum sjávar-
útvegsfyrirtækjum á næstunni
vegna mjög slæmrar stöðu.
Þórarinn ræddi þvínæst um að-
stöðugjald á fyrirtæki og kallaði
það ranglátan skatt sem hefði
margfeldisáhrif og mætti kalla
hann landsbyggðarskatt því hann
legðist m.a. á flutningskostnað og
kæmi fram í hærra verði til neyt-
enda. Hann endaði á því að tala
um hve miklu væri eytt í hagsmu-
nagæslu ýmiskonar, bæði meðal
atvinnurekenda og verkalýðs, og
hún væri svo mikil að hún mundi
duga í milljónaþjóðfélögum. Hér
færu um 2-3 milljarðar í verka-
lýðspólitík á ári, hér væra 197
sveitarfélög í ekki stærra landi og
öll slík yfirbygging gerði okkur
erfítt fyrir í allri samkeppni.
Herinn ekki á förum
Alþingismennimir Jón Sigurðs-
Morgunblaðið/Frímann Ólafsson
Fundarmenn á 15. aðalfundi Sambands sveitarfélaga á Suðumesjum.
son iðnaðarmálaráðherra, Ólafur
bigur
,, Ola
Ragnar Grímsson og Karl Steinar
Guðnason ávörpuðu síðan fundinn
og kom fram hjá Karli Steinari að
hann væri nýkominn af fundi með
framkvæmdastjóra NATO. Hann
hafí tjáð sér að herinn væri alls
ekki á föram frá Islandi, ýmsar
breytingar væra í vændum en
brottför ekki á dagskránni.
Eftir að hafa afgreitt mál og
ályktanir var ný stjórn tilnefnd til
næsta aðalfundar að ári. í nýrri
stjóm verða Jónína Guðmundsdótt-
ir frá Keflavík, Kristján Pálsson
frá Njarðvík, Edvard Júlíusson frá
Grindavík, Sigurður Bjamason frá
Sandgerði, Sigurður Jónsson frá
Gerðahreppi, Jón Gunnarsson frá
Vatnsleysustrandarhreppi og
Björgvin Lúthersson frá Hafna-
hreppi. Samkvæmt hefð gengur
formennska milli sveitarfélaga og
nú á Njarðvík að tilnefna formann
sem verður Kristján Pálsson bæjar-
stóri.
- FÓ
Grindavík
Ályktað um atvinnumál
Gríndavík.
FIMMTÁNDI aðalfundur SSS afgreiddi ályktanir um sjávarútvegs-
mál, atvinnumál tengd varnarsvæðinu, tekjustofna sveitarfélaga og
þjónustumál.
Starfshópur um þjónustu ræddi
ýmis mál sem flokkast undir at-
vinnumál. í heilbrigðismálum var
rætt um að til þess að framkvæmd-
ir geti hafist við D-álmu við Sjúkra-
hús Keflavíkurlæknishéraðs verði
að gangast fyrir því að samkomulag
verði gert milli ríkis og sveitarfé-
laga um íjármögnum hennar. Þá
var nefnt að he§a framkvæmdir
við Garðvang. Í ferðaþjónustu var
lögð áhersla að að tryggja áfram
rekstur Ferðamálasamtakanna.
Nefndin telur að helsta von í aukn-
um umsvifum í ferðaþjónustu sé
uppbygging við Bláa lónið og því
nauðsynlegt að tryggja framgang
þess verkefnis og flýta ef kostur
er. Bent var á kosti Suðumesja sem
ráðstefnusvæði, lýst yfír ánægju
með þjónustu við Seltjöm varðandi
veiðiskap og beindi því til Hitaveitu
Suðumesja að kanna hvort mætti
útbúa goshver á Reykjanesi.
í byggingariðnaði telur nefndin
nauðsynlegt að auka viðhald opin-
berra bygginga vegna þess ástands
sem ríkir í atvinnumálum á svæðinu
og að hvetja opinbera aðila til að
flýta fyrirhuguðum byggingafram-
kvæmdum t.d. skólabyggingum. Þá
hvatti nefndin sveitarstjómir að
nýta sér þá þjónustu sem veitt er
á svæðinu áður en leitað er út fyr-
ir það. Reynt verði að auka umferð
um Keflavíkurflugvöll og að núver-
andi lendingargjöld og flugvallar-
skattur verði notuð til að koma
rekstrargrundvelli undir Flugstöð-
ina og henni gert kleift að vinna
markvisst að markaðssetningu.
Fundurinn samþykkti tillögu um
sjávarútveg á Suðurnesjum. Þar er
sagt að leita þurfí allra leiða til að
auka hlut Suðumesja í fískveiðum
og fískvinnslu og það talið áhrifa-
ríkasta leiðin til að ijölga atvinnu-
tækifæram nú þegar og einkum til
að draga úr atvinnuleysi kvenna á
svæðinu. Mótmælt er þeim áform-
um að skerða rétt krókaleyfisbáta
þar sem smábátaútgerð er sá þáttur
útgerðar sem hefur vaxið mest á
undanfömum áram og viðhalda
beri þeirri tvöföldun á kvóta línu-
báta sem verið hefur. Fundurinn
telur að í ljósi núverandi atvinnu-
ástands verði kannað hvort mögu-
leiki sé á sérstakri úthlutun aflak-
vóta úr Hagræðingarsjóði sjávarút-
vegsins til Suðurnesja. Þá vill fund-
urinn að farið verði í sérstakt átaks-
verkefni til markaðssetningar á
unnum ferskum sjávarafurðum á
markaði í Evrópu.
Hópur sem Qallaði um atvinnu-
mál tengd vamarliðinu beindi því
til utanríkisráðherra og ríkisstjórn-
arinnar að hún hlutist til um að-
gerðir í ljósi erfíðs atvinnuástands
á Suðurnesjum. Leitað verði tíma-
bundinna verkefna fyrir íslenska
aðalverktaka eins og tvöföldun
Reykjanesbrautarinnar, ÍAV leggi
fram fé til atvinnuppbyggingar á
svæðinu, Suðurnesjamenn hafí for-
gang til starfa og undirverktöku
og veitt verði heimild til að ráða
2-3 starfsmenn til að fylgjast með
því að ekki verði gengið á rétt ís-
lendinga sem vinna á vamarsvæð-
inu. Þá beri að róa að því öllum
áram að hugmyndin um að flytja
starfsemi Landhelgisgæslunnar til
Suðumesja verði samþykkt hið
fyrsta, hraðað verði skipun í starfs-
hóp um frísvæði og hvort um sé
að ræða vænlegan kost til atvinnu-
uppbyggingar. Sveitastjórnarmenn
á Suðumesjum séu reiðubúnir til
að taka að sér verkefni starfshóps-
ins og að hafa samráð við sveita-
stjómarmenn á Suðurnesjum varð-
andi úrlausnir í atvinnumálum.
Þessar ályktanir vora afgreiddar
án mikillar umræðu.
- FÓ
Álver í nágrenni
Grundartanga?
Akranesi.
AKURNESINGAR horfa vonaraugum sem aðrir til byggingar álvers
hér á landi og átti bæjarstjórinn á Akranesi, Gísli Gíslason, viðræð-
ur við forstjóra Kaiser alumnium á dögunum. Á fundinum kynnti
Gísli nágrenni Grundartanga sem hugsanlegan valkost ef fyrirtækið
gerir alvöru úr hugmyndum sínum um byggingu álvers á íslandi.
araðstaða, lega aðflutningslínu með
Að sögn Gísla Gíslasonar var
þessi fundur afar ánægjulegur og
gerðu fulitrúar Kaisers grein fyrir
því að heimsókn þeirra væri aðeins
forkönnun, sem taka yrði með fyrir-
vara, enda hafí ekkert verið ákveð-
ið um framhald málsins. Gísli sagð-
ist hafa lagt fram ýmis göng varð-
andi svæðið í nágrenni Grundar-
tanga og ljóst væri af framan-
greindum viðræðum að ef til bygg-
ingar álvers kæmi á vegum Kaisers
þá á svæðið í kringum Grandar-
tanga a.m.k. sömu möguleika og
önnur svæði. Þrír augljósir kostir á
svæðinu geta haft mikla þýðingu
vegna staðarvals álvers, góð hafn-
tilliti til Landsvirkjunar sem er eins
góð og kostur er og ekki síst ef af
verður gerð Hvalfjarðarganga, seg-
ir Gísli.
Ljóst er að þessu máli þarf að
fylgja eftir af ákveðni og það era
ekki síst sveitarfélögin sunnan
Skarðsheiðar sem þurfa að koma
sér saman um hvernig halda beri á
málum í framtíðinni og gera drög
að samkomulagi um þá þætti sem
nauðsynlegt er að semja um, þann-
ig að slíkt verði ekki til að tefja
fyrir framgangi málsins ef af verð-
ur, sagði Gísli að lokum.
- J.G.