Morgunblaðið - 10.11.1992, Page 62

62
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. NÓVEMBER 1992
Lögregla herðir umferðareftirlit þegar dimmasti árstíminn er framundan
Allt of margir sem fara ekki
eftir reglum umferðarinnar
Morgunblaðiö slæst í för með lögreglu við eftirlit á ómerktum bifreiðum
NIU banaslys hafa orðið í umferðinni í Reykjavík það sem af er
árinu, eða einu fleiri en allt árið í fyrra. Þá hafa 260 manns slasast
í ár, en 307 allt árið í fyrra. Lögreglunni þykir nóg um og kvíð-
ir vikunum fram að áramótum, sem viðbúið er að taki enn frek-
ari toll af mannslífum, enda dimmasti og ógreiðfærasti timi árs-
ins. Því hafa lögregluembættin í Reykjavík, Kópavogi, Hafnar-
firði, Keflavík og Grindavík tekið höndum saman við eftirlit, í
þeirri von að viðleitni þeirra opni augu vegfarenda. Lögreglan
á hverjum stað heldur að auki uppi venjubundnu eftirliti og
Morgunblaðið slóst i för með lögreglumönnunum Jóhanni Davíðs-
syni og Rúnari Oddgeirssyni þegar þeir voru við eftirlit á ómerktri
bifreið. í ljós kom, að allt of margir fara ekki að settum reglum,
sem er visasta leiðin til að valda slysum.
Morgunblaðið/Gunnar Blöndal
Jóhann Davíðsson grípur blikkljósið og skellir því upp á þak, um
leið og eftirförin er hafin.
Rúnar Oddgeirsson bíður við myndbandsvélina á meðan Jóhann
ræðir við ungar stúlkur um bílbeltanotkun.
Þeir Jóhann og Rúnar notast
þessa dagana við ómerkta, jap-
anska fólksbifreið við eftirlitið. Á
mælaborð hennar er kyrfílega fest
myndbandsupptökuvél. Það er
ekki verra að geta sýnt ökumönn-
um brot þeirra, því margir þræta
og bera af sér allar sakir. Jóhann
segir, að lögreglan liggi stundum
undir ámæli fyrir að vera á
ómerktum bifreiðum, en hann
sagðist ekki skilja slíkt viðhorf.
„Mér fínnst einmitt ágætt ef fólk
gerir sér grein fyrir, að við getum
verið hvar sem er, á hvaða bfl sem
er. Þeir, sem ekíci bijóta af sér,
þurfa ekkert að óttast og ættu
að vera fegnir því að fylgst sé
með þeim brotlegu, sem skapa
stórhættu í umferðinni. Það eru
alltaf einhveijir, sem ekki fara að
settum reglum og ég vildi helst
að þeir álitu alla bfla lögreglu-
bfla.“
Ungir ökumenn nota síður
bílbeltin
Þegar hér er komið sögu erum
við stödd á Sæbraut og fram úr
lögreglubílnum' ómerkta ekur
gömul Lada-bifreið. Ökumaðurinn
er ung stúlka og með henni eru
tvær aðrar. Engin þeirra hefur
séð ástæðu til að setja á sig örygg-
isbelti. Rúnar beinir myndavélinni
að þeim, Jóhann, sem ekur, dreg-
ur niður rúðuna og skellir bláu
blikkljósi upp á þak. Það kemur
stúlkunum greinilega mjög á
óvart þegar þær heyra allt í einu
í sírenum. Þær stöðva bflinn og
Jóhann vindur sér út. Þær geta
ekki annað en viðurkennt brot
sitt og Jóhann leysir þær út með
sektarmiða. Sú sem situr í aftur-
sætinu kveðst aldrei hafa heyrt
þá reglu að farþegi þar eigi einn-
ig að spenna beltin.
Þegar Jóhann kemur aftur inn
í bílinn verður honum tíðrætt um
hve alvarlegt það er, að ungt fólk,
eins og stúlkumar þrjár, notar
öryggisbeltin lítið. „Maður hefði
haldið að fólk, sem er nýbúið að
taka ökupróf, vissi hve alvarlegt
það er, að nota ekki beltin. En
það er öðru nær, yngstu öku-
mennimir, og þá sérstaklega
strákar, telja sig greinilega
ódauðlega. Það ætti að vera auð-
velt fyrir þá að sjá af fréttum að
það em þeir því miður ekki. Og
lögreglan á erfitt með að hafa vit
fyrir þeim öllum, til þess emm
við allt of fáir. Ég veit ekki hvern-
ig er hægt að opna augu þeirra,
en einhvem sérstakan áróður
verður að reka fyrir þennan ald-
urshóp. Þá em íslendingar al-
mennt miklu latari við að spenna
beltin en nágrannaþjóðirnar."
Ökukennslu þarf að bæta
Jóhann og Rúnar em sammála
um að verulega þurfí að bæta
ökukennslu og fmmvarp, um að
foreldrar og aðrir ökumenn megi
þjálfa ökunemana í akstri, sé til
bóta. „Ökuprófíð er meingallað
núna og til dæmis virðist skriflega
prófíð aðallega ganga út á að
hengja menn í orðalagi, en ekki
hvort menn hafí skilning á við-
fangsefninu," segir Rúnar.
Þeir Jóhann og Rúnar segja að
ökumenn verði að vakna til með-
vitundar um að fólk slasist, ör-
kumlist og látist í slysum, sem
flest sé hægt að rekja til þess,
að ekki sé farið að reglum. „Eitt
dæmi, sem fólki fínnst ef til Vill
smávægilegt, en getur skipt sköp-
um, er stefnuljósanotkunin," segir
Jóhann. „Héma nota ökumenn
helst ekki stefnuljósin nema sem
forgangsljós, ef þeir þurfa að
komast milli akreina eða út úr
stæði."
I þessum töluðum orðum skýst
piltur á skellinöðra á milli lög-
reglubílsins, á hægri akrein og
bílsins á vinstri akrein. Jóhann
skellir ljósinu aftur upp á þak og
drengurinn áttar sig fljótlega á
að japanski ijölskyldubíllinn er í
raun lögreglubifreið. Hann hefur
þó áður tekið hægri beygju, án
þess að gefa stefnuljós. Vonandi
lætur hann áminningu lögregl-
unnar sér að kenningu verða.
Yfir gatnamót á rauðu ljósi
Nú er haldið að gatnamótum
Bústaðavegar og Flugvallarvegar,
tii að fylgjast með því hvemig
ökumönnum gangi _að fara eftir
umferðarljósunum. Á leiðinni seg-
ir Jóhann frá manni, sem seint
ætlar að láta sér sektir að kenn-
ingu verða. Hann var gripinn fyr-
ir utan lögreglustöðina, þar sem
hann fór yfír á rauðu Ijósi. Það
kaldhæðnislega var, að maðurinn
var á leiðinni að greiða uppsafnað-
ar sektir fyrir ýmis brot. „Ef sekt-
in fyrir að fara yfír á rauðu ljósi
væri ekki 7 þúsund krónur, heldur
til dæmis 50 þúsund krónur, eins
og í Noregi, þá myndi fólk kannski
fremur hugsa sig um,“ segir Jó-
hann. „Þá virðast ungir ökumenn
til dæmis hafa miklu meiri
áhyggjur af því hvort þeir missi
ökuréttindin fyrir of hraðan akst-
ur, en hver sektarapphæðin er.
Því þyrfti að koma á punktakerfí,
svo menn misstu ökuréttindin í
ákveðinn tíma ef þeir fengju
nokkrar sektir."
Lögreglumennimir segja að of
mikinn ökuhraða megi áreiðan-
lega rekja til þess, að fólk geri
sér ekki grein fyrir hvað slysa-
hættan eykst margfaldlega með
auknum hraða. Þeir benda á, að
hemlunarvegalengd sé 10 metrar,
ef ekið er á 60 km hraða, en 60
metrar, ef ekið er á 120.
Nú fylgjumst við með umferð-
inni á gatnamótunum. Allnokkrir
era ansi nálægt því að fara yfír
á rauðu, en Jóhann og Rúnar
segja, að þeir stöðvi ekki ökumenn
nema enginn vafí leiki á sekt
þeirra. Slíkt dæmi kemur fljótlega
og þar er á ferðinni kona, með
tvö ung börn í aftursæti. Hún
þrætir fyrir brotið og heldur því
áfram þó henni sé sýnt mynd-
bandið. Henni fínnst aðfinnsluvert
að lögreglan sé á ómerktum bíl
og loks klykkir hún út með því
að segja, að hún ætli sér ekki að
greiða sektina, enda þoli hún ekki
löggur!
Okumenn misskilja aðgerðir
lögreglu
Jóhann og Ragnar segja að þvi
miður sé þessi kona ekki ein um
að hafa neikvætt viðhorf til lög-
reglunnar. Skömmu áður hafði
maður gefíð sig á tal við Jóhann
við gatnamótin og hélt sá langa
ræðu um að lögreglunni væri ekki
heimilt að leggja bflnum þar sem
hann stóð. Hann hafði greinilega
mun meiri áhyggjur af því heldur
en umferðarlagabrotum samborg-
aranna. „Við stöðvuðum sendibíl-
stjóra, sem ók á 88 km hraða
eftir íbúagötu, þar sem hámarks-
hraði var 50 km. Þarna voru
þrengingar á götunni og gang-
braut. Maðurinn sá samt ástæðu
til að bregðast ókvæða við og
hann gerði sér ferð heim til að ná
í myndavél og ljósmynda lögreglu-
manninn, sem gerðist svo ósvífínn
að stöðva för hans. En til allrar
hamingju taka flestir ökumenn
réttmætum aðfinnslum okkar vel
og þakka okkur oft fyrir að benda
á þá hættu, sem þeir hafa valdið.
Þeir gera sér grein fyrir að við
eram ekki að reyna að hengja
einn eða neinn, heldur að reyna
að koma í veg fyrir slys,“ segir
Jóhann.
Eldra fólk þarfnast oft
aðstoðar
Magnús Einarsson, yfírlög-
regluþjónn, sagði í samtali við
Morgunblaðið, að hann vildi sér-
staklega benda fólki á að taka
tillit til eldri borgara og aðstoða
þá í umferðinni. „Eldri borgarar
eiga, rétt eins og yngstu borgar-
arnir, erfítt með að átta sig á
hraðanum í umferðinni. Þeir rata
líka stundum í ógöngur vegna
þess að þeir þekkja ekki vel það
mikla gatnakerfi, sem nú er í
borginni. Það er full ástæða til
að benda þeim á nauðsyn þess
að vera vel sýnilegur; nota end-
urskinsmerkin. Og eldri borgarar
eiga það inni hjá okkur, sem yngri
eram, að við tökum sérstakt tillit
til þeirra," sagði Magnús Einars-
son.
RSv
Hagræðing í sláturhúsinu á Húsavík
Aukin sjálfvirkni við slátr-
un minnkar kostnaðinn
Húsavík.
SLÁTUR- og heildsölukostnaður var lækkaður í haust í framhaldi af
víðtæku samkomulagi sem náðst hafði um hagræðingu í landbúnaði
og verðlækkun búvara. Sláturhúsin hafa verið að hagræða í rekstri
til þess að mæta tekjumissinum. í sláturhúsi Kaupfélags Þingeyinga á
Húsavík hefur til dæmis tekist að lækka kostnað verulega, meðal ann-
ars með aukinni sjálfvirkni.
Hreiðar Karlsson kaupfélagsstjóri
KÞ sagði að undanfarin ár hafi verið
unnið markvisst að því að draga úr
kostnaði við slátrunina og veralegur
árangur náðst. Að þessu þurfí að
vinna áfram því samhliða lækkandi
tekjum á hvert kíló kjöts með lækkun
sláturkostnaðar muni fé fyrirsjáan-
lega fækka og tekjur minnka af þeim
ástæðum. Auk lækkunar á kostnaði
er unnið að því að styrlq'a reksturinn
með því að auka úrvinnslu á kjöti.
Þorgeir B. Hlöðversson sláturhús-
stjóri sagði að í haust hafi verið
unnið að breytingum á sláturlínunni
sem miðuðu að því að gera hana
sveigjanlegri þannig að hægt væri
að spara vinnuafl og halda fullri
hagkvæmni þó slátrað væri færra fé
á dag. Sett var upp færiband úr fjár-
rétt inn á sláturlínu. Féð er aflífað
í færibandinu og er því ekki þörf á
sérstökum banaklefa. Þetta færiband
sparar eitt og hálft starf. Þá var
tekinn í notkun sjálfvirkur gæruaf-
dragari. Bæði þessi tæki eru smíðuð
á Vélaverkstæðinu í Árteigi að ástr-
alskri fyrirmynd.
Fyrir utan aukna sjálfvirkni hefur
verið dregið úr vinnslu sláturúr-
gangs. Þessar hagræðingaraðgerðir
hafa að sögn Þorgeirs fækkað starfs-
fólki í sláturtíð úr 145 í 122 á fímm
áram. Hvert starf kostar 200-250
þúsund krónur. Kostnaður við vinnu
hefur því minnkað um nálægt 5 millj-
ónum í sláturtíðinni. Slátrað er 1950
til 2000 kindum á dag í sláturhúsi
KÞ. Fréttaritari
Morgunblaðið/Silli
Þorgeir Hlöðversson leiðir lamb inn á nýtt færiband í sláturhúsinu.