Morgunblaðið - 24.03.1993, Blaðsíða 26

26
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 24. MARZ 1993
Verkfall stýrimanna Herj-
ólfis var bannað með lögrun
VERKFALL stýrimanna á ms.
Herjólfi er bannað samkvæmt
lögum sem voru samþykkt á AI-
þingi í gær. Ef sljórn Heijólfs
hf. og stéttarfélög þau sem skip-
veijar tilheyra hafa ekki náð
samkomulagi um launakjör fyrir
1. júní mun Hæstiréttur tilnefna
þrjá menn í gerðardóm sem
ákveður kaup og kjör. Sjálfstæð-
isflokkur, Alþýðuflokkur og
Eramsóknarflokkur studdu
þessa lagasetningu. Þingmenn
Kvennalistans greiddu atkvæði á
móti ásamt Guðrúnu Helgadóttur
þingmanni Alþýðubandalags.
Aðrir þingmenn Alþýðubanda-
lags sátu hjá ásamt Stefáni Guð-
mundssyni þingmanni framsókn-
ar.
Halldór Blöndal samgönguráð-
herra sagði verkfall stýrimanna á
ms. Herjólfi hafa staðið yfir síðan
3. febrúar og valdið margvíslegri
röskun og tjóni. Samgönguráðherra
sagði engar horfur vera til þess að
deilan leystist með samkomulagi
deiluaðila, yrði því atbeini Alþingis
að koma til. Framsögumaður vísaði
tíi ályktunar sem bæjarstjóm Vest-
mannaeyja hefði samþykkt sam-
Stuttar
þingfréttir
Lög frá Alþingi
Síðasta föstudag voru fimm
fmmvörp samþykkt og send til
ríkisstjórnar Islands sem lög
frá Alþingi íslendinga: Frum-
varp til laga um Ráðstafanir
til að efla eiginfjárstöðu inn-
lánsstofnana, frumvarp til
laga um aðgang að upplýsing-
um um umhverfismál og upp-
lýsingamiðlun, framvarp til
laga um heimild fyrir ríkis-
stjórnina til þess að leyfa
Sveinbirni Runólfssyni sf.
innflutning á gröfupramma,
framvarp til laga um breyt-
ingu á lögum nr. 7/1975, um
heimild fyrir ríkisstjórnina
til þess að staðfesta fyrir ís-
lands hönd samþykkt um al-
þjóðareglur til að koma í veg
fyrir árekstra á sjó, 1972,
sbr. lög nr. 56/1986 og
25/1990, frumvarp til laga um
Skálholtsskóla.
hljóða á fundi 16. mars síðastliðinn.
Væri þetta frumvarp lagt fram í
samræmi við þá ályktun. Frumvarp-
ið kvæði á um að verkfall Stýri-
mannafélags íslands og boðað verk-
bann á aðra skipveija væri óheim-
ilt. Ef stjórn Herjólfs hf. og stéttar-
félög skipveija hefðu ekki náð sam-
komulagi fyrir 1. júní næstkomandi
skyldi Hæstiréttur skipa gerðardóm
til að ákveða vinnutilhögun, kaup
og kjör. Ráðherra sagði samkomu-
lag vera milli þingflokka um að
þetta frumvarp fengi skjóta af-
greiðslu og færi í gegnum þijár
umferðir á þessum þingdegi og
lagði til að málið færi til samgöngu-
nefndar að lokinni fyrstu umræðu.
Lög á alla
Ragnar Arnalds (Ab-Nv) þing-
flokksformaður Alþýðubandalags
gerði grein fyrir þeirri afstöðu síns
flokks, að Alþýðubandalagið gæti
fallist á lagasetningu í þessari
kjaradeilu en hins vegar væri sá
ágalli á frumvarpinu að því væri
ætlað að ná til fleiri heldur en þeirra
stýrimanna 'sem væru í verkfalli.
Framvarpið næði til allra skipveija,
einnig undirmanna sem hefðu lýst
því yfir að þeir gerðu ekki launa-
kröfur. Það væri ekki eðlilegt að
hlutast til með gerðardómi um kjör
þeirra sem ekki væra í verkfalli.
Alþýðubandalagsmenn myndu því
flytja breytingatillögu um að laga-
setningin næði aðeins til þeirra
stýrimanna sem væra í verkfalli.
Ragnar Arnalds fann og að því að
það framvarp sem.nú væri til um-
ræðu hefði tekið breytingum til hins
verra frá þeim drögum sem hefðu
verið kynnt um morguninn. Nú
gerðu lagagreinar 2 og 3 ráð fyrir
að gerðardómur kvæði á um „vinnu-
tilhögun“ um borð, til viðbótar við
kaup og kjör.
Jóna Valgerður Kristjánsdótt-
ir (SK-Vf) ítrekaði andstöðu Sam-
taka um Kvennalista við að gripið
væri inn í kjarasamninga með laga-
boði. Og í þessu tilviki einnig í
kjarasamninga þeirra sem ekki
væra í verkfalli. Samþykkt þessa
framvarps myndi og skapa sterkt
fordæmi, sem ekki væri rétt.
Guðni Ágústsson (F-Sl) sagði
nú fullreynt að lausn fyndist ekki
með fijálsum hætti, afskipti Alþing-
is yrði að koma til. Heilt byggðarlag
væri að hluta til einangrað vegna
verkfalls tveggja manna í 7 vikur.
Hann lagði ríka áherslu á það við-
horf framsóknar að þessi lagasetn-
ing væri ekki fordæmi, þetta mál
væri einstakt.
Engin vinnutilhögun
Eftir 1. umræðu var málinu vísað
til samgöngunefndar. Nefndin fjall-
aði um málið í u.þ.b. klukkuStund
og reyndi að ná samstöðu en það
tókst ekki. Meirihluta nefndarinnar
skipuðu fulltrúar Sjálfstæðisflokks,
Alþýðuflokks og Framsóknar-
flokks. Meirihlutinn gerði þá breyt-
ingartillögu að orðið „vinnutilhög-
un“ í 2. og 3. grein félli á brott.
Pálmi Jónsson (S-Nv) formaður
nefndarinnar og talsmaður meiri-
hlutans sagði skoðun nefndarinnar
að ekki væri eðlilegt að gerðardóm-
ur væri að taka ákvörðun um þetta.
Við atkvæðagreiðslu voru breyt-
ingartillögur Alþýðubandalagsins
felldar en breytingartillögur meiri-
hlutans samþykktar. Enginn tók til
máls við þriðju umræðu . og var
framvarpið samþykkt með 36 at-
kvæðum gegn 6 en 8 þingmenn
sátu hjá. Þingmenn Sjálfstæðis-
flokks og Alþýðuflokks greiddu at-
kvæði með frumvarpinu, það gerðu
einnig þingmenn Framsóknarflokks
að frátöldum Stefáni Guðmunds-
syni (F-Nv), sem sat hjá. Þingmenn
Alþýðubandalags sátu hjá að Guð-
rúnu Helgadóttur (Ab-Rv) undan-
skilinni, sem greiddi atkvæði gegn
frumvarpinu.
Laganna hljóðan
Lög þau sem samþykkt voru í
gær öðlast þegar gildi og gilda til
31. desember 1993. Samkvæmt 1.
gr. er ákveðið: „Verkfall Stýri-
mannafélags íslands á ms. Heijólfi,
svo og verkbönn, verkföll og aðrar
aðgerðir sem ætlað er að knýja fram
aðra skipan kjaramála en lög þessi
ákveða, er óheimilt."
2. gr. ákveður: „Hafi Skipstjóra-
félag íslands, Stýrmannafélag ís-
lands, Vélstjórafélag íslands,
Brytafélag Islands og Sjómannafé-
lagið Jötunn annars vegar og stjóm
Heijólfs hf. hins vegar ekki náð
samkomulagi um launakjör fyrir
1. júní 1993 skal Hæstiréttur til-
nefna þijá menn í gerðardóm sem
skuli ákveða kaup og kjör skipveija
á ms. Heijólfi fyrir 1. ágúst 1993.
Hæstiréttur kveður á um hver hinna
þriggja gerðardómsmanna skuli
vera formaður dómsins.“
í lagagreininni er einnig kveðið
á um að gerðardómurinn seti sér
starfsreglur, afli nauðsynlegra
gagna og krefjist skýrslna, munn-
legra og skriflegra, af einstökum
mönnum, opinberam aðilum og fyr-
irsvarsmönnum Heijólfs hf. og þeim
stéttarfélögum sem lögin ná til.
3. grein laganna segir: „Gerðar-
dómurinn skal við ákvörðun kaups
og kjara samkvæmt lögum þessum
hafa til hliðsjónar gildandi kjara-
samninga á kaupskipum og al-
menna launaþróun í landinu.
Ákvarðanir gerðardóms skv. 1. gr.
skulu vera bindandi fyrir aðila frá
gildistöku laga þessara.“
Um brot gegn lögum þessum
skal fara með að hætti opinberra
mála og varða þau sektum ef ekki
liggja við þyngri refsingar sam-
kvæmt öðrum lögum.
Dr. Jóhanna Vigdís Gísladótt-
ir.
Doktor í
rafmagiis-
verkfræði
JÓHANNA Vigdís Gísladótt-
ir lauk sl. vor doktorsprófi í
rafmagnsverkfræði frá Stan-
ford-háskóla í Kaliforníu í
Bandarikjunum.
Jóhanna lauk stúdentsprófi
frá Menntaskólanum í Reykja-
vík vorið 1982 og BS-prófi í
rafmagnsverkfræði vorið 1986
frá Háskóla íslands. Um haust-
ið hélt hún til framhaldsnáms
í rafmagnsverkfræði við Stan-
ford-háskóla og lauk þaðan
masters-prófi einu ári síðar.
Hún hefur stundað doktorsnám
við Stanford-háskóla síðan
1987 og varði doktorsritgerð
sína þar 5. apríl 1992.
Ritgerðin er á sviði mynd-
merkjafræði og fjallar um
hönnun á tvívíðum síum (Ort-
hogonal Synthesis of Two-Dim-
ensional Digital Filters). Hún
hefur hlotið eftirfarandi styrki:
Fulbright-styrk 1986, Vísinda-
styrk Atlantshafsbandalagsins
1987, úr sjóði Thors Thors
1987 og úr Minningarsjóði Sig-
urliða Kristjánssonar og Helgu
Jónsdóttur 1987. Þá hlaut hún
styrk úr Minningarsjóði Þor-
valdar Finnbogasonar við Há-
skóla íslands.
Jóhanna Vigdís er fædd 18.
apríl 1962, dóttir hjónanna
Guðríðar Ó. Erlendsdóttur og
Gísla Guðmundssonar í Reykja-
vík. Hún vinnur nú við rann-
sóknir við Háskólann í Illinois
í Urbana-Champaign. Hún býr
nú í Ulinois ásamt sambýlis-
manni sínum, Andrew B. No-
bel, sem einnig er doktor í raf-
magnsverkfræði frá Stanford-
háskóla.
Verslunin F&A stækkar við sig í byrjun næsta mánaðar
Um 6.000 manns komn-
ir með viðskiptakort
FREMUR hljótt hefur verið um verslunina F&A á Fosshálsi 27 frá því
að hún opnaði I september. Friðrik G. Friðriksson, kaupmaður, segir
að ástæðan sé fyrst og fremst sú að viðskiptin séu borin uppi af kort-
höfum að erlendri fyrirmynd og séu þeir nú þegar orðnir rúmlega
6.000. Hann segir að viðskiptin gangi vel og viðbrögð viðskiptavinanna
við vörunum, sem flestar séu fluttar inn milliliðalaust, og lágu vöru-
verði veki ánægju sína. Verslunin færir út kvíarnar í byijun apríl þeg-
ar 230 fermetra verslunarhúsnæði verður tekið í notkun til viðbótar
við þá 555 fermetra sem fyrir eru.
Kaupmaðurinn í F&A
FRIÐRIK Friðriksson kaupmaður í F&A. Yfir 6.000 manns eru með
viðskiptakort í versluninni.
Friðrik sagði að allir, 16 ára og
éidrí, gætú fehgjð kbrt og.átt við-
skipti í versluninni svo framarlega
sefn þeir brytu ekki gegn hagsmun-
um verslunarinnar, t.d. með því að
framvísa fölsuðum ávísunum eða
hnupla. Ef þeir yrðu uppvísir að slíku
misstu þeir kortin.
Er verslunin opnaði var boðið upp
á um 3.000 vörutegundir, m.a. fatn-
að, geisladiska o.fl. Nú hillir hins
vegar undir stækkun verslunarinnar
og verður þá boðið upp á ýmiss kon-
ar dagvöru, t.d. mjólkurvörur, kjöt,
fiSk og brauð.
Enguin snúið frá
Friðrik tók fram að jafnvel þó
gert væri ráð fyrir að þeir sem versl-
uðu í versluninni væru með sérstök
viðskiptakort væri í raun engum snú-
ið frá og korthafar gætu tekið með
sér gesti sem versluðu með kort kort-
hafans og bæri hann ábyrgð á við-
skiptum þeirra. Hvað kynningu á
versluninni varðaði sagði hann að
þegar korthafar versluðu fengju þeir
útskrift með eigin nafni og væru þar
með komnir á sérstaka viðskipta-
skrá. Einstaklingar á þeirri skrá
fengju síðan sendar upplýsingar um
verslunina, nýjar vörur ofl.
Mismunun íslenskra
framleiðenda
Aðspurður um lágt vöruverð sagði
Fríðrík að hægt væri að halda verði
niðri með milliliðalausum innflutn-
ingi og nefndi í því sambandi að
hann flytti sjálfur beint inn yfír 90%
af vörum í versluninni. Þannig sagði
að hann að margir kaupmenn „á
hominu" sæju hag sinn að kaupa
innfluttar vörur í F&A. Á sama hátt
keyptu þeir vörur íslenskra framleið-
enda í Bónus vegna þess að verðið
þar á mörgum vörum væri lægra en
þegar keypt væri beint frá framleið-
andanum. Þannig mismunuðu margir
íslenskir framleiðendur viðskiptavin-
um sínum.
Friðrik sagði að þessir viðskipta-
hættir ættu stóran þátt í því að sann-
færa almenning um að kaupmenn
með lítil viðskipti mökuðu krókinn
og ennfremur í því að hækka vöru-
verð úti á landi miðað við höfuðborg-
arsvæðið. Afleiðing þessarar mis-
mununar framleiðendanna yrði líka
að landsbyggðarfólk og þeir sem
ekki kæmust í stórmarkaði vegna
t.d. íyúkleika, elli eða bílleysis borg-
uðu fyrír óeðlilega háan magnafslátt
framleiðenda til stórmarkaða.
Friðrik vildi þó ekki setja alla ís-
lenska framleiðendur undír sama
hatt og tók fram að til væru þeir sem
ekki mismunuðu viðskiptavinum og
mætti þar nefna Mjólkursamsöluna.
Þá hefðu einhveijir framleiðendur
tekið þá stefnu að bjóða framleiðslu
sína aðeins kaupmönnum með minni
viðskipti til að komast hjá því að
selja hana á afsláttarverði.