Morgunblaðið - 04.05.1993, Blaðsíða 15

Smábátarnir
Ein er sú tegund útgerðar sem
ekki hefur sjálfskrafa getað gengið
í Fiskveiðasjóð eða aðra opinbera
sjóði og yfirskuldsett sig með veðum
í óveiddum fiski. Þetta eru bátar
undir tíu tonnum sem veiða með
kyrrstæðum veiðarfærum. Þessir
bátar koma með fisk að landi, allt
frá nokkurra klukkustunda gömlum
og upp í tveggja daga gamlan físk.
Fyrir þennan fisk fæst yfirleitt besta
verð. Tilkostnaður þessara báta við
veiðarnar fyrir þjóðfélagið er í lág-
marki. Hjá krókaleyfisbátunum er
veiðunum stjórnað með banndögum
og veður og fískgengd á grunnslóð
ræður róðrum og hætta á umhverfis-
spjöllum á hafsbotni eru engin. Verð
krókaleyfisbáta hefur ekki hækkað
umfram verðbólgu og getur hver sem
er keypt slíkan bát notaðan þótt
bann hafi verið sett á nýsmíði um-
fram úreldingu. Með tiikomu EES-
samningsins mun þörfin á nokkurra
klukkustunda nýveiddum fiski auk-
ast.
Reiknimeistarar kvótakerfísins
hafa reiknað það út að brýn nauðsyn
sé fyrir þjóðfélagið að koma króka-
leyfisbátunum inn í kvótakerfið.
Samt segja þeir að bátarnir muni fá
að veiða því sem næst sama magn
og áður. Tii hvers þarf þá kvóta á
þessa báta? Vilja ekki reiknimeistar-
amir gjöra svo vel og birta þann
kvóta sem hver og einn á að fá sam-
kvæmt tillögum „Tvíhöfða". Eða er
það kannski trúaratriði eftir fjárfest-
ingarræði og mistök undanfarinna
ára að fínna blóraböggul. Ef settur
verður kvóti á alla smábáta mun það
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. MAÍ 1993
&
óneitanlega þýða það að smábátaút-
gerð mun dragast saman eða leggj-
ast af, enda er það eini tilgangurinn
með tillögum Tvíhöfðanefndarinnar
svokölluðu.
Verður það framtíðin i að örfáir
aðilar og bæjarsjóðir með aðstoð út-
lendinga eigi allan óveiddan fisk í
sjónum. Sjómenn verða síðan skikk-
aðir til að veiða þennan fisk á afar
kostum éins og ánauðugir þrælar?
Ein skýring stærðfræðinga kvóta-
kerfísins á nauðsyn þess að taka
smábátaútgerðina af, er sú að verið
sé að veiða físk sem kvótakerfið á.
Þessi staðhæfing stenst ekki þar sem
togaraflotinn var nánast á frjálsri
sókn á síðastliðnu ári og náði samt
ekki að veiða sinn útreiknaða kvóta
heldur varð að fá aðstoð annarra til
þess.
Hagnr þjóðfélagsins
Við endurskoðun laga um stjórnun
fiskveiða sem ber að gera samkvæmt
núgildandi lögum, verður að hafa
heildarhagsmuni þjóðfélagsins að
leiðarljósi. Auðvelt er að ná hámarks-
gæðum físks með því að veiða hann
á línu, handfæri eða gildrur og koma
ekki með hann að landi eldri en
tveggja daga gamlan, geyma hann
í ís og láta kaupendur meta gæðin.
Ef arðsemi slikrar útgerðar fyrir
þjóðfélagið með tilliti til atvinnu og
skuldsetningar sýnir hagkvæmni
umfram aðra útgerðarþætti, þá ber
framar að auka hlut slíkrar útgerðar
í stað þess að leggja hana af.
Smábátaútgerð fellur ekki inn í
það útgerðarmynstur sem kvótakerf-
ið býður upp á heldur hefur reynslan
sýnt að stórútgerðirnar hafa ein-
göngu keypt smábáta til þess að
hirða af þeim kvótann og brenna
síðan, ekki til þess að gera þá út.
Stórútgerðirnar hafa mér vitan-
lega ekki keypt einn einasta króka-
leyfísbát til útgerðar, þrátt fyrir allt
tal um fijálsa sókn slíkra báta. Þarf
þó enginn að efast um getu þeirra
til slíkra kaupa, þar sem flestir þess-
ara báta ganga á verðbilinu 1-10
milljónir og er fjöldi þeirra falur.
Eigendur krókaleyfísbáta róa
flestir á þeim sjálfir og þannig háfa
dæmin gengið upp. Stærðfræðingar
kvótakerfisins hafa reiknað út kvóta
sem þeir segja að brýna nauðsyn
beri til að úthluta krókaleyfisbátum
og koma þeim þannig inn í kvótakerf-
ið. Þeir gera ekki út með hjálp opin-
berra sjóða, heldur upp úr eigin veski.
Þeir upplýsa þó ekki hvað hver og
einn fær.í kvóta. Kvótinn verði að-
eins seldur á milli smábáta.
Sá sem þessar línur ritar efast
ekki um það eitt augnablik að um
leið og slíkur kvóti verður kominn
á, munu ríkistryggðar bæjarútgerðir,
kannski með aðstoð útlendinga hefja
kapphlaup um slíkan kvóta. Síðan
myndu stærðfræðingar og meistara-
kokkur yfírskuldsettrar stórútgerðar
og kvótakerfís hefja söng um að slík-
ur útgerðarmáti gangi ekki. Nauð-
synlegt sé að setja siíka kvóta á
markað fyrir alla svo þeir geti keypt
hann og fært yfír á togara, eða látið
aðra veiða hann fyrir sig með afar-
kostum eins og þræla.
Þar með væri þeim þætti íslenskr-
ar útgerðarsögu, þar sem skuldir
útgerðar væru ekki sjálfkrafa á
ábyrgð ríkisins lokið.
Höfundur er sjómaður.
1_ Póstsendum samdægurs
oppskórinn
VELTUSUNDI • SÍMI:
Stærðir: 36-41.
Litur: Svartur. *N.
VW Golf sýnir ekki sínar
sterkustu hliðar - nema í neyð!
Volkswagen Golf er hannaður eftir sérstökum öryggiskröfum
Volkswagen-verksmiSjanna sem eru strangari en (oær kröfur sem
bundnar eru í lög. Burðarvirkið, sérstakir styrktarbitar í hurðum,
hönnun mælaborðs og stýrishjóls - allt stuðlar þetta að því að
gera Volkswagen Golf að einhverjum öruggasta fólksbíl sem
framleiddur er. í nýlegu órekstrarprófi hins virta tímarits AUTO
MOTOR UND SPORT reyndist Golfinn sterkastur í sínum flokki.
Krafturinn er líka ó sínum stað, aksturseiginleikarnir eru einstakir
og mikið innra rými gerir Golfinn að fróbærum fjölskyldubíl.
Hann er því vel að titlinum „Bíll órsins í Evrópu 1992" kominn.
Nýr Golf kostar frá kr. 1.120.000.
GóÖ ending og hátt endursölu-
verð gera Volkswagen
Golf aö vœnlegri
fjárfestingu.
Veldu VW Golf - það er sterkur leikurl
Volkswagen
GOLF
IHl .L
HEKIA VERND
. . __ _ UMHVERFIS-
V|S / OISQH VI|AH