Morgunblaðið - 04.05.1993, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4, MAÍ 1993
25
íslenski Grænlandsleiðangurinn tafðist um nokkra daga
Morgunblaðið/Ingimundur Stefánsson
Á uppleið
LEIÐANGURSMENN á leið upp að jökuljaðrinum á hundasleðum.
Jökul-
stormur
brastá
ÍSLENSKU leiðangursmenn-
irnir sem ætla að ganga á skíð-
um vestur yfir Grænlandsjökul
töfðust um nokkra daga áður
en þeir gátu haldið á jökulinn
vegna staðbundins veðrafyrir-
brigðis, jökulstormsins Piteraq,
sem geysaði á Grænlandi. Leið-
angursmenn voru bjartsýnir er
þeir loks hófu gönguna sl. mið-
vikudag.
í bréfi sem Morgunblaðinu hef-
ur borist frá Haraldi Erni Ólafs-
syni, einum leiðangursmanna, er
dvöl þeirra félaga í Angmagssalik
og litlu einangruðu þorpi skammt
frá jökulröndinni lýst sem upphafi
göngunnar.
Dorgað gegnum vakir
„Ekið var á tveimur hundasleð-
um frá litla veiðimannaþorpinu
Isortoq inn ísilagðan ijörð, gegn-
um fjallaskarð inn á jökullón þar
sem gangan hófst. Framundan
eru 600 km og farangur á sleðun-
um upp fyrstu brekkurnar vegur
74 kg á mann.
Tafir í þyrluflugi og hinn ill-
ræmdi jökulstormur, Piteraq,
töfðu fyrir okkur um nokkra daga.
Við vorum ferðbúnir í Isortoq á
sunnudagsmorgun 25. apríl, en
þá barst viðvörun um storminn
sem Grænlendingar kalla Piteraq.
Hann nær gríðarlegum styrk og
stendur beint af jöklinum til
strandar. Við ákváðum strax að
halda kyrru fyrir í þorpinu og
notuðum tímann framan af degi
til að slást í för með veiðimanni
á hundasleða út á ísinn þar sem
dorgað var gegnum vakir. Storm-
urinn brast á um kvöldið og kófið
var mikið þegar nýfallinn snjórinn
þyrlaðist í ofsanum. Veðrið gekk
niður í gær, mánudag, og er mjög
ólíklegt að annað slíkt skelli á
næstu daga. Strax og við náum
inn á jökulinn ættum við að vera
lausir við Piteraq sem helst er að
vænta í útjaðri jökulsins og hefur
skemmt fyrir mörgum leiðöngr-
um.
Bjartsýnir
Við erum því bjartsýnir og vel
undirbúnir að hefja gönguna.
Þessir fimm dagar sem við höfum
dvalið í Angmagssalik og Isortoq
hafa opnað augu okkar fyrir feg-
urð og sérkennum þessa lands og
hinni merkilegu menningu fólks-
ins. Fólkið er mjög hlýlegt og
gestrisið. Lífsbaráttan er afar erf-
ið í Isortoq og flest frumstætt,
hvorki götur né rennandi vatn.
Einn sími er í Isortoq og áðeins
fimm manns tala dönsku, en aðr-
ir eingöngu grænlensku.“
Þegar síðast fréttist af leið-
angrinum, sl. fimmtudag, var
hann kominn 12 km inn á jökulinn
í 600 m hæð.
Stjórnarformaður Háskólabíós um sölu eða rekstrarleigu
Hagsmunum þess ógn-
að með slíkri umfjöllun
UMRÆÐA um kaup eða leigu Háskólabíós er að sögn Þóris Einars-
sonar, sljórnarformanns, fráleit og skaðleg viðskiptahagsmunum
þess. Þess var farið á leit við Útvarpsráð að Sjónvarpið fjallaði ekki
um kaup eða sölu á Háskólabíói í þætti um rekstur menningarlegs
kvikmyndahúss sem sýndur verður í kvöld. Halldóra Rafnar, formað-
ur Útvarpsráðs, segir að dagskrárstjóra innlendrar dagskrárgerðar,
Sigmundi Erni Arngrímssyni, hafi verið sent bréf 23. apríl sl. þar
sem þess var farið á leit að ekki yrði fjallað um kaup eða sölu Há-
skólabiós í þessu samhengi.
„Háskólabíó er hvorki til sölu
né leigu. Það hefur enginn ljáð
máls á þessu að fyrra bragði við
okkur,“ sagði Þórir Einarsson í
samtali við Morgunblaðið. Hann
sagði að stjórn kvikmyndahússins
hefði ekkert á móti hugmyndinni
um rekstur menningarlegs kvik-
myndahúss. Hins vegar kæmi ekki
til greina að nefna Háskólabíó í
því sambandi. Til dæmis hafi
menntamálaráðuneytið í gær hafn-
að tilmælum Samtaka íslenskra
kvikmyndaframleiðenda um við-
ræður um rekstrarleigu, á þeirri
forsendu að það væri einvörðungu
mál Háskólans en ekki ráðuneytis-
ins.
„Þessari hugmynd hefur marg-
oft verið hafnað. Þetta er þáttur
um ímyndað efni. Gerð hans hefur
væntanlega kostað hundruð þús-
unda. Viðskiptahagsmunum okkar
er ógnað með slíkri umfjöllun. Hún
hefur þegar spurst út fyrir land-
steinana. Rekstrinum er ógnað með
slíku umtali. Kannski er hugmynd-
in sú að grafa undan trausti Há-
skólabíós út á við,“ sagði Þórir jafn-
framt.
Halldóra Rafnar vissi ekki til
þess að Háskólabíó hefði, í kjölfar
bréfsins, verið undanskilið í um-
ræðunni um rekstur menningarlegs
kvikmyndahúss, enda hefði þáttur-
inn ekki verið tilbúinn kl. 17 í gær
og gæti því ekki svarað fyrir það.
Útvarpsráð hefði ekkert á móti
þætti sem fjallaði um rekstur slíks
húss.
Ágreiningur vegna ævisöguritunar
Löghald á eign-
um fellt úr gildi
Héraðsdómur Reykjavíkur sýknaði
aðila af kröfum og gagnkröfum
HÉRAÐSDÓMUR Reykjavíkur sýknaði í gær Maríu Guðmunds-
dóttur ljósmyndara af kröfum Gullveigar Sæmundsdóttur rit-
stjóra um að staðfest verði löglialdi í eignum Maríu hér á
landi og hún dæmd til að greiða Gullveigu um 1,5 millj. kr.
í skaðabætur. Einnig var hafnað gagnkröfum Maríu um
þriggja milljóna króna skaðabætur úr hendi Gullveigar. Hvor-
um aðilanum var gert að bera sinn hluta málskostnaðar. Með
dóminum er fallið úr gildi löghald sem gert var í húseign
Maríu hér á landi til tryggingar kröfum Gullveigar.
Deilur Maríu Guðmundsdóttur
og Gullveigar Sæmundsdóttur voru
af því sprottnar að María rifti
samningi sem hún hafði gert við
útgáfufyrirtækið Fróða hf. um út-
gáfu á ævisögu sinni sem Gullveig
skyldi skrásetja. Deilt var um hvor
ætti sök á að upp úr samstarfinu
slitnaði, en María rifti samningnum
þegar ritun bókarinnar var vel á
veg komin í ágúst 1991, og hvor
bæri ábyrgð á afleiðingum þess.
Gullveig taldi að þótt María hefði
gert upp útlagðan kostnað útgáfu-
félagsins hefði skrásetjaranum
ekki verið bætt fyrirhöfn sín. Mar-
ía taldi að Gullveig ætti enga kröfu
á sig þar sem samningurinn hefði
verið milli hennar og Fróða og
Gullveig hefði tekið að sér að skrá
söguna sem starfsmaður þess fyrir-
tækis.
Báðar áttu sök o g hvorug á
kröfu á hina
í niðurstöðu Jóns L. Arnalds
héraðsdómara segir að í umrædd-
um samningi hafi verið ákvæði um
að María ætti síðasta orðið um
hvað birt yrði í ævisögu hennar.
Aðalástæða þess að upp úr slitnaði
hafi verið ágreiningur um frá-
sagnarmáta fremur en frásagnar-
efni. Telja verði að Gullveig hafi
gert óhaldbærar kröfur um að ráða
frásagnarmáta bókarinnar, einkum
að því er tók til frásagnar af árás
sem María varð fyrir í New York
í september 1976, og hafi hún með
ósveigjanleika átt nokkra sök á að
upp úr slitnaði og samningur komst
ekki til framkvæmda. Þó hafi Mar-
ía ekki látið á það reyna til fulln-
ustu hvort krafa hennar um frá-
sagnarstíl yrði tekin til greina held-
ur horfið frá verki fljótt eftir að
ágreiningur kom upp og hafnað
valkostum sem í boði voru. Báðir
aðilar hefðu átt sök á að samning-
ur komst ekki til framkvæmda óg
hvorugur ætti kröfu á hinn vegna
þess að samningurinn flosnaði upp.
„Þar sem ég átti ekki upptökin
að þessu máli get ég verið ánægð
með þennan dóm þó að ég hefði
kosið að einhverjar af mínum kröf-
um yrðu teknar til greina,“ sagði
María Guðmundsdóttir við Morgun-
blaðið í gær. Aðspurð kvaðst hún
að svo stöddu ekki geta sagt til
um hvort málinu yrði áfrýjað af
hennar hálfu.
Hvorki náðist í gær tal af Gull- ,
veigu Sæmundsdóttur né Viðari
Má Matthíassyni lögmanni hennar.
Ritstjóra-
skipti á
Pressunm
GUNNAR Smári Egilsson
var um helgina leystur frá
störfum sem ritstjóri Press-
unnar. Tveir ritsljórar verða
ráðnir til blaðsins og hefur
Karl Th. Birgisson þegar tek-
ið við sem ritstjóri en hinn
hefur ekki verið ráðinn enn.
Friðrik Friðriksson útgefandi
Pressunnar sagði við Morgun-
blaðið, að sérstakar ástæður
hefðu legið til þess að ritstjór-
inn hætti störfum. Enginn
ágreiningur hefði verið um rit-
stjórnarstefnu blaðsins eða
umfjöllun þess um atburði eða
einstaklinga. Hann sagðist því
ekki eiga von á að stórvægileg
breyting yrði á ritstjórnarstefn-
unni með nýjum ritstjórum þótt
blað eins og Pressan tæki nokk-
uð mið af ritstjórum sínum.
Friðrik sagði að ekki lægi
fyrir hver yrði ráðinn ritstjóri
við hlið Karls Th. Birgissonar
en viðræður stæðu yfir við
nokkra menn.
Karl Th. Birgisson er 29 ára
gamall og hefur lokið BA-prófi
í stjórnmálafræði og heim-
speki. Hann hefur starfað sem
blaðamaður á Pressunni undan-
farið eitt og hálft ár.
Skoðanakönnun Heimsmyndar
Sjálfstæðisflokkur
fær 46,5% atkvæða
SAMKVÆMT skoðanakönnun sem birt er í tímaritinu Heimsmynd
myndi Sjálfstæðisflokkurinn tapa meirihluta sínum í borgarstjóm ef
kosið yrði nú. Fengi flokkurinn nú 46,5% atkvæða og sjö fulltrúa kjörna,
samkvæmt úteikningum blaðsins, en fékk 60,4% atkvæða og tíu fulltrúa
í síðustu kosningum. Samkvæmt könnuninni myndi Alþýðubandalag
vinna mest á, fylgi þess mælt nú er
trúa í stað eins.
Morgunblaðinu hefur borist at-
hugasemd frá skrifstofu borgarstjóra
vegna þessarar könnunar. Þar segir
að tímaritið dragi þá ályktun af þess-
um tölum að 3. fulltrúi G-lista nái
kjöri en ekki 8. fulltrúi af D-lista. Á
bak við 8. fulltrúa D-listans eru 5,8%
en á bak við 3. fulltrúa G-listans eru
5,3%. Miðað við þessar hlutfallstölur
sé þetta röng niðurstaða.
Áf öðrum niðurstöðum könnunr-
innar má nefna að Framsóknarflokk-
16% og fengi flokkurinn þrjá full-
urinn eykur fylgi sitt úr 8,3% í síð-
ustu kosningum og í 13,8% og bætir
við sig einum manni. Kvennalistinn
myndi einnig bæta við sig manni,
fengi 15,3% fylgi nú í stað 6% í síð-
ustu kosningum en Nýr vettvangur
myndi tapa manni.
Það var Félagsvísindastofnun Há-
skólans sem vann þessa könnun fyr-
ir Heimsmynd. Svarendahópurinn
um borgarstjórnarkosningarnar var
fremur lítill eða 362 talsins.
VÉLADEILD FALKANS • VÉLADEILD FALKANS • VÉLADEILD FÁLKANS • VÉLADEILD FALKAN
SACHS
SACHS KÚPLINGAR í
kcARARBRODDI
' FJÖRTÍU
ÁR!
MAN - BENZ - VOLVO - SCANIA
Framleiöendur vandaöra vöru- og
fólksflutningabifreiöa nota
SACHS kúplingar og höggdeyfa
sem upprunalega hluta
í bifreiðar sínar.
Það borgar sig að nota
það besta!
Þekking Reynsla Þjónusta
FÁLKINN
SUÐURLANDSBRAUT 8*108 REYKJAVÍK
SÍMI: 91-81 46 70 • FAX: 91-68 58 84
• VELADEILD FALKANS • VÉLADEILD FÁLKANS • VÉLADEILD FÁLKANS • VÉLADEILD FALKANS • VÉLADEILD FALKANS •