Morgunblaðið - 04.05.1993, Blaðsíða 55

_______________________________MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 4. MAÍ 1993_______________55
Umdeild umsókn flugfélagsins Óðins hf. um leyfi til loftferðastarfsemi
Óánægja iiman Loftferðaeftir-
lits vegna afgreiðslu Flugráðs
NÝTT MAT á verðmæti varahlutabirgða þrotabús Helga Jónssonar,
sem Helgi vill leggja fram til eignaaukningar í flugfélaginu Oðni
hf. ef hann fær bú sitt aftur til frjálsra umráða, liggur nú fyrir og
verður kynnt á fundi Flugráðs í dag. Er niðurstaða þess sú að verð-
mæti varahlutanna sé að hámarki sjö milljónir króna. Það er mun
lægra verð en forsvarsmenn Óðins hafa haldið fram, sem var tæp-
lega 14 millj. kr., en það er sama upphæð og félagið hefur þurft á
að halda til að standast kröfur um eigið fé vegna umsóknar þess
um flugrekstrarleyfi. Endurmat varahlutabirgðanna er hins vegar
nokkru hærra en niðurstaða tæknideildar Loftferðaeftirlitsins í síð-
asta mánuði. Sérfræðingar þess töldu verðmæti varahlutanna aðeins
á bilinu 2-3 millj. kr., og bentu m.a. á að meirihluti varahlutanna
væri ólofthæfur, ranglega verðlagður og litlar líkur væru á að félag-
ið gæti notað hann sem varahluti eða til sölu. Jón Helgason, fram-
kvæmdastjóri Óðins hf., segir að hann eigi von á að takast muni á
næstu dögum að uppfylla þau fjárhagsskilyrði sem sett hefðu verið
en samgönguráðuneytið veitti því frest til 15. maí.
AF INNLENDUM
VETTVANGI
ÓMAR FRIÐRIKSSON
fær flugrekstrarleyfi en bú þeirra
er nú til gjaldþrotaskipta. Þau
ráku Flugskóla Helga Jónssonar,
flugfélagið Odin Air og danska
eignarhaldsfélagið J. M. Aviation,
sem átti þær fjórar flugvélar sem
notaðar voru við flugreksturinn.
Óvissa er enn um fjármögnun fé-
lagsins en forsvarsmenn þess segj-
ast hafa fengið jákvæð viðbrögð
við umsókn um lánafyrirgreiðslu
hjá Lánasjóði Vestur-Norður-
landa, þótt forstjóri hans segi eins
og fram hefur komið í Morgun-
blaðinu, að félagið hafí ekki feng-
ið vilyrði fyrir láni.
Flug’vélarnar óhreyfðar í 10 mánuði
TVÆR af fjórum flugvélum sem Helgi Jónsson notaði í flugrekstri sínum standa í flugskýli á Reykjavík-
urfluvelli en hinar eru í Danmörku. Um er að ræða þrjár Jetstream-skrúfuþotur og eina Navajo-vél
sem eru í eigu þrotabús J.M. Aviation í Danmörku en samkomulag er um sölu þeirra til Óðins fyrir 48
millj. kr. ef félagið fær flugrekstrarleyfi. Vélarnar hafa staðið óhreyfðar í um tíu mánuði og var tækjum
og viðhaldsbókum stolið úr þeim á síðasta ári.
Flugráð samþykkti 21. apríl að
láta endurmeta lagerinn
vegna þessa ágreinings að ósk
forsvarsmanna Oðins þótt meiri-
hluti ráðsins hefði þá þegar af-
greitt umsókn félagsins til sam-
gönguráðuneytisins og mælt með
leyfisveitingu ef Óðni tækist að
uppfylla skilyrði um eigið fé.
Loftferðaeftirlitið gegn leyfi
Loftferðaeftirlitið mælti gegn
veitingu flugrekstrarleyfis til Oð-
ins hf. í síðasta mánuði þar sem
félagið þyrfti að afla 22 milljóna
kr. til að standast kröfur um eigið
fé. Auk þess skuldar félagið 3,5
milljónir í ýmis gjöld til Flugmála-
stjórnar, m.a. yfirflugsgjöld, skv.
upplýsingum sem fengust hjá
Loftferðaeftirlitinu.
Fulltrúar Loftferðaeftirlits og
endurskoðandi sem fenginn var til
að kanna hvort félagið uppfyllti
lögbundin skilyrði töldu málið allt
mjög einkennilegt, þar sem félagið
hefði ekki umráðarétt yfir flugvél-
unum sem það ætlaði að nota, bú
hjónanna Helga H. Jónssonar og
Jytte M. Jónsson, sem ætluðu að
leggja fram stærsta hluta hluta-
fjár félagsins, væri til gjaldþrota-
skipta, og mikil óvissa væri um
lánafyrirgreiðslu og fjármögnun
að öðru leyti.
Morgunblaðið hefur upplýs-
ingar um, að Loftferðaeftirlitið
sætti sig ekki við þá afgreiðslu sem
Óðinn hefur hingað til fengið og
vísa m.a. til þess, að Helgi Jónsson
hafi í tvígang árið 1991 verið
kærður til Rannsóknarlögreglunn-
ar fyrir brot á reglum um há-
markshleðslu flugvéla en málið er
óafgreitt hjá RLR. Loftferðaeftir-
litið hefur raunar oftar gert at-
hugasemdir vegna frekari brota
Helga á reglum um Ioftferðir, skv.
upplýsingum blaðsins.
Þegar þessi ágreiningur var
borinn undir Jón Helgason, son
Helga, en hann er framkvæmda-
stjóri, stjórnarformaður og flug-
rekandi Oðins hf., sagði hann fé-
lagið vilja hafa góða samvinnu við
Loftferðaeftirlitið.
Deilt um virði varahluta
Agreiningurinn um varahluta-
lagerinn sem er nú í eigu þrotabús
Helga Jónssonar á sér talsverða
forsögu en að sögn Jóns keypti
Helgi umrædda varahluti af
bandarískum flugrekstraraðila
sem átti eina af þeim flugvélum
sem Helgi hefur notað í flug-
rekstri sínum. Jón gat ekki gefið
upp kaupverð varahlutanna en
sagði að verðið hefði verið sann-
gjarnt. „Þessi lager hefur verið
mjög mikilvægur í rekstrinum hjá
okkur, og hann tryggir reksturinn
á þessum flugvélum til langs tíma
og að hægt sé að halda uppi fyllsta
öryggi,“ sagði hann.
Stefán D. Franklín, endursköð-
andi Flugmálastjórnar, og Þorkell
Guðmundsson, tæknistjóri Land-
helgisgæslunnar, komast aftur á
móti að þeirri niðurstöðu í sínu
mati á lagernum, sem kynnt verð-
ur Flugráði í dag, að svo virðist
sem fyrri eigendur birgðanna hafí
ekki metið þær mikils og því nán-
ast gefið þær.
Gamlir hlutir og brotin rúða
í byijun mars lögðu aðstand-
endur Öðins fram varahlutaskrá
og staðfestingu bandarísks fyrir-
tækis, Northwest International
Industries, vegna umsóknar fé-
lagsins um flugrekstrarleyfi, en
þá hafði Loftferðaeftirlitið ítrekað
óskað eftir að upplýsingar yrðu
veittar um birgðirnar. Þar kom
fram að svokallað listaverð vara-
hlutanna væri rúmlega 50 millj.
kr. en það er fundið með saman-
burði við verð frá framleiðanda.
Tæknideild Loftferðaeftirlitsins
sætti sig ekki við þessar upplýs-
ingar og lögðu þá þrír flugvirkjar
á vegum Oðins mat á þá vara-
hluti sem hafa langan endingar-
tíma og endurskoðandi félagsins
bar niðurstöðuna saman við vara-
hlutamat annarra flugfélaga og
komst að því að verðmætið lægi
á bilinu 13-14 millj.
Tæknideild Loftferðaeftirlitsins
krafðist þess hins vegar að fá að
skoða umræddan lager. Töldu sér-
fræðingar þess að verðmæti hans
hefði verið gróflega ofmetið og
væri í hæsta lagi 2-3 millj. kr.
virði. Komust þeir að því að mikið
væri af gömlum og biluðum hlut-
um, sem hefði verið pakkað í plast
og brotin rúða úr stjórnklefa verið
sett í umbúðir nýrrar rúðu og hún
verðlögð á rúmlega fjögur þúsund
dali. Dæmi væru um hundraðfalda
verðlagningu á ýmsum varahlut-
um.
Að sögn Jóns Helgasonar á
þetta sér eðlilegar skýringar og
sagði hann að ástand varahlut-
anna væri mjög mismunandi. Við-
gerðarhæfir hlutir væru ekki verð-
lausir en á þeim lista sem lagður
hefði verið fram hefðu þessir hlut-
ir ekki verið verðlagðir sem nýir.
Sagði hann að kostnaður við við-
gerð umræddrar rúðu væri 40%
af verði nýrrar rúðu, sem kostaði
13 þúsund dali. Engum blekking-
um hefði því verið beitt við lýsingu
eða verðmat á þessum umdeilda
lager.
Óánægja vegna afgreiðslu
Flugráðs
Mikil reiði er innan Loftferða-
eftirlitsins vegna þeirrar ákvörð-
unar Flugráðs 21. apríl að láta
endurmeta varahlutalagerinn og
raunar hefur blaðið upplýsingar
um að megn óánægja sé bæði inn-
an Flugmálastjórnar og sam-
gönguráðuneytis vegna þeirrar
afgreiðslu sem umsókn Óðins um
flugrekstrarleyfi hefur fengið hjá
meirihluta Flugráðs.
Hjá Loftferðaeftirlitinu er litið
á ákvörðun Flugráðs, sem tekin
var í samráði við lögmann Óðins,
um að fá „hlutlausan aðila“ til að
endurmeta verðmæti varahlut-
anna sem vantraust á Loftferða-
eftirlitið, sem annist þetta eftirlit
lögum samkvæmt.
Hlutafjársöfnun
Helgi Jónsson flugrekandi og
kona hans, Jytte M. Jónsson,
munu ætla að leggja fram stærsta
hlutann af nýju hlutafé í Óðni, eða
rúmar sex millj. kr., ef fjárhagsleg
endurskipulagning tekst og félagið
Helgi Jóhannesson bústjóri seg-
ir að ef Helga Jónssyni takist að
fá búið afhent til fijálsra umráða
í samningum við kröfuhafa, en
stærstur þeirra er danski bankinn
Bikuben, verði honum frjálst að
framselja varahlutalagerinn til
Óðins.
Hvarf log-bóka og tækja
Flugrekstrarleyfi Helga Jóns-
sonar var afturkallað í september
á síðasta ári eftir að hann var
úrskurðaður gjaldþrota í Héraðs-
dómi Reykjavíkur. Lögmaður
danska Bikuben-bankans lagði inn
beiðni um gjaldþrotaskipti hjá
hjónunum Helga og Jytte vegna
sjálfskuldarábyrgðar þeirra á láni
að upphæð 140 milljónir ísl. króna,
sem þau fengu til að fjármagna
kaup á Jetstream-flugvélum sem
notaðar voru í flugrekstri Helga.
Jafnframt var lögð fram kæra til
Rannsóknarlögreglu ríkisins
vegna hvarfs viðhaldsbóka (log-
bóka) og fjarskipta- og flugleið-
sögutækja úr tveimur flugvélanna
eftir að hald hafði verið lagt á þær
fjúlí sl. að beiðni þrotabús J.M.
Aviation, sem var skráður eigandi
vélanna. Verðmæti tækjanna er
talið um tvær milljónir króna og
eru þau ófundin en hluti viðhalds-
bókanna fannst í plastpoka fyrir
utan skrifstofu Óðins 5. mars sl.
Ekki tjaldað til einnar nætur
í vetur hefur verið unnið að fjár-
hagslegri endurskipulagningu til
að hefja flugrekstur flugfélagsins
Óðins en Loftferðaeftirlitið hafn-
aði hins vegar í janúar sl. að sam-
þykkja Helga Jónsson sem flug-
rekstrarstjóra. Jón sonur hans
ákvað þá að taka flugrekstrar-
stjórapróf hjá Loftferðaeftirlitinu
og gerðist flugrekandi félagsins.
Töldu aðstandendur Óðins að með
því mætti bæta samvinnuna við
Loftferðaeftirlitið.
Litið er á Óðinn hf. sem nýjan
flugrekanda og hefur verið fari^
með umsóknina í samræmi við
það. Félagið hefur þegar uppfyllt
skilyrði um viðhald, ábyrgðarmenn
og tækniþjónustu. Byggjast áætl-
anir forsvarsmanna Öðins á að
félagið fái áætlunarleyfi fyrir flug-
leiðina milli Reykjavíkur og Kulu-
suk á Grænlandi.
Samkvæmt mati á fjárhags-
stöðu félagsins er eigið fé þess að
undirbúnings- og viðgerðarkostn-
aði meðtöldum neikvætt um 11
millj. kr. Talið er að rekstrarkostn-
aður í þrjá mánuði nemi svipaðri
upphæð þannig að afla þurfi
a.m.k. 22 millj. kr. til að félagið
standist kröfur um útgáfu flug-
rekstrarleyfís. Hlutafjárloforð fjöl-
skyldu Helga Jónssonar og nokk-
urra starfsmanna nema 8-9 millj.
sem er þó enn óvissu háð vegna
gjaldþrotaskipta og eignastöðu.
Verði lagerinn einnig lagður til
félagsins bætast svo 7 millj. við
þá upphæð.
Jón Helgason sagði að nú lægju
fyrir yfírlýsingar nokkurra aðila
um að koma með nýtt hlutafé inn
í félagið þannig að það yrði ekki
eingöngu í eigu fjölskyldunnar.
Skv. upplýsingum Othars Arnar
Petersen, lögmanns Bikuben-
bankans, er samkomulag um það
milli Óðins og danska bankans að
félagið geti fengið flugvélarnar
keyptar en samningar hafa þó
ekki verið undirritaðir enda háðir
því, að önnur áform stjórnenda
félagsins gangi upp. Jón sagði að
danski bankinn hefði samþykkt
að aðstoða við endurfjármögnun
flugvélanna og lána til þess rúm-
lega helming kaupverðsins, sem
nemur 48 milljónum kr. „Þær fjár-
hagsáætlanir sem við höfum gert
lofa mjög góðu. Hér er ekki verið
að tjalda til einnar nætur,“ segir
Jón.
—ef þú spilar til að vinna!
17. leikvika , 1.-2. mai 1993
Nr. Leikur: Röóin:
1. Halmstad - öster - - 2
2. Helsingborg - Brage 3. Trelleborg - örgryte 1 - - 1 - -
4. Frolunda - Degerfoss 5. örebro - Malniö - X - - - 2
6. Chelsea - Coventry 1 - -
7. Crystal Palaee - Ipswích 8. Everton - Arsenal 1 - - - X -
9. Lccds - QPR - X -
10. Norwich - Liverpool 11. Notth Forest - ShefT. Utd. 1 - - - - 2
12. Southampton - Man. City 13. Tottenham - Wimbicdon - - 2 - X - „
Heildarvinningsupphæðin:
94 milljón krónur |
13 réttir: | 701.510 | kr.
12 réttir: | 15.100 1
11 réttir: | 1.330 | kr.
10 réttir: | 380 |kr