Morgunblaðið - 26.05.1993, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 26. MAÍ 1993
Um þungatak-
markanir á vegum
eftirBjörn Ólafsson
í Morgunblaðinu þann 5. maí sl.
birtist opið bréf frá sveitarstjóm
Öxarfjarðarhrepps um þungatak-
markanir á vegum í Þingeyjarsýsl-
um.
í bréfinu eru gerðir útreikningar
á álagsþrýstingi fyrir mismunandi
öxulþunga og í framhaldi af því er
metið heildarálag á veg miðað við
misþungar vagnlestir og fjölda
ferða. Einnig er bent á, að sjáanleg
veikleikamerki séu ekki á leiðinni
Húsavík - Þórshöfn og að víða
annars staðar sé öxulþungi ekki
takmarkaður en kaflarnir lagfærðir
eftir þörfum.
Til að skýra ástæður fýrir þess-
um þungatakmörkunum er bent á
eftirfarandi:
Margþættar rannsóknir hafa leitt
í ljós, að áhrif af hærri öxulþunga
eru ekki eins og getum er leitt að
í greininni, heldur aukast þessi áhrif
í fjórða veldi. Þannig hefur 10 tonna
öxulþungi rúmlega fjórföld álags-
-Jáhrif miðað við 7 tonna öxulþunga
(104/74=10.000/2.401=4,16). Með
því að lækka öxulþunga í 7 tonn
minnkar álagið þannig í einn fjórða
af því sem áður var.
Að vorlagi þegar frost er að fara
úr vegum er burðarlagið vatnsmett-
að og því yfirleitt mjög burðarlítið.
Þiðnun jarðklakans verður að mestu
ofan frá og er algengt, þegar dýpt
á klakann er orðin 30 sm eða meiri,
að yfirborð vegarins sé þurrt og
óskemmt. Yfírborðið flýtur þá á
vatnsmettuðu efni á milli þess og
jarðklakans. í fljótu bragði getur
virst sem vegurinn sé í góðu lagi,
sem hann raunar er, ef komist er
hjá því að bijóta hann niður. Við
viss skilyrði getur verið um að ræða
þunnt lag af frosnu efni og er þá
vatnsmettað efni ofan og neðan
þess lags í veginum. Frosna lagið
er þá nánast eini berandi hluti veg-
arins og ef álagið er of mikið brotn-
ar klakinn og blautt undirbygging-
arefni þrýstist upp í burðarlagið.
Við það að frostnæmt og burðarlít-
ið efni blandast burðarlaginu mynd-
ast varanleg skemmd sem verður
ekki lagfærð nema með endurbygg-
ingu vegarins. Á vegarköflum sem
til stendur í næstu framtíð að end-
urbyggja, eins og víða á leiðinni
Borgarnes - Staðarsveit, getur ver-
ið raunhæft að takmarka ekki öxul-
þunga og lagfæra sýnilegar
skemmdir með lágmarksaðgerðum,
en víða annars staðar verður þessu
ekki við komið.
Nú hefur stór hluti stofnvega-
kerfisins verið styrktur eða endur-
byggður fýrir 10 tonna öxulþunga,
sem er það takmark sem miðað er
við í flestum löndum. Ennþá þarf
að styrkja frekar nokkra vegi sem
tengja saman byggðarlög. Oftast
er um að ræða tiltekna kafla af
leiðunum, þó aðrir hlutar séu þegar
endurbyggðir. Má í því sambandi
nefna veg nr. 61, Djúpveg um
Strandasýslu og ísafjarðardjúp, veg
nr. 1 á milli Mývatns og Egils-
staða, veg nr. 60 á milil Reykhóla
og Þingeyrar og veg nr. 85 á milli
Húsavíkur og Vopnafjarðar.
Eins og gefur að skilja er lækkun
á öxulþunga bifreiða fyrirbyggjandi
aðgerð, gerð til að lágmarka tjón á
vegum, og þarf að gerast áður en
skemmdir hafa orðið.
Til að fylgjast með þessari þró-
un, hefur Vegagerðin komið fyrir
sérstökum frostmælum í vegum
víða um land og eru mæligildi þeirra
m.a. notuð, þegar ákveðið er að
lækka öxulþunga. Á kaflanum milli
Húsavíkur og Þórshafnar eru fjórir
frostmælar sem lesið er af reglulega
og með mið af mældri frostdýpt og
Afleiðingar of mikils öxulþunga.
„Til að fylgjast með
þessari þróun, hefur
Vegagerðin komið fyrir
sérstökum frostmælum
í vegum víða um land
og eru mæligildi þeirra
m.a. notuð, þegar
ákveðið er að lækka
öxulþunga.“
reglulegri könnun á öðrum hlutum
vegarins eru takmarkanir ákveðn-
ar.
I grein sveitarstjórnar Öxarfjarð-
arhrepps er fjallað um burðargetu
vörubifreiða þegar þungatakmark-
anir eru í gildi.
Af þessu tilefni er rétt að hafa
eftirfarandi í huga þegar rætt er
um 7 tonna öxulþunga:
Venjulegur vörubíll með einn
framöxul og einn afturöxul má vera
12 tonn að heildarþyngd. Flestir
bílar af þessari gerð vega tómir um
7 tonn. Þeir geta því flutt 5 tonn.
Sé tengdur 7 tonna vagn aftan í
bílinn með 2,5 tonna eiginþyngd
má auka farmþyngdina um 4,5
tonn. Samtals getur þessi bíll flutt
á vegum, sem takmarkaðir eru við
7 tonna öxulþunga, um 9,5 tonn. Á
sama hátt gæti sami bíll með festi-
vagni flutt allt að 12 tonnum í ferð.
Til að flytja sama farm á aur-
bleytutíma þarf því að dreifa þyngd-
inni á fleiri öxla til að komast hjá
vegaskemmdum.
Þungatakmarkanir eru ekki sett-
ar á, nema þegar hætta er á
skemmdum á lengri vegarköflum.
Á leiðinni Húsavík - Þórshöfn eru
margir slíkir kaflar og hefur tekist
að halda þessum vegi í viðunandi
ástandi með því að fýlgjast vel með
ástandi hans á vorin og takmarka
öxulþunga þegar ástæða er til.
I umræddri grein er getum að
því leitt, að margar léttar ferðir
geti haft sömu eða verri áhrif á
veginn en færri þyngri ferðir. Þetta
er ekki rétt og til ábendingar má
setja fram þá líkingu, að yfír ísilagt
vatn og tiltekna ísþykkt getur farið
mikill fjöldi léttra farartækja án
þess að ísinn brotni, en ekki þarf
nema eitt of þungt til að illa fari.
Höfundur er yfirverkfræðingvr
þjónustudcildar Vegagerðar
ríkisins.
R AÐ AUGL YSINGAR
HÚSNÆÐI ÍBOÐl
íbúðtil leigu
Til leigu falleg 5 herbergja íbúð í Þingholtunum.
Tilboð sendist til auglýsingadeildar Mbl. fyrir
1. júní merkt: „íbúð - 355“.
Sumartími
Frá og með 1. júní nk. til 1. september 1993
verður opnunartími skrifstofunnar frá
kl. 8.00-16.00.
Lögmenrt Höfðabakka sf.,
Höfðabakka 9, Reykjavík.
KENNSLA
Verzlunarskóli
íslands
Innritun
1993-1994
Nemendur með grunnskólapróf:
Umsóknir, ásamt staðfestum Ijósritum af
grunnskólaskírteinum, skulu hafa borist
skrifstofu skólans fyrir kl. 15.00 föstudaginn
4. júní nk.
Teknir verða 280 nemendur inn í 3. bekk.
Berist fleiri umsóknir verður valið inn í skól-
ann á grundvelli einkunna þeirra, sem nú
Ijúka grunnskólaprófi, en umsóknir eldri nem-
enda fá víðtækari umfjöllun.
VÍ tekur inn nemendur af öllu landinu og úr
öllum hverfum Reykjavíkur.
Nemendur með verslunarpróf:
Umsóknir um nám í 5. bekk skulu hafa bor-
ist eigi síðar en 31. maí nk. á sérstöku eyðu-
blaði sem fæst á skrifstofu skólans.
Inntökuskilyrði í 5. bekk er verslunarpróf með
þýsku og aðaleinkunn ekki lægri en 6,50 eða
sambærilegur árangur.
Upplýsingar um brautir og valgreinar fást á
skrifstofu skólans.
Aðalfundur
Félags tækniteiknara
verður haldinn fimmtudaginn 27. maí
kl. 20.00 í Skipholti 29 (gamla Ópalhúsinu),
efstu hæð. Sýnið samstöðu og mætið.
Stjórnin.
Byggung - Kópavogi
Framhaldsaðalfundur BSF Byggung Kópa-
vogi verður haldinn í kvöld, miðvikudaginn
26. maí, kl. 20.30 í Hamraborg 1.
Dagskrá:
1. Venjuleg aðalfundarstörf.
2. Önnur mál.
Stjórnin.
LANDSSAMTÖKIN
HEIMILI OG SKÓLI
Aðalfundur
Landssamtökin Heimili og skóli halda aðal-
fund miðvikudaginn 9. júní nk. kl. 20.30 í
Kornhlöðunni v/Lækjargötu.
Nánar auglýst síðar.
Sjórnin.
ímM,.fc
Félagsfundur
Félags hárgreiðslu- og
hárskerasveina
Félagsfundur um nýgerða kjarasamninga
verður haldinn í dag, miðvikudaginn 26. maí
1993, kl. 20.00 í Ingólfsbæ, Ingólfsstræti 5.
Fundarefni: Nýgerðir kjarasamningar lagðir
fram til afgreiðslu.
Sýnum samstöðu - mætum á fundinn.
Féiag hárgreiðslu- og hárskerasveina.
ouglýsingar
Hörgshlíð 12
Boðun fagnaðarerindisins.
Almenn samkoma í kvöld
kl. 20.00.
/Híl SAMBAND ÍSLENZKRA
KRISTNIBOÐSFÉLAGA
Háaleitisbraut 58-60.
Almenn kristniboðssamkoma
í Kristnib'oðssalnum í kvöld
kl. 20.30. Ræðumaður verður
sr. Ólafur Jóhannsson.
Þú ert velkomin(n)!
Hvítasunnukirkjan
Fíladelfia
Skrefið kl. 18.00 fyrir 10-12 ára
krakka. Biblíulestur kl. 20.30.
Ræðumaður: Mike Fitzgerald.
Allir hjartanlega velkomnir.
Sjálfboðaliðar óskast til að lag-
færa gróðurskemmdir eftir utan-
vegaakstur við Djúpavatn í
Reykjanesfólkvangi. Unnið laug-
ard. 29. maí í fallegu umhverfi.
Ferð frá BSl kl. 9.00. Upplýs-
ingar og skráning í síma 46165
eöa 684241 fyrir föstudag.
Aðalfundur
Skíðadeildar Víkings
verður miðvikud. 2. júni í Víkinni
kl. 20.00. Dagskrá: Venjuleg að-
alfundarstörf.
Stjórnin.
FERÐAFÉLAG
ÍSLANDS
MÖRKINNI 6 • SÍMI 682533
Miðvikudaginn 26. maíkl. 20.00:
Mosfell f Mosfellsdal (kvöld).
Gengið frá Hrísbrú. Skemmtilegt
útsýni - þægileg gönguleið!
Verð kr. 600. Brottför frá Um-
ferðarmiðstöðinni, austanmeg-
in, og Mörkinni 6.
Hvítasunnuferðir F.í.
28.-31. maí:
1) Snæfellsnes-Snæfellsjökull
Gist í svefnpokaplássi að Görð-
um í Staðarsveit. Jökullinn heill-
ar, en margt annað er I boði
bæði á láglendi og fjöllum.
Silungsveisla. Stutt í sundlaug.
2) Öræfajökull-Skaftafell
Gengið á Hvannadalshnúk, 15
klst. ganga. Gist að Hofi. Göngu-
ferð og æfing í þjóðgarðinum.
3) Skaftafell-Öræfasveit-
Jökulsárlón. Snjóbflaferð á
Skálafellsjökul f boði
Göngu- og skoðunarferðir um
þjóðgarðinn og Öræfasveitina.
Góð gistiaðstaða í svefnpoka-
plássi eða tjöldum að Hofi.
Árbókin 1993: Við rætur Vatna-
jökuls eftir Hjörleif Guttorms-
son var að koma út. Ferðir 2
og 3 eru fyrstu af mörgum ferð-
um f sumar sem tengjast efni
hennar. Ómissandi f ferðir um
Austur-Skaftafellssýslu.
4) Þórsmörk. Gist í Skagfjörðs-
skála. Gönguferðir um Mörkina.
Brottför I ferðirnar er kl. 20.00.
Farmiðasala á skrifstofunni,
Mörkinni 6.
5) 29.-31. maí - brottför kl.
8.00: Fimmvörðuháls-Þórs-
mörk. Ekiö að Skógum og geng-
ið þaöan á laugardeginum yfir
til Þórsmerkur.
Upplýsingar og farmiðasala á
skrifstofu F.Í., Mörkinni 6.
Ferðafélag Islands.