Morgunblaðið - 20.06.1993, Side 20

20
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 20. JÚNÍ 1993
KVIKMYNDIR/SAMBÍÓIN Sagabíó og Bíóborgin hafa tekið til sýninga kvikmynd
ina Falling Down, Nóg Komið, með Michael Douglas í aðalhlutverki.
Óvinir alls staðar
Á HEITASTA degi sumarsins kemst umferðin um hrað-
brautirnar í grennd við miðbæ Los Angeles hvorki
lönd né strönd. Meðal þeirra sem sitja fastir í kösinni
er D-fens, maður á miðjum aldri sem er í þann mund
að missa vinnuna sem hann hefur haft árum saman
við framleiðslu hergagna. (Michael Douglas leikur.
Nafn persónunnar er dregið af áietrun á bílnúmeraplöt-
ur mannsins). D-fens er klæddur í hvíta skyrtu og bindi,
burstakiipptur og með hornspangargleraugu — holdi
klædd ímynd millistéttar og stöðugleika.
Jhin D-fens er greinilega
maður yfirspenntur og kom-
inn á ystu nöf. Þegar lítil
fluga suðar hring eftir hring
í kringum höfuð hans er
honum nóg boðið; í skyndi-
legri bræði gengur hann
burt og skilur bílinn mann-
Iausan eftir á hraðbraut-
inni. Hann kemur við í ný-
lenduvöruverslun og biður
um að fá að hringja en kór-
eski kaupmaðurinn neitar
að lána símann nema D-fens
kaupi eitthvað fyrst. D-fens
heldur yfir manninum reiði-
lestur um bandarískt sið-
ferði, náungakærleika og
okur meðan hann leggur
búðina í rúst með baseball-
kylfu að vopni. Síðan fær
hann sér gosflösku og borg-
ar 30 krónur fyrir en ekki
45. „Verðlagið frá 1965 er
aftur í gildi,“ segir D-fens
og gengur á dyr.
Dæmigerður og
utangátta
Hann heldur leiðar sinnar
gangandi i gegnum borgina
og hvarvetna fínnst honum
hnignunin blasa við augum.
D-fens finnst eins og hinn
dæmigerði Bandaríkjamað-
ur sé utangátta í Ameríku
nútímans. Hann gefur sig
reiðinni á vald: nú skulu
óvinirnir fá að finna til te-
vatnsins. D-fens vill beijast
fyrir því að allt verði aftur
eins og fyrrum og til þess
að svo megi verða þarf að
uppræta veldi og uppi-
vöðslusemi minnihlutahóp-
anna, sem vinna gegn því
sem var gott og göfugt í
Ameríku gullaldarinnar
þegar orð hvíta mannsins
voru lög.
Á nálægri lögreglustöð
er rannsóknarlögreglumað-
urinn Pendergast að hefja
sinn síðasta vinnudag áður
en hann sest í helgan stein
eftir 20 ára starf. Þegar
fréttir taka að berast úr öll-
um borgarhlutum um
handahófskennd reiði- og
ofbeldisverk framin af burs-
taklipptum manni í skyrtu
og með bindi reynir Pend-
ergast að komast á slóðina
og lægja þær öldur haturs
og ofbeldis sem rísa hvar-
vetna sem D-fens ber niður.
Leikstjóri Falling Down,
Nóg Komið, er Joel Schum-
acher, leikstjóri mynda eins
og Flatliners, St. Elmo’s
Fire, The Lost Boys, Cous-
ins og Dying Young. Shum-
acher á að baki fjölþættan
feril; ávann sér orðspor sem
hönnuður Ieikmynda og
búninga á sjöunda áratugn-
um eri missti tökin og var
um árabil ósjálfbjarga dóp-
isti. Hann náði fótfestu að
nýju og tókst að koma á
framfæri nokkrum handrit-
um, þ.á.m. að myndunum
Sparkle og Car Wash og
eftir að hafa leikstýrt sjón-
varpsmyndum fékk hann
tækifæri á að leikstýra kvik-
myndum. Falling Down er
gerð eftir frumsömdu hand-
riti Ebbe Roe Smith sem
fékk hugmyndina að sögn
eftir að hafa séð frétt um
vöruflutningabílstjóra sem
einn góðan veðurdag fékk
nóg af því að sitja fastur í
umferðarteppu og tók upp
á-því að aka á allt og alla.
Aðalframleiðandi mynd-
arinnar er Arnold Kopelson,
sem m.a. fékk Óskarsverð-
launin fyrir Platoon, (og er
um þessar mundir að fram-
leiða myndina um Flótta-
manninn, gamlan kunningja
úr kanasjónvarpinu, með
Harrison Ford og Tommy
Lee Jones í aðalhlutverki).
Samstarfsmenn hans eru
Timothy Harris og Herschel
Weingrod, sem m.a skrífuðu
handriti að Kindergarten
Cop, Trading Places og
Twins.
Aðalleikarar Falling
Down eru sem fyrr segir
Michael Douglas og hinn
gamal- og góðkunni Robert
Duvall, sem flestir þekkja
úr Godfather, Apocalypse
Now, MASH, Let’s Get
Harry og Óskarsverðlauna-
hlutverkinu í Tender Merci-
es, svo örfá fjölmargra eftir-
minnilegra hlutverka þess-
ara stórleikara séu talin.
Vinkona EIvis
Kvenstjörnur myndarinn-
ar eru heldur engir aukvis-
ar; Barbara Hershey, leikur
fyrrum eiginkonu og barns-
móður D-fens, en hennar
minnast menn m.a. úr
Hannah and her Sisters,
The Natural, The Right
Stuff. Önnur ný mynd með
Hershey er væntanleg í
Sambíóin fljótlega. Það er
The Public Eye með Joe
Pesci. Eiginkonu lögreglu-
mannsins Pendergasts leik-
ur svo engin önnur en Tu-
esday Weld, stjama sjötta
og sjöunda áratugarins úr
myndum eins og Cincinnatti
Kid og I Walk the Line og
óteljandi Presley-myndum.
Á seinni áram hefur hún
leikið m.a. í Author Author
Landar og óvinir
D-fens sklptist á hvössum orðum við tvo úr stórum hópi óvina sinna.
til vopna til að beijast fyrir.
í bandaríska tímaritinu
Newsweek hefur kvikmynd-
in t.d orðið tilefni umfjöllun-
ar um það að hvítum körlum
þyki að sér þrengt í Amer-
íku nútímans. Skoðana-
kannanir sýna að meðal
þeirra er að finna almenna
rótgróna sannfæringu fyrir
því að reglur sem víða eru
í gildi vestra og veita fólki
úr minnihlutahópum for-
gang að atvinnnu- og náms-
tækifæram, stuðli ekki að
jafnrétti heldur séu tæki til
að beita misrétti þar sem
hæfír hvítir karlar gjaldi
fyrir þau tækifæri sem öðr-
um séu veitt. Ótti um að
myndin yrði til þess að
bældir millistéttarmenn los-
uðu um bindishnútinn,
tækju fram rifflana og héldu
á óvinaveiðar, reyndist hins
vegar ástæðulaus — enn
sem komið er, að minnsta
kosti.
Robert Duvall og Michael Douglas leika aðalhlutverkin
í Falling Down.
og Once Upon a Time in
America.
Myndin Falling Down
hefur vakið talsverða at-
hygli og umtal í Bandaríkj-
unum. Ekki vegna þess að
henni sé skipað í hóp meist-
araverka hvíta tjaldsins
heldur vegna þess að marg-
ir telja að í raun og vera
eigi D-fens sér fjölmarga
skoðanabræður. Hatur og
fordómar hetju myndarinn-
ar séu klætt í Hollywood-
búning, sem dylji hinn raun-
verulega hatursboðskap
sem ljöldi manna eins D-
fens er reiðubúninn að grípa
Þjóðfélagsrýnir í
anda Hollywood
„ÉG HEF verið svo heppinn að hafa tengst fjölmörg-
um kvikmyndum sem hreyft hafa við tilfinningum
fólks, vakið það til umhugsunar og umræðu,“ segir
Michael Douglas. „One Flew over the Cuckoo’s Nest,
Fatal Attraction, China Syndrome, Wall Street, Basic
Instinct og núna síðast Falling Down; aHt eru þetta
kvikmyndir sem fá fólk til að hugleiða spurningar sem
það hefur ekki áður leitt hugann að og sjá því fyrir
umræðuefni eftir að út úr kvikmyndahúsunum kem-
ur,“ segir hann.
*
Eg lít svo á að Falling
Down fjalli um hran banda-
rísku millistéttarinnar og
greip því tækifærið til að
leika þessa persónu sem
hélt að með því að leggja
hart að sér og skila árangri
í vinnu myndi hann upp-
skera ríkulega. Hins vegar
breytist veröldin og fótun-
um var kippt undan honum.
Þegar ég lít yfír það sem
er að gerast í landinu núna
þá sýnist mér að fjölmargir
séu sífellt að takast á við
vandamál af þessu tagi,
reyna að fínna nýja leið, sem
kallar ekki á öfga en gefur
von um velferð og farsæld.
Ég held að Falling Down
geti veitt þeim Bandaríkja-
mönnum sem þannig era
þenkjandi eitthvað til að
hugleiða." Þetta er það sem
Michael Douglas vill segja
um Falling Down. Hann er
einn vinsælasti leikari
Hollywood í dag.
Frægur pabbi
Michael Douglas er fædd-
ur í Hollywood, sonur Kirk
Douglas, leikarans með
hökuskarðið. Sjálfsagt hef-
ur ætternið ekki spillt fyrir
Michael þegar hannfór sem
liðlega tvítugur nýútskrif-
aður leikari að reyna fyrir
sér á sviði í New York því
tækifærin létu ekki á sér
standa og fljótlega buðust
honum einnig hlutverk í
sjónvarpsmyndum og auka-
hlutverk í kvikmyndum.
Michael Douglas varð fræg-
ur í Ameríku þegar hann
fékk annað aðalhlutverkið í
lögregluþáttunum The Stre-
ets of San Francisco, þar
sem hann lék aðstoðarmann
Karl Maldens. Þessir þættir
urðu einhveijir hinir vinsæl-
ustu í sjónvarpi vestra á
fyrrihluta áttunda áratug-
Snýst til varnar
Michael Douglas heitir D-fens í myndinni Falling Down. D-fens
hefur lengi unnið í hergagnaiðnaði en er nýbúinn að missa vinn-
una. Hann kennir minnihlutahópum um það eins og annað sem
miður fer í lífinu. Eins góðan veðurdag snýst hann til vamar.
arins og Douglas sópaði að
sér Emmy-verðlaunum.
Óskarsverðlaun sem
framleiðandi
Jafnhliða þessu starfi fór
Michael Douglas að reyna
fyrir sér við kvikmynda-
framleiðslu með þeim
árangri að ein fyrsta mynd
hans, One Flew Over the
Cuckoo’s Nest, hlaut 5 Ósk-
arsverðlaun og milljarða
gróða. Næsta verkefni Dou-
glas var China
Syndrome, mynd
um kjamorkuslys
með Jane Fonda,
Jack Lemmon og
Douglas sjálfan í
aðalhlutverkum.
Fonda og Dou-
glas lögðu til fé
og stjómuðu
verkinu.
Á síðari hluta
áttunda áratug-
arins einbeitti
Douglas sér að
leiklistinni og lék
m.a. f myndum
eins og Coma,
It’s My Turn,
Star Chamber og
Running. 1984
og 1985 fram-
leiddi Douglas og
lék í myndunum
Romancing the
Stone og Jewel
oftheNile, ásamt
Kathleen Tumer
og Danny De-
Vito. Meðal annarra mynda
sem fyrirtæki Douglas hafa
framleitt eru Starman,
Flatliners, (þar sem Joel
Schumacher leikstjóri Fall-
ing Down leikstýrði), Radio
Flyer og Made in America.