Morgunblaðið - 23.06.1993, Page 11
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 23. JÚNÍ 1993
11
Ragna Róbertsdóttir
Myndlist
Eiríkur Þorláksson
Listahátíð í Hafnarfirði stendur nú
sem hæst, með tónleikum, leiksýn-
ingum, fyrirlestrum, myndlistar-
sýningum og uppákomum af ýmsu
tagi víðsvegar um bæinn. Þó aðalá-
herslan sé að þessu sinni á tónlist
og leiklist, þá skipar myndlistin
verðugan sess, fyrst og fremst með
sýningum í Hafnarborg og í Portinu
við Strandgötu. Á síðarnefnda
staðnum er einmitt að finna einu
sýninguna á verkum íslensks lista-
manns að þessu sinni, en það eru
verk Rögnu Róbertsdóttur.
Eftir að hafa stundað myndlist-
arnám hér á landi og í Svíþjóð á
sjöunda áratugnum, má segja að
Ragna hafí tekið sér góðan tíma
til að fínna það sem hún vildi fást
við í listinni; hún átti fyrst verk á
samsýningu 1981, og fýrsta einka-
sýningin kom ekki fyrr en 1986.
Síðan hefur Ragna unnið ötullega
að list sinni, og skipað sér í röð
framsækinna listamanna á sviði,
sem ýmist má tengja höggmyndum,
innsetningum eða umhverfíslist
Listahátíðir hafa alltaf á sér sér-
stakt yfirbragð, hvort sem þær eru
studdar af opinberum aðilum eða
sjálfsprottnar meðal listamanna
sjálfra. Stundum verða þær að
mikilvægum þáttum í menningar-
lífínu, og leggja sitt af mörkum til
endurnýjunar þess, en í öðrum til-
vikum taka þær fljótt að rykfalla
og endurtaka sig í stað þess að
endurnýja.
Listahátíð í Reykjavík er elsta
listahátíðin sem haldin hefur verið
reglulega á íslandi og vegna þess
að ýmsu ungu listafólki fannst
(réttilega?) hún orðin nokkuð stofn-
anakennd, spratt í kjölfar hennar
á síðasta ári upp óháð listahátíð,
sem hlaut nafnið „Loftárás á Seyð-
isfjörð". Það framtak tókst í flesta
staði vel og vakti nokkra athygli,
og nú er verið að endurtaka leik-
inn, því dagana 9.-27. júní stendur
yfír í Reykjavík (og nágrenni) óháð
listahátíð, _sem hlotið hefur jrfir-
skriftina „Ólétt ’93“.
Eins og vera ber snertir þessi
hátíð nær alla geira menningarlífs-
ins og væri langt mál að telja upp
allt það sem um er að vera; þó eru
tónleikar, leiksýningar og aðrar
uppákomur áberandi í dagskránni,
en myndlistin á þar einnig sitt rými.
Hér er ætlunin að fjalla lítillega
um þann vettvang.
Samkvæmt dagskrá listahátíð-
arinnar (sem er hin prýðilegasta
heimild, þó hún reynist ekki alltaf
vegna framsetningarinnar og þess
efniviðar, sem listakonan hefur
unnið með í verkum sínum hverju
sinni.
Líkt og á öðrum sýningum sínum
vinnur Ragna verk sín sérstaklega
út frá því rými, sem hún hefur til
umráða; markmiðið er að verkin og
sýningarsalimir vinni saman til að
skapa það umhverfí og þá sjónrænu
reynslu áhorfandans, sem skilar
mestum áhrifum. Sem fyrr er það
einfaldleikinn sem ræður ríkjum í
heildarmyndinni; Ragna hleður að-
eins eitt verk í hvorum sal, og teikn-
ingar á veggjum eru að sama skapi
knappar. En þegar gengið er um
rýmið og það skoðað í heild sinni
verður fljótt ljóst að þetta er alveg
nóg.
Gólfverkin eru hlaðin úr þéttu
hraungrýti, sem hefur verið sagað
í reglulegar einingar, en þetta hrá-
efni hefur listakonan notað áður.
Hún raðar einingunum upp á reglu-
bundinn hátt í tígullaga mynstur,
annars vegar í eins konar píramíða,
sem virðist við það að takast á loft,
og hins vegar í jafnan klett, sem
er að sama skapi jarðbundinn og
sterkur. Á vegg í stærri salnum
rétt) áttu myndlistarsýningar á
hennar vegum að vera á a.m.k.
sextán stöðum og þar skyldu koma
við sögu rúmlega fímmtíu lista-
menn, sem hægt væri að nafn-
greina. Við athugun reyndust sum-
ar sýningarnar hafa fallið niður og
færri (í einu tilviki fleiri) tóku þátt
í öðrum en til stóð; engu að síður
er margt að sjá og víða áhugaverða
hluti.
Stærsta sýningin er eflaust sam-
sýningin í Listmunahúsinu við
Tryggvagötu. Hér eru bæði verk
ungra listamanna sem hafa haldið
einkasýningar og annarra, sem
ekki hafa sýnt áður; alls eiga nítján
aðilar samtals tæp níutíu verk hér.
Þau eru eins misjöfn og listamenn-
irnir eru margir, en þó er rétt að
benda gestum sérstaklega á fram-
lög þeirra Jóns Sæmundar, Ingi-
bjargar Hauksdóttur, Drafnar Guð-
mundsdóttur og Ingu Rúnar Harð-
ardóttur.
Önnur stór samsýning er í Faxa-
skála, sem er jafnframt einn helsti
vettvangur listahátíðarinnar fyrir
tónleika og leiksýningar, og sú
þriðja er í listhúsinu Sneglu við
Grettisgötu; flestar aðrar myndlist-
arsýningar er að finna í kaffíhúsum
og veitingastofum, fyrst og fremst
á dreif um miðbæ Reykjavíkur.
Þessar sýningar eru flestar litlar
og kalla tæpast á sjálfstæða um-
ijöllun, en þó er vert að minnast á
faglega unnin málverk af sitjandi
Ragna Róbertsdóttir
hefur Ragna málað 28 samtengdar
svartar rúllur eða vafninga, sem
vísa m.a. til þannig eininga úr
gúmmíi, sem áður hafa komið fram
í list hennar; í minni salnum hefur
hún málað heilan svartan flöt sem
gerir hvoru tveggja í senn, myndar
andsvar og samstöðu við hleðsluna
á gólfínu.
Eins og fýrr segir er það heildar-
myndin sem skiptir mestu; hér eru
salirnir bjartir, og samspil hvítra,
svartra og grárra flata (lofts og
veggja, teikninga, gólfa og hleðslu-
steina) í rýminu er heillandi. Hraun-
grýtið kemur inn í þessa mynd með
vissa óreglu; loftrásir og holrúm í
hrauninu gera það síkvikt og lif-
andi, og hver eining er því sérstök,
þrátt fyrir stöðlunina, og markar
umhverfí sitt. Þannig geta hleðsl-
urnar verið afar lifandi, eins og
eða liggjandi fyrirsætum, sem
prýða veitingahúsið 22 við Lauga-
veg, og lágmyndir Ásu Hauksdótt-
ur og Arnar Ingólfssonar á Café
Splitt við Klapparstíg, en leður- og
trémyndir þess síðarnefnda eru
einkar skemmtilegar.
Það er óvéfengjanlegt, að í
menningarlífínu er mikil þörf fyrir
fijálsa starfsemi af því tagi sem
hér fer fram, hvort sem það er í
formi listahátíða eða ekki. En lista-
hátíð af hvaða tagi sem er þarf
vissan undirbúning og kallar á
nokkuð skipulag — og þar með
eitthvert listrænt mat; annars fellur
iistin auðveldlega í skugga gagn-
rýnislausrar sjálfumgleði þátttak-
enda, þar sem meira er lagt upp
úr að vera með, sýna bara eitt-
hvað, en að spyija hvort það sé
frambærilegt eður ei.
Þó erfitt sé að alhæfa að gagni
á þessu sviði, bjóða flestar þær
sýningar sem tengjast myndlist á
þessari óháðu listahátíð, upp á
frambærileg verk og jafnvel hug-
myndin ber með sér.
Á síðastliðnu hausti hélt Ragna
stóra einkasýningu í Nýlistasafn-
inu, þar sem fram komu flest þau
sjónrænu atriði, sem einkenna sýn-
ingu hennar að þessu sinni. Þar sem
salir Nýlistasafnsins eru fleiri, bauð
sú sýning ef til vill upp á betri
möguleika en gefast hér til að njóta
þeirrar fjölbreytni, sem getur falist
í verkum listakonunnar. Sýningin í
Portinu er engu að síður góð viðbót
við það sem þar bar fyrir augu, og
vegna þess hve stærri salurinn er
opinn og líflegur er hér betra tæki-
færi en þá gafst til að sjá á hvem
hátt hið ytra líf (umferð, hafnar-
sýn) markar viðhorfíð til verkanna.
Sýning Listahátíðar í Hafnarfirði
á verkum Rögnu Róbertsdóttur í
Portinu við Strandgötu stendur til
miðvikudagsins 30. júní.
myndarík; inn á milli eru þó lítt
áhugaverðir hlutir og endurteknar
klisjur, sem vel hefðu mátt missa
sín. Magn er ekki sama og gæði,
og minna umfang og betra hefði
sjálfsagt skilað sterkari sýningum
í sumum tilvikum. Slíkt hefði sjálf-
sagt verið hægt að tryggja með
markvissari undirbúningi.
Það kann einnig að hafa verið
misráðið að reyna að gera óháða
listahátíð að árlegum viðburði. Að
þessu sinni vantar viðmiðunina og
samanburðinn, sem „stóri bróðir",
Listahátíð í Reykjavík, veitti á síð-
asta ári með sínu stofnanalega yfir-
bragði; þá var óháð listahátíð fersk-
ur blær í kjölfarið. Nú er staðan
önnur og spurning hvort óháðri
listahátíð er ætlað að verða einnig
að stofnun í menningarlífínu; það
mun tíminn einn leiða í ljós.
Myndlistarsýningar sem tengj-
ast „Ólétt“, óháðri listahátíð 1993,
standa flestar til sunnudagsins 27.
júní.
Þrír hönn-
uðir opna
vinnustofu
í LISTHÚSINU við Skólavörðu-
stig 5 hafa þrír hönnuðir opnað
sameiginlega vinnustofu og
verslun sem þær nefna „Spaks-
mannsspjarir“. Þetta eru hönn-
uðirnir, Björg Ingadóttir, Eva
Vilhelmsdóttir og Valgerður
Torfadóttir.
Með þessu framtaki vilja þær
koma hugmyndum sínum á fram-
færi, sem hægt er að íklæðast eða
skreyta sig með. Ráðgjöf verður á
stðanum og er opið frá kl. 11-18
alla virka daga og laugardaga kl.
10-14.
Björg Ingadóttir lauk námi frá
Kobenhavns Mode og Designskole
1987. Hún starfrækti eigið fyrir-
tæki, Zest-Design, í Kaupmanna-
höfn og hefur starfað sem hönnuð-
ur í Hollandi og hér heima.
Eva Vilhelmsdóttir lauk námi frá
Skolen for Brugskunst í Kaup-
mannahöfn 1972. Hún er ein af
stofnendum Gallerís Langbrókar og
starfrækti síðan Skryddu, eigið leð-
urverkstæði og verslun. Hún hefur
einnig starfað sem hönnuður hjá
ýmsum ullarfyrirtækjum.
Valgerður Torfadóttir stundaði
nám við Fylkesyrkeskolen í Hamar
í Noregi 1973-74. Hún útskrifaðist
frá Textíldeild MHÍ 1979 og hefur
starfað að mestu leyti sjálfstætt við
textíi og fatahönnun síðan. Hún var
ein af Langbrókum við Bókhlöðu-
stíg og hlaut menningarverðlaun
DV 1989 fyrir listhönnun.
♦ ♦ ♦-----
Nýjar bækur
Bók um
sjálfsvitund
og Ijásldpti
„HINN eiginlegi ég geri svo vel
að gefa sig fram“ heitir bók sem
Samhjálp hefur nýgefið út. Höf-
undar hennar eru John Powell
guðfræðingur og Loretta Brady
sálfræðingur.
Bókin ljallar um sjálfsvitundina
og fæst við spurningar eins og þess-
ar: Hver er ég? Hvernig get ég
breytt mér? Hvað má betur fara í
lífi mínu? Höfundar skipta bókinni
í fernt; væntingar og viðhorf nauð-
synleg góðum tjáskiptum, að miðla
sjálfum sér á árangursríkan hátt
(tala), að taka við því sem aðrir
vilja deila (hlusta), almennar æfing-
ar sem stuðla að gagnkvæmum
nánum tjáskiptum. Gunnbjörg Óla-
dóttir þýddi bókina, sem er 224
blaðsíður og skiptist í 25 kafla.
Ólétt; óháð
listahátíð 1993
Jón Sæmundur: „Með eða án þín / ydda ég himininn / í huga mínum
/ því ég er / fíflið á fjallinu.“
NÝUA BÍLAHÖÍ-Í-/N F/JNA.HÖFÐA 1 S:67227Y
Hyundai Scoupe 1500 LS, árg. '92, hvítur,
ekinn 18 þ. km, 5 g. Verö 950.000,- stgr.
Ath. skipti.
To-Touring GLI, árg. '91, vínrauður, ekinn
41 þ. km. 5 g. Verð 1.300.000,- stgr.
Skipti - nei.
Subaro Lagasy 1.8, árg. ’90, brúnn, ek. 49
þ. km. 5 g. Verð 1.290.000,- stgr. Ath. skipti.
Do-Ram 250, árg. ’90, blár, ek. 45 þ. km.
Innrétting, sjálfsk., álf., sjónv., videó. Verð
2.400.000 star. Ath. skipti. Topp ferðabíll.
Höfum kaupendur af:
1. MMC-L300 4WD, árg. ’88-’91.
2. To-Touring XL, GL, GLI, árg. ’90-’91.
3. Da-Feroza, árg. ’89-’91.
4. M-Benz 280 SE, árg. ’84-’86.
5. To-Dobbel Cap, árg. ’90-’91.
Toyota Carina árg. ’88, gullsans, rafm. í
rúðum, ek. 60 þ. km. Gullfallegur bíll.
Verð 630.000,-.
MMC Galant 2000 GLSI 4WD, árg. ’90,
silfur, ek. 63 þ. km. Verð 1.280.000,-
Toyota Landcruiser VX ’91, gullsans,
sjálfsk., sóllúga, ek. 40 þ. km.
Verð 3.800.000,-.