Morgunblaðið - 28.12.1993, Blaðsíða 48

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 28. DESEMBER 1993
Þórgunnur Þorleifs-
dóttir, Reykholti,
Dalvík - Minning
Fædd 7. október 1916
Dáin 19. desember 1993
Hinn 19. desember sl. lést á fjórð-
ungssjúkrahúsinu á Akureyri móð-
ursystir mín, Þórgunnur Amalía
Þorleifsdóttir. Um allnokkurt skeið
hafði hún átt við vanheilsu að stríða.
Fráfall hennar nú bar þó bráðar að
en mörg okkar hugðu. Síðast hitti
' -vg hana glaða í sinni í brúðkaupi
dóttursonar hennar í júní síðastliðn-
um.
Þórgunnur var dóttir hjónanna
Svanhildar Bjömsdóttur frá Sela-
klöpp í Hrísey og Þorleifs Kristins
Þorleifssonar útvegsbónda á Hóli á
Upsaströnd. Hún var næstelst átta
systkina, fædd 7. október 1916. Af
þessum systkinum eru nú fjögur
látin. Þórgunnur giftist 5. nóvember
1937 föðurbróður mínum, Áma
Guðlaugssyni, frá Miðkoti við Dal-
vík. Þau reistu sér hús að Karls-
braut 12, Dalvík, riefndu það Reyk-
holt og fluttu þangað árið 1943.
Þar bjuggu þau alla búskapartíð
sína. Þijú börn eignuðust þau: Snor-
ra Guðlaug, fæddan 171 janúar
1943, dáinn 7. mars 1985 af slysför-
um; Þorleif Kristin, fæddan 11.
• október 1946, dáinn 5. október 1974
af slysförum; og Svanhildi, fædda
18. júní 1948, hárgreiðslumeistara
og varaþingmann, Oldugötu 1, Dal-
vík, gifta Vigfúsi Jóhannessyni,
skipstjóra.
Samgangur var mikill milli heim-
ila okkar og þau systkinin Snorra,
Þorleif og Svanhildi leit ég nánast
á sem mín eigin systkini. Auk skyld-
■^leikans áttu foreldrar okkar mikið
saman að sælda á bestu starfsámm
sínum, t.d. störfuðu þeir bræður,
feður okkar, saman við múrverk í
mörg ár.
Þórgunnur ólst upp á Hóli við þau
störf og starfshaétti sem þá tíðkuð-
ust til lands og sjávar. Foreldrar
hennar, amma mín og afí á Hóli,
ráku þar myndarbú frá 1917 til
1958. Á þessum ámm var mann-
margt á Hóli og auk búskaparins
átti afí um tíma vélbát sem hann
gerði út frá Dalvík. í þessu um-
hverfí ólst Þórgunnur upp. Auk
venjulegs skyldunáms var hún einn
vetur, 1933-34, í Húsmæðraskól-
anum á Hallormsstað.
*. j Að leiðarlokum er mér efst í huga
Fædd 16. júlí 1912
Dáin 20. desember 1993
Kær vinkona mín og konu minnar
Guðbjörg Samsoe Petersen lést í
Kaupmannahöfn hinn 20. þessa
mánaðar 81 árs að aldri. Hún verð-
ur jarðsett 28. desember. Guðbjörg
ólst upp á Eskifirði, en fluttist ung
til Reykjavíkur og síðan til Kaup-
mannahafnar, þar sem hún lærði
hárgreiðslu, og vann hún við það
mest alla tíð með heimili sínu.
Guðbjörg giftist þeim ágæta
manni Ame Samsoe Petrsen raf-
virkja, sem starfaði hjá danska rík-
isútvarpinu, sem verkstjóri á við-
, gerðarverkstæði. Ame lést fyrir
nokkrum árum. Guðbjörg og Arne
^eignuðust þrjú böm, þau eru Asdis,
> Stefan og Ingolf, sem búa í Kaup-
mannahöfn.
Ég kynntist Guðbjörgu og Arne
fyrir rúmum 40 árum, þegar ég var
við nám í Kaupmannahöfn, og hef-
ur vinskapur haldist alla tíð síðan.
Þegar komið var til Kaupmanna-
hafnar var heimili þeirra okkar
^annað heimili.
Ég ætla ekki að rekja ættir Guð-
bjargar, því að aðrir em færari til
sérstakur hlýhugur Þórgunnar
frænku í minn garð og minnist ég
þar t.d. ánægjulegra bréfaskipta
okkar er ég um fimm ára skeið var
við nám í Kaliforníu. Ekki er að efa
að við lok hinstu farar mun hún
eiga góða heimkomu þar sem þeir
feðgar, maður hennar og synir tveir,
sem hún varð að sjá á bak, munu
fremstir fagna henni. Ég og foreldr-
ar mínir vottum hennar nánustu
okkar dýpstu samúð. Blessuð veri
minning hennar.
Atli Rafn Kristinsson.
Að lokinni samfylgd, langar mig
að skrifa fáein kveðjuorð til Þór-
gunnar í Reykholti. Við erum búnar
að búa sitthvoru megin við Karls-
brautina í hartnær 50 ár. Mér finnst
eins og líf okkar hafí verið svo sam-
tvinnað frá fýrstu kynnum. Við
höfum sameinast í sorg og gleði.
Oft var skokkað yfir götuna ef eitt-
hvað þurfti að sýna sem verið var
að gera, flík var saumuð eða prjón-
uð, ný uppskrift reynd og ég tala
nú ekki um þegar fræjunum var
sáð á vorin. Við fýlgdumst með því
hvor hjá annarri hvernig fræin
komu upp og jurtirnar döfnuðu.
Það eru svo óteljandi minningar
um þessa góðu konu sem ég geymi
í hjarta mínu. Ég gleðst með henni
nú, ég veit að vinirnir hennar kæru
hafa tekið á móti henni og mikil
hefur gleðin verið. Um leið og ég
þakka henni fyrir allt og allt þá
óska ég henni góðrar ferðar til
landsins eilífa.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem.)
Ég votta Svanhildi, Ninna og fjöl-
skyldunni allri mína dýpstu samúð.
Sigurlaug Sveinsdóttir.
Mér andlátsfregn að eyrum berst,
ég út í stari bláinn
og hugsa um það, sem hefur gerzt
til hjarta mér sú fregnin skerst, -
hún móðir mín er dáin!
Hve vildi ég, móðir, minnast þín,
en má þó sitja hljóður,
þess. Ég vil með þessum fáu linum
þakka fyrir okkur og votta eftirlif-
andi börnum, tengdabörnum og
barnabörnum innilega samúð okk-
ar' Gísli Júlíusson.
Guðbjörg Samsoe Petersem lést
í Kaupmannahöfn hinn 20. desem-
ber síðastliðinn en hún var fædd
16. júlí 1912. Hún var dóttir hjón-
anna Ásdfsar Sigurðardóttur og
Stefáns Magnússonar að Berunesi
við Fáskrúðsfjörð. Systkini hennar
eru nú öll látin en þau voru Sigurð-
ur, Kristinn, Sigríður, Ingólfur og
Emil. Fjölskyldan flutti til Eski-
fjarðar þegar Guðbjörg var á barns-
aldri þar sem hún ólst upp en síðan
lá leiðin til Reykjavíkur.
Þar stundaði Guðbjörg nám í
matreiðslu einn vetur við Kvenna-
skólann en vann síðan við ýmis
störf, meðal annars í mörg ár á
Hressingarskálanum og einnig á
berklahælinu að Kristnesi og bast
hún þar vinaböndum við starfsfé-
lagana, eignaðist vinkonur sem hún
átti ævilangt. Guðbjörg vann einnig
um skeið á hárgreiðslustofu Kristín-
ar Ingimundardóttur.
mér finnst sem tungan ptrist mín,
mér finnst hver hugsun minnkast sín, -
því allt er minna móður!
Þú varst mér ástrík, einlæg, sönn,
mitt athvarf lífs á brautum,
þinn kærleik snart ei tímans tönn,
hann traust mitt var I hvíld og önn,
í sæld og sorg og þrautum.
Þú geymdir heitan innri eld,
þótt ytra sjaldan brynni.
Ef kulda heims var sál mín seld,
ég sat hjá þér um vetrarkveld, -
þá þíddirðu ísinn inni.
Sem varstu mér svo varstu þeim,
er veittir ævitryggðir.
Þótt auðs þér væri vant í heim,
þú valdir honum betra en seim, -
þitt gull var dáð og dyggðir!
Hver var þér trúrri í stöðu og stétt,
hver stærri að þreki og vilja,
hver meiri að forðast flekk og blett,
hver fremri að stunda satt og rétt,
hver skyldur fyrri að skilja?
Þótt hafi ég spurt, - um heimsins svar
ég hirði ei hið minnsta;
ég dóm hans, móðir, met ei par,
því meira ég veit, - hver lund þín var
og sálar eðlið innsta.
Ég veit þú heim ert horfin nú
og hafin þrautir yfir;
svo mæt og góð, svo trygg og trú,
svo tállaus, falslaus reyndist þú, -
ég veit þú látin lifir!
Ei þar sem standa leiðin lág,
ég leita mun þíns anda, -
er lít ég fjöllin fagurblá,
mér finnst þeim ofar þig ég sjá
í bjarma skýjabanda!
(S.S.)
Guðbjörg hleypti heimdraganum
fyrir alvöru rétt fyrir stríð og flutt-
ist til Kaupmannahafnar. Hún lauk
hárgreiðslunámi og naut þá góðs
stuðnings frænda síns Sigurðar
Halldórssonar klæðskera og konu
hans sem hún bjó hjá á námsárun-
um. Guðbjörg vann við hárgreiðslu-
störf en sneri sér alfarið að heimilis-
störfum eftir að hún giftist eins og
þá var títt.
Guðbjörg var gift Arne Samsoe
Petersen, tæknimanni hjá danska
útvarpinu og eignuðust þau þrjú
börn, Ásdísi sem er fóstra, Stefan,
sem stjómar þáttagerð við Dan-
marks Radio og Ingolf, sem er
Þannig minnist ég þín elsku
mamma.
Svanhildur Árna.
Þórgunnur í Reykholti er farin til
nýrra heimkynna. Við erum glöð
fyrir hennar hönd því nú er hún
búin að hitta fyrir vinina sína sem
beðið hafa eftir henni og hún hefur
saknað svo lengi. Okkur er líka tregi
og söknuður í huga sem stafar af
eigingirni eftirlifandans, sem vill
hafa umhverfi sitt óháð forgengileik-
anum. En svo lengi sem við munum
hefur Þórgunnur verið tengd lífi
okkar. Fyrst sem þátttakandi í upp-
eldi okkar og síðar sem vinkona sem
gott var að koma til og þiggja hjá
andlega uppörvun sem veitt var af
hlýju og léttleika, einkennandi fyrir
stórbrotna konu. Okkur sem eftir
sitjum og berumst með tímans
straumi, sýnist sem sjálf Karlsbraut-
in hafi misst lit.
Þórgunnur var ein af máttarstólp-
unum sem mótaði og setti svip sinn
á ljölskylduumhverfíð í Karlsbraut-
inni þegar við sem nú erum á miðjum
aldri vorum að alast upp. Hún var
gift Árna Guðlaugssyni föðurbróður
okkar og er Reykholt staðsett gegnt
Lundi þar sem við áttum heima. Auk
pabba og Árna bjuggu tvö systkini
þeirra líka við Karlsbrautina og út
og upp við rætur Bæjarfjallsins í
Miðkoti voru föðuramma og tveir
föðurbræður okkar með sínar fjöl-
skyidur. Það er því ekki ofsagt að
við höfum alist upp í sannkölluðu
fjölskylduumhverfi sem einkenndist
af samkennd og samábyrgð full-
orðna fólksins fyrir bömum og búi.
Og í raun var eins og allt fullorðna
fólkið í götunni okkar axlaði þessa
ábyrgð, a.m.k. var því ljúft og skylt
að hlutast til um athafnir og sam-
skipti okkar krakkanna. Því gengum
við ekkert að því gruflandi að þótt
pabbi og mamma væru ekki viðlátin
þá var eftirlitið og aginn í góðum
höndum.
í þessari andrá er vert að minn-
ast þess að Karlsbraut heitir eftir
landnámsmannioum Karli rauða. Sú
kynslóð sem nam land við götuna á
sínum tíma var að mörgu leyti frum-
heijar. Margt af því fólki sem þar
bjó byggði sín hús sjálft og þar í
hópi voru Þórgunnur og Árni í Reyk-
holti. Það sem einkennir frumheija-
byggðir öðru fremur en samtrygg-
ing. Það á ekki síst við í sjávarþorp-
um þar sem fjölskyldufeður eru tím-
unum saman fjarverandi. Ef ein-
hvers staðar er þörf fýrir slíkt er
það í sjómannasamfélagi.
Konurnar í Karlsbrautinni voru
trúar sínu og samkvæmt tíðarand-
anum var hlutskiptið fyrst og fremst
að vera til staðar og hlúa að nán-
kennari, þau eru öll búsett í Kaup-
mannahöfn. Þau Arne og Guðbjörg
bjuggu sér fyrst heimili í Rudolph
Bergsgade í Kaupmannahöfn en
bjuggu lengst af á myndarlegu og
velbúnu heimili að Holsteinsgade 5
á Austurbrú. Eftir að bömin uxu
úr grasi vann Guðbjörg lengst af
utan heimilis og meðal annars um
árabil við afgreiðslustörf í Magasin
du Nord. Eftir að hún missti mann
sinn fann hún sér enn ný verkefni
auk heimilisstarfanna og tók á
móti ferðafólki til gistingar og
munu margir landar hafa gist hjá
henni. Hún var langt frá því óvön
að sinna ferðalöngum, því að löng-
um var gestkvæmt hja Arne og
Bubbu eins og Guðbjörg var gjarn-
an kölluð í hópi vina og ættingja.
Hún var bundin ættjörðinni sterk-
um böndum og fór hún heim með
Ásdísi dóttur sína í heimsókn 1945
er einangrun stríðsáranna lauk.
Vinir og skyldfólk áttu alltaf vís-
an samastað hjá henni og erum við
ófá sem minnumst ótal heimsókna
og ánægjustunda þar þegar leiðin
lá um Höfn. Einnig er viðdvölin var
styttri tóku þau hjón bæði á móti
gestum af hlýju og rausn og á seinni
árum brá Arne gjarnan glettnislega
fyrir sig þeirri íslensku sem hann
lærði af samræðum gesta og Is-
landsferðum sem urðu nokkrar í
gegnum árin.
Kynni mín af fjölskyldunni hóf-
ust þegar Bubba kom heim með
börnin og ég var um sjö ára aldur.
Er mér aðallega minnisstætt að ég
var hálfmóðguð út í hin skrítnu
Guðbjörg Stefáns-
dóttir Samsoe Pet-
ersen — Minning

asta umhverfí. Þórgunnur stóð sína
plikt. Hún sá til með börnum frænda,
vina og nágranna líkt og hennar
eigin börn væru. Og það var tekið
mark á henni, því það sópaði að
Þórgunni hvar sem hún fór. Hún var
glæsileg á velli og höfðingleg í fram-
komu. Hispursleysi einkenndi Þórg-
unni alla tíð og hún sagði skoðanir
sínar umbúðalaust. Og oft var stutt
í húmorinn.
Þórgunnur Amalía Þorleifsdóttir
fæddist 7. október 1916 á Hóli,
Upsaströnd, dóttir sæmdarhjónanna
Svanhildar Björnsdóttur frá Selak-
löpp, Hrísey, og Þorleifs Þorleifsson-
ar frá Hóli. Hún var næstelst átta
systkina, en látin eru nú auk hennar
Guðrún, Dagmann og Karl. Hún ólst
upp á Hóli. Veturinn 1933-34
stundaði hún nám við á Húsmæðra-
skólanum á Hallormsstað. Þórgunn-
ur giftist Árna Guðlaugssyni frá
Miðkoti 5. nóvember 1937. Ungu
hjónin bjuggu fyrst í Víkurhóli á
Dalvík en síðan í Reykholti, því húsi
sem þau byggðu sér. En þar bjó
Þórgunnur fram til síðasta dags.
Þórgunnur og Árni eignuðust þijú
börn, Snorra-Guðlaug, fæddan 17.
janúar 1943, Þorleif Kristin, fæddan
11. október 1946, og Svanhildi,
fædda 18. júní 1948. Synina sína
misstu þau báða af slysförum, Þor-
leif 5. október 1974 og Snorra 7.
mars 1985. Sonarmissirinn var hjón-
unum í Reykholti afar þungbær.
Sumum er það gefið að vaxa með
sinni sorg og Þórgunnur var ein af
þeim. Hún sneri kröftum sínum að
barnabörnunum sem áttu um sárt
að binda og hennar heimili var þeirra
heimili fram á síðasta dag. Árni
•frændi lést 7. nóvember 1987. Höfðu
þau hjón þá rétt haldið upp á gull-
brúðkaup sitt. Ómetanlegt var hið
sterka og einlæga samband þeirra
mæðgna Þórgunnar og Svanhildar,
ekki síst á tímum sorgar. Samband
sem aldrei kom brestur í þótt mikið
reyndi á.
Nú er Þórgunnur í Reykholti lögð
upp í ferð til annarra tilverustiga
þar sem hún fær hlýjar móttökur.
Umhverfið þar er okkur ókunnugt.
Við getum ekki fullyrt þótt okkur
detti í hug, að þar muni hún setjast
að í nýrri Karlsbraut og verða mikil-
virkur þátttakandi í samfélagi þar
sem samheldni og samábyrgð ræður
ríkjum.
Það er vandséð hvernig komið
verður í Karlsbrautina án viðkomu
í Reykholti, svo samofið var það
heimili lífi okkar systkinanna í
Lundi. Elsku Svansa, Ninni, frænd-
systkinin öll og fjölskyldur, ykkar
missir er mikill en minningin um
góða konu og ættmóður lifír. Guð
blessi ykkur.
Systkinin í Lundi.
frændsystkini fyrir að tala ein-
göngu óskiljanlegt hrognamál. Fyr-
ir alvöru hófust kynnin þó fyrst upp
úr 1968, eftir það naut ég mikillar
gestrisni og vinskapar Bubbu reglu-
lega meðan heilsa hennar entist.
Vil ég þakka það sérstaklega og
veit ég að mörg skyldmenni mundu
taka undir það. Mikið var spjallað
í þessum heimsóknum. Guðbjörg
var glaðlynd og gamansöm og rifj-
aði hún oft upp minningar frá
bernskuárunum fyrir austan og sín-
um yngri árum í Höfn, meðal ann-
ars er henni var trúað fyrir því að
sýna opinberlega samkvæmiskjóla
frænda síns Sigurðar klæðskera.
Hún var sjálf afar dugleg við sauma
og hannyrðir og hugmyndarík er
það snerti. Guðbjörg var áhugasöm
um stjórnmál og félagslega sinnuð
og hélt sér staðfastlega við þá af-
stöðu. Hún innti ávallt mjög eftir
fréttum að heiman og hafði þrátt
fyrir langa búsetu erlendis lifandi
áhuga á gangi þjóðniálanna heima.
Síðastliðin átta ár átti Guðbjörg
við vaxandi vanheilsu að stríða og
fluttist hún á þeim tíma til
Ryesgade 16, þar sem hún bjó sér
fallegt en hentugt heimili. Þar gat
hún um skeið notið útsýnisins yfir
„sjóana“ sem hún hafði alltaf mikið
dálæti á. Þegar ég heimsótti Bubbu
síðast í júní síðastliðnum var hún
lasburða en innti enn eftir fréttum
og spjallaði góða stund yfir kaffi-
bolla og vínarbrauði.
Elsku Guðbjörg, far þú í friði og
hafðu þökk fyrir allt.
Guðrún Kristinsdóttir.