Morgunblaðið - 09.01.1994, Blaðsíða 6

6 FRETTIR/INIULEIUT
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 9. JANÚAR 1994
Sjónvarpið aðili
að fréttaskiptum
Fær fréttir frá Norðurlöndunum
og sendir einnig fréttir héðan
SJÓNVARPIÐ er orðið aðili að sameiginlegum fréttaskiptum á
milli Norðurlandanna og taka ríkisreknu sjónvarpsstöðvarnar
fimm í þessum löndum þátt í verkefninu, segir Ólafur Sigurðs-
son, varafréttastjóri erlendra frétta. „Sjónvarpsstöðvamar bjóða
helstu fréttir sem talið er að séu áhugaverðar," segir hann.
Það var Bogi Ágústsson frétta-
stjóri, sem fyrstur kom með hug-
myndina um þessi fréttaskipti,
segir Ólafur, og var það á fundi
Norrænu sjónvarpsstöðvanna árið
1991. Þetta hefur verið að þróast
síðan.
Allt í allt segir Ólafur frétta-
stofuna vera búna að senda frá
sér um 10 fréttir og hafa þær
allar verið notaðar einhvers staðar
á Norðurlöndunum fimm, og jafn-
vel víðar, því myndirnar eru
sendar um gervihnött sem Euro-
vision og aðrar stöðvar nota einn-
ig-
Meðal þeirra frétta sem farið
hafa héðan eru samningurinn um
framtíð Keflavíkurflugvallar og
frétt um þrettándabrennur.
í staðinn er fréttastofan búin
að nota 6-10 fréttir, t.d. er fréttin
um drukknu flugmennina hjá
rússneska flugfélaginu Aeroflot
meðal annars fengin í gegnum
þessi fréttaskipti, segir hann.
„Hingað til höfum við fengið
efni sem er mjög gott,“ segir Ólaf-
Morgunblaðið/Sverrir
Tekið á móti fréttunum
ÓLAFUR Sigurðsson, varafréttastjóri erlendra frétta, tekur á
móti efni frá Norðurlöndunum í gegnum gervihnött. Fréttirnar
eru sendar einu sinni á dag, klukkan 15.
ur. „Það er miklu betra en ég
átti von á.“
Þarf að vinna fréttirnar
upp á nýtt
Þegar fréttirnar eru sendar
héðan þarf að vinna þær alveg
upp á nýtt út frá því hvernig nor-
rænu sjónvarpsstöðvunum hentar
að segja frá þeim og kostar það
talsverða vinnu, segir Ólafur.
„Við sendum þeim efni í frétt,“
segir hann. „Það er, við sendum
innihaldið í texta sem þeir lesa
og síðan myndir sem passa við.
Þetta þarf svo allt að þýða.“
Verslunarráð hyggst leita álits eftirlitsstofnunar EFTA
Kannað hvort vöru-
gjald standist lög EES
VERSLUNARRÁÐ íslands og Félag íslenskra stórkaupmanna ætla
að skjóta til eftirlitsstofnunar EFTA þeirri ákvörðun stjórnvalda
að leggja vörugjald á ýmsan evrópskan iðnvarning, s.s. heimilis-
tæki, hjólbarða, rafmagnstæki, skotvopn o.fl. Hækkun vörugjalds
kemur í stað innflutningstolla sem féllu niður um áramótin. Jónas
Fr. Jónsson, lögfræðingur Verslunarráðs, segir að ráðið telji fulla
ástæðu til að kanna hvort að vörugjaldið standist lög EES sem tryggja
eigi fijálsa samkeppni og vöruflæði og efla hag neytenda í þeim
ríkjum sem að EES standa, og hafi því ákveðið að fá skýrt álit eftir-
litsstofnunarinnar i þessu máli. _______________________________________
um og vörugjaldi af innflutningi
áðurnefndra vörutegunda voru í
fyrra rúmlega milljarður, þar af 735
milljónir af tollum og 312 milljónir
af vörugjaldi. Eftir breytinguna frá
innflutningstollum til vörugjalds á
þeim vörum sem EES-samningur-
inn tók til er áætlað að tekjur ríkis-
ins nemi um 20 milljónum kr. lægri
upphæð. Er þessi smávægilega
tekjuskerðing skýrð með því að í
meðförum Alþingis á frumvarpi
varðandi þessi mál var m.a. hluti
af rafmagnstækjum færður í neðri
flokk, eða með 25% vörugjaldi í
stað 30%. Tolltekjur er áætlaðar
137 milljónir kr. vegna innflutnings
frá löndum utan EES.
Vörugjaldið hækkar verð um allt að 30%
100 þús. kr. sjónvarps-
tæki myndi kosta 69 þús.
„Þama er um að ræða vörur sem
flestar eru ekki framleiddar hér-
lendis, og ekki er útlit fyrir að svo
verði í bráð. Ef þessi ákvörðun
stjórnvalda á að standast gætu
Austurríkismenn tekið upp á sömu
leikjum varðandi vörugjald á t.d.
sjóveiddan fisk frá íslandi, þó sann-
að þyki að ekki veiðist branda úr
sjó í Austurríki,“ segir Jónas.
Samkvæmt upplýsingum frá fjár-
málaráðuneytinu em nær sömu
tekjur áætlaðar fyrir og eftir breyt-
inguna frá innflutningstollum til
vörugjalds. Tekjur ríkissjóðs af toll-
Oddvitinn
vill ekk-
ert segja
GUÐRÚN Inga Sveinsdóttir,
fyrrverandi oddviti Austur-
Eyjafjallahrepps, vill ekkert láta
eftir sér hafa vegna bréfs frá
félagsmálaráðuneytinu þar sem
störf hennar eru gagnrýnd.
í bréfínu, sem henni var sent á
föstudag, eru Guðrún gagnrýnd
og áminnt fyrir óreiðu í bókhaldi,
en það er á ábyrgð oddvita að
hafa slíkt í lagi. Jafnframt óskar
ráðuneytið eftir því að hrepps-
nefndin taki afstöðu til þess hvort
biðja eigi um opinbera rannsókn á
meðferð oddvitans á fjármunum
hreppsins.
Það er ekkert um þetta að segja
í dag,“ segir Guðrún Inga. Hún
er nú í tveggja mánaða leyfi frá
störfum oddvita, en situr áfram í
hreppsnefnd.
EVRÓPSKT sjónvarpstæki sem
kostaði hérlendis 100 þúsund kr.
fyrir gildistöku EES-samningsins
kostar 95 þúsund kr. eftir hana,
en myndi án vörugjalda þeirra
sem stjórnvöld leggja á innflutn-
inginn í stað tolla áður kosta 69
þúsund krónur, segir Kristmann
Magnússon, framkvæmdastjóri
Pfaff á Islandi. Hann hefur gert
samanburð á verði nokkurra
heimilistækja frá framleiðslu-
löndum innan EES-svæðisins, fyr-
ir og eftir breytingu og ef vöru-
gjald hefði fallið niður að fullu
leyti. Sem dæmi nefnir hann
þvottavél sem kostaði 60 þúsund
kr. með innflutningstollum og
kosti nú 58.600 kr. með 25% vöru-
gjaldi en myndi kosta 46.900 kr.
án þess.
Ákvörðun stjórnvalda varðandi
innflutningsvörur sem þessar, bygg-
ir á 14. grein EES-samningsins um
fijálsa vöruflutninga, er segir: „Ein-
stökum samningsaðilum er óheimilt
að leggja hvers kyns beinan eða
óbeinan skatt innanlands á fram-
leiðsluvörur annarra samningsaðila,
umfram það sem beint eða óbeint
er lagt á samskonar innlendar vör-
ur.“ Þetta ákvæði túlka íslensk
stjórnvöld á þann hátt að í því felist
heimild til að leggja vörugjöld á all-
an evrópskan iðnvarning. Kristmann
segir þessa túlkun fráleita. „Við lít-
um svo á að tollar og vörugjöld hefðu
átt að falla niður á þeim iðnaðarvör-
um sem ekki eru framleiddar hér-
lendis. Það er algjörlega siðlaust að
leggja vörugjald á þeim forsendum,
að þáð myndi vera gert ef viðkom-
andi vara væri framleidd hér. Eg
túlka því ákvörðun stjórnvalda sem
brot á EES-samningnum,“ segir
ÆVAR R. Kvaran leikari og leik-
stjóri lést á Landspítalanum að
síðast liðið föstudagskvöld, 77 ára
að aldri.
Ævar fæddist í Reykjavík 17. maí
1916, sonur Ragnars Einarssonar
Kvaran Iandkynnis og konu hans
Sigrúnar Gísladóttur.
Ævar varð stúdent frá Mennta-
skólanum í Reykjavík 1936 og lauk
lögfræðiprófi frá Háskóla Islands
1941. Stundaði hann leiklistar- og
söngnám í Royal Academy of Dram-
atic Art og Royal Academy of Music
í London á árunum 1945-1947 og
var jafnframt við leikstjóranám hjá
breska útvarpinu.
Kristmann, „og einkum á 10. grein
samningsins þar sem segir: „Tollar
á innflutning og útflutning, svo og
gjöld sem hafa samsvarandi áhrif,
eru bannaðir milli samningsaðila."
Þetta ákvæði tel ég ótvírætt gefa
til kynna að vörugjöldin standi ekki
á traustum grundvelli."
Ævar var fastráðinn leikari og
söngvari við Þjóðleikhúsið frá stofn-
un þess til 1980. Kenndi hann jafn-
framt við Leiklistarskóla Þjóðleik-
hússins. Þá rak Ævar eigin leiklist-
arskóla. Ævar sat í stjórn Leikfélags
Reykjavíkur 1944-1945 og var for-
maður Félags ísl. leikara 1949-1950.
Hann stofnaði Bandalag ísl. leikfé-
laga ásamt Lárusi Sigurbjörnssyni
1951 og var stofnandi Leikarafélags
Þjóðleikhússins og formaður þess
um tíma.
Ævar var afkastamikill rithöfund-
ur og liggur eftir hann Qöldi rita
og greina, m.a. um dulræn málefni.
Þá þýddi hann ýmis leikrit fyrir Rík-
Ævar R. Kvaran
leikari látinn
Lögreglan í Reykjavík
Áhyggjur
af fjölgun
innbrota
EF FRÁ eru talin umferðarlaga-
brot hefur hvað mesta hlutfalls-
lega aukningin orðið í fjölda inn-
brota í borginni síðastliðin ár.
Árið 1991 bárust tilkynningar um
1.051 innbrot, 1.417 árið 1992 og
1.543 árið 1993.
Að sögn Ómars Smára Ármanns-
sonar, aðstoðaryfirlögregluþjóTis,
hefur verið tilkynnt um 27 innbrot
í borginni það sem af er árinu. í því
sambandi má nefna að tilkynnt var
um 3 innbrot á þremur tímum i
gærmorgun. Tilkynnt var um inn-
brot í 5 fyrirtæki í Bygggörðum kl.
8, innbrot i bíl við Suðurlandsbraut
kl. 9 og innbrot í fyrirtæki við Stór-
höfða kl. 11. Litlu var stolið í Bygg-
görðum, myndavél úr bílnum og
þremur naglabyssum og hjólsög í
Stórhöfða.
-----» ♦ «---
10-11 í Borgarkringlunni
Hagkaup
lengir opnun-
artíma ef til-
efni þykir til
10-11 verslun verður opnuð í
Borgarkringlunni í mars. Opnun-
artími verður eins og í öðrum
10-11 verslunum, frá kl. 10 að
morgni til 23 að kvöldi alla daga
vikunnar. Óskar Magnússon, for-
stjóri Hagkaups, segir að búast
megi við að opnunartími Hag-
kaups í Kringlunni verði lengdur
ef opnun 10-11 hafi áhrif á við-
skipti í Hagkaup.
Kjartan Hauksson, sölustjóri
10-11, segir að opnunartíma versl-
unarinnar í Borgarkringlunni verði
hagað eins og opnunartíma annarra
10-11 verslana, þ.e. frá kl. 10 til
23 alla daga. Hann segir stefnt að
því að opna verslunina í mars en
engar framkvæmdir séu enn hafnar
í húsnæðinu í Borgarkringlunni.
-----» ♦ ♦---
Norðmenn
finna loðnu
NORSKA loðnuveiðiskipið Heroy-
traal, sem er komið á veiðar á
loðnumiðunum fyrir austan land-
ið, tilkynnti Landhelgisgæslunni
á föstudag að það væri búið að
veiða 885 tonn af loðnu.
Auk norska loðnuveiðiskipsins er
grænlenska loðnuveiðiskipið Amars-
at komið á miðin fyrir austan landið
en austfirskir sjómenn eru í áhöfn
skipsins. Amarsat hafði ekki tilkynnt
um neinn afla.
isútvarpið og breytti íslenskum sög-
um í útvarpsleikrit.
Eftirlifandi kona Ævars er Jóna
Rúna Kvaran, en þau gengu í hjóna-
band árið 1972.