Morgunblaðið - 22.03.1994, Blaðsíða 4

4
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. MARZ 1994
f
Sveinn Ingólfsson útgerðarmaður um meintar ólöglegar veiðar Rex við Rockall
Bresk yfirvöld réðust á skip
í íslenskri eigu og rændu því
Breska strandgæslan hefur ákveðið að herða eftirlit á Hatton-Rockall svæðinu
„SKIPIÐ var statt á alþjóðlegu hafsvæði á laugardag, um 170
mílur vestan við Rockall, þegar skip bresku strandgæslunn-
ar, Norna, kom að því. Bretarnir sögðust þurfa að koma um
borð til að líta á veiðarfæri og kanna hvort verið væri að
veiða kvótabundnar tegundir. Þegar þeir voru komnir um
borð tilkynntu þeir að nú tækju þeir við stjórninni og sigldu
Rex til hafnar í Stornoway í Skotlandi. Þarna réðust bresk
yfirvöld á skip í íslenskri eigu og rændu því ásamt 13 manna
áhöfn. Það liggur í loftinu að við verðum sektaðir um stórfé,“
sagði Sveinn Ingólfsson, framkvæmdasljóri Skagstrendings.
Réttað verður í málinu í Stomoway í dag eða á morgun. Þar
hefur dómstóll undanfarið dæmt útgerðir í allt að 45 þúsund
punda sektir fyrir ólöglegar veiðar, hátt í fimm milljónir
króna. í Igölfar þess að Rex var fylgt til hafnar ákváðu bresk
yfirvöld að herða eftirlit með veiðum skipa á þessu svæði.
Flugvél frá bresku strandgæsl-
unni kom auga á Rex við veiðar
á Hatton Rockall svæðinu á laug-
ardag og voru fleiri skip þá að
veiðum þar. Skip bresku strand-
gæslunnar, Norna, stöðvaði veiðar
Rex, en skipið hefur verið á veiðum
á þessu svæði undanfarnar tvær
vikur og einu sinni landað 30-40
tonnum af blálöngu og stinglaxi á
írlandi. Þær tegundir eru utan
kvóta og var Rex með um 50-60
tonn þegar Bretar gripu í taumana
á laugardag. Rex er í eigu dóttur-
fyrirtækis Skagstrendings á Kýp-
ur og siglir undir þarlendum fána,
VEÐUR
VEÐURHORFUR í DAG, 22. MARZ
YFIRLIT: Viö Lófót er 981 mb kyrrstæð lægð. Yfir Grænlandi er 1.030 mb hæð
ogfrá henni hæðarhryggur langt suður i hafi áem þokast austur. Við vesturströnd
landsins er dálítið lægðardrag sem þokat austur í bili. Skammt suðvestur af Faereyj-
um er 997 mb lægð sem hreyfist aust-suðaustur.
SPÁ: Suðvestan kaldi eða stinningskaldi með allhvössum éljum um sunnan- ogvest-
anvert landið en annars þurrt. Hiti +3 til +3 stig.
STORMVIÐVÖRUN: Búist er við stormi á öllum miðum og djúpum.
VEÐURHORFUR NÆSTU DAGA:
HORFUR Á MIÐVIKUDAG: Fremur hæg suðaustlæg átt og él víða um land í fyrstu-
en gengur síðan í vaxandi norðaustanátt með snjókomu norðan til. Hiti nálægt
frostmarki.
HORFUR Á FIMMTUDAG: Norðanátt, víða nokkuð hvöss. Snjókoma norðanlands-
en sum8taöar bjartviðri syðra. Frost 1 til 5 stig.
HORFUR Á FÖSTUDAG: Hæg breytileg átt og víða bjartviðri. Frost 2 til 7 stig.kald-
ast i innsveitum.
Nýir veðurfregnatímar: 1.30, 4.30, 7.30, 10.45, 12.45, 16.30, 19.30, 22.30. Svar-
sími Veðurstofu íslands — Veðurfregnlr: 990600.
o a rjk Q Sunnan, 4 vindstig. Vindörin sýnir vindstefnu og fjaörimar vindstyrk,
Heiðskírt Léttskýjað Hálfskýjað Skýjað Alskýjað heil fjöður er 2 vindstig..
r r r * r * * * * • JL * 10° Hitastig
r r r r r * r r * r * * * * * V v V V Súld J
Rigning Slydda Snjókoma Skúrir Slydduél Él = Þoka ^

FÆRÐA VEGUM:
(Kl. 17.30 igær)
Greiðfært er um vegi í nágrenni Reykjavíkur nema Mosfellsheiði er ófær. Fært er
um Suðurland og með suðurströndinni til Hafnar og þaðan um Suðurfirði til Reyðar-
fjarðar. Á Snæfellsnesi er Fróðárheiði ófær en aðrir vegir á Snæfellsnesi eru fær-
ir. Fært er í Dali um Heydal og til Reykhóla, en Brattabrekka er ófær. Fært er
mílli Brjánslækjar, Patreksfjarðar og Bíldudals. Á norðanverðum Vestfjörðum eru
allar heiðar ófærar. Fært er um Holtavörðuheiði til Hólmavíkur og um Norðurland
allt til Húsavikur og Kópaskers en þar fyrir austan eru vegir ófærir. Mývatns- og
Mörðudalsöræfi eru ófær svo og heiðar og fjallvegir a Austfjörðum.
Upplýsingar um færð eru veittar hjá Vegaeftirliti i síma 91-631500 og í grænni
línu 99-6315. Vegagerðin.
VEÐUR VÍÐA UM HEIM
kl. 12.00 í gær að ísl. tíma
Akureyri
Reykjavfk
hiti
3
3
veður
úrkomaígr.
rigning
Bergen 1 léttskýjað
Helsinki 1 skýjað
Kaupmannahöfn 4 léttskýjað
Narssarssuaq +3 skýjað
Nuuk vantar
Osló 1 iéttskýjað
Stokkhólmur 3 léttskýjað
Þórshöfn 3 alskýjað
Algarve 20 léttskýjað
Amsterdam 8 skýjað
Barcelona vantar
Berifn 2 rigning
Chicago 7 þokumóða
Feneyjar vantar
Frankfurt 8 skýjaö
Glasgow 4 alskýjað
Hamborg 4 skýjað
London 9 léttskýjað
Los Angeles 13 heiðskírt
Lúxemborg 4 rigning
Madrid vantar
Malaga vantar
Mallorca vantar
Montreal +4 léttskýjað
NewYork 2 skýjað
Oriando 18 þoka
París 11 skúr
Madeira 17 skýjað
Róm 17 skýjað
Vín 8 alskýjað
Washington 5 alskýjað
Winnipeg 1 alskýjað
en togarinn, sem áður hér Arnar
HU, hefur ekki heimild til veiða
innan íslenskrar landhelgi. Flestir
skipveija eru færeyskir, en nokkr-
ir íslenskir.
Gengið friðsamlega
„Bretar hafa ekkert leyfi til að
eigna sér þetta svæði,“ sagði
Sveinn Ingólfsson. „Mér skilst að
Bretarnir hafi ætlað að taka annað
skip, færeyskt, sem þama var að
veiðum, en það sinnti ekki ábend-
ingum strandgæslunnar heldur
sigldi á brott. Málið hefur þó geng-
ið friðsamlega og kurteislega fyrir
sig hingað til.“
Útgerðarstjóri Rex, Jón Steinar
Ámason, hélt til Bretlands þegar
fregnir bárust af því að togarinn
væri á leið til hafnar í Skotlandi,
ásamt lögmanni útgerðarinnar,
Friðrik Arngrímssyni. „Þeir fóm
fyrst til London til viðræðna við
fulltrúa stjómvalda á Kýpur, þar
sem togarinn er skráður, en síðan
til Storrioway. Sendiráð Kýpur í
London benti á utanríkisráðuneyti
landsins og það á eftir að koma í
Ijós hvaða áhrif það hefur að leita
þangað.“
Framtíðin óráðin
Sveinn segir að ómögulegt sé
að segja til um það nú hvort skip-
ið haldi aftur til veiða á Hatton
Rockall svæðinu þegar málarekstri
í Skotlandi lýkur. „Við ætlum að
reyna að ljúka þessu máli sem
fyrst. Það er nú ef til vill full mik-
ið sagt að Bretar hafi rænt skip-
inu, en staðreyndin er sú, að þó
það sé skráð á Kýpur þá eru ís-
lenskir ríkisborgarar um borð.“
Sveinn var inntur eftir því hvort
útgerðin myndi una því að greiða
sekt, þegar hann liti svo á togar-
inn hafi verið í fullum rétti, eða
hvort farið yrði með milið lengra
fyrir dómstólum. „Það er ekki
hægt að taka ákvörðun um slíkt
nú, fyrst þurfum við að ljúka
málinu í Stornowaý. Ég býst við
Leitað til stjórnvalda
Útgerðin leitaði til íslenskra
stjórnvalda, þegar í ljós kom að
skipinu hafði verið vísað til hafnar
í Skotlandi. Þar sem skipið er
skráð í eigu fyrirtækis á Kýpur
og telst því ekki íslenskt litu
stjórnvöld svo á_að þau gætu ekk-
ert aðhafst. „íslensk stjórnvöld
vilja fremur aðstoða okkur að ein-
hveiju leyti í kyrrþey," sagði
Sveinn Ingólfsson.
Deilt um yfirráð á
Rockall-svæðinu
BRETAR og íslendingar eru ekki á eitt sáttir um yfirráð á
Hatton-Rockall svæðinu, þar sem togarinn Rex var staðinn
að meintum ólöglegum veiðum á laugardag. Auk íslendinga
og Breta hafa Danir fyrir hönd Færeyinga og írar gert til-
kall til réttinda á þessu svæði. Bretar náðu hins vegar sam-
komulagi við íra um markalínu þvert yfir Hatton-Rockall
hásléttuna.
Bretar hafa talið sig eiga öll
réttindi á Hatton-Rockall svæðinu
og miða fiskveiðilögsögu sína við
200 mílur út frá Rockall-klettin-
um, eða að miðlínu við nágranna-
ríkin. Efnahagslögsaga Islend-
inga miðast hins vegar ekki við
Rockall og fer yfir miðlínu þar.
Hatton-Rockall er á landgrunns-
svæði sem íslendingar gera tilkall
til, líkt og Bretar og Færeyingar.
Bretar miða lögsögu sína fyrst
og fremst við Rockall, en til vara
að þeir hafi lögsögu á landgrunn-
inu frá Skotlandi. Samkvæmt ís-
lenskum reglugerðum er þetta
hins vegar landgrunnssvæði ís-
lands.
12 mílna landhelgi
Samkvæmt 121. grein Hafrétt-
arsáttmálans skulu klettar, sem
ekki geta borið mannabyggð eða
haft eigið efnahagslíf, ekki hafa
efnahagslögsögu eða landgrunn.
Miðað við það fengi Rockall því
aðeins 12 mílna landhelgi. Sátt-
málinn er hins vegar ekki genginn
í gildi og Bretar eru ekki aðilar
að honum. Þegar hann tekur gildi
kemur hins vegar í ljós að hve
miklu leyti þetta ákvæði er í gildi
gagnvart öðrum en þeim sem eru
aðilar að samningnum. Bretar
munu nú vera að vinna ásamt
öðrum ríkjum að breytingum
samningnum til þess að þeir geti
gerst aðilar, en þær breytingar
lúta að málmvinnslu á hafbotni.
Eins og málum er háttað nú eru
Bretar hins vegar ekki bundnir
af ákvæði 121. greinar.
1
P
I
I
I
I
að réttað verði í málinu á miðviku-
dag.“
Rex kom til hafnar í Stornoway
undir miðnætti á sunnudag. í kjöl-
far þess að togarinn var staðinn
að meintum ólöglegum veiðum
hafa Bretar ákveðið að herða eftir-
lit á svæðinu. Andrew Slorance,.
talsmaður strandgæslunnar, segir
að eftirlitsskipið Sulisker muni
vakta norð-vestur miðin, auk
Nomu. „Þetta þýðir hins vegar
ekki að dregið verði úr eftirlit
annars staðar í breskri landhelgi,"
segir Slorance.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins í Stomoway kemur málið
fyrir rétt þar í dag eða á morgun,
en skýrslur voru teknar af áhöfn-
inni í gær. Samkvæmt sömu heim-
ildum hafa sektir vegna ólöglegra
veiða verið á bilinu 2 þúsund til
45 þúsund pund, eða frá rúmum
200 þúsund krónum til nær 5 millj-
óna króna, eftir alvarleika brots.
Debbie Wilson, saksóknari, sagði
í gær að hún gæti ekki gefið upp
ákæruatriðin, svo ekki er hægt
að giska á hversu há sekt skip-
stjóra og útgerðar Rex verður.
Líkur benda þó til að hún verði í
hærri kantinum.
I
>