Morgunblaðið - 22.03.1994, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 22. MARZ 1994
33
OPIÐ BRÉF TIL
AIÞINGISMANNA
eftirÁrna Svavarsson
Samtökin Fijálst val eru samtök
áhugamanna um valfrelsi í fjöl-
miðlum. Samtökin eru nýstofnuð
og var stofnfundurinn haldinn 24.
febrúar. sl. Samtökin voru stofnuð
vegna þeirrar staðreyndar að nærri
17.000 kjósendur eru þeirrar skoð-
unar að skylduáskrift RÚV sé
tímaskekkja. Samantekt þessara
undirskriftalista er að komast á
lokastig ogverða þeir afhentir inn-
an tíðar. Á stofnfundinn mættu
um 150 manns og var greinilegt
að fólk var sammála um að breyt-
inga væri þörf á fyrirkomulagi inn-
heimtu og innheimtugjalda RUV.
Fleiri samhliða sjónarmið komu
fram á fundinum en um þau hefur
verið Qallað af öðrum aðilum. Svo
virðist vera, sem margir haldi að
samtökin séu að beijast fyrir þvl
að leggja niður RÚV. Hið rétta er,
að samtökin leggja einungis til að
fólk fái að velja hvort það er áskrif-
endur eða ekki.
Tveir af 63 mættu
Öllum alþingismönnum var
formlega boðið til þessa fundar,
enda er erindi okkar við þá. Það
er skemmst frá því að segja að
aðeins tveir mættu. Vilhjálmur
Egilsson sem var framsögumaður
á fundinum og Bjöm Bjarnason.
Hinir virtu okkur ekki viðlits, nán-
ar tiltekið 61 þingmaður, þrátt
fyrir formlegt boð. Þetta hlýtur að
vera umhugsunarvert fyrir þá tug-
þúsundir íslendinga sem skrifuðu
undir undirskriftalista samtak-
anna. Það er rétt að hvetja alla
þessa aðila til að fylgjast grannt
með því hvað kemur frá alþingis-
mönnum. Ennfremur að fylgjast
vel með, þegar málið verður tekið
fyrir á þingi og þeir greiða at-
kvæði um það.
Undirskriftalistum stolið
Hér er ég tilneyddur til að bæta
við frétt. Það hafa verið nokkur
brögð að því að undirskriftalistum
hefur hreinlega verið stolið eða
þeir eyðilagðir. Það er erfitt að
skilja hvað vakir fyrir þessum
skemmdarvörgum. Er virkilega til
fólk sem er ekki sammála því að
allir hafi rétt á að hafa sína skoð-
un á málefninu og ættu að geta
tjáð sig' með þvi að skrifa undir
listana? Því geta þessir aðilar sem
ekki vilja styðja kröfur okkar ekki
einfaldlega gengið framhjá listun-
um þar sem þeir liggja frammi?
Samtökin hafa sett sér þær vinnu-
reglur að vera fyrst og fremst
málefnaleg. Það er greinilegt að
við eigum andstæðinga sem vilja
fara aðrar leiðir.
Umræður á Rás 1
Við í samtökunum höfum fylgst
vel með allri umfjöllun um inálið
og það sem vekur einna mesta
furðu okkar er hversu alþingis-
menn virðast almennt vera illa að
sér um tillögur útvarpslaganefnd-
ar. Getur verið að þeir hafi ekki
áhuga eða einfaldlega vilji ekki
hrófla við útvarpslögunum? Þessu
til staðfestingar vísa ég til fímmtu-
dagsumræðunnar 3. mars á Rás 1
Rikisútvarpsins. Viðmælendur Óð-
ins Jónssonar útvarpsmanns voru
þau Tómas Ingi Olrich formaður
útvarpslaganefndar, Kristín Ást-
geirsdóttir frá Kvennalista og Jón
Kristjánsson alþingismaður og rit-
stjóri Tímans. í þessari umræðu
sem og öðrum hefur formaður út-
varpslaganefndar, Tómas Ingi
Olrich, farið geyst og virðist enginn
geta svarað honum. Tómasi er tíð-
rætt í þessari umræðu um að efla
þurfí íslenska dagskrárgerð og að
útvarpið hafí menningarhlutverki
að gegna. Þetta er Tómas búinn
að hamra svo fast inn í umræðuna
að allir þeir aðilar sem tala um
lögin eru farnir að nota orðalagið
hans. Þeir alþingismenn sem og
aðrir sem eru fylgjandi óbreyttu
fyrirkomulagi nota orðalag sem
hljómar eins og klisja frá Tómasi,
enda er það besta aðferðin til af
fela sitt eigið kunnáttuleysi.
Kristín í mótsögn við sjálfa sig
Þetta er ljóst eftir að hafa hlýtt
á Kristínu Ástgeirsdóttur fulltrúa
Kvennalista í umræðunni. Hún
virtist bara tala til að tala, enda
þegar Tómas var kominn á skrið
þá kallaði hún loks frammí „leyfðu
mér að tala“, en hvað kom í kjölfar-
ið, fleiri orð, en innhaldið lýsti enn
frekar vanþekkingu hennar. Enda
hlaut að koma að því að þegar
orðin voru orðið svona mörg þá
varð hún að viðurkenna að hugsan-
lega væri hún komin í mótsögn
við sjálfa sig. Kristín nefndi enn
einu sinni nauðsyn þess að RÚV
héldi áfram í óbreyttri mynd m.a.
vegna þess öryggis sem stofnunin
veitir. Öryggishlutverk RÚV er
einungis útvarpsins og ekki meira
en svo að allar fijálsu stöðvamar
geta sinnt því hlutverki auðveld-
lega. Kristín, ég vil eindregið
benda þér á að afla þér betri upp-
lýsinga um skyldur og þjónustu
RÚV. Og þá getur verið hollt fyrir
þig að kynna þér t.d. hjá Almanna-
vörnum í hveiju öryggið felst.
Tómas Ingi er greinilega með flest
á hreinu varðandi útvarpslögin.
Hann telur meðal annars að það
sé veikleiki að vera að hrófla stöð-
ugt við lögunum. En hvað er út-
varpslaganefnd að gera með því
að taka ekki á áskriftarþættinum,
er ekki verið að búa til svikamyllu
milli þessara laga og samkeppnis-
laga? Því miður hefur þetta verið
að koma upp á þingi hvað eftir
annað að lög eru sett, sem síðan
skarast við önnur lög og þá verður
að hreyfa við þeim lögum aftur
og aftur. Tómasi var tíðrætt um
sanngimi og nú spyr ég: Hvaða
sanngimi er í því að ef bami er
gefíð sjónvarpstæki til að geta
spilað á tölvuspilið sitt, þá fær
móðirin sendan reikning fyrir af-
notagjöldum af RÚV?
Hver fær niðurfellingu á
áskriftinni og hver ekki?
Kristín, hér er „mjúkt“ mál fyr-
ir þig. Heimir Steinsson útvarps-
stjóri talar um að um átta þúsund
skjólstæðingar Tryggingastofnun-
ar fái fría áskrift, gott mál. Hvað
þá með tíu þúsund atvinnulausa?
Ég fullyrði að atvinnulaus maður
hefur mun minna milli handanna.
Hvemig er áskriftarmálum heym-
leysingja háttað? Öll umræðan um
innlenda dagskrárgerð kemur þeim
lítið að gagni. Einfaldlega vegna
þess að íslenskt efni er venjulega
ekki textað. Hvað borga sjómenn
fyrir afnotin í skipum sínum og
hvenær geta þeir notið hennar?
Ég skora á þig að skoða þessa
hópa líka með tilliti til skylduá-
skriftar af RÚV. Að lokum þetta.
Ég held að þrátt fyrir allt hafír
þú verið betri fulltrúi flokks þín í
þessari umræðu en Jón Kristjáns-
son var fyrir sinn flokk. Mér liggur
við að spyija hann sem ritstjóra,
hvað honum fyndist um það ef
áskrifendur Tímans þyrftu fyrst
að borga áskrift að Lögbirtingar-
blaðinu áður en þeir geta gerst
áskrifendur að Tímanum?
Starfsmenn RÚV eru fagmenn
Þá er það von okkar að starfs-
menn RÚV skilji að við beram
fyllsta traust til þeirra og teljum
að þeir séu fagmenn og vinni mjög
gott starf. Það er skoðun okkar
að með því að leggja niður skyldu-
áskriftina sé fullu jafnrétti komið
á, þá fyrst er hægt að meta hvað
vel er gert á öllum ljósvakamiðlun-
um. Sem fagmenn í íjölmiðlum
hlýtur það að vera óþægilegt fyrir
ykkur að vinna undir stöðugu eftir-
liti og afskiptasemi frá hinu opin-
bera.
Arni Svavarsson
„Hið rétta er, að sam-
tökin leggja einungis til
að fólk fái að velja
hvort það er áskrifend-
ur eða ekki. “
Fjölmiðlar eiga að veita aðhald
Nýlega fór undirritaður niður í
menntamálaráðuneyti og fékk ein-
tak af tillögum til útvarpslaga. Þar
hitti ég fyrir elskulegt fólk sem tók
erindi mínu vel. Ein þeirra var
Þórann J, Hafstein deildarstjóri.
Þegar heim var komið rakst ég á
viðtal við hana í Pressunni. Það
er greinilegt að Þórann er vel að
sér í þessum málum enda kennari
við Háskóla íslands og kenndi þar
nokkuð sem heitir íjölmiðlaréttur.
Þórann segir að íjölmiðlar eigi að
veita handhöfum ríkisvaldsins að-
hald. Nú er eðlilegt að spyija:
Geta frjálsir fjölmiðlar ekki sinnt
þessu hlutverki betur en ríkisfjölm-
iðill? Við teljum svo vera og reynd-
ar má leiða að því nokkur rök.
Fjármagn til að sinna skyldum
Skylduáskriftin kemur óbeint í
veg fyrir að fjölmiðlar geti sinnt
þjónustuskyldu sinni. Þetta lýsir
sér með því að svo lengi sem Ríkis-
útvarpið getur innheimt nauð-
ungaráskrift af öllum heimilum í
landinu án tillits til vilja þeirra,
þá skerðir það möguleika fólks til
að kaupa áskrift að frjálsu stöð-
inni, ekki síst á erfíðum tímum
DEMPARAR
Bílavörubúöin
FJÖÐRIN
Skeifunnu 2 - Sími 812944
eins og nú er. Þetta leiðir síðan
af sér að erfíðara verður fyrir
fijálsa fjölmiðla að hasla sér völl
og ná til áskrifenda og taka á sig
þessar svokölluðu skyldur, einfald-
lega vegna þess að ef færri kaupa
áskriftina þá hefur miðillinn minna '
fjármagn. Það er í þessu tilfelli sem
hagsmunir neytenda fara saman
við hagsmuni fijálsra fjölmiðla,
s.s. Stöðvar 2. Við í samtökunum
föram hins vegar ekki fram á ann-
að en að við fáum að velja. Það
hefur borið nokkuð á því að þeir
sem vilja óbreytt ástand telji að
við séum á mála hjá Stöð 2. Því
viljum við undirstrika að kröfur
okkar eru einfaldar og er alger
óþarfi fyrir alla aðila að ýja að
þessum tengslum, ef þeir hinir
sömu vilja hafa umræðuna mák
efnalega.
Kröfur byggðar á lögum
Ef við færam þetta misrétti yfir
á einhveijar aðrar greinar í samfé-
laginu þá brosa allir, engum dytti
í hug að framfylgja slíku misrétti.
Kröfur okkar era byggðar á mann-
réttindum, valfrelsi og lögum, það
geta allir að séð. Nýlega vora sett
samkeppnislög og þegar hefur
reynt á ákvæði þeirra t.d. með
aðskilnaði söludeildar Pósts og
síma frá annarri starfsemi fyrir-
tækisins. Fyrirtækinu er óheimilt
að tengja innheimtu afnotagjalda
og sölu á símtæki saman. Þetta*
dæmi sannar með tilvísun til laga
að við höfum rétt fyrir okkur. Það
er okkar skoðun að að lokum verð-
ur komist að sömu niðurstöðu hvað
varðar afnotagjöld RÚV og sölu á
sjónvarpstækjum.
Alþingismenn, við skoram á
ykkur að taka tiliit til okkar lög-
legu sanngimiskröfu. Við viljum
fá að velja hvaða stöð við borgum
fyrir að horfa á. Krafa okkar er
einföld, við óskum eftir því að hafa
fijálst val. Við hvetjum alla alþing-
ismenn til að koma á fund okkar
22. mars kl. 20.30 á Hótel Loftleið-
um og hlýða þar á pallborðsum-
ræður um rekstur ljósvakamiðla.
Gestir okkar verða m.a. útvarps-
stjóri RÚV og Stöðvar 2. og aðrir
kunnáttumenn. Fundurinn er opin
öllum sem hafa áhuga á málinu.
Höfundur er ritari samtakanna
Fijálst val.
skéiar/námskeið
handavinna
■ Ódýr saumanámskeið
Nú er rétti tíminn til að sauma sumarföt-
in. Mest 4 nemendur í höp.
Faglærður kennari.
Upplýsingar í síma 17356.
myndmennt
■ Málun - myndlist
Vomámskeið fyrir byrjendur að hefjast.
Unnið með vatns- eða olíulitum.
Myndlist fyrir börn
8 vikna námskeiö fyrir 7-12 ára.
Skemmtileg verkefni.
Upplýsingar og innritun í sima
611525 eftir kl. 13.00 alla daga.
Rúna Gfsladóttir.
starfsmenntun
■ Námskeiö hjá
Stjórnunarfélagi
fslands:
Markviss fundarþátttaka og
stjórnun
23. og 24. mars kl. 13.00-17.00.
Valddreifing og verkstjórn
23. mars kl. 13.00-17.00.
Yfirburðaaöferð við markmiða-
setningu
29. mars kl. 15.00-19.00.
Þrjú mikilvæg árangursstoðtæki
5. apríl kl. 15.00-19.00.
Nánari upplýsingar
í síma 621066.
ýmislegt
1. 16., 17., 21. og 22. mars.
2. 6., 7., 11. og 12. apríl.
3. 13., 14., 18. og 19. april.
4. 27., 28. apríl og 2. og 3. maí.
5. 4., 5., 9. og 10. maí.
6. 25., 26., 30. og 31. maí.
7. 1., 2., 6. og 7. júní.
8. 8., 9., 13. og 14. júní.
Kennsluefni:
Umönnun bama og skyndihjálp.
Upplýsingar/skráning:
Sími 688188 kl. 8-16.
MATREIÐSLUSKÓUNN
UKKAR
■ Gerbakstursnámskeið
28.-29. mars kl. 19.30-22.30.
Sími 91-653850.
■ Hugleiðsla - litir - málun
Námskeiðiö litir Ijóss, hugar og
handa verður haldið föstudaginn
25. mars kl. 19-22 og laugardaginn
26. mars kl. 10-17. Það byggir á lita-
hugleiðslum og notkun lita á pappír.
Leiðbeinandi Helga Sigurðardóttir.
Upplýsingar og skráning í síma 97-12175.
Myndlistarsýning Helgu, List sálarinnar,
er í Söngsmiðjunni, Skipholti 25. Opið
virka daga kl. 13-17 og síðustu sýning-
arhelgi 26. og 27. mars kl. 13-18.
fulloíðnsfrlðslan
*• 71155 \l< Hábergl 7
■ 50% afsláttur til 1. apríll!
■ Grunn- og framhaldsskóla-
prófáfangar, námsaðstoð
Fuilorðinsnámskeiðin „Byrjun frá byrjun“
í ensku, sænsku, þýsku. íslensk og ensk
stafsetning, ísl. f. nýbúa. Samræmd próf
og framhald: Námskeið/aukatímar.
heilsurækt
■ Undirbúningsnámskeið fyrir
barnshafandi konur
Slöktrn, öndun, leikfimi og fræðsla.
Innritun í símum 12136 og 23141.
Hulda Jensdóttir.