Morgunblaðið - 11.08.1994, Blaðsíða 1

72 SÍÐUR B/C/D
179. TBL. 82. ÁRG. FIMMTUDAGUR11. ÁGÚST1994 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuter
Skógareld-
ar á Spáni
TALIÐ er að allt að 20.000 manns
hafi neyðst til að flýja úr sumar-
bústöðum í grennd við Valencia
á Spáni í gær vegna skógarelda
sem geisuðu þar. Skógareldar
hafa eyðilagt rúmlega 270.000
hektara skóglendis á Spáni það
sem af er árinu. Á myndinni er
þyrla, sem notuð var við slökkvi-
starfið, að taka vatn úr tanki í
grennd við eldana í gær.
Þýsk skoðanakönnun
Stjórnin
héldi velli
Bonn. Reuter.
STJÓRNIN í Þýskalandi héldi
velli ef kosið yrði nú sam-
kvæmt skoðanakönnun, sem
birt var í gær, og þetta er
fyrsta könnunin í tvö og hálft
ár sem bendir til þess að
stjórnarflokkamir haldi þing-
meirihluta sínum.
Samkvæmt könnuninni
fengju stjórnarflokkarnir
50,2% atkvæða og þar af
fengju Fijálsir demókratar
9,3%, en fyrri kannanir bentu
til þess að þeir fengju innan
við 5% atkvæða og þar af leið-
andi engan þingmann.
Reuter
Forseti Argentínu
æfur út í Irani
Yill sendi-
herrann
úr landi
Buenos Aires. Reuter.
CARLOS Menem, forseti Argentínu,
sagði í gær að vísa bæri sendiherra
írans úr landi eftir að argentínskur
dómari hafði gefið út handtökutil-
skipun á hendur fjórum írönskum
stjórnarerindrekum vegna sprengju-
tilræðis í Buenos Aires sem kostaði
tæplega 100 manns lífið 18. júlí.
Iranir neita því að hafa átt aðild
að sprengjutilræðinu og mótmæltu
tilskipun dómarans í gær, sögðu
hana byggða á tilhæfulausum ásök-
unum. Ruben Beraja, formaður
helstu samtaka gyðinga í Argentínu,
gagnrýndi hana einnig og sagði hana
ekki byggða á nægilegum sönnun-
um.
Menem sagði hins vegar úrskurð
dómarans „afburðasnjallan“. Hann
sagði að utanríkisráðuneytið tæki
lokaákvörðun um hvort vísa bæri
sendiherranum úr landi. Fernando
Petrella aðstoðarutanríkisráðherra
sagði fyrr um daginn að hæstiréttur
landsins yrði að úrskurða hvort dóm-
arinn hefði haft nægar sannanir til
að gefa út tilskipunina.
Rose reynir að stöðva bardaga í grennd við Sarajevo
Hótar loftárásum á
múslima osr Serba
Sarajevo. Reuter.
SIR Michael Rose, yfirmaður friðar-
gæsluliðs Sameinuðu þjóðanna í
Bosníu, hótaði í gær að biðja Atlants-
hafsbandalagið um að gera loftárásir
á hersveitir Serba og múslima ef þær
hættu ekki bardögum sínum í grennd
við Sarajevo. Þetta er í fyrsta sinn
sem stjómarher Bosníu er hótað
loftárásum, svo vitað sé.
Yasushi Akashi, sérlegur sendi-
maður Sameinuðu þjóðanna í Bosníu,
skoraði á stjórnarherinn og hersveit-
ir Serba að hætta bardögunum og
ganga að samningaborði að nýju.
Hinar stríðandi fýlkingar höfðu þá
skotið um 400 sprengjum innan og
skammt utan þess svæðis þar sem
Sameinuðu þjóðarnar höfðu bannað
öll þungavopn.
Sir Michael Rose sá sig knúinn til
að hóta loftárásum vegna bardag-
anna. Atlantshafsbandalagið hefur
þrisvar sinnum gert loftárásir á serb-
nesk skotmörk, síðast á föstudag
eftir að Serbar höfðu tekið þunga-
vopn sem voru í vörslu friðargæslu-
liðsins.
Bosníu-Serbar eiga nú í vök að
veijast í stríðinu og talið er að stjórn-
arherinn sé að hefja stórsókn til að
notfæra sér þá ákvörðun Slobodans
Milosevics, forseta Serbíu, að slíta
sambandi við Bosníu-Serba. Hátt-
settur herforingi í her Bosníu-Serba
sagði að svo virtist sem stjórnarher-
inn væri að reyna að tengja Sarajevo
við svæði múslima í Mið-Bosníu.
Abdic enn vígreifur
Stjómarherinn sótti í gær í átt að
bænum Velika Kladusa í Bihac-hér-
aði, höfuðvígi múslimaleiðtogans
Fikrets Abdics, sem lýsti yfir stofnun
sjálfstjórnarsvæðis í Bihac í óþökk
stjórnarinnar. Abdic heldur sig í mið-
aldakastala í bænum og þótt ósigur
blasti við honum kvaðst hann ekki
ætla að yfírgefa menn sína og flýja
undan stjórnarhernum. Hann sagðist
þó reiðubúinn að ræða framtíð yfír-
ráðasvæðis síns við stjórnina, en
áður hafði hann hafnað slíkum við-
ræðum.
Abdic er kaupsýslumaður og var
áður félagi í forsætisráði Bosníu, en
sagði sig úr því og lýsti yfir stofnun
sjálfstjórnarsvæðis í Bihac vegna
ágreinings um hvort stjórnin ætti að
fallast á friðaráætlun Sameinuðu
þjóðanna. Abdic vildi semja um frið
við Serba og Króata og naut síðan
aðstoðar Serba í bardögunum við
stjómarherinn.
Gallabuxur
áGaza
YASSER Arafat, leiðtogi Frels-
issamtaka Palestínu (PLO),
skoðar hér gallabuxur eftir að
hafa opnað iðnsýningu á Gaza-
svæðinu. Síðar í gær átti Arafat
fund með Yitzhak Rabin, for-
sætisráðherra ísraels, í fyrsta
sinn eftir að leiðtogarnir undir-
rituðu í Washington samning
um sjálfstjórnarsvæði Palest-
ínumanna fyrir ellefu mánuð-
um. Leiðtogarnir náðu sam-
komulagi um að hefja sem fyrst
samningaviðræður um stækkun
sjálfstjórnarsvæðanna og að-
gerðir sem beinast munu að því
að auðvelda framkvæmd
frjálsra kosninga þar. Skömmu
eftir fundinn varð stjórn ísraels
við kröfu Frelsissamtaka Pal-
estínu um að láta átta konur
lausar úr fangelsi.
■ Endurtekin handabönd/16
Aflaverðmæti í Smugu og Svalbarða gæti orðið fimm milljarðar króna í ár
Breyta lögnnum til að
stöðva Svalbarðaveiðar
Ósló. MorgunblaðiA.
NORSKA sjávarútvegsráðuneytið vinnur nú að
því að breyta norskum fiskveiðilögum og telur
að með því verði hægt að stöðva „sjóræningjaveið-
ar“ á fiskverndarsvæðinu við Svalbarða. Boðað
hefur verið til aukafundar í ríkisstjórninni á föstu-
dag þar sem búist er við að lagabreytingarnar
verði samþykktar.
Norska fréttastofan NTB hefur heimildir fyrir
því að í nýju reglunum verði tilgreind þau ríki,
sem hafa kvóta á svæðinu, og að sá kvóti byggist
á sögulegum rétti þessara ríkja til veiða á svæð-
inu. Hingað til hefur þá skilgreiningu skort í þau
lög og reglur, sem Norðmenn hafa sett um veið-
ar á Svalbarðasvæðinu.
Verður ákvæðum þessa efnis væntanlega bætt
inn í lögin um norska efnahagslögsögu og lög
um fiskverndarsvæðið. Er það mat lögfróðra
manna í norska stjórnkerfinu að það, að engin
ákvæði af þessu tagi hafi verið til staðar, hafi
verið ástæða þess að stjórnvöld treystu sér ekki
til að ákæra skipstjóra Hágangs II. fyrir ólögleg-
ar veiðar.
Tuttugu togarar, án kvóta, voru í gær að veið-
um á fiskverndarsvæðinu við Svalbarða og að
auki er fjöldi íslenskra togara á leið á svæðið.
Slæmt veður var á miðunum í gær, þoka og kaldi,
sem gerir norsku strandgæslunni mjög erfitt fyrir.
15 þúsund tonn til þessa
Norðmenn telja að íslenskir togarar og skip
sem sigla undir hentifána hafí veitt um 15 þús-
und tonn af þorski í Smugunni og við Svalbarða
það sem af er árinu. Norska strandgæslan áætlar
að um síðustu mánaðamót hafi togararnir verið
búnir að veiða um 7 þúsund tonn í Smugunni og
2.600 tonn við Svalbarða. Undanfarna viku hafa
veiðst að minnsta kosti 5 þúsund tonn af þorski.
Andvirði aflans er talið nema allt að 170 milljón-
um norskra króna, eða tæplega tveimur milljörð-
um íslenskra króna.
Blaðið Nordlys segir að þessi mokveiði geri það
að verkum að skipin þurfi einungis þijá til fjóra
klukkutíma til að veiða upp í sektir á borð við
þær sem Hágangi var gert að greiða.
Norska blaðið Aftenposten telur að ef fram fer
sem horfir muni aflaverðmæti íslenskra og fær-
eyskra togara á þessum svæðum nema allt að
hálfum milljarði norskra króna á árinu, eða um
fimm milljörðum íslenskra króna.
■ SvaIbarðamálið/4