Morgunblaðið - 08.09.1994, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 8. SEPTEMBER 1994 17
ERLEIMT
Kim Jong-il
senn í embætti
Seoul. Reuter.
KIM Jong-il, elsti sonur Kim Il-sungs fyrrverandi forseta Norður-
Kóreu, verður útnefndur forseti landsins á morgun, föstudag, á
stofndegi ríkisins. Eitt stærsta blað Suður-Kóreu, Chosun Ilbo, skýrði
frá þessu í gær.
Blaðið sagði
ennfremur að
Kim yrði út-
nefndur formað-
ur Verkamanna-
flokks Norður-
Kóreu, komm-
únistaflokks
landsins, á stofn-
degi flokksins,
10. október.
Blaðið bar fyrir sig ónafngreind-
an japanskan heimildarmann sem
það sagði hafa verið nýlega á ferð
í Norður-Kóreu. Fréttin var send
frá fréttamanni blaðsins í Peking.
Þar sagði að heimildarmaðurinn
hefði séð listamenn í Mansudae-
listamiðstöðinni í höfuðstaðnum
Pyongyang vera mála risastórar
andlitsmyndir af Kim Jong-il og
borða sem á stóð „útnefning ást-
sæls leiðtoga félaga Kim Jong-il
til forseta." Starfsmenn miðstöðv-
arinnar hefðu tjáð honum að nota
ætti myndirnar og borðana 9.
september. Háttsettur suður-
kóreskur embættismaður dró
sannleiksgildi' fréttarinnar í efa í
gær. Hann sagðist efast um að
embættistaka væri yfirvofandi þar
sem engin merki hefðu sést að
undanförnu sem bentu til þess að
Æðstaráðið, löggjafarsamkunda
landsins sem formlega yrði að
leggja blessun sína yfír útnefn-
ingu, yrði kallað saman á næst-
unni. Haft hefur verið eftir norð-
ur-kóreskum embættismönnum að
Kim, sem af opinberri hálfu hafði
verið tilnefndur sem eftirmaður
föður síns, hafi í raun haft forystu
landsmála á höndum mörg undan-
farin ár. Þeir segja drátt þann sem
orðið hafi á formlegri valdatöku
megi rekja til þess að þjóðarsorg
vegna fráfalls Kim Il-sungs í júlí
sé enn ólokið.
Reuter
Sprenging í lögreglustöð
TÍU manns að minnsta kosti biðu bana er tvær eða þrjár
sprengingar urðu í lögreglustöð, austurhluta Moskvu í gær.
Astæður sprenginganna voru ó\jósar í gærkvöldi. Hrundi
húsið að hluta til grunna. Á myndinni vinna slökkviliðsmenn
að björgunarstörfum í rústunum.
Forystugrein Stavanger Aftenblad um veiðár í Smugunni
Vilja viðurkenna
hagsmuni Islands
Samstarfs er þörf og þröngsýni Is-
lendinga undrunarefni
ÍSLENDINGAR og Norðmenn
þurfa að gera sér Ijóst að tími er
til kominn til að leysa ágreininginn
um veiðar í Smugunni. Sökum
hagsmuna Rússa er hættan sú að
deila þessi verði alþjóðleg og Norð-
mönnum ber að fallast á þá kröfu
íslendinga að þeir fái úthlutað
kvóta á þessu hafsvæði. Þessi sjón-
armið koma fram í forystugrein
norska blaðsins Stavanger Aften-
blad, sem birtist í gær.
í forystugreininni segir að sú
ákvörðun Rússa að senda eftirlits-
skip í Smuguna eigi að vera bæði
íslendingum og Norðmönnum
áminning þess efnis, að setja beri
deilu þessa niður. Norðmenn geti
ekki litið á ágreining þennan sem
deilu við nágrannaþjóð. Hættan
sé sú að upp rísi alþjóðleg deila.
„Norðmönum ber að viðurkenna
kröfu íslendinga um að þeim verði
úthlutað kvóta bæði með tilliti trl
sögunnar og líffræði hafsins.
Einnig ber að viðurkenna hversu
yfirgnæfandi hagsmunir eru í húfi
fyrir bræður okkar i _vestri,“ segir
í forystugreininni. „í Noregi eru
sjávarafurðir um tíu prósent af
útflutningsverðmætinu. Það er
mikið. En það er ekkert við hliðina
á því sem við á á íslandi þar sem
um 80% útflutningsverðmæta
koma úr sjávarútvegi." segir þar
ennfremur.
Norðmenn sýni aðgát
Höfundur leiðara Stavanger
Aftenblad telur að Norðmenn þurfi
að sýna fyllstu aðgát er þeir tali
um réttindi strandríkja með tilliti
til hagsmuna úthafsveiðiþjóða. Er
vísað til þess að Norðmenn hafi í
gegnum árin veitt bæði síld og
aðrar tegundir skammt undan
ströndum íslands.
„Á hinn bóginn verða íslending-
ar að sýna því stjórnunarhlutverki
sem Norðmenn hafa tekið á sig í
Smugunni skilning. Hið sama gild-
ir um eftirlit það sem fylgir þess-
um skuldbindingum. Sú þröngsýni
sem einkennir afstöðu íslenskra
stjórnmálamanna og sjómanna er
mikið undrunarefni.
Málið snýst ekki einvörðungu
um fisk. Takist íslendingum að
tryggja hagsmuni sína með slíkri
framgöngu munu aðrar þjóðir
freistast til að gera það sama ann-
ars staðar og í öðru samhengi."
Umhverfishliðin
mikilvægari
Greinarhöfundur telur að nýting
auðlinda í Barentshafí sé aðeins
ein hlið á máli þessu. Hin snúi að
umhverfinu og sé miklu mikilvæg-
ari sökum þeirrar hættu sem við
blasi á þeim vettangi.
Hvergi í heiminum sé meira af
kjarnorkuúrgangi að finna en á
Kóla-skaga. Takist þeim ríkjum,
sem hagsmuna eiga að gæta, ekki
að koma sér saman um hvernig
vinna beri saman að lausn þessa
vanda, geti það haft gífurlega al-
varlegar afleiðingar í för með sér
fyrir Noreg og þýtt dauðadóm yfír
fískimiðunum í nágrenni íslands.
Þjóðaratkvæðiö
íFinnlandi
Andstaðan
við ESB-
aðild vex
Helsinki. Reuter.
ANDSTAÐAN við aðild að Evr-
ópusambandinu (ESB) fer vaxandi
í Finnlandi og rúmur þriðjungur
Finna er nú andvígur inngöngunni.
Skoðanakannanir sem birtar
voru í vikunni benda til þess að
forskot ESB-sinna hafi minnkað í
2-3 prósentustig, úr 20 stigum í
júní og 12 stigum fyrir skömmu.
Samkvæmt einni könnuninni eru
40% Finna hlynnt inngöngu í ESB
1. janúar en 37% andvíg.
„Okkur finnst við hafa eflst til
muna,“ sagði Esko Seppanen,
þingmaður Vinstrabandalagsins og
atkvæðamikill andstæðingur aðild-
ar áð ESB. „Við teljum okkur geta
farið með sigur af hólmi.“
Niðurstaða kannananna kom á
óvart þar sem stuðningsmenn
ESB-aðildar höfðu lengi haft mikið
forskot. Fram að þessu hafa marg-
ir gengið út frá því sem vísu að
Finnar samþykki inngönguna.
Voitto Helander, prófessor í
stjórnmálafræði við háskólann í
Turku, sagði að ESB-sinnar hafí
hugsanlega verið of vissir um sigur
í þjóðaratkvæðagreiðslunni um
ESB-aðild 16. næsta mánaðar.
Fasistar?
Erkki Pulliainen, þingmaður
Græningja og formaður hreyfingar
sem berst gegn ESB-aðild, krafðist
þess í gær að Martti Ahtisaari for-
seti útskýrði ummæli sem hann
viðhafði í viðtali við danska sjón-
varpsstöð á sunnudag. Forsetinn
notaði þá orðið „fasískur“ þegar
hann ræddi andstæðinga inngöngu
Finna í ESB.
Ahtisaari er hlynntur aðild
Finna að ESB og í viðtalinu var
hann spurður hvort það gengi ekki
í berhögg við hefðbundið hlutleysi
forsetaembættisins að hann skuli
taka málstað ESB-sinna.
„Það væri eins og ... að manni,
sem er mikill stuðningsmaður
mannréttinda, væri sagt.. .þú
mátt ekki mæla með mannréttind-
um. Þetta fólk, sem hefur fasískar
tilhneigingar, myndi ekki sam-
þykkja það.“
NEW YORK er allur heimurinn í hnotskum
OSBÍHHí QflffffMIH ^ er^ew York- þúverður að upplifa hana.
UvÉtffltl EH 'BWL 3næturfrá
á mann í tvíbýli á Hotel Ameritania.
Innifalió: Beint flug, gisting og flugvallarskattar
Ldgmúla 4: sfmi 699 300,
Hafnarfirði: sími 65 23 66, Keflavfk: sími 11353,
Selfossi: sfmi 21666, Akureyri: sfmi 2 50 00
- og bjá umboðsmönnum um land allí.
QATIAS-*
Gildistimi: i 5. sept.'94 til 31. mars '95