Morgunblaðið - 19.01.1995, Qupperneq 44

44 FIMMTUDAGUR 19. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
Tommi og Jenni
Ljóska
Ferdinand
Smáfólk
I LEAD an
EXCITIN6 LIFE..

Ég lifi æsispenn-
andi lífi__
BREF
ITL BLAÐSINS
Kringlan 1103Reykjavík • Sími 691100 • Símbréf 691329
Ómerkilegur
sjónvarpsþáttur
Frá Sigurði Halldórssyni:
ÉG GET ekki orða bundist eftir að
hafa horft á þáttinn Dagsljós í fyrri
viku þar sem íjallað var um tilvísana-
kerfi í heilbrigðisþjónustunni. í fyrsta
lagi var þátturinn óeðlilega einhliða
þar sem ekki var rætt við neinn full-
trúa heimilislækna og „vegfarendur",
sem af hreinni tilviljun (!) voru allir
á leið að eða frá læknastofum úti í
bæ og spurðir voru um álit sitt á
þessu kerfi, svöruðu allir á sama veg.
Tóku þeir þar undir kór sérfræðinga
undanfama daga í fjölmiðlum — sem
sé að þetta ylli einungis óþægindum,
kostnaðarauka og tvíverknaði þar
sem fólk þyrfti þá fyrst að fara til
heimilislæknis til að sækja sér tilvís-
un. Að minnsta kosti sérfræðingamir
vita auðvitað betur, enda mar-
grannsakað að nútíma heimilislæknar
leysa að jafnaði úr vanda 85-95%
sjúklinga sem til þeirra leita og allur
sá hópur þarf þá ekki að leita til
annarra sérfræðinga sem sparar bæði
tíma, peninga og fyrirhöfn. Um hitt
em líka fjölmörg dæmi að fólk hafí
ýmist verið sent á milli eða leitað sjálft
til fjölda sérfræðinga án þess að nokk-
ur þeirra hafí haft þá yfírsýn sem
þurfti til að geta tekið á raunveruleg-
um heilsufarsvanda viðkomandi þrátt
fyrir ótal rannsóknir og gífurlegan
tilkostnað fyrir einstaklinginn og
tryggingakerfíð.
í öðra lagi og aðalástæða þess að
ég sting niður penna er sá ómerkilegi
hræðsluáróður sem fram kom, sér-
staklega í máli Auðólfs Gunnarsson-
ar, um að það væri beinlínis lífshættu-
legt fyrir almenning að hafa ekki
beinan aðgang að sérfræðingum. Þar
er annars vegar um að ræða rökleysu
þar sem einstök tilvik sem hann vitn-
ar til um sjúklinga sem famaðist illa
í danska heilbrigðiskerfínu segja ná-
kvæmlega ekkert um ágæti tilvísana-
kerfís í heild. Ég þekki líka ýmis til-
vik þar sem íslenskum sjúklingum
hefur famast illa þrátt fyrir greiðan
og mikinn aðgang að sérfræðingum,
þar á meðal kvensjúkdómalæknum,
en það segir auðvitað ekki heldur
neitt um ágæti tilvísanakerfís. Hins
vegar er með þessum málfutningi
beinlínis gefíð í skyn að heilbrigðis-
þjónusta á landsbyggðinni, þar sem
fólk leitar langoftast fyrst til heimilis-
læknis, sé annars flokks ef ekki bein-
línis hættuleg. Mér vitanlega hefur
þó ekki enn verið sýnt fram á að al-
mennt heilsufar, sem hlýtur að vera
endanlegur mælikvarði á gæði heil-
brigðisþjónustu, sé betra á höfuðborg-
arsvæðinu en úti á landi.
Ekki hygg ég að málflutningur af
þessu tagi verði andstæðingum tilvís-
anakerfis til framdráttar til iengdar,
enda sjaldgæft að „baráttan um
brauðið" sé klædd í svo fátæklegan
faglegan búning.
SIGURÐUR HALLDÓRSSON
heilsugæslulæknir.
Bréf til stjórnarskrár-
nefndar Alþingis
MORG UNBLAÐINU hefur borist til
birtingar eftirfarandi bréf, sem
Guðni Á. Haraldsson hrl. hefur sent
stjórnarskrárnefnd Alþingis:
í tilefni af auglýsingu yðar í dag-
blöðum þar sem að óskað er eftir
athugasemdum við framvarp til
stjórnskipunarlaga þá óska ég hér
með eftir að koma að eftirfarandi
ábendingu um breytingu á framvarp-
inu.
Þó að meginatriði framvarpsins
snúi að mannréttindaákvæðum
stjórnarskrárinnar þá er í því að finna
ákvæði sem fjalla um aðra þætti eins
og skatta og valdsvið sveitarfélaga.
í Ijósi þessa vil ég nota þetta tæki-
færi og leggja á það áherslu að tek-
ið verði á því vafamáli sem er eignar-
réttur yfir auðlind okkar íslendinga,
fiskistofnunum.
Ástæðan er einföld. Þó að slíkt
ákvæði sé að fínna í 1. gr. laganna
um stjómun fískveiða þá veit í raun
enginn í dag hvað slíkt þýðir því
samhliða ákvæðinu hafa stjómvöld
leyft mönnum að selja og kaupa
veiðiheimildir og skattayfírvöld gert
mönnum að eignfæra slíkar keyptar
heimildir. Og nú síðast liggur fyrir
Alþingi tillaga um breytingu á lögum
um samningsveð þess efnis að heim-
ilt verði að veðsetja veiðiheimildir.
Nefnt ákvæði er því í raun haldlít-
ið og virðist eitt og sér ekki geta
komið í veg fyrir að menn sölsi und-
ir sig þennan rétt. Það sem að mínu
mati þarf að taka af skarið með er,
að þama sé um að ræða afnotarétt
i formi tímabundinna veiðiheimilda
en ekki beinan eignarrétt.
Hér er um eitt mikilvægasta hags-
munamál þjóðarinnar að ræða og
brýnt að Álþingi sem löggjafi taki
af skarið en láti ekki aðilum í sjávar-
útvegi og framkvæmdavaldi að móta
þann rétt sem aðilar í framtfðinni
þurfa að byggja á. Slík framþróun
er óþolandi og á ekki að líðast að
menn geti þannig hægt og sígandi
eignast helstu verðmæti þjóðarinnar
sem að hún á allt sitt undir.
Einsog staðan er í dag virðist sem
löggjafínn og framkvæmdavaldið
ætli að sætta sig við það að fámenn-
ur hópur útgerðarmanna og fisk-
vinnslufyrirtækja eignist hægt og
sígandi þessa auðlind okkar og þurfi
ekki að láta hana af hendi nema
fullt verð komi fyrir.
Því mælist ég til þess við stjórn-
arskrámefnd og hið háa Alþingi að
frumvarpi að stjómskipunarlögum
verði breytt þannig að ákvæði um
eignarrétt þjóðarinnar á fiskistofn-
unum verði sett í stjórnarskrána. .
Deila má um hversu ítarlegt slíkt
ákvæði eigi að vera og læt ég því
Alþingi og alþingismönnum það eftir
að orða það þannig, að tryggt sé að
réttur vor sé ekki fyrir borð borinn.
GUÐNIÁ. HARALDSSON, hrl.
Allt efni sem birtist I Morgunblaðinu og Lesbók verður framvegis varðveitt í
upplýsingasafni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu það-
an, hvort sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu
efni til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.