Morgunblaðið - 27.01.1995, Blaðsíða 10

10 FÖSTUDAGUR 27. JANÚAR 1995
MORGUNBLAÐIÐ
RÍKISENDURSKOÐUN segir að
embætti sýslumannsins á Akra-
nesi hafi farið fram úr fjárheimild-
um mörg undanfarin ár. í árslok
1993 var staðan 13,6 millj. kr. umfram heim-
ild. Rekstrarkostnaður embættisins var ná-
lægt meðaltali annarra embætta miðað við
íbúafjölda á árunum 1992 og 1993. Rík-
isendurskoðun virðist stjómun vera veikur
hlekkur hjá embættinu. Starfsmenn virðist
vera óháðir yfirboðurum, starfsvið manna
eru of afmörkuð og eiga starfsmenn erfitt
með að ganga í störf hvers annars. Notkun
stimpilklukku var ábótavant. Þá var inn-
heimtuþáttur embættisins ekki sem skyldi
og frekar slakur samanborið við önnur emb-
ætti. Seint farið af stað með aðgerðir og
kröfur hafa tapast hjá embættinu vegna
aðgerðaleysis en Ríkisendurskoðun tekur
fram að þessi mál virðist horfa til bóta.
Háar greiðslur til ýmissa málefna í formi
styrkja og auglýsinga vöktu athygli Ríkis-
endurskoðunar sem telur að slíkar greiðslur
séu ekki heimilar. Ekki var haldið utan um
útgefnar kvittanir og reikninga eins og vera
bar og reikningar sem embættið gaf út stóð-
ust jafnvel ekki formkröfur. Einnig eru gerð-
ar athugasemdir við samning embættisins
við starfsmannafélag lögreglunnar á Akra-
nesi um þrif á lögreglubifreiðum.
Styrkveitingar sem ekki
tilheyra rekstri
Algengt var að reikningar hjá embætti
sýslumannsins í Borgarnesi væru greiddir
án þess að hafa verið samþykktir af sýslu-
manni. Einnig var algengt að ferðakostnað-
ur væri ekki gerður upp með tilskildum
hætti. Greitt var fyrir akstur starfsmanna
án þess að akstursskýrsla lægi íyrir. Tölu-
vert var um styrkveitingar sem ekki geta
talist tilheyra eðlilegum rekstrarkostnaði,
að mati Ríkisendurskoðunar. Embættið er í
hópi þeirra sem skilað hafa bestum inn-
heimtuárangri á síðustu árum.
SKÝRSLA RÍKISENDURSKOÐUNAR
Misbrestir í inn-
heimtu og athuga-
semdir við rekstur
Ríkisendurskoðun gerir athugasemdir við fjár-
reiður, skipulag og innheimtuárangur nokkurra sýslu-
mannsembætta við endurskoðun ríkisreiknings fyrir
------------^--------------—---------—--------------
árið 1993. Astand þessara mála er mjög mismunandi
eftir embættum. Omar Friðriksson kynnti sér
nokkur gagnrýnisatriði í skýrslunni.
Árangur embættis sýslumannsins á Pat-
reksfirði við innheimtu opinberra gjalda á
árinu 1993 var mjög slakur að mati Ríkis-
endurskoðunar og í ýmsum tilfellum með
þeim slakasta á landinu. Gerðar
voru athugasemdir við óraunhæf-
ar kröfur vegna uppboðskostnaðar
og blóðrannsókna og ýmislegt sem
betur mátti fara í bókhaldsmálum
embættisins, s.s. fjarvista- og or-
lofsskráning.
Kröfur um skipulagsgjald fyrntust
Vegna dráttar á að umboðsmaður VÍS
léti embætti sýslumannsins á Blönduósi í té
upplýsingar um brunabótamat nýbygginga á
Blönduósi fyrir 1989 og Hvammstangahrepps
fyrir 1988 og 1989 fymtust kröfur um skipu-
Engir víneftir-
litsmenn hjá
nokkrum emb-
ættum
lagsgjald að fjárhæð 1.055.943 kr. Engar
upplýsingar höfðu borist um nývirðingar fast-
eigna Hvammstangahrepps á árunum 1982-
1987 og segir Ríkisendurskoðun því ekki vit-
að hve háar fjárhæðir glötuðust
vegna fymingar á kröfum. Emb-
ættið tók þátt í kostnaði við utan-
landsferð lögreglumanns til að
kynna sér nýjungar í radarmæling-
um án þess að skriflegt leyfi af
hálfu ráðuneytisins lægi fyrir.
Gerður var samningur 1988 um að embættið
greiddi lögreglumanni, sem búsettur er á
Hvammstanga, laun fyrir að annast skipa-
og lögskráningu og geymslu á skráningar-
númemm ökutækja. Ríkisendurskoðun telur
óeðlilegt, að greitt sé sérstaklega fyrir störf
sem hreppstjóra beri að sinna.
Enginn víneftirlitsmaður var starfandi við
embætti sýslumannsins á Sauðárkróki og
ekkert víneftirlitsgjald innheimt. Ríkisend-
urskoðun fór fram á að samræmis yrði gætt
í greiðslu á ferðakostnaði til starfsmanna.
Embættið er meðal þeirra sem hafa náð
bestum innheimtuárangri. Ríkisendurskoðun
telur hins vegar ástæðu til að efla inn-
heimtu á fyrirframgreiðslu opinberra gjalda
hjá félögum.
Bókhald sýslumannsins á Ólafsfirði er
með ágætum að mati Ríkisendurskoðunar
og á undanförnum árum hefur embættið
náð einna bestum innheimtuárangri allra
innheimtuembætta á landinu.
Færsla bókhalds er með ágætum og inn-
heimtustörfin ganga vel hjá sýslumanns-
embættinu á Akureyri að mati Ríkisendur-
skoðunar en hún bendir hins vegar á að
lengi hafi Lögreglufélag Akureyrar selt
embættinu fæði vegna fanga í ríkisfangels-
inu á Akureyri. Svo virðist em enginn skrif-
legur samningur hafi verið gerður um þessa
þjónustu og á reikningum kemur hvorki fram
fjöldi né verð máltíða og fór Ríkisendurskoð-
un fram á að úr þessu yrði bætt.
Ríkisendurskoðun gerir athugasemdir við
að staða viðskiptareikninga sveitarfélaga
gagnvart embætti sýslumannsins á Húsavík
voru misjöfn og sumum sveitarfélögum hafi
verið greitt meira en innheimt var fyrir
þau. Skipulag innheimtu er í föstum skorð-
um og embættið í hópi þeirra embætta sem
hafa náð bestum innheimtuárangri. „Nauð-
synlegt er að gerður sé skýr greinarmunur
á auglýsingum og styrkjum. í úrtaki Ríkis-
endurskoðunar lentu nokkur fylgiskjöl vegna
styrkja en það er álit stofnunarinnar að
ekki sé í verkahring sýslumannsembættisins
að styrkja félagasamtök með þessum hætti,“
segir í skýrslunni. Víneftirlitsmaður er ekki
starfandi hjá embættinu og ekkert víneftir-
litsgjald innheimt, Vill Ríkisendurskoðun að
bætt verði úr því.
Innheimta á
skólagjöldum
óviðunandi
TÖLUVERT frjálsræði ríkir um álagningu gjalda á nemendur fram-
haldsskóla og um alla innheimtu tekna í skólunum. Tekjum sem
innheimtar eru af nemendum er haldið fyrir utan eiginlegt bók-
hald skólanna og Ríkisendurskoðun telur að innheimta og bókun
þeirra sé alls ekki með viðunandi hætti.
í skýrslu um endurskoðun ríkis-
reiknings fyrir 1993 er fjallað um
sértekjur og sjóðsmeðferð hjá ein-
stökum framhaldsskólum og er vak-
in athygli á hve fjárumsýsla sé orð-
in mikil hjá starfsmönnum nokk-
urra skóla. Oft sé um verulegar fjár-
hæðir að ræða í skólasjóðum, sem
haldið er fyrir utan eiginlegt bók-
hald og án nokkurs raunverulegs
eftirlits. Telur Ríkisendurskoðun
það með öllu óviðunandi.
Mismunandi gjöld eftir skólum
Fram kemur að nemendur greiða
mismunandi gjöld til framhaldsskól-
anna eftir því í hvaða skóla þeir
eru. „Ekki er ætlast til að nemend-
um sem stunda samsvarandi nám
sé mismunað. Það er því brýnt að
settar verði skýrari reglur um hvaða
gjöld megi innheimta og hversu há.
Það skal tekið fram að unnið er að
gerð reglna um þessi mál á vegum
menntamálaráðuneytisins," segir í
skýrslu Ríkisendurskoðunar.
Morgunblaðið/Þorkell
Mismunandi
skólagjöld
RÍKISENDURSKOÐUN segir
ljóst að framhaldsskólanemend-
ur greiði mismunandi gjöld til
skólanna eftir því í hvaða skóla
þeir séu.
Athugasemd við færslu
risnukostnaðar
RÍKISENDURSKOÐUN gerir
nokkrar athugasemdir við rekstur
aðalskrifstofu félagsmálaráðu-
neytisins á árinu 1993 í skýrslu
sinni um endurskoðun ríkisreikn-
ings fyrir það ár.
„Misbrestur var á að nægjanleg-
ar skýringar væru gefnar á risnu-
kostnaði og gjöfum. Þá var kostn-
aður sem flokkast undir risnu-
kostnað oft færður á rangar teg-
undir í bókhaldi, s.s. mötuneytis-
kostnað, og beindi Ríkisendurskoð-
un því til starfsmanna ráðuneytis-
ins að þeir gættu þess vel að færa
kostnaðinn á réttar tegundir,“ seg-
ir í skýrslu stofnunarinnar.
Reikningagerð lækna gagnvart TR
Nokkrir tannlækn-
ar gerst brotlegir
við samninginn
„ÞAÐ hefur sýnt sig að tannlæknar
hafa í nokkrum tilvikum gerst brot-
legir við samning Tryggingastofn-
unar og Tannlæknafélags Islands.
Hafa viðkomandi tannlæknar verið
áminntir og hótað uppsögn aðildar
að samningnum ef þeir bættu ekki
reikningagerð sina og færslur í
sjúkraskrár," segir í skýrslu Ríkis-
endurskoðunar um endurskoðun
ríkisreiknings fyrir árið 1993.
Fram kemur að Ríkisendurskoð-
un hefur unnið að athugun á reikn-
ingagerð heilsugæslulækna og
tannlækna á hendur Trygginga-
stofnun sem byggjast á samningum
milli þessara aðila.
Endurgreiðslu krafist
í Ijós kom að gjaldskrá heilsu-
gæslulækna hafði í nokkrum tilfell-
um verið ranglega beitt og hafa
læknar verið krafðir um endur-
greiðslu vegna þess. Þá eru gerðar
athugasemdir við að gjaldskráin sé
ekki nógu skýr og fram kemur í
skýrslunni að dæmi væru um að
trúnaðarlæknir, sem aðstoðaði Rík-
isendurskoðun við athugunina,
hefði þurft að gera alvarlegar at-
hugasemdir við ófullnægjandi
færslur í sjúkraskrá.
Við athugun á reikningagerð
tannlækna naut Ríkisendurskoðun
aðstoðar tannlæknis en við þá at-
hugun þurfti m.a. að skoða sjúkl-
inga til að sannreyna reikninga.
Stofnunin hyggst halda þessum
athugunum áfram á þessu ári og
er m.a. fyrirhugað að skoða reikn-
ingagerð sérfræðinga í læknastétt.
Agaleysi við
færslu akst-
ursdagbóka
hjá P&S
AGALEYSI var ríkjandi við færslu
akstursdagbóka fyrir akstur
starfsmanna Pósts og síma á eigin
bílum í þágu stofnunarinnar, að
mati Ríkisendurskoðunar. Þetta
kemur fram í skýrslu hennar um
endurskoðun ríkisreiknings fyrir
árið 1993.
Aksturinn endurmetinn
„I Ijósi þess að Póst- og síma-
málastofnun gerði úttekt á akstri
starfsmanna á eigin bílum í
nóvember 1992 hefði mátt búast
við að tekið yrði á þeim málum.
Segja má að tekið hafi verið á
þeim á Norðurlandi en nokkuð
vantar enn uppá að færsla akst-
ursdagbóka sé viðunandi þar. !
Annars staðar, þ.e. í Keflavík,
Selfossi og á tæknisviði er ástand-
ið afar slæmt og með öllu óviðun-
andi. Verður ekki hjá því komist
að taka á þessum málum nú og
jafnframt að endurmeta allan
akstur starfsmanna á eigin bílum
sem og forsendur fyrir að nota
bíla í eigu Póst- og símamálastofn-
unar. í þessu sambandi má benda
á að kostnaður stofnunarinnar
vegna notkunar starfsmanna á
bílum sínum í þágu hennar jókst
um 24% milli áranna 1991 og
1992,“ segir í skýrslu Ríkisendur- i
skoðunar.
Innkaupamál verði
formfastari
Stofnunin gerir úmsar fleiri at-
hugasemdir og segir brýna nauð-
syn bera til að endurskoða inn-
kaupamál stofnunarinnar með það
fyrir augum að gera þau form-
fastari. Talið er nauðsynlegt að
bæta frágang skjala sem snúa að
greiðslu launa starfsmanna og auk
fleiri atriða er sögð ástæða til að
huga að þeim aðferðum sem við-
hafðar séu við kaup á farseðlum
til útlanda.