Morgunblaðið - 27.01.1995, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 27. JANÚAR 1995 19
LISTIR
VIÐ tökur á „Nafnakalli“.
Kvikmynd um lífið á
Keflavíkurflugvelli
KAM kvikmyndir eru að hefja
eftirvinnuslu á „Nafnakalli"
sem er klukkutíma löng mynd
um líf og starf fólksins í sjötta
stærsta bæ landsins, þ.e. Kefla-
víkuflugvelli, unnin í samvinnu
við Ríkissjónvarpið. Tökur eru
í gangi á heimildarmyndinni
„Eyland í ólgusjó" sem styrkt
er af Kvikmyndasjóði og fjallar
um átökin sem áttu sér stað í
kringum mál rússneska drengs-
ins í Reykjavík 1921 og undir-
búningsvinnu er að ljúka á
klukkutíma langri mynd um ís-
lenska hestinn, „Equus islandic-
us“, sem unnin er í samvinnu
við Félag hrossabænda.
KAM kvikmyndir hafa einn
fastan starfsmann en það er
Konráð Gylfason. Konráð lærði
kvikmynda- og myndbandagerð
við New York háskólann í
Bandaríkjunum (BFA ’87) auk
þess sem hann lagði stund á
fjölmiðlafræðinám.
Megin markmið KAM kvik-
mynda er að framleiða afþrey-
ingarefni og heimildar- og
fræðslumyndir.
Hvunndagsleikhúsið
Leggur og skel í
Kaffileikhúsinu
HVUNNDAGSLEIKHÚ SIÐ
frumsýnir söngvaspilið Legg og
skel eftir Ingu Bjarnason og Leif
Þórarinsson í Kaffileikhúsinu,
Hlaðvarpanum sunnudaginn 29.
janúar kl. 15. Efni verksins er
ævintýrið um legginn og skelina
eftir Jónas Hallgrímsson, en ljóð
eins og Vorið góða, Heiðlóar-
kvæði og fleiri eru ofin inn í leik-
inn með nýjum lögum eftir Leif
Þorarinsson.
Leikarar eru fjórir þau; Hinrik
Ólafsson sem leikur Jónas, Sigrún
Sól Ólafsdóttir leikur skelina,
Gunnar Gunnsteinsson leikur
legginn og Halla Margrét Jóhann-
esdóttir leikur gjarðahringju og
fleiri hlutverk.
Hinrik útskrifaðist frá Leiklist-
arskóla íslands (LÍ) árið 1993 og
hefur m.a. leikið í Skilaboðaskjóð-
unni, Gauragangi og Hárinu og í
kvikmyndunum Skýjahöllin,
Einkalíf Alexanderss og í sjón-
varpsmyndinni Hvíti dauðinn sem
sýnd var nýverið.
Sigrún Sól útskrifaðist frá LÍ
vorið 1994 og starfaði síðasta
sumar hjá Theatrale í Þýskalandi
sem er samevrópskt leikhús. Sig-
rún Sól hefur fengist við leik-
listarkennslu í ýmsum grunnskól-
um á höfuðborgarsvæðinu nú í
vetur auk þess að talsetja barna-
myndir fyrir Stöð 2.
Gunnar útskrifaðist frá LI árið
1993. Gunnar lék í Standandi
pínu þá um haustið en auk þess
hefur hann talsett fjölda barna-
mynda fyrir Sjónvarpið, leikið í
útvarpsleikritum, kennt leiklist
og sett upp leiksýningar m.a. hjá
Leikfélagi Hafnarfjarðar. Gunnar
er einn af stofnendum Furðuleik-
hússins og Draumasmiðjunnar.
Ilalla Margrét útskrifaðist frá
LÍ vorið 1994 og eins og Sigrún
Sól tók hún þátt í starfi Theatr-
ale í sumar. Halla Margrét lék í
stuttmyndinni Ertu sannur sem
sýnd var á Nordisk Panorama í
Reykjavík sl. haus.
Auk þess að leika stjórna þau
fjögur jafnframt brúðum, en
brúðuleikur er snar þáttur í sýn-
ingunni. Leikmynd, brúður og
búningar eru verk Guðrúnar
Svövu Svavarsdóttur og hljóð-
færaleikarar eru Una Björg
Hjartardóttir, flauta og Leifur
Þórarinsson, víóla og píanó. Leik-
stjóri er Inga Bjarnason.
Stafform
I IST OG
HÖNNUN
Listhúsiö Grcip
BÓKSTAFIR JULIAN
WATERS
Opið alla daga frá 14-18. Lokað
mánu daga. Tíl 5. febrúar. Aðgangur
ókeypis.
ÞRÓUN tákna til ritaðs máls
hófst fyrir óralöngu, líklega fyrir
um tólf þúsund árum - og elstu
heimildir sem við þekkjum eru
orðnar meira en fjögur þúsund ára
gamlar. Táknið er alltaf fyrst og
hefur fylgt manninum frá örófi
alda og er jafn lifandi í dag og
það var fyrir þúsundum ára. Þann-
ig er álitið að það séu til 5000
tákn í heiminum sem menn nota
í samskiptum sín á milli og sum
þeirra hafa aðra og á stundum
þveröfuga merkingu, frá einum
stað til annars. Er hér átt við al-
menn tákn en ekki eingöngu þau
sem minnihlutahópar nota.
Maðurinn notast við margs kon-
ar tákn þegar hann heilsast og
kveður og ekki er óalgengt að ein-
staklingar komi sér ósjálfrátt upp
einhverjum eigin takti í því skyni
og þannig séð er tilhneigingin til
að nota lífræn tákn manninum
meðfædd. Táknið er þannig fyrsta
og frumstæðasta samskiptaleiðin
og fínnst enda einnig í dýraríkinu
jafnvel á ytri skráp smæstu lífvera
og er þannig samofið uppruna lífs-
ins.
Skrifttáknið varð til fyrir nauð-
syn á fullkomnari boðskiptum
manna á milli og varðveislu hugs-
aðs máls og hvers konar fróðleiks.
Eins og líkams- og handatáknin
urðu skriftartáknin mörg og sum
svo flókin að það þarf á annan
áratug til að fullnuma sig í þeim
sumum, til dæmis að verða meist-
ari í „kalligrafíu“.
Með aukinni hátækni og múg-
mennsku eru menn stöðugt að
fjarlægjast tilfinninguna fyrir hinu
lífræna og upprunalega í skriftar-
tákninu, hinni formrænu fegurð
þess. Senn kemur að því, að ein-
hveijir tölvufræðingar fullyrði að
menn þurfí ekki að taka tillit til
fagurfræðinnar í skriftartákninu,
svona líkt því og lánlausir menn
vörpuðu tækni og fagurfræði
myndlistarinnar fyrir róða fyrir
nokkrum áratugum eða svo.
En menn geta trauðla lifað sem
vitsmunaverur án tilfinningarinn-
ar fyrir fegurð skriftartákna,
myndtákna og þrívíðra hluta og
hið mótsagnakennda við hinar svo-
kölluðu framfarir er að þær færa
okkur stöðugt nær hinum skyn-
lausari lífverum jarðarinnar, þeim
sem ganga fyrir ósjálfráðum og
lífvana lögmálum.
Það má minna á þetta allt í
sambandi við sýningu skriftar-
hönnuðarins Julians Waters í list-
húsinu Greip, en lífræn skrift er
svið hans. Waters ólst upp í Eng-
landi en býr í Gathersburg í Mary-
land og starfar í Washington.
Auðséð er af sýningunni að hér
er um hálærðan skriftar, blaða-
og bókahönnuð að ræða, sem setur
lífrænan hrynjanda skrifttákn-
anna ofar öllu. Og sýningin er
sannarlega til vitnis um hve fjöl-
breytni innblásinna skrifttákn er
mikil og að þau megi einnig nota
til að byggja upp sjálfstæðar
formaheildir þar sem hinir dekkstu
skuggar eru opnir og iðandi af lífí.
Latínuletrið er að vísu formrænt
séð mun einhæfara en austræn
táknskrift, en gefur þó möguleika
til fjölþættra vinnubragða eins og
sýningin er til vitnis um. Skiptir
hér litlu hvort um sé að ræða
flókna uppsetningu ótal smáforma
eða einfalt nafnspjald svo sem
listaskrifarans sjálfs, sem er snjöll
hönnun.
Þetta er mjög áhugaverð og
lærdómsrík framkvæmd og sú
menningarlegasta sem listhúsið
Greip hefur boðið upp á til þessa,
enda var hún best sótta sýningin
síðla laugardags er mig bar að
garði.
Bragi Ásgeirsson.
FRÁ sýningunni Julians Water í Listhúsinu Greip.
Kvikmyndasýning
fyrir börn
Ævintýri
á Saltkráku
SÆNSKA kvikmyndin „Vi pá
Saltkrákan, Tjorven och
skrállan" verður sýnd í Nor-
ræna húsinu n.k. sunnudag
kl. 14.
í kynningu segir: „Sól,
skemmtileg ævintýri og uppá-
tæki einkennir lífið á eyjunni
Saltkráku í skerjagarði Stokk-
hólms. Þar eyðir fjölskyldan
Melkerson sumarfríunum sín-
um. í þessari mynd kyssa
stelpurnar frosk og þá kemur
prinsinn siglandi á skútu og
skömmu seinna er haldið brúð-
kaup og líf færist í tuskurnar.
Myndin er tæplega 90. mín
að lengd og er með sænsku
talli.
Allir eru velkomnir og að-
gangur ókeypis.
Ævintýra-
samkeppni
fyrir börn
ÆVINTÝRASAMKEPPNI
fýrir börn yngri en þrettán ára
er hafin og skulu börnin skila
handritum fyrir 20. febrúar.
Þátttakendur verða frá Svíþjóð,
Noregi, Danmörku og íslandi.
Úrslit verða kynnt 8. mars
á nafnadegi Sögu í Svíþjóð.
Fyrstu verðlaun eru óvænt
ferðaverðlaun, önnur verðlaun
bækur og leikföng. Bestu æv-
intýrunum verður safnað sam-
an í bók sem kemur út i vor.
Senda skal handrit til Páá-
talo-Institutet, PB 39, 93401
Taivalkoski, Finland. Nafn
höfundar skal fylgja, aldur,
heimilisfang og í hvaða skóla
höfundur er. Efni og lengd
ákveður höfundur sjálfur,
myndskreytingar mega fylgja,
en þess er ekki krafist.
Skúlptúr og
teikningar í
Nýlistasafninu
GRETAR Reynisson myndlist-
armaður opnar sýningu í Ný-
listasafninu á morgun, laugar-
dag, kl. 16. Gretar sýnir í öllum
sölum safnsins skúlptúrverk
og teikningar, allt nýleg verk,
flest frá síðasta ári. Skúlptúr-
verkin eru unnin í krossvið og
dúk. I krossviðsverkunum og
teikningunum eru blýantur og
göt allsráðandi.
Gretar lauk námi frá Mynd-
lista- og handíðaskóla íslands
árið 1978 og dvaldi í Amster-
dam veturinn 1978-1979. Hann
hefur haldið á annan tug einka-
sýninga hér heima og erlendis.
Auk starfa við myndlist hefur
Gretar gert leikmyndir fyrir
leikhús í Reykjavík.
Sýningin verður opin dag-
lega frá kl. 14-18 til 12. febr-
úar.
Rauða torgið
í bíósal MIR
SÍÐARI hluti kvikmyndarinn-
ar „Rauða torgið" verður
sýndur í bíósal MIR, Vatnsstíg
10, á sunnudag kl. 16. Fyrri
hlutinn var sýndur 30. október
síðastliðinn.
Kvikmynd þessi var gerð í
Moskvu árið 1970 og efni
hennar er tengt stofnun Rauða
hersins á árinu 1918. Leik-
stjóri er Vassilíj Ordynskíj.
Skýringar eru á ensku.
Aðgangur er ókeypis og öll-
um heimill.