Morgunblaðið - 09.03.1995, Qupperneq 36

36 FIMMTUDAGUR 9. MARZ 1995
MORGUNBLAÐIÐ
MINIMINGAR
ÞÓRIR KR.
ÞÓRÐARSON
+ Þórir Kr. Þórðarson fædd-
ist í Reykjavík 9. júní 1924.
Hann lést á heimili sínu í
Reykjavík 26. febrúar síðast-
liðinn og fór útför hans fram
frá Hallgrímskirkju 6. mars.
Í SVIFFLUGI ríður á að finna
uppstreymi. Stórmenni rísa eins
og fjöll á sléttunni og gefa vinum
sínum byr undir báða vængi uns
þeir svífa hærra og lengra en
nokkru sinni fyrr. Þórir Kr. Þórð-
arson lyfti samferðamönnum sín-
um: klerkar, háskólamenn, lista-
menn, stjórnmálamenn, alþýðu-
menn - jafvel hagfræðingar -
svifu þöndum vængjum.
Þórir Kr. var íslenskur heims-
borgari, hvort tveggja í senn lista-
maður og vísindamaður, frábær-
lega næmur og greindur. Hann
var vitur maður, skyggn á hinn
guðdómlega gleðileik. Enginn
hafði næmara og vænna skopskyn,
enginn var skemmtilegri.
Þórir Kr. unni þjóð sinni. Hann
sá að leiðtogarnir og við þijóskir
og þröngsýnir umbjóðendur þeirra
höfum spillt góðri stöðu þjóðarbús-
ins og skorið við nögl í menntamál-
um, svo að ísland er nú eftirbátur
flestra vestrænna ríkja. Þórir Kr.
var ákafur um viðreisn þjóðlífsins.
Nú er þessi góði drengur horf-
inn héðan. Við minnumst hans
þakklát og þökkum skapara him-
ins og jarðar.
Þráinn Eggertsson,
Bloomington, Indiana.
„VERTU VIÐBÚINN"
Kjörorð skáta
Viðbúinn hveiju? spurðum við
skátadrengir foringja okkar, er við
forðum vorum að nema fræðin í
Skátabókinni. Viðbúinn öllu, svar-
aði foringi okkar, einnig því að
mæta sjálfum dauðanum, er þar
að kemur fyrr eða síðar - vonandi
síðar hjá ykkur, drengirnir mínir.
Þórir var viðbúinn er kall hans
kom.
Fyrir skömmu, er ég heimsótti
hann einu sinni sem oftar í stofuna
hans í Háskólanum, þá fagnaði
hann mér brosandi eins og hans
var vandi og sagði: Hermann, fáðu
þér sæti, ég þarf aðeins að ljúka
við að koma hluta af nýja íslenska
(mál-) búningnum hans Móse inn
í tölvuna. Þórir o.fl. hafa undanf-
arin ár unnið að nýþýðingu Gamla
testamentisins úr frummálinu -
hebresku. Stefnt er að nýrri ísl.
Biblíuútgáfu árið 2000 á 1000 ára
afmæli kristnitöku á íslandi.
Eg virti þennan vísa vin minn
fýrir mér og minningar tóku að
tala. Leiðir okkar lágu fyrst saman
á drengjaárum hjá skátum, í Vær-
ingja-sveitinni, sem sr. Friðrik
stofnaði upphaflega. Á sumardag-
inn fyrsta íklæddumst við skátar
búningi okkar og stuttar voru
buxumar, hvemig sem veðrið þá
og þá var blandið. Við gengum
fylktu liði undir fánaborg um göt-
ur borgarinnar til Dómkirkjunnar,
þar sem var sérstök skátamessa.
Við fögnuðum sumri glaðir og
sungum m.a.:
„Nú er sólskin mér í sál í dag
og signuð gleðirós.
Nú jörð og himinn jafnt mér skín
því Jesús er mitt ljós.“
(Fr.Fr.)
Á slíkum degi veitti ég Þóri,
þessum fallega, dökkhærða og
gáfulega dreng, fyrst athygli. Á
bijósti búnings hans voru m.a.
merki, sem gáfu til kynna að hann
talaði ein 2-3 erlend tungumál,
þótt ungur væri. Og málin urðu
fleiri, því hann tók að tala bæði
tungum manna og engla - og
bænamálið varð honum tamt,
einnig er hann vann við þýð-
ingu/endurskoðun Ritningarinnar,
ekki síst Davíðssálma. Þá „bað
hann Orðin helgu“ til að fá meira
ljós og dýpra skyn við þetta mikil-
væga viðfangsefni, sagði hann
mér eitt sinn er ég kom - einu
sinni sem oftar - í vinnustofuna
til hans á þeim árum, er undirbúin
var útgáfa ísl. Biblíunnar 1981.
Innan á titilsíðu þeirrar útgáfu
stendur: „í þessari útgáfu Bibl-
íunnar, hinni tíundu á íslensku
(1584-1981) eru guðspjöllin og
Postulasagan endurþýdd úr frum-
texta og fyrri þýðing annarra rita
Nýja testamentisins (lokið
1912/14) endurskoðuð.
Nokkrar umbætur hafa verið
gerðar á sömu þýðingu Gamla
testamentisins." „Nokkrar um-
bætur“ - það var hóflega orðað.
Mig minnir að Þórir áætlaði að
breytingarnar hafi verið um 40
þúsund; ný réttritun meðtalin.
Prófarkalestur hinna 66 bóka Bibl-
íunnar (GT og NT) var mikið verk
og vandasamt. Þegar liðið í kring-
um þetta verk hafði fulllesið og
„grænt ljós“ var gefið á handritið
til prentunar - og það afhent mér
sem framkvæmdastj. Hins ísl.
Biblíufélags - þá vissi Þórir að
ég hafði enn einn lesara mjög
nálægt mér, sem hann nefndi
„huldumanninn" (þar var Inga,
kona mín, d. 19/9 ’93), og hann
hafði miklar mætur á þeim loka-
lestri, sem jafnan skilaði góðri
uppskeru. Þórir færði „huldu-
manninum“ eðalstein þegar verkið
var fullnað og Bókin góða komin
út. Þau höfðu lengi haft miklar
mætur hvort á öðru, eins og eftir-
mælin, sem hann ritaði hér í blað-
ið á sínum tíma bera vott um. Um
skeið háðu þau samtímis barátt-
una (jafnan brosmild bæði) við
þann skæða sjúkdóm, sem að lok-
um lagði líkami þeirra að velli.
„Andinn fór til Guðs, sem gaf
hann“ - trúi ég.
Endurminningarnar sóttu fast
að mér, er ég sat þama í háskóla-
stofunni og virti vininn góða fyrir
mér: Nú var dökka, þykka hárið
orðið að gráum „makka“, litar-
hátturinn fölur og skarplega and-
litið markað eftir langvarandi
álag, en augun glaðlegu snör sem
forðum. Enn sækja á mig góðar
minningar frá fyrra ári. Á afmæl-
isdegi sr. Friðriks, 25. maí, kom
ég með „drengina mína“ Hermann
Inga (11) og Sigga (12) í stofuna
til Þóris. Hann tók þeim fagn-
andi, sýndi þeim Guðbrandsbiblíu
og las fyrir þá kafla á hebresku
og spjallaði glaðlega við þá, m.a.
um 8 ára vera þeirra í Pokot í
Kenýa með foreldranum, kristni-
boðunum Ragnari og Hrönn. -
Og í ágúst sl. kom ég enn með
gest til hans, nú ungan kínverskan
lækni frá Peking, konu við fram-
haldsnám í Danmörku, sem stödd
var hér á norrænu læknaþingi
ónæmisfræðinga. Hún las fyrir
hann á kínversku og hann fyrir
hana á hebresku og myndin sem
ég tók af þeim sýnir glaðar og
fjörmiklar samræður. Og hann
geislar af gleði á mynd, sem ég
tók er ég færði honum litríka jóla-
kveðju frá lækninum unga, sem
hreifst mjög af þessum hámennt-
aða og fjölhæfa vini mínum.
Upp frá þessum hugsunum öll-
um hrökk ég, er Þórir hafði slökkt
á tölvunni og kallað: Velkominn,
vinurinn minn góði. Ég svaraði:
Þú lætur ekki deigan síga, þótt
hart sértu leikinn, minn kæri.
Nei, sagði hann, því hver nýr dag-
ur, sem ég fæ að lifa og starfa
eins og kraftar leyfa, er gjöf til
mín frá Jesú. - Allt frá fyrstu
kynnum samtöluðum við á opnu
og glöðu skáta-drengjamáli (5. gr.
skáta-laga segir: Skáti er glað-
vær). Og í vitund okkar geymdust
frá ungum dögum orð Jesú:
„Nema þér snúið við og verðið
eins og börn, komist þér aldrei í
himnaríki“ (Matt. 18.3). Við
blönduðum þama glaðir geði
nokkra stund og ræddum m.a.
fýrirhugaða nýja útg. ísl. Biblíunn-
ar árið 2000. Og enn minnti ég
hann á: Og þá förum við saman
til hátíðarinnar á Þingvöllum, eins
og þú hefur heitið mér og þú
manst: Skáti gengur aldrei á bak
orða sinna. Já, vinur Hermann,
ég man - en þetta er víst ólækn-
andi sem að mér amar. Ég svar-
aði: Nú, en er ekki Guð almáttug-
ur og við erum mörg, sem biðjum
þess, að Hann þyrmi lífi þínu, því
við megum ekki missa þig á þess-
ari öld - þú manst: „Engum er
Kári líkur“ (Njála). Enn brosti
þessi kæri, kæri vinur, og sagði:
Jú, Hermann, Guð er almáttugur.
Og við skildumst þarna með kær-
leikum í síðasta sinn - hér á foldu.
Ég mun sakna Þóris mjög, eins
og ég sakna stöðugt sárt „lesar-
ans“ okkar góða. Um aldir hefur
séra Hallgrímur huggað okkur ís-
lendinga. Hann gerir það enn nú
á þessari föstu. Er hann missti
augasteininn sinn, Steinunni, dótt-
ur sína, komunga, þá mælti hann:
Nú ertu leidd, mín ljúfa,
lystigarð Drottins í,
þar áttu hvíld að hafa,
hðrmunga^ og raunafrí.
Við Guð máttu nú mæla,
miklu fegri en sól,
unun og eilíf sæla
er þar hjá lambsins stól.
Ástvinum Þóris öllum votta ég
dýpstu samúð. Það era fátækleg
orð, sem hér eru á blað komin,
aðeins glampi af öllu því, sem í
huga mínum og hjarta býr nú. Á
samveram í Friðrikskapellu á Hlíð-
arenda í hádegi á mánudögum
höfum við á undangengnum
misserum/áram beðið stöðuglega
fyrir Þóri. Á útfarardegi hans,
mánudaginn 6. marz, munum við
í hádeginu þakka Guði fyrir lánið
á þessum kæra, góða dreng, sem
Hann hefur nú tekið til sín. Og
fjölskyldan mun fá að finna að hún
er ekki ein, „því að þú ert hjá
mér“ (Sálm. 23:4).
Hermann Þorsteinsson.
Vegna mistaka í vinnslu féllu
niður nokkrar línur í minningar-
grein Hermanns Þorsteinssonar um
dr. Þóri Kr. Þórðarson prófessor á
blaðsíðu 39 í Morgunblaðinu í gær,
miðvikudag. Greinin birtist hér að
nýju og era hlutaðeigendur innilega
beðnir afsökunar á mistökunum.
• Fleirí minningargreinar um
Þórir Kr. Þórðarsson bíða birtíng-
ar og munu birtast í blaðinu næstu
daga.
HREFNA
EINARSDÓTTIR
■4- Hrefna Einarsdóttir fædd-
’ ist í Reykjavík 29. nóvem-
ber 1958. Hún lést á Land-
spítalanum 25. febrúar síðast-
liðinn og fór útför hennar
fram frá Áskirkju 8. mars.
í DAG kveðjum við vinkonu okkar
Hrefnu Einarsdóttur sem nú er
látin aðeins 36 ára gömul. Hrefna
var lífsglöð og einstaklega dugleg
kona sem af ótrúlegum krafti hef-
ur barist við erfið veikindi undanf-
arin ár, baráttu þar sem uppgjöf
kom aldrei til greina.
Þegar í ljós kom fyrir nokkram
árum að hún þyrfti að fara til
Svíþjóðar í líffæraflutning tók við
bið sem hlýtur að hafa verið gífur-
lega erfið, tími þar sem hún og
maður hennar Einar Marteinsson
þurftu ávallt að vera tilbúin til
að fara um leið og rétta líffærið
bærist spítalanum í Gautaborg.
En Hrefna sat ekki og beið bara,
hún notaði tímann vel til að
styrkja sig bæði andlega og lík-
amlega, ásamt því að njóta þess
að vera til með syni sínum Sigur-
geir og öðrum úr hennar sam-
hentu fjölskyldu.
Um veturinn á meðan á þessari
löngu bið stóð, datt okkur í hug
að skreppa austur fyrir fjall og
vera þar í sumarhúsi eina helgi,
ásamt Einari bróður hennar og
Huldu konu hans. En þegar við
komum í Hveragerði er komið
snælduvitlaust veður svo varla sá
úr augum, svo okkur leist ekki á
að halda áfram vitandi að þau
hjón þurftu að vera í kallfæri, til-
búin að fara til Svíþjóðar fyrir-
varalaust, og því spurðum við
Hrefnu hvort henni litist á þetta.
Nei, sagði hún, það er alltof lítill
snjór og of lítil ófærð. Þannig var
Hrefna, erfiðleikarnir vora til að
yfirstíga þá, og í bústaðinn fórum
við og áttum þar góðar stundir.
Svo fór hún í þessa aðgerð og
allt virtist ganga að óskum og hún
kom heim, full af bjartsýni í nýja
húsið þeirra við Beijarima, en svo
kom reiðarslagið, hún varð að fara
í aðra aðgerð og þá hafði gengið
mikið á þrekið, en að sjálfsögðu
var alltaf haldið í vonina.
Við hjónin áttum þess kost að
geta heimsótt Hrefnu á spítalann
ytra, fyrir rétt tæpu ári, þar sem
hún lá og naut frábærrar um-
hyggju þeirra Einars og Ernu syst-
ur sinnar og það var greinilegt að
hugurinn stefndi bara í eina átt,
héim til íslands, heim til Sigur-
geirs og annarra ættingja og vina
sem þar biðu og vonuðu. Og
Hrefna vildi vera með í því sem
verið var að gera og það gladdi
okkur mjög í desembermánuði síð-
astliðnum þegar þau hjón komu
með okkur og fleiri vinum á
skemmtikvöld á Hótel íslandi, þar
sem við áttum ógleymanlegar
stundir saman, og kannski ekki
síst fyrir það að Hrefna virtist
skemmta sér vel miðað við hve
helsjúk hún var.
En Hrefna stóð sannarlega ekki
ein í erfiðleikum sínum, þótt að
sjálfsögðu hafi enginn getað borið
líkamlegar þjáningar hennar fyrir
hana. Það er öragglega ekki á
neinn hallað þótt sagt sé að maður
hennar, Einar Marteinsson, sé
búinn að standa sig eins og hetja
á þeirri þrautagöngu sem nú er
lokið, svo og foreldrar hennar
systkini og tengdafólk sem hafa
gert allt til að gera alla þessa lífs-
baráttu Hrefnu sem léttasta bæði
í Svíþjóð og hér heima, svo og
Sigurgeir sem mikið hefur mætt
á þennan tíma.
Þessu fólki öllu viljum við hjón-
in og fjölskyldur okkar senda okk-
ar bestu samúðarkveðjur um leið
og við þökkum Hrefnu fyrir góð
kynni.
Stefán Vagnsson,
Guðveig Búadóttir.
Með fáeinum orðum langar okk-
ur föður minn og systkini að minn-
ast elskulegrar tengdadóttur og
mágkonu, Hrefnu Einarsdóttur.
Myndir og minningar af henni
eru sjálfsagt margar eftir því
hver í hlut á, en eitt eiga þær
allar sameiginlegt: Þær minna
okkur á að þar er gengin einstök
kona, sem alltaf hafði trú á lífinu
og var ævinlega að hugsa um
hvernig öðrum liði og hvernig
þessi eða hinn hefði það. En
hvernig hún hefði það, það var
ekki spurningin.
Við minnumst þess ekki að hafa
kynnst eins jákvæðri og hlýlegri
konu og Hrefnu. Aldrei hittum við
hana eða heyrðum í henni svo
ekki væri glens og gaman af henn-
ar hálfu. Alltaf var hennar hugsun
að koma til okkar norður og gleðj-
ast með okkur. Gleðjast og grínast
með liðnar stundir, nú og ekki síð-
ur þær sem væra væntanlegar.
Álltaf voru vonir og alltaf eru
þrár, en sumar þrár og vonir verða
stundum að sorgum. Við kveðjum
ástkæra tengdadóttur og mág-
konu með erindi úr ljóði Tómasar
Guðmundssonar:
Tilvera okkar er undarlegt ferðalag,
við erum gestir og hótel okkar er jörðin.
Einir fara og aðrir koma í dag
því ailtaf bætast nýir hópar í skörðin.
Elsku Einar, Sigurgeir, Guð-
laug, Einar og systkini. Guð gefí
ykkur styrk.
Lifið áfram í hennar anda, þá
fer allt vel.
Kristín I. Marteinsdóttir.
Eftir mikla þrautir og langa
sjúkdómslegu er lífi vinkonu
minnar, Hrefnu Einarsdóttur, lok-
ið og í dag þegar ég fylgi henni
til grafar streyma minningarnar
fram.
Ég hef þekkt Hrefnu frá því við
voram litlar stelpur. Einar bróðir
hennar var nokkur sumur í sveit
heima í Hjarðarholti. Einnig var
Ema systir hennar viðloðandi
sveitina á unglingsáranum. Þann-
ig tókst vinskapur með fjölskyld-
um okkar sem ætíð síðan hefur
haldist. Mér er sagt að Þórður afi
minn hafí sagt er hann sá Hrefnu
fýrsta sinni: „Hún hefði átt að
heita Mjallhvít.“ Svo ótrúlega ljós-
hærð var hún og með dimmblá
augu.
Margar af mínum bestu bern-
skuminningum era tengdar heim-
sóknum Einars og Guðlaugar, for-
eldra Hrefnu, með börnin. Þeim
fylgdi ætíð blær glaðværðar og
góðvildar. Við Hrefna urðum strax
mjög góðar vinkonur og brölluðum
margt. Ég kenndi henni ýmislegt
er viðkom lífinu í sveitinni, en þá
var lífið ævintýri og margt hægt
að una sér við. Við sigldum heima-
smíðuðu bátunum á tjörninni eða
fóram upp á „Hól“, en þar var
rekinn myndar búskapur með
hornum og leggjum. Þegar ég var
sex ára kynnti hún mér hins vegar
borgarlífið, þá fékk ég að dveljast
nokkrar vikur á heimili hennar í
Reykjavík. Hún var mér einstak-
lega góð.lánaði mér fínu kjólana
sína, fylgdi mér um nágrennið og
tók mig í vinahópinn sem mér
fannst ótrúlega stór. Þannig var
það alla tíð að fólk dróst að henni.
Hún var svo lífsglöð og gefandi,
virtist skynja að æviárin yrðu ekki
mjög mörg, fannst hún þurfa að
gera svo margt og þegar litið er
yfir ævi hennar kemur í ljós að
ótrúlega margt hefur gerst í henn-
ar lífi.
Hrefna sá um að ekki var bara
bollalagt í vinahópnum heldur líka
framkvæmt, farið í útilegur, veiði-
túra, fjallaferðir, að ógleymdum
öllum réttarferðunum vestur í
Dali með fjölskyldunni. Jafnvel
síðastliðið haust lét hún sig ekki
vanta í hópinn þó fársjúk væri.
Þannig var seigla hennar og dugn-
aður.
Smám saman hljóðnaði í kring
um Hrefnu mína eftir því sem
veikindin ágerðust. „Henni hefur
verið ætlað eitthvert annað hlut-
verk,“ sagði móðir hennar við mig
fyrir skömmu og undir það vil ég
taka. Víst sefar það hugann og
huggar þá sem eftir lifa að nú líð-
ur henni vel.
Það er aðdáunarvert hvernig
Einar eiginmaður Hrefnu og fjöl-
skylda hennar öll hafa staðið sem
einn maður að baki henni á þessum
erfiðu tímum. Traustari og sam-
heldnari fjölskylda er vandfundin.
Elsku Geiri minn, Einar og Ás-
vegsfjölskyldan, Guð styrki ykkur.
Minningin lifir.
Nanna.