Morgunblaðið - 18.03.1995, Blaðsíða 6

Morgunblaðið - 18.03.1995, Blaðsíða 6
6 LAUGARDAGUR 18. MARZ 1995 MORGUNBLAÐIÐ BJÖRGUN SKÍÐAGÖNGUMANIMANNA Þrír vanir fjallamenn misstu allan sinn búnað í aftakaveðri austur af Hofsjökli ! „Yeðurofs- inn var okk- ur ofviða“ • 1 „Veðrið skall á okkur á fimmtudagsmorgun. Það var svakalegt, myljandi rok og slík ofankoma að ég hef aldrei séð annað eins. Ég held helst að þarna hafi verið 9-10 vindstig auk heljarins kulda,“ segir Kristján Helgason, einn þriggja skíðagöngumanna sem sendu út neyðarkall um klukkan 18 á fimmtu- dag og fundust um hádegi í gær. „Við ákváðum að senda út neyðarkall þegar við höfðum ekkert eftir, bæði tjöldin voru farin, skíðin, nestið og við náðum ekki einu sinni svefnpokunum upp úr snjónum.“ KRISTJÁN Helgason segir að ógerlegt hafi verið að ráða við veðurofsann sem buldi á þeim félögum. Þeir misstu allt sitt hafurtask undir snjó. SVEINN Muller ætlaði ásamt Kristjáni og Stefáni að feta í fótspor afa síns, Lórens, sem gekk þvert yfir landið á gönguskíðum fyrir 70 árum. KRISTJÁN lagði af stað ásamt félögctm sínum, Stefáni Guðmundssyni og Sveini Muller, á gönguskíðum frá Akureyri seinasta laugardag og ætluðu þeir að koma niður á Síðu níu dögum síðar, eða á mánudag. Þeir höfðu farsíma og neyðarsendi meðferðis, aukatjald og vistir til 15 daga sem þeir drógu eftir sér á sleðum. Þeir höfðu þjálfað sig fyrir þessa ferð í allan vetur, auk þess að vera vanir gönguferðum á skíðum. Tilgangur ferðarinnar var að feta í fótspor afa Sveins, Lorens H. Muller, sem gekk sömu leið á skíðum 11. mars 1925, eða fyrir réttum 70 árum. Þeir höfðu enga hvíld fengið í rúman sólarhring þegar þeir fundust, og höfðu á þeim tíma átt í miklum erfíðleikum vegna veðurofsa og geysilegrar ofankomu um 10-15 kflómetra austur af Hofs- jökli, sunnan við Vegamótavatn á Sprengisandi. Veggur fyrir tjaldinu Við áttum alls ekki von á þessu veðri," segir Sveinn. „Við vorum með farsíma með okkur og hringd- um á þriðjudeginum áður en við lögðum á Sprengisandinn til að fá langtímaveðurspá. Hún var mjög góð, eða norðaustanátt og 3-5 vindstig fram á laugardag sem okk- ur þótti ágætt því að þá væri vindur- inn í bakið." „Við tjölduðum í smá laut til að fá snjó undir tjaldið og festa það betur. Við vöknuðum í tjaldinu og héldum að úti væri ægilega fínt veður, því að ekkert heyrðist. Þá kíktum við út og uppgötvuðum að lautin hafði fyllst; tjaldið var á kafí í snjó og að því komið að kikna undan farginu, fyrir tjalddyrunum reis veggur og aðeins hægt að fínna smá gat efst,“ segir Kristján. „Við héldum raunar í fyrstu að aðeins væri um smá kóf að ræða og ætluð- um að hrista það frá, en þá reynd- ist þetta vera gegnheill snjór,“ seg- ir Kristján. „Ég hugsa að snjóhæð- in yfír tjaldinu hafí verið orðin 3-4 metrar, sem sýnir þykktina á snjón- um sem féll þama á örskömmum tíma. Við höfðum aldrei möguleika á að moka tjaldið upp, réðum ekk- ert við neitt. Við vorum með tvær skóflur, en önnur brotnaði fljótlega. Hríðin var svo blind að ekki sást ofan í holuna sem maður reyndi að grafa. Við hentum af okkur gler- augum því að þau fylltust og augun voru líka full af snjó. Þá hirtum við draslið út úr tjaldinu." Loft snjóhússins seig Snjónum kyngdi áfram niður og þeim veittist ógerlegt að halda föggum sínum uppi. „Skíðin voru notuð til að festa tjaldið en þau skil og lögðumst niður allir í hnapp og ætluðum að láta fjúka yfír okk- ur. Við höfðum hins vegar misst svefnpokana og það var svo kalt að liggja á jörðinni í göllunum ein- göngu að við gáfumst upp. Þá stóð mér ekki á sama um framhaldið,“ segir Sveinn, „en um klukkan | 20-21 ákváðum við að halda á | okkur hita með því að hreyfa okk- ur, og þá skánaði ástandið örlítið." ' Þeir gengu alla nóttina, fram og aftur þriggja metra braut sem þeir tróðu. „Veðrið var kolvitlaust og ekkert skyggni, þótt að við stæðum hlið við hlið og görguðum heyrðist ekkert, það þurfti að kalla upp í andlitið á næsta manni," segir Kristján. „Við gættum þess að missa ekki ) sjónar hver á öðrum, en ef einhver i okkar gekk fáeina metra í burtu . var hann horfínn í raun. Við hefðum bundið okkur saman ef við hefðum ætlað að ganga eitthvað lengra frá. Við vorum hins vegar þokkalega klæddir og gátum haldið sæmileg- um hita á okkur. Við reyndum fyrst og fremst að halda sönsum og vera rólegir þrátt fyrir aðstæður." Ovissa um neyðarsendinn Þeir voru állan tímann í vafa um að neyðarsendirinn hefði virkað, því að ekki kviknaði ljós á honum strax eins og leiðbeiningamar gáfu til kynna að ætti að gerast. „Síðar logaði hann þó eðlilega, en við höfð- um ekki orðið varir við neinar björg- unarsveitir og vorum ekki vissir um að nokkur hefði mælt staðsetning- una út. Vegna þessarar óvissu ákváðum við að reyna að ganga af stað í gærmorgun, við vorum alls- lausir og ekkert um annað að ræða, við hefðum drepist annars. Við töld- um okkur hafa möguleika á að komast inn í Nýjadal." Þeir höfðu gengið í rúma tvo tíma þegar flugvél Flugmálastjórnar koma auga á þá, en þá héldu þeir kyrru fyrir í skjóli við stein. „Þá stoppuðum við og héldum að á staðnum væri björgunarsveit sem myndi sækja okkur, en þegar klukk- an var að verða eitt héldum við jafnvel að sveitir væru ekki farnar af stað og héldum göngunni áfram- Skömmu seinna kom þyrlan og tók okkur upp.“ Um 70 björgunarmenn frá björg- unarsveitum af Suðurlandi, höfuð- borgarsvæðinu og Norðurlandi héldu af stað til að leita þremenn- inganna, en framan af miðaði snjó- bílum hægt vegna aftakaveðurs og slæms skyggnis af þeim sökum. Þeir áttu um 60 kílómetra eftir á áfangastað þegar þyrla varnarliðs- ins bjargaði mönnunum þremur. Morgunblaöið/Kristján Helgason HVÍTUR snjóveggur reis við tjalddyr þremenninganna þegar þeir vöknuðu á fimmtudagsmorgun, sem var þó aðeins forsmekkur þess sem eftir fylgdi. Morgunblaðið/Júlíus MIKLIR fagnaðarfundir urðu með Stefáni Guðmundssyni og Hauki syni hans þegar þeir hittust skömniu eftir að þyrla varn- arliðsins lenti við stjórnstöð Landhelgisgæslunnar. grófust niður og um leið og við misstum skíðin var hreyfanleikinn alveg horfínn. Við reyndum að halda börunum og bakpokunum uppi, en veðurofsinn var okkur of- viða. Þá grófum við okkur í skafl en það snjóaði svo mikið að eftir smá tíma var orðið hættulegt að vera í þessu snjóhúsi, þar sem loft- ið seig niður. Svo mikið hlóðst svo ofan á hengjuna að hún tók að síga að framanverðu og sprunga mynd- aðist úr lofti snjóhússins, niður vegginn og í gólfið. Við sáum hana opnast hægt og hægt og hún var orðin 5-6 sentímetrar þegar við fórum út um klukkan 15. Þá var inngangurinn að lokast vegna ofan- komu. Eftir það spáðum við ekkert í hvað tímanum leið.“ Fylltistjafnóðum af siyó Rennan út lá orðið svo hátt uppi að þeir lentu í miklum vandræðum við að yfírgefa snjóhúsið. „Sveinn reyndi fyrst en sat fastur, og þá sendum við Stefán því að hann er aðeins minni, en hann komst ekki fyrr en í annarri eða þriðju tilraun. Eg þrýsti öllum bakpokunum út um gatið, og það var orðið svo þröngt að ég þurfti að ýta af öllu afli. Þeir veltu því fyrir sér hvort ég kæmist út, því að ég er stærstur og þreknastur. Til að það tækist, þurfti ég að stækka rennuna inn- anfrá og moka snjóinn aftur fyrir mig með höndunum. Þessi aðferð gekk upp. Örfáum mínútum eftir að við komum út lokaðist gatið." Á meðan þeir voru að bjástra við snjóhúsið fóru börurnar á kaf. „Við urðum að minnsta kosti að ná minni sleðanum því að á honum var neyð- arsendirinn, og grófum og grófum og rétt höfðum undan því að holan fylltist næstum jafnóðum. Það var eins og snjónum væri hellt yfir okk- ur. Við fundum loks endann á bör- unum og gátum dregið þær upp og náðum einum til, en ekki þeim þriðju hvernig svo sem við reyiidum. Þá voru bakpokarnir komnir í kaf en við gátum grafíð eitthvað upp af þeim. Við hlupum með börurnar úr einum stað í annan til að reyna að halda í við snjóinn, en á meðan sökk eitthvað annað í snjó og við sáum að þetta var vonlaust, við gætum ekki haldið föggum okkar uppi alveg sama hvert við færum og hversu ákaft við reyndum. Við urðum að hætta og skilja búnaðinn eftir, annað var ekki hægt að gera. Við grófum okkur þá í fönn og lét- um skafa yfir okkur og svo hratt skóf og snjóaði mikið, að á ör- skömmum tíma vorum við fastir. Einn okkar gat ekki staðið upp, við urðum að hjálpa honum. Við létum skafa yfir okkur þrisvar eða fjórum sinnum, en við áttum svo erfítt með að komast upp aftur." „Við sáum ekki handa okkar
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.