Morgunblaðið - 18.03.1995, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 18. MARZ 1995 31
AÐSENDAR GREINAR
Tannlækninga-
þjónusta á Islandi
Nýir mögnleikar í tannlækningaþj ónustu
ÞEGAR fjallað er
um tannlækninga-
þjónustu hérlendis er
gagnlegt að skipta
fólki í tvo hópa eftir
aldri:
1. Börn og ungl-
inga 16 ára og
yngri.
2. 17 ára og eldri.
Hið opinbera greiðir
stóran hluta kostnað-
arins fyrir fyrri hóp-
inn. Því miður hefur
ekki tekist að skipu-
leggja þjónustu nógu
vel svo að tryggt sé
að engin börn verði
án þjónustu. Hinum
Norðurlandaþjóðunum hefur aftur
á móti tekist að ná til nær allra
barna og unglinga.
Hinir eldri fá aftur
á móti litla fyrirgre-
iðslu hjá hinu opinbera
og er athugandi hvort
ekki er hægt að auka
og bæta þjónustuna
hjá þeim hópi vegna
breyttra aðstæðna því
að verkefnin eru fyrir
hendi.
Tannskemmdum
hefur fækkað um ná-
lægt 70% á undan-
förnum 13 árum.
Greiðslur hins opin-
bera vegna tannlækn-
ingaþjónustu hafa
lækkað og offjölgun
tannlækna á eftir að
verða aukið vandamál. Tímabært
er því að athuga hvort ekki eru
möguleikar til að bæta tannheilsu
Magnús R.
Gislason
þjóðarinnar, t.d. þeirra sem eru
17 ára og eldri, og nýta jafnframt
betur krafta þeirra sem sérmennt-
aðir eru til þessara starfa.
Bandaríkjamenn hafa farið aðr-
ar leiðir en t.d. Norðurlandabúar
til að gera fólki auðveldara að
nýta sér tannlækningaþjónustuna
og koma henni á framfæri. Trygg-
ingafélög þar hafa tekið að sér
að greiða útgjöld einstaklinga og
hópa fyrir tannlækningaþjónustu
gegn ákveðnu iðgjaldi (t.d. Ætna
í Hartford í Connecticut). Einnig
hafa einstakir tannlæknar og hóp-
ar tannlækna (t.d. Dental-net í
Tuczon í Arizona) veitt samskonar
þjónustu. Hjá þessum aðilum er
reglubundið eftirlit og einfaldar
aðgerðir sjúklingunum að kostnað-
arlausu, en komi til umfangsmeiri
aðgerða þarf sjúklingurinn stund-
Tryggingafélög í
Bandaríkjunum hafa
tekið að sér að greiða
útgjöld einstaklinga og
hópa fyrir tannlækn-
ingaþjónustu gegn
ákveðnu iðgjaldi (t.d.
Ætna í Hartford j
Connecticut), segir
Magnús R. Gíslason
um að greiða hiuta af kostnaðin-
um, t.d. tannsmíðakostnaðinn skv.
fastri gjaldskrá, sem auðvelt er
fyrir sjúklinga að átta sig á. Al-
gengt er að vinnuveitendur greiði
iðgjöld af þessum tryggingum fyr-
ir starfsfólk sitt líkt og þeir gera
varðandi aðra læknisþjónustu.
Kostirnir við þetta fyrirkomulag
eru að útgjöld fyrir tannlækninga-
þjónustu verða ekki sveiflukennd
og óviðráðanleg fyrir einstaka
sjúklinga. Einnig verður eftirlit
tannlækna reglubundið, sem er
mjög mikilvægt til að skemmdir
flyti a
, út
arangur
Reynsla íslendinga af samningnum um Evrópska efnahagssvæðið (EES)
er afar hagstæð. Hann hefur reynst sjávarútvegnum - og þar með
sjómönnum og fiskverkafólki á landsbyggðinni - verulegur búhnykkur.
Ahrifin hafa skilað sér í hærra skilaverði fyrir útflutning, auknum
útflutningtekjum, fleiri störfum við fullvinnslu afurða, aukinni
vöruþróun og bættri samkeppnisstöðu á mikilvægustu mörkuðum okkar.
Þjóðhagsstofnun telur að búbót EES-samningsins, þegar hann er að fullu
kominn til framkvæmda, samsvari 0,6-1,4% af lanasframleiðslu eða
2,5 til 6,0 milljörðum króna á ári. Þetta þýðir u.þ.b. 44 þúsund í hlut
hverrar fjögurra manna fjölskyldu á ári - sem mun tvöfaldast á næstu
árum.
Alþýðuflokkurinn er stoltur af því að hann er eini stjómmálaflokkurinn
á íslandi sem frá upphafi til enda stóð heill og óskiptur að framgangi
EES-samningsins. Reynslan hefur nú kveðið upp sinn dóm um pær
hrakspár anastæðinganna að EES-samningurinn fæli í sér framsal
landsréttinda. Allur hefur þessi hræðsluáróður reynst byggður á sandi.
Enginn vafi er á því að tengslin við Evrópusambandið verða eitt
brýnasta úrlausnarefni næsta kjörtímabils.
Stjórnmálaflokkum ber að móta framtíðarsýn. Alþýðuflokkurinn vill að
íslendingar taki þátt í því að móta Evrópu framtíðarinnar. ísland í Evrópu
framtíðarinnar, eru því kjörorð íslenskra jafnaðarmanna.
Alþýðuflokkurinn - Jafnaðarmannaflokkur íslands
Hægt er aö nálgast eftirtalin upplýsingablöð hjá kosningamiðstöðvum Alþýðuflokksins um land allt: Evrópumál,
Sjávarútvegsstefna ESB, Atvinnumál, Iðnaðarmál, Matarverð og lífskjörin, Sjávarútvegsmál, Jöfnun kosningaréttar,
Fjölskyldumál, Húsnæðismál, Menntamál, Landbúnaðarmál, Umbótastefha jafnaðarmanna, Heilbrigðismál,
Umhverfismál, Ungir jafhaðarmenn, Jafnaðarstefhan - mannúðarstefna okkar tíma.
verði aldrei miklar né stórar.
Þetta fyrirkomulag kemur því
bæði sjúklingum og tannlæknum
til góða með því að jafna vinnuá-
lagið og nýta betur þá starfs-
krafta, sem nú þegar eru ekki
fullnýttir í tannlækningaþjón-
ustunni.
Vitað er að tryggingafélag með
aðsetur í Bandaríkjunum hefur
sýnt áhuga á að athuga grundvöll-
inn fyrir tannlækningatryggingum
hérlendis. Nú hafa um 26 erlend
tryggingafélög fengið leyfi til að
annast tryggingar hér á landi, svo
að það hlýtur að vera tímabært
fyrir íslensk tryggingafélög að
athuga málið.
Fjárframlög hins opinbera til
tannlækningaþjónustu lands-
manna hafa minnkað undanfarið.
Oh'klegt er því að hið opinbera
taki að sér auknar greiðslur fyrir
tannlækningaþjónustu lands-
manna, sem fjármagna yrði með
auknum skatttekjum, svo að æski-
legt er að athuga hvort ekki er
hægt að gera þetta með sjálfstæð-
um tryggingum, þótt ekki sé hér
lagt mat á hvort það henti hérlend-
is.
Höfundur er yfirtannlæknir í
heilbrigðis- og
tryggingamálaráðuneytinu.
Fyrirlestur
um fugla
við Magell-
ansund
FUGLAVERNDARFÉLAG íslands
stendur fyrir fræðsluerindi í stofu
101 í Odda, húsi Félagsvísindadeild-
ar háskólans, mánudaginn 20. mars
kl. 20.30.
Fyrirlesturinn er öllum opinn
meðan húsrúm leyfir. Fyrirlesari
kvöldsins er dr. Agnar Ingólfsson
prófessor og nefnir hann erindi sitt
Fuglar við Ma-
gellansund.
Agnar dvaldi í
febrúar og mars
á síðasta ári við
rannsóknir á fjör-
um við Magellan-
sund og nálægum
slóðum við suður-
odda Suður-
Ameríku, bæði í
Chile og Argent-
ínu. Þarna svipar
loftslagi sums
staðar mjög til
loftslags hér á
landi og því sérstaklega forvitnilegt
fyrir íslending að kynnast lífríkinu
þar. Agnar mun í þessu spjalli sér-
staklega gera hið auðuga fuglalíf
að umtalsefni og sýna litskyggnur
af algengum tegundum á þessum
slóðum, þar á meðal sléttustrútum
og mörgæsum.
-----»■♦ ♦----
Prestvígsla í
Dómkirkjunni
PRESTVÍGSLA verður í Dómkirkj-
unni í Reykjavík sunnudaginn 19.
mars. Þá vígir biskup íslands, herra
Ólafur Skúlason, Óskar Inga Inga-
son, guðfræðing, er skipaður hefur
verið sóknarprestur í Hjarðarholts-
prestakalli í Snæfellsnes- og Dala-
prófastsdæmi.
Vígsluvottar verða sr. Ingiberg
J. Hannesson, prófastur, er lýsir
jafnframt vígslu, sr. Valgeir Ast-
ráðsson, sr. Þór Hauksson og sr.
Hjalti Guðmundsson dómkirkju-
prestur er annast altarisþjónustu
ásamt biskupi.
Dómkórinn syngur við athöfnina
undir stjórn Marteins H. Friðriks-
sonar, organista. Vígsluathöfnin
hefst í Dómkirkjunni kl. 10.30.