Morgunblaðið - 30.07.1995, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 30. JÚLÍ 1995 11
borð eftir túrinn. Stýrimaðurinn
kunni meira að segja sögu af skip-
stjóra sem fékk átján hákarla í einu
hali. Þá eru líka til sögur af því
þegar selir eru lifandi þegar þeir
koma um borð og það er víst oft líf
í tuskunum þegar menn reyna að
koma þeim lifandi í hafið aftur og
allir skipveijar virðast kunna að
minnsta kosti eina sögu af slíkum
tilfellum og þær eru hver annarri
skrautlegri.
Hákarlinn er skorinn um borð
eftir sérstökum leiðbeiningum frá
hákarlaverkendum í landi sem
kaupa beiturnar. Þeir vilja að há-
karlinn sé skorinn sem fyrst og
settur í kæli því ef hann liggur lengi
á dekkinu skemmist hann en
skemmdin kemur ekki í ljós fyrr en
hákarlinn er tilbúinn til átu. Þess
vegna er hann skorinn um leið og
tími gefst til. Þegar hákarlinn var
opnaður til að hirða úr honum lifr-
ina komu í ljós tveir litlir höfrungar
og vænn lax sem hákarlinn hafði
nýlega gætt sér á. Herramanns
hákarlafæði.
Torg hins himneska friðar
Þá var stefnan loks sett á Hamp-
iðjutorgið en það er um 90 mílur
vestur af Látrabjargi. Þó að aflinn
hefði verið tregur á Strandagrunn-
inu var enn nóg að gera við að vinna
þorskinn úr Nesdýpinu og sumir
stóðu meira að segja frívaktir. Þeg-
ar því var lokið notuðu menn því
stímið á „Torgið" til að slappa af
og sofa.
Á Hampiðjutorginu er togað á
6-700 faðma dýpi í allt að sjö
klukkustundir og því fer mikill tími
í „snap“ en það er sá tími sem líður
frá því að lokið hefur verið við að
ganga frá afla þangað til híft er
næst. Það er oft mikið um snap á
grálúðuveiðum því grálúðan er fljót-
unnin. Hún er ekki flökuð, aðeins
hausuð og skorinn af henni sporður-
inn og hún heilfryst þannig. Ofan
á það bættist svo að aflinn var ákaf-
lega lélegur, aðeins um eitt til eitt
■og hálft tonn í hali og það tekur
innan við klukkustund að ganga frá
einu tonni af grálúðu. Þá verður
mannskapurinn að slappa af og
sumir kölluðu Hampiðjutorgið
„Torg hins himneska friðar.“
Ásgeir skipstjóri sagði hins vegar
að ekki hefði alltaf verið svqna ró-
legt á Torginu á árum áður. Á árun-
um 1982-4 hafi verið mjög góð
grálúðuveiði þar og oft hafi fengist
upp í 30-40 tonn af lúðu í hali og
þá hafi hann þurft að láta reka á
meðan aflinn var unninn því að
mannskapurinn hafði ekki undan.
Karfa á hverjum degi
En það er ekki endalaust hægt
að sofa þannig að mannskapurinn
verður að finna sér eitthvað til
dundurs. Til að vinna upp hreyfing-
arleysið þegar lítið er að gera hafa
skipveijar fest upp körfuboltaspjald
í mjöllestinni og þegar mjölvinnslan
er ekki í gangi er þar ágætis pláss
til að leika körfubolta og er það
vinsælt meðal skipveija og lítil mót
skipulögð á hveijum degi. Eftir erf-
iðan körfuboltaleik er svo upplagt
að skella sér í gufubað og slappa
af. Þeir sem ekki eru mikið fyrir
körfuboltann en vilja halda sér í
formi geta hins vegar farið í þrek-
GUÐBJÖRG ÍS er nýjasti skut-
togarinn í eigu íslendinga. Eig-
andi skipsins er Hrönn hf. á
ísafirði. Þetta er sjöunda Guð-
björgin í eigu fyrirtækisins og
sú þriðja sem er smíðuð í skipa-
smíðastöðinni í Flekkefjord en
nítjándi skuttogarinn sem stöðin
smíðar fyrir Islendinga.
Guðbjörgin er smíðuð í Flekke-
fjord Slipp & Maskinfabrik A/S
skipasmíðastöðinni í Noregi og
tók eitt ár í smíðum. Skipið kom
til heimahafnar á ísafirði 19.
október á síðasta ári. Nýja Guð-
björgin er þriðja stærsta skip í
íslenska fiskiskipaflotanum,
1225 brúttórúmlestir, 68,25 met-
ar á lengd og 14 metrar á breidd
en aðeins Arnar HU og Svalbak-
ur EA eru stærri.
Bárður Hafsteinsson, ly'á
Skipatækni hf., teiknaði skipið
þjálfunarsalinn og svitnað þar. Þá
er ljósabekkur um borð og er hann
mikið notaður og flestir skipveijar
eru kaffibrúnir. Einn hásetinn um
borð var nýkominn úr mánaðar fríi
á Mallorca og sagði að eftir að
hann kom þaðan hafi margir sem
hann hitti á fömum vegi ekki spurt
hvort hann hefði verið á Spáni held-
ur hvort hann væri nýkominn í land!
Tvær stórar og rúmgóðar setu-
stofur eru í Guðbjörginni og þar er
mjög heimilislegt, málverk á veggj-
um og stórir leðursófar. Þar sitja
menn gjarnan og ræða landsins
gagn og nauðsynjar, taka í spil,
tefla og einnig fer mikill tími í vídeó-
gláp. Utgerðin hefur á sínum snær-
um mann í landi sem tekur upp
alla sjónvarpsdagskrá beggja
stöðva og skipveijar ættu því ekki
að missa af neinu sjónvarpsefni þó
að það sé orðið mánaðargamalt. Þá
eru margir skipveijar á Guðbjörg-
inni haldnir ólæknandi veiðidellu og
hnýta flugur af miklum móð á frí-
Morgunblaðið/HMÁ vöktum
GUÐBJÖRGIN er búin þremur togvindum og getur því dregið tvö troll í einu.
Hér eru trollin hífð inn á Strandagp’unninu. Nógaðéta
r------
STEINGRÍMUR Einarsson vinnslustjóri er
mikill laxveiðiáhugamaður og nýtir hvert
tækifæri til að hnýta flugur fyrir slaginn við
þann stóra í sumar.
KÖRFUBOLI er spilaður í mjöllestinni og skip-
veijar segjast æfa að minnsta kosti tvisvar á
dag ef lítið er að gera. Það er líka allt í lagi
að svindla aðeins ef troða á með tilþrifum.
ÞEIR Sveinn Magnússon og Jón Ágúst Björnsson komust ekki fyrir í heita pottinum
en fengu í staðinn volgt steypibað.
Mjög fullkominn
vinnslubúnaður
en smávægilegar breytingar
voru gerðar á teikningu að ósk
Ásgeirs Guðbjartssonar, skip-
sljóra og eins af eigendum skips-
ins. Vinnslubúnaður skipsins er
mjög fullkominn en skipið er
búið tækjum til flakavinnslu,
heilfrystingu, mjölvinnslu og
rækjuvinnslu. Guðbjörgin er
fyrsta skipið með slíkum búnaði
sem er smíðað sérstaklega fyrir
islenska aðila. Það er því kannski
svolítið þröngt á þingi á milli-
dekkinu en tækjunum er hagan-
lega komið fyrir og vinnuaðstað-
an er mjög góð.
Þrjú sjálfvirk frystitæki og
eitt handvirkt eru um borð og
afkastageta þessara tækja er um
sjötíu tonn á sólarhring auk þess
sem einn lausfrystir skipsins af-
kastar tuttugu tonnum af rækju
á sólarhring. Frystilest skipsins
er 836 rúmmetrar að stærð og
mjöllestin 143 rúmmetrar.
Aðalvél skipsins er af gerðinni
MAK og er hún um 5000 hest-
öfl, aflmesta aðalvél fiskiskipa-
flotans.
■ Tölvubúnaður skipsins er með
því fullkomnasta sem þekkist við
tölvunotkun til sjós í dag. Vél-
sljórar fylgjast með ástandi véla
og tækja í sérstöku tölvukerfi
sem er eftirlitsstöð fyrir aðvör-
unarkerfi skipsins. I vélarrúminu
er einnig tölvukerfið VerkVaki
þar sem vélstjórar hafa yfirsýn
yfir allt viðhald og eftirlit og
varahlutalager skipsins. Baldur
Kjartansson, yfirvélstjóri, sagði
að þessi tölvukerfi væru geysi-
Iega hagkvæm þar sem þau spör-
uðu bæði tíma og fyrirhöfn.
I brúnni eru fimrn tölvur og
eru þær m.a. notaðar af skip-
sijórnarmönnum til að merkja
inn siglingaleiðir, dýpi, festur
o.fl. Þá er ein tölva tengd telex-
tæki sem er nauðsynlegt þegai’
skipið er að veiðum á fjarlægum
miðum og símasamband lítið eða
ekkert.
Það er alveg öruggt mál að tog-
arasjómenn koma ekki til með að
verða hungurmorða um borð í skip-
um sínum einn góðan veðurdag.
Bæring Gunnar Jónsson, eða Bæsi
kokkur, er kominn á áttræðisaldur-
inn og sér til þess að skipveijar á
Guðbjörginni hafí alltaf nóg að bíta
og brenna. Eldhúsið um borð væri
vel brúklegt í góðu veitingahúsi
enda býður Bæsi alltaf upp á góm-
sætan mat og nýbakað í kaffinu.
Auk þess geta skipverjar alltaf grip-
ið í alls kyns bakkelsi á milli mála.
Guðbjargartískan
Alveg eins og þegar einhver
ákveðin tíska festir rætur hér á
landi getur tískubylgja tröllriðið
jafn litlu samfélagi og einum frysti-
togara. Snemma í túrnum ákvað
annar stýrimaður að skerða hár sitt
alveg við rót. Þrátt fyrir mikla
hneysklan og stórkarlalegar yfírlýs-
ingar margra hafði helmingur
áhafnarinnar látið krúnuraka sig
inna,n fárra daga í þeirri góðu von
að hár þeirra yrði eðlilega vaxið á
ný þegar þeir kæmu aftur heim til
eiginkvennanna, annars gæti farið
illa.
Alla fyrstu vikuna var alveg ein-
stök veðurblíða á miðunum, blanka-
logn og steikjandi hiti. Skipveijum
fannst því alveg tilvalið að gefa
ljósalampanum frí og fá náttúruleg-
an lit og lögðust léttklæddir í sólbað
á dekkið og fylltu fiskikar af heitum
sjó, svona til að geta skellt sér í
heita pottinn. Þeir sögðu að það
væru ekki margir dagar úti á sjó á
ári sem þannig hittist á að það
væri lítið að gera og gott veður og
því væri um að gera að grípa gæs-
ina á meðan að hún gæfist.
Enginn um borð til að leika sér
En það er ekki nóg að hafa það
gott og menn eru ekki um borð til
að leika sér. Þó að aðstaðan sé góð
um borð í Guðbjörginni og mann-
skapurinn hress, eru menn aldrei
fyllilega ánægðir ef ekki fiskast vel
því til þess er jú leikurinn gerður
og Guðbjargarmenn eru góðu vanir.
Á hveijum degi hengja vinnslustjór-
amir upp upplýsingar um aflaverð-
mæti dagsins og heildaraflann það
sem af er túmum og því geta allir
fylgst nákvæmlega með því hvernig
gengur. Menn vora að vonum
óánægðir með lélegan afla en enginn
þó farinn að örvænta því að þeir
þekkja karlinn í brúnni og voru sann-
færðir um að fískeríið ætti eftir að
lagast. Ásgeir skipstjóri sagði líka
að ástandið yrði ekki svona til lengd-
ar og það eina sem dyggði á grálúðu-
veiðunum væri þolinmæði og aftur
þolinmæði. Vonandi rætist úr.
Tilviljun ein!?!
Það var auðvelt fyrir skipveija
að finna blóraböggul vegna hins
lélega fiskerís þessa vikuna. Blaða-
maðurinn var samstundis stimplað-
ur argasta fískifæla. Það stóð líka
heima að eftir viku dvöl um borð í
Guggunni var blaðamanninum
skutlað yfir í Bessa ÍS sem var á
heimleið. Þá fengust i fyrsta hali
fjögur tonn af grálúðu og veiðin var
eitthvað að glæðast þegar síðast
fréttist.