Morgunblaðið - 11.08.1995, Qupperneq 52

PlCKWICK
-te fyiirþá
sem gera kröfur!
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181,
PÓSTHÓLF 3040, NETFANG MBL@CENTRUM.IS / AKUREYRI: HAFNARSTRÆTI 85
FÖSTUDAGUR 11. ÁGÚST 1995
VERÐ í LAUSASÖLU 125 KR. MEÐ VSK
Fundað með ráðherra um álversstækkun
VSÍ óskar fundar
með starfsfólki
FINNUR Ingólfsson iðnaðarráðherra
segir eftir fundi, sem hann hefur átt
með fulltrúum starfsfólks íslenska
álfélagsins í Straumsvík annars veg-
ar og stjórnendum þess og Vinnuveit-
endasambandi íslands hins vegar,
að sér finnist ailir aðilar vilja leggja
talsvert mikið á sig til að samningar
um stækkun álversins geti náðst og
skynji hversu mikið sé í húfi.
Finnur sagði að með fundunum
hefði hann kynnt stöðu samninga
um stækkun álversins, jafnframt því
að kynna sér afstöðu aðila „og reyna
að leggja mitt lóð á vogarskálamar
í því að menn tali saman og leiti leiða
til lausnar." Hann sagði að ekki
væri rætt um að taka upp núgild-
andi kjarasamning frá í júní, heldur
hvernig næsti kjarasamningur gæti
litið út í stækkuðu álveri. Hann sagð-
ist búast við að VSÍ myndi í næstu
viku óska eftir fundi um þessi mál
með starfsfólki.
Gylfí Ingvarsson, aðaltrúnaðar-
maður starfsmanna, segir að ekkert
fo.rmlegt erindi hafí borist frá ISAL
eða VSÍ um viðræður og ekki sé
skýrt hvað menn vilji ræða ef til
komi. Starfsmenn telji að gengið
hafi verið frá öllum atriðum í þeim
kjarasamningum sem sé nýlokið.
Morgunblaðið/Sverrir
Dýr innlend uppskera er aðalorsök hækkunar á verði grænmetis
Dæmi um hækkun innflutn-
ings vegna útfærslu GATT
INNFLYTJENDUR grænmetis og
kaupmenn telja að aðalorsök 34%
hækkunar á verði fersks grænmet-
is að meðaltali í júlímánuði sé eink-
um vegna þess að dýr, innlend
uppskera hafi komið á markað í
stað ódýrari erlendrar vöru. Hins
vegar séu einnig dæmi þess að
innflutt grænmeti hafi hækkað
vegna útfærslu ríkisstjórnarinnar
á GATT-samningnum.
Samkvæmt könnun Hagstofu
íslands hækkaði ferskt grænmeti
að meðaltali um 34% í verði í júlí-
mánuði og olli þannig nærri helm-
'ingi þeirrar hækkunar, sem varð
á framfærsluvísitölunni þann mán-
uðinn. Viðmælendur Morgun-
blaðsins segja það árvissan við-
burð að verð hækki er ný, íslenzk
uppskera komi á markað, en fari
svo aftur lækkandi er framboð af
henni aukist.
Óskar Magnússon, fram-
kvæmdastjóri Hagkaups,- sagðist
þannig í samtali við Morgunblaðið
telja verðhækkun íslenzks græn-
metis valda því að grænmetisliður
vísitölunnar hækkaði nú.
Mikil hækkun á jöklasalati og
blaðlauk
Hjá heildverzluninni Mata hf.,
sem er einn helzti innflytjandi
grænmetis, fengust þær upplýs-
ingar að verð nokkurra græn-
metistegunda hefði hækkað eftir
að lög um útfærslu á GATT-samn-
ingnum.tóku gildi 1. júlí síðastlið-
inn. Gunnar Þór Gíslason, fjár-
málastjóri fyrirtækisins, segir að
jöklasalat hafi af þeim sökum
hækkað í verði strax 1. júlí, þrátt
fyrir að það sé ekki framleitt hér
á landi .og því ekki til að dreifa
að verið sé að vernda innlenda
framleiðslu. Þá hafi blaðlaukur
hækkað í verði 1. ágúst, enda legg-
ist á hann hár magntollur sam-
kvæmt GATT og kílóið af lauknum
kosti nú um 500 krónur í heild-
sölu, sem sé fáránlegt verð.
Kemur mönnum í
opna skjöldu
Júlíus Þór Jónsson, verzlunar-
stjóri hjá Nóatúni, segir að ekki
fari á milli mála að óvenjuleg
hækkun hafi orðið á innfluttum
grænmetistegundum vegna hinna
háu magntolla, sem lagðir séu á
með lögunum um útfærslu GATT.
Hann nefnir sem dæmi að tveggja
kílóa poki af kartöflum frá Frakk-
landi, sem seldur hafi verið á 290
krónur áður en lögin komu til
framkvæmda, hafi hækkað í 340
krónur. Hækkunin eigi ekki aðeins
við um ferskt grænmeti; þannig
hafi t.d. pakki af innfluttum
Maggi-kartöflujafningi hækkað
um 30 krónur. „Það er ýmislegt í
GATT-málinu, sem virðist koma
mönnum í opna skjöldu,“ segir
hann.
Friðrik Sophusson fjármálaráð-
herra sagði í viðtali við Morgun-
blaðið í Iok júní að verð á inn-
fluttu grænmeti myndi ekki
hækka vegna útfærslunnar á
GATT, framkvæmdin myndi stað-
festa það. „Fjármálaráðherra virð-
ist ekki hafa lesið lögin alveg nógu
vel,“ segir Gunnar Þór Gíslason.
Krefjast
launa og
skaðabóta
SKIPVERJAR á togurunum Atl-
antic Princess og Atlantic Queen
hafa verið fjarri heimilum sínum
á fjórða mánuð, kauplausir. Tog-
ararnir hafa legið við bryggju í
Hafnarfirði í tvo mánuði en
mennirnir stóðu i þeirri trú að
þeir væru að fara á karfaveiðar.
Utgerðarfyrirtækinu fær-
eyska, sem á skipin ásamt Georg-
íumönnum, hefur ekki tekist að
fjármagna kaup á veiðarfærum,
greiða mönnunum laun og búa
skipin að fullnustu til veiða, að
sögn skipverja. Þeir sögðu í sam-
tali við blaðamann um borð í
skipunum í gær að þeir gætu
hvorki keypt sér nauðsynjar, sem
flestir eigi að veiyast, né haft
samband við fjölskyldurnar í
heimalandinu, og vita ekki hvað
þeir eiga að taka til bragðs.
Þeir krefjast launa fyrir þijá
mánuði og skaðabóta fyrir samn-
ingsrof og vilja hitta útgerðar-
mann skipanna að máli. Hann
hefur verið sjaldséður um borð.
■ Getum hvorki/7
Friðarsamstarf NATO
Æfingar
hér vegna
jarðskjálfta
YFIRMAÐUR herstjórnar Atlants-
hafsbandalagsins, NATO, í Evrópu,
George A. Joulwan hershöfðingi,
segir að í viðræðum hans við íslenska
ráðamenn hafi m.a. verið rætt um
möguleikann á því að efnt yrði til
æfinga hér á landi í tengslum við
Friðarsamstarfíð sem fyrrverandi
kommúnistaríki Mið- og Austur-Evr-
ópu eiga aðild að.
Þessi hugmynd kom fram í tengsl-
um við hernaðaræfinguna Norður-
víkingur í sumar. Næsta æfing mun
fara fram hér á landi 1997. Halldór
Ásgrímsson utanríkisráðherra sagði
að í þessu sambandi væri einkum
hafður í huga mikill jarðskjálfti á
Suðurlandi. „Við vitum að kæmi til
slíkra hamfara gætum við ekki ráðið
við aðstæðurnar án utanaðkomandi
hjáipar," sagði Halldór.
■ Markmið NATO/16
Börn í Grafarvogi leika sér að púðurskotum úr skotbyssum smiða
Morgunblaðið/Ingólfur
BJARNI Þór Wardum (t.h.) og Ársæll Kristjánsson voru heppn-
ir að stórslasa sig ekki þegar þeir sprengdu púðurskot í gær.
Gat kom á hljóðhimnu Bjarna við sprenginguna.
Sprenging skemmdi
hljóðhimnuna
FIMM ára gamall drengur
slasaðist í Grafarvogi í gær þeg-
ar púðurskot, sem hann var að
leika sér að, sprakk. Gat kom á
hljóðhimnu í eyra drengsins við
sprenginguna. Skothylki frá
byggingaraðilum hafa fundist
við húsin þar sem börn eru að
leik. í fyrra slasaðist níu ára
drengur alvarlega þegar járnflís
gekk inn í bijóst hans, en hann
var að leika sér að púðurskoti.
„Drengirnir fóru tveir út sam-
an að leika sér um morguninn
eins og þeir gera oft. Þeir voru
að grafa holu fyrir utan blokkina
hjá okkur og með uppgreftrinum
komu þessi skothylki. Þeir fóru
að beija á þau með steini til
þess að sjá hvað myndi gerast.
Eitt hylkið sprakk og sprengdi
hljóðhimnu í syni mínum. Hann
fékk mikinn verk í eyrað og það
fór að blæða úr því,“ sagði Sig-
ríður Stormsdóttir móðir drengs-
ins.
Sigríður sagðist ekki vita
hvort drengurinn yrði jafngóður
aftur, en hún ætti allt eins von
á því að svo yrði ekki. Drengur-
inn fer til sérfræðings í dag og
þá kemur í ljós hversu alvarlega
áverka hann hefur fengið.
Skotið sem sprakk er púður-
skot sem notað er til að skjóta
stálnöglum í steypu. Smiðir og
aðrir sem koma að byggingu
húsa nota mikið af þessum skot-
um.Sigríður sagði að patrónur
með ósprungnum skotum lægju
við nýbyggð hús út um allt
Grafarvogshverfi. Börnin hefðu
auk þess verið að fara inn í hús
sem væru í byggingu og tekið
þaðan skot. Hún sagði greinilegt
að mikið vantaði á að bygginga-
raðilar pössuðu nægilega vel upp
á þessi skot.
Sigríður sagði þetta hirðuleysi
mjög alvarlegt því að mjög mörg
börn byggju í hverfinu. í blokk-
inni sem hún ætti heima í byggju
um 50 börn.
í fyrra fékk níu ára drengur
járnflís í brjóstið þegar hann
barði á patrónuskot sem leikfé-
lagi hans fann við heimili sitt.
Flísin gekk 2-3 sentimetra inn í
hægra bijóst hans og var hún
fjarlæg með skurðaðgerð. Litlu
munaði að flísin gengi inn í lung-
að.